نام پژوهشگر: محمد فروتن

بررسی جلوه های رمانتیسم در اشعار محمدعلی بهمنی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ایلام - دانشکده علوم انسانی 1390
  محمد فروتن   علی گراوند

چکیده مکتب رمانتیسم در اواخر قرن هیجدهم در اروپا و در برابر مکتب عقل گرای کلاسیسم شکل گرفت و سرآغازی برای مکاتب بعدی همچون رئالیسم، سمبولیسم و ... گردید. این مکتب کمی پس از افول در ادبیات اروپا، وارد ادبیات فارسی گردید. بیشتر محققان افسانه ی نیما و ایده آل عشقی را نخستین نمونه های رمانتیک در ادبیات فارسی می دانند. به طور کلّی انقلاب نیما یوشیج باعث رویکرد تازه ی شاعران به شعر و ورود مضامین نسبتاً تازه به ادبیات فارسی گردید. حتّی مضامین سنّتی نیز در زبانی جدید و با رویکردی تازه به مخاطب عرضه شدند. در این تحقیق سعی شده است که ضمن معرفی مختصر محمدعلی بهمنی و شعر او، مکتب رمانتیسم، اصول آن، تاریخچه ی ورود این مکتب به ایران، برخی شاعران رمانتیک و نظر محققین در این باره بررسی شود. هم چنین سعی شده است که جلوه های رمانتیسم در شعر بهمنی نشان داده شود. بهمنی در نگاه اوّل، یک شاعر تنوّع طلب است که در اکثر قالب های شعری طبع آزمایی کرده است؛ امّا با دقّت در شعر وی می توان روح تغزّل را در اشعارش مشاهده کرد و از این جهت باید عامل پیوند دهنده ی کثرت قالب ها و مضامین شعری وی را تفکّر رمانتیک دانست. اهمیت این تحقیق از آن جهت است که محمدعلی بهمنی یک شاعر غزل سرا است و این تحقیق سعی دارد رمانتیسم را که با نیما و شعر نوگرای فارسی گره خورده است، در اشعار یک شاعر غزل سرا بررسی کند. از جمله نتایج این تحقیق یافتن جلوه‎ هایی از رمانتیسم چون تنوّع، بیان احساسات، طبیعت گرایی، عدول از هنجارهای رایج شعری، حزن و اندوه و ... در اشعار محمدعلی بهمنی است. بنابراین حتّی اگر نخواهیم بهمنی را یک شاعر کاملاً رمانتیک بدانیم، لااقل بخشی از آن چه که مورد توجه هنرمندان رمانتیک بوده و از اصول رمانتیسم به شمار می رود، در شعر وی یافت می شود.