نام پژوهشگر: افشین مساوات
افشین مساوات محمدتقی آساد
خشکی یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید محصولات زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران با متوسط محصولات زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران با متوسط نزولات آسمانی 240 میلیمتر در سال می باشد. از این رو، انجام مطالعات در خصوص ارزیابی و بکارگیری معیارهای مناسب و گزینش ژنوتیپهای مقاوم به خشکی در برنامه های به نژاد ضروری به نظر می رسد. برای این منظور شاخصهای مختلف مرفولوژیک ، فیزیولوژیک ، بیوشیمیائی شاخصهای تحمل به خشکی در دو آزمایش با رژیم رطوبتی مطلوب و تنش خشکی در دو آزمایش با رژیم رطوبتی مطلوب و تنش خشکی مورد مطالعه قرار گرفتند. هر آزمایش در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار بر روی یازده هیبرید ذرت انجام شد. هر دو آزمایش در بهار سال 1377 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز واقع در باجگاه به اجرا در آمدند. با استفاده از تجزیه کلاستر و روش (ward) هیبریدهای مقاوم خشکی از نظر شاخصهای مناسب در هر دو شرایط رطوبتی و آبیاری مطلوب معرفی شدند. با توجه به همبستگی بالا و معنی دار شاخص دمای سایه انداز گیاهی (ct)، سرعت رشد گیاه زراعی (cgr)، سرعت جذب و تحلیل خالص مواد (nar)، سرعت رشد نسبی (rgr)، میانگین هندسی و ریاضی و هارمونیک عملکرد (mp, gmp, mh) شاخص حساسیت به خشکی (ssi)، بازده استفاده از آب (wuw)، عملکرد هیبریدها (ys)، شاخص نسبت افت عملکرد (yr) با شاخص تحمل خشکی، این شاخصها در ارزیابی مقاومت به خشکی در شرایط تنش رطوبتی گزینش شدند. بر اساس تجزیه خوشه ای همه شاخصهای مناسب در این شرایط سه هیبرید یعنی شماره 7 (3618/1111s1 x mo17)، شماره 8 (3630/2111 x mo17) و شماره 10 (k1263/8 x k1515) بعنوان هیبریدهای مقاوم به خشکی معرفی شدند.