نام پژوهشگر: شاهپور ابراهیم نژاد
قباد خلیلی درکا صفرعلی مهدیان
استفاده بیش از حد مواد شیمیایی در کشاورزی برای کنترل بیماریهای گیاهی خطرات زیست محیطی و شکسته شدن مقاومت گیاه توسط پاتوژن را در پی دارد. پیدا نمودن روشی جایگزینی جهت مقابله با بیماریها امری ضروری به نظر می رسد. امروزه پیشرفت گسترده در علم بیولوژی مولکولی فهم بشر را از تعاملات میان گیاه – بیمارگر، ژن های دخیل در مقاومت بهبود بخشیده است. این یافته ها می تواند راهکار ژنتیکی مناسب و کارآمدی را به منظور افزایش مقاومت گیاهان به بیمارگر را پیش روی محققین قرار دهد . در این میان ژن های مقاومت بیشترین توجه را به خود جلب کردند که می توان از آنها در راستای تولید گیاهان تراریخت مقاوم به عوامل تنش زا استفاده نمود. این تحقیق به منظور آنالیز سیتولوژیکی و ملکولی چندین رقم گندم کشور در تعامل با قارچ blumeria graminis f.sp. tritici (bgt) عامل سفیدک سطحی انجام شد. تعداد 18 رقم و لاین امید بخش گندم در مقابل عامل بیماری غربالگری شدند. تجزیه و تحلیل آماری داده ها نشان داد اختلاف معنی داری در نرخ حساسیت به بیماری در بین ارقام و لاین های گندم در مقابل قارچ bgt وجود داشت. لاین er-88-89-20 بیشترین حساسیت و ارقام بولانی، مروارید و لاین های ar37، ar36 ، ar29 ، ar13، ar5 در مقایسه با لاین حساس کاهش حساسیت معنی داری داشته و سایر ارقام و لاین های بررسی شده با آن اختلاف معنی داری نداشتند. بررسی تعامل رقم و لاین ها با قارچ bgt نشان داد جوابهای مرگ سریع سلولی و تشکیل پاپیل که در مقاومت در برابر bgtدخالت دارند در رقم ولاین های مقاوم در مقایسه با لاین حساس n-80-19افزایش معنی داری یافت. بررسی های مولکولی نشان داد که بیان ژن های lipase ، pa ، pr5،pr3 ، pr2، pr1 به مقدار معنی داری در رقم و لاین مقاوم تر در مقایسه با رقم فوق حساس n-80-19 افزایش یافت
مهدی زرگانی غلامعلی رنجبر
گندم (triticum aestivum l.) به عنوان مهمترین گیاه زراعی در جهان و ایران و از جمله کالاهای اساسی و ارزشمند، که نقش و اهمیت زیادی از جنبه های مختلف، هم در تولید و هم مصرف دارد، دارای ژنوتیپ های زیادی است که لازمه استفاده کارآ و صحیح از آنها، شناسایی روابط ژنتیکی ژنوتیپ ها و تعیین سطوح تنوع می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی تنوع ژنتیکی و تعیین روابط ژنتیکی در بین جمعیتی متشکل از 181 لاین دابل هاپلوئید گندم نان حاصل از تلاقی دو رقم ترایدنت و مولینکس با استفاده از نشانگرهای ssr (میکروساتلایت یا ریزماهواره) براساس تفاوت های موجود در ژرم پلاسم آنها می باشد. توصیف فاصله ژنتیکی لاین های دابل هاپلوئید گندم برای ارزیابی تنوع ژنتیکی ارزشمند و در نتیجه تسهیل کننده ی استفاده از این لاین ها در برنامه های اصلاحی خواهد بود. استخراج dna از برگ های جوان به روش ctab و مشاهده محصولات pcr از طریق ژل پلی اکریلامید 8 درصد واسرشته ساز انجام گرفت. داده های حاصل به کمک نرم افزارهای excel و ntsys pc v.2/02e مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با توجه به نتایج بدست آمده از محتوای اطلاعات چندشکلی آغازگرهای ssr، تعداد آلل های چندشکل از2 تا 8 متغیر بود و آغازگر xgwm46 با 2 آلل کمترین میزان چندشکلی برابر با 086/0 و آغازگرxgwm186 با 6 آلل بیشترین میزان چندشکلی برابر با 459/0 را نشان دادند. بعلاوه تعداد کل باندهای محاسبه شده توسط آغازگرهای ssr مورد استفاده 39 باند بود. تجزیه خوشه ای ساختار و روابط ژنتیکی نمونه ها توسط روش های آماری جاکارد و upgma، لاین های مورد بررسی را در 3 گروه مشترک طبقه بندی نمود که بیانگر وجود شباهت ژنتیکی بیشتری بین نمونه های این گروه هاست. تجزیه به مولفه های اصلی نیز نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای را تایید نمود. بیشترین و کمترین میزان شباهت بین لاین ها به ترتیب برابر 972/0 و 692/0 و با میانگین ضریب شباهت ژنتیکی 844/0 بدست آمد.