نام پژوهشگر: داود میرمحمدی

تاثیر فضای مجازی بر هویت ملی ایرانیان بر اساس موقعیت ساختاری آنان ( مطالعه موردی شهر تهران )
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده علوم اجتماعی 1390
  داود میرمحمدی   باقر ساروخانی

هویت پاسخ به کیستی تعریف شده است ..تاکید این پژوهش بر هویت در سطح ملی است . تغییر و تکوین هویت ملی به عوامل و زمینه های مختلفی مرتبط می گردد . یکی از متغییرهای مهم و تأثیرگذار برهویت ملی تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات جمعیاست . هدف این پژوهش شناخت و تبیین تاثیرفضای مجازی (.ماهواره و اینترنت) بر هویت ملی شهروندان تهرانی و ارایه الگوی مناسب برای سیاستگذاری فرهنگی می باشد .در پژوهش حاضر تاثیر فضای مجازی بر « هویت ملی » ، در پرتو « تحقیقات میان رشته ای » مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و برای تبیین آن ازنظریه های هویت یابی مرتبط باجامعه شناسی کلاسیک ؛ کارکردگرایی ساختاری پارسونز » ، مکتب «کنش متقابل نمادین» ، نظریه های « ریچارد جنگینز» ، « تحلیل دریافت » ، « مدل کد گشایی » و « استفاده و خشنودی » استوارت هال" استفاده شده است . نوع تحقیق « کاربردی و توسعه ای » ، سطح تحقیق «تحلیلی» ،رویکرد روش شناختی پوزیتیویستی ، روش تحقیق «پیمایش» و تکنیک گردآوری اطلاعات»، «پرسشنامه» می باشد. متغیرهایی مانند پایگاه اقتصادی اجتماعی ، مدیریت استفاده از فضای مجازی ، مهارت شناختی مخاطبان ، ترجیحات رسانه ای ، مواجهه با رسانه ، مصرف رسانه ای ، نگرش به رسانه ، خصوصیات زمینه ای از جمله متغیرهای تاثیر گزار بر هویت ملی در نظر گرفته شده اند . فرض بر این است که تاثیر پذیری پاسخگویان ازفضای مجازی به نسبت پایگاه اجتماعی آنان ( با در نظر گرفتن متغیرهای مذکور ) متفاوت است . حجم نمونه به تعداد 918 نفر تعیین و نمونه ها با روش نمونه گیری" خوشه ای چند مرحله ای متناسب " در شهر تهران انتخاب شده اند. نتایج مدل نهایی نشان داد64درصد از تغییرات ( تقویت یا تضعیف ) متغیر هویت ملی در نزد شهروندان تهرانی تحت تاثیر همزمان سیزده متغیر قراردارد که در این میان ؛ متغیر های " میزان واقعیت پنداری محتوای فضای مجازی " با ضریب استاندارد ( /78 =b) " و " مهارت شناختی مخاطبان از فضای مجازی " و " انگیزه استفاده از فضای مجازی " به ترتیب با مقادیر ضریب استاندارد ( 18/ =b) ؛ و ( 15/ =b) بیشترین اثر تقویتی را برهویت ملی دارند و در مقابل متغیر های " میزان اعتماد کنندگی به فضای مجازی ( /27 -=b) و خصوصیات زمینه ای ( /20 )" ؛ " استفاده مدیریت شده از فضای مجازی " ؛ " حضور و مشارکت فعال در فضای مجازی " ؛ " میزان استفاده از فضای مجازی " ؛ " تعلق ذهنی طبقاتی " و " در معرض رسانه (فضای مجازی ) بودن " سبب تضعیف هویت ملی می گردند . مثلا به ازای هر واحد افزایش یا تقویت میزان اعتمادکنندگی و ضریب خصوصیات شخصی ، به اندازه 27 واحد و 20 واحد کاهش در گرایش به هویت ملی بوجود می آید .