با آغاز ریاست جمهوری آقای خاتمی، دو کشور ایران و عربستان سعودی، بعد از قریب به دو دهه رویارویی و رقابت در حالی که جو بی اعتمادی و تشنج بر فضای روابط این دو کشور بود، فصل جدیدی را در مناسبات خود آغاز کردند. عربستان سعودی به عنوان یک کشور مهم اسلامی با داشتن توان مالی و اقتصادی قوی از نفوذ و جایگاه خاصی در سطح منطقه خاورمیانه و جهان اسلام برخوردار است . طی چند سال گذشته، برقراری روابط نزدیک میان جمهوری اسلامی ایران و این کشور- بعنوان محور برقراری ارتباط با سایر کشورهای منطقه و جهان اسلام - منشاء تغییر و تحولات جدیدی در معاملات اقتصادی، سیاسی و امنیتی منطقه شده که از آن جمله می توان به این موارد اشاره کرد: 1 - افزایش همکاریهای اقتصادی، بازرگانی و فرهنگی در سطح منطقه. 2 - هماهنگی و توافق در چارچوب اوپک و افزایش بهای بازارهای جهانی نفت . 3 - کاهش اختلافات سیاسی و امنیتی، گسترش همکاریهای امنیتی(امضای توافقنامه امنیتی). 4 - نزدیک شدن مواضع دو کشور در روند صلح اعراب و اسرائیل. 5 - بحران عراق و افغانستان. و به طورکلی گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران با کشورهای عربی و جهان اسلام و از بین رفتن سوءتفاهمات اولیه. بروز این تحولات را بیش از هر چیز باید در جهت گیری جدید سیاست خارجی آقای خاتمی مبنی بر تشنج زدایی و اعتمادسازی در روابط دو کشور جستجو کرد. در این پژوهش تلاش شده است آثار سیاست خارجی جدید بر گسترش روابط دو جانبه ایران و عربستان در زمینه های مختلف و تاثیرات آن در سطح منطقه ای، فرامنطقه ای و کشورهای عربی و جهان اسلام بررسی شود. ضمن آنکه نشان داده شود بین سیاست تشنج زدایی و برقراری روابط همه جانبه میان ایران و عربستان سعودی از یک سو و ایجاد تفاهم و برقراری روابط دوستانه میان ایران و سایر کشورهای منطقه و جهان اسلام از سوی دیگر، ارتباط تنگاتنگی وجود دارد و تدوام چنین سیاستی، آرامش ، همبستگی و کاهش جو بی اعتمادی را در منطقه سبب می شود.