پایان نامه ی حاضر پژوهشی است در مورد علل مهاجرت کردها به مصر و شام و نقش آفرینی کرد ها در دوره ی ممالیک بحری(648-784ق) در زمینه های نظامی، اداری، سیاسی، فرهنگی و علمی، که شامل یک مقدمه، سه فصل، نتیجه گیری و فهرست منابع می باشد. در فصل اوّل ریشه های تاریخی حضور کردها در مصر و شام و علل مهاجرت هایشان به این سرزمینها بررسی شده است که در خلال این فصل می توان به اختصار با فعالیت های علمی، فرهنگی و سیاسی کردها در دوره های قبل از ممالیک بحری نیز آشنا شد. فصل دوم در سه بخش تنظیم شده است؛ در بخش اوّل نقش آفرینی کردها در سپاه ممالیک درجریان جنگ های ممالیک با مغولان و صلیبیان به تصویر کشیده شده است ، در بخش دوم به حضور کردها در تشکیلات نظامی و مراتب و درجات نظامی آن ها، اشاره شده است، در بخش سوم نیز حضور موثر کردها در تشکیلات اداری ممالیک و جایگاه آن ها و مراتب بالایی که به آن دست یافته اند، بررسی شده است. در فصل سوم، نقش آفرینی کردها در حوزه های علمی، فرهنگی و اجتماعی مصر و شام بررسی شده است که به تناسب موضوع این فصل هم در سه بخش به توصیف فعالیت های عمرانی کردها، فعالیت علمی و فرهنگی آنها در جامعه ی شام و مصر و همچنین تاثیر آن ها در حیات علمی آن دوران ، اختصاص یافته است. کلید واژه ها: کردها، ممالیک بحری، مصر و شام، تشکیلات اداری و نظامی ممالیک، قضاوت، تدریس.

بعد از توقف فتوحات و به دنبال آن تأسیس دولت ایلخانی در ایران در سال 654 هجری، حکام مغولی و کارگزارانی که از سوی مرکز دستور می گرفتند به اداره ولایات اشغالی پرداختند و طبق قوانین جدید مالیاتی در طول سال چندین بار و به عناوین گوناگون مالیات های اخذ شده را به خزانه مرکزی ارسال می کردند. پژوهش حاضر کوششی است در باب مالیات ها و نظام مالیاتی در دوره ایلخانان و در پی توصیف و پاسخ گویی به صور گوناگون مالیات ها و نحوه اخذ آن ها در دوره ایلخانان و و آسیب شناختی آن از طریق مطالعات تاریخی است. به همین منظور جهت تدوین پژوهش حاضر از روش توصیفی و تحلیل تاریخی استفاده می شود. در نتیجه ابتدا نظام مالیاتی و اوضاع مالیاتی ولایات ایلخانی تا پیش از صدور فرمان اصلاحات توصیف شده و به دنبال آن اصلاحات و اقدامات غازان در رابطه با نظام مالیاتی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و در ادامه ضمن توصیف و بررسی فرجام اصلاحات غازانی، به تشریح و توصیف انواع مالیات ها پرداخته شده است. نظام مالیاتی ایران و مناطق مغلوب به دنبال تهاجم مغولان و تاسیس دولت ایلخانی، درگیر مسائل پیچیده و عدیده ای شد و آشفتگی و اختلال به آن راه یافت. حکام ولایات به نیابت از دولت ایلخانی از مردم و رعایا مالیات ها را تحت عناوین گوناگون دریافت کرده، مدام نرخ مالیات ها و دفعات اخذ آن را خودسرانه افزایش می دادند. این اوضاع به شدت فعالیت های کشاورزی را کاهش داد مبادلات بازرگانی را متوقف ساخت و بسیاری از صنایع تولیدی و کارگاه ها در آستانه ورشکستگی قرار گرفتند.اخذ مکرر مالیات ها و افزایش خودسرانه میزان مالیات ها و نیز نبود قوانین مدون و مقنن در نظام مالیاتی، به عاملی مخرب و تشدید کننده بحران اقتصادی تبدیل شده بود. در چنین شرایطی غازان خان جهت سرو سامان دادن به اوضاع اقتصادی، به صدور فرامین اصلاحاتی در رابطه با نظام مالیاتی اقدام کرد و اجرای این احکام و اصلاحات آثار و نتایج مثبت و مفیدی را با خود به همراه آورد. بعد از مرگ غازان خان ، مجدداً نفوذ بزرگان صحرانشین و اعیان مغولی در نظام مالیاتی به نحو محسوس و چشم گیری افزایش یافت و از نو میزان مالیات های خودسرانه اضافه شد. سیاست مرکزیت که در عصر غازان خان، نظام مالیاتی به شدت متأثر از آن بود، در جریان تعارض دائم میان تمایلات متعارض سیاسی امرا و سرانجام زمینه قبول موثری نیافت .