نام پژوهشگر: جواد مکانیکی

اثر مکانیزاسیون کشاورزی بر درآمد خانوارهای روستایی (مطالعه موردی: بخش نگار شهرستان بردسیر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده کشاورزی 1393
  غلام عباس خدامی مظفرآبادی   جواد مکانیکی

بخش کشاورزی به عنوان منبع اصلی درآمد اکثر کشورهای جهان در فعالیتهای اقتصادی از اهمیت فراوانی برخوردار است. استفاده از ماشین ها و ادوات کشاورزی لازمه توسعه بخش کشاورزی و عاملی تاثیر گذار بر میزان تولید و درآمد خانوارهای روستایی می باشد. بنابراین شناسایی وضعیت مکانیزاسیون و نهایتا درآمد خانوار های روستایی جهت بدست آوردن ضرایب تولید و مصرف و شاخص های زندگی در برنامه های توسعه هر کشور ضروری می باشد. هدف این تحقیق بررسی اثر مکانیزاسیون کشاورزی بر درآمد خانوارهای روستایی بخش نگار شهرستان بردسیر می باشد. تحقیق حاضر بر اساس هدف از نوع کاربردی و از حیث ماهیت و روش از نوع توصیفی زمینه یاب می باشد. روش نمونه گیری احتمالی و از نوع تصادفی چند مرحله ای – سهمیه ای می باشد و روش گردآوری و جمع آوری اطلاعات ترکیبی از اسنادی و پیمایشی است. جامعه آماری حقیق کلیه سرپرستان خانوارهای بهره بردار کشاورزی روستاهای بخش نگار شهرستان بردسیر است. جهت تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است. و با توجه به جامعه مورد بررسی، در این پژوهش طی دو مرحله نسبت به انتخاب نمونه اقدام شده و تعداد 228 نفر از سرپرستان خانوارهای بهره بردار کشاورزی، تعیین و جهت تکمیل پرسشنامه خانوار مورد پرسش گری قرارگرفت. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه ای در شش بخش با سوالات بسته و باز استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده، بین مکانیزاسیون کشاورزی و درآمد خانوارهای روستایی رابطه مثبت و معنی داری وجود داشت. بین درجه مکانیزاسیون و مصرف نهاده های کشاورزی از جمله کود، سم، آب و نیروی کار و سطح زیر کشت رابطه مثبت یا منفی وجود دارد بر اساس نتایج به دست آمده، بین مکانیزاسیون کشاورزی و تعداد دفعات بهره برداری از واحد تولیدی (ضریب کشت) رابطه معنی داری وجود ندارد.

بررسی نقش تعاونی های تولید کشاورزی در اقتصاد خانوارهای روستایی؛ مطالعه موردی (شهرستان جویبار)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  هاجر پنبه کار جویباری   جواد مکانیکی

اصل ایده تعاون به معنی همیاری و همدلی با زندگی بشر آغاز شده و ضرورتی است که با فطرت زندگی انسان تطبیق دارد.تعاونی های تولیدی می توانند ابزار مناسب برای توسعه اقتصادی روستا محسوب شوند؛ زیرا سبب اشتغال زایی در سطوح محلی، افزایش درآمد، افزایش ثروت روستاییان، ایجاد ارتباط با شهر و روستا، صنعت و کشاورزی، تولید کننده و مصرف کننده و رونق کشاورزی و ... می شود. پژوهش حاضر به بررسی نقش تعاونی های تولید کشاورزی در اقتصاد خانوارهای روستایی شهرستان جویبار پرداخته است. به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و بر مبنای ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه و مطالعه اسناد و مدارک بوده است. برای ارزیابی متغیرها، پرسشنامه محقق ساخته به کار گرفته شده است. برای احراز اطمینان از میزان اعتبار پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. با استفاده از روش نمونه گیری احتمالی از نوع طبقه ای _ سهمیه ای و همچنین با استفاده از فرمول کوکران تعداد 260 نفر از اعضای تعاونی های تولید کشاورزی شهرستان برای مطالعه انتخاب شدند و همچنین از آزمون های t تک نمونه ای ونمونه های وابسته به منظور بررسی تاثیر متغیر های مستقل مفروض بر متغیر وابسته در نظر گرفته شده است. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل آماری این تحقیق نشان می دهد تعاونیهای تولید کشاورزی شهرستان موجب ایجاد فرصتهای شغلی جدید در روستاها و پایداری اشتغال شده است. این تعاونیها با ارائه خدمات، یکپارچه سازی اراضی، توسعه شبکه های آبیاری، گسترش آبیاری های تحت فشار و بیمه محصولات موجب افزایش درآمد و پس انداز روستاییان شده اند. همچنین تعاونی ها با ارائه کود، بذر و سم مورد نیاز به کشاورزان در کاهش هزینه نهاده های تولید در محدوده مورد مطالعه تاثیر گذار بوده و از این طریق نیز به پایداری اقتصادی خانوارها کمک کرده است

امکان سنجی راهبردی استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی فرآورده های دامی (مطالعه موردی: شهرستان کلات نادر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بیرجند - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1393
  lمرتضی محمدیان بابا رمضانی   مفید شاطری

چکیده امروزه روستاها با چالش های مهمی مانند بیکاری مواجه هستند و به تبع آن مشکلاتی همچون فقر، درآمد پایین، کمبود امکانات و رفاه، روستا گریزی، ازدحام جمعیت، زاغه نشینی، افزایش جرم و بزه کاری در شهرها به وجود آمده است. با وجود اینکه در برنامه های توسعه، به روستا به عنوان قلب تپنده اقتصاد کشور توجه شده و راهکارهایی برای حل مشکلات آن اندیشیده شده، اما تاکنون نتوانسته در جهت رفع مشکلات و معضلات موجود روستاها تأثیر شایانی بگذارد و روند روبه تخریب روستاها و تخلیه جمعیتی آن ها را متوقف سازد. ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی به جهت ایجاد پیوند بین بخش صنعت و کشاورزی می تواند، با اشتغال زایی، ایجاد و افزایش درآمد، ایجاد ارزش افزوده، متنوع سازی اقتصاد آسیب پذیر روستایی، بهبود سطح کیفی زندگی روستاییان، کمک به ماندگاری جمعیت در محیط روستاها و شهرهای کوچک، بالا بردن کارایی بخش کشاورزی و... تحقق اهداف توسعه پایدار روستایی را آسان تر و امکان پذیرتر سازد. با جلوگیری از فساد محصولات کشاورزی، غذای بیشتری برای جمعیت کشور تولید می شود و راهکار مناسبی برای رفع مشکلات گوناگون اقتصادی و اجتماعی از جمله: بیکاری، فقر عمومی، توزیع نابرابر درآمد، مهاجرت و... است. شهرستان کلات نادر به دلیل موقعیت طبیعی مناسب و برخورداری از پتانسیل های مناسب در بخش دامداری، توان بالقوه ای را در زمینه ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی فرآورده های دامی داراست. این پژوهش قابلیت ها و مزیت های نسبی شهرستان کلات نادر را برای استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی مورد توجه قرار داده است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش آن از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات ترکیبی از دو روش اسنادی و میدانی بوده که به کمک تکنیک های مشاهده و مصاحبه با مطلعین کلیدی انجام شده است. برای آزمون فرضیات این پژوهش از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) برای تهیه نقشه های مورد نیاز، از روش فرآیند سلسله مراتب تحلیلی (ahp) برای مکان یابی صنایع تبدیلی و تکمیلی و همچنین از مدل topsis جهت انتخاب بهترین مکان ها استفاده شده است. نتایج حاصل نشان داد که شهرستان کلات به لحاظ طبیعی که ? پارامتر (پوشش گیاهی، کاربری اراضی، آسیب پذیری در برابر سیل، فاصله از گسل، میزان دما، میزان بارش، ارتفاع، منابع آب و شیب زمین) را بررسی کرده، وضعیت مناسبی برای استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی محصولات دامی دارد و همچنین با توجه به مکان یابی صنایع که وضعیت آن در ? طیف طبقه بندی شده است، ????? درصد مساحت شهرستان وضعیت مناسبی برای استقرار واحدهای صنایع تبدیلی و تکمیلی را دارد. این پژوهش نشان می دهد که شهرستان کلات نادر قابلیت استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی را دارد. واژگان کلیدی: امکان سنجی راهبردی، صنایع تبدیلی و تکمیلی، فرآورده های دامی، topsis، شهرستان کلات