نام پژوهشگر: سعید چوپانی

بررسی تاثیر عملیات آبخیزداری سد لاور فین بر کمیت و کیفیت آبهای زیرزمینی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هرمزگان - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1390
  ابوالقاسم حسین پور   احمد نوحه گر

آبخیزداری یکی از روشهای مدیریت منابع طبیعی پایه بویژه منابع آب در مناطق خشک به شمار می رود. پژوهش حاضر با فرض اثر بخشی طرحهای آبخیزداری بر منابع آب زیرزمینی شکل گرفت. این تحقیق با هدف بررسی میزان اثربخشی طرح آبخیزداری احداث سد خاکی لاور فین برکمیت و کیفیت آب زیرزمینی دشت لاور فین در فاصله 60 کیلومتری شمال بندرعباس در ناودیسی به وسعت 24 کیلومترمربع انجام پذیرفت. شبکه پایش انتخاب شده جهت بررسی تغییرات کمی، تعداد 6 حلقه چاه پیزومتری است که در دشت لاور حفاری گردیده و سطح تراز آب زیرزمینی به صورت ماهیانه در این چاهها از سال 1371 تا بحال ثبت گردیده است. جهت بررسی های کیفی در محدوده دشت، نمونه برداری در دو فصل خشک و تر از چاههای انتخابی با پراکنش مناسب در سطح دشت انجام گرفت. علاوه بر آن از نتایج نمونه برداری های کیفی که در سطح دشت توسط شرکت آب منطقه ای برداشت شده است استفاده گردید. بر این اساس وضعیت سفره آب زیرزمینی در محدوده دشت از نظر کمی و کیفی تحت پایش دقیق قرار گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از این است که روند نزولی سطح آب زیرزمینی، پس از احداث سد تغییر یافته و در مقایسه بین سالهای قبل و بعد از احداث سد، در سالهای با میزان بارندگی مشابه، افزایش سطح سفره به میزان 5/1 متر مشاهده میگردد. به نحوی که با جبران کسری مخزن، تغییرات ذخیره دینامیک مخزن در طی دوره بیلان (90-1380) ، سالانه برابر 159/0- میلیون مترمکعب بوده و سفره تقریبا به تعادل رسیده است. تحلیل نتایج کیفی نیز حاکی از تاثیر گذاری مثبت سد بر بهبود کیفیت آب زیرزمینی دشت لاور است. به طوری که روند تغییرات ec در محدوده بیلان تحت تاثیر سد، از مقادیر 5200 و 7200 میکروموس به ترتیب در قسمت های ابتدایی و انتهایی دشت در سالهای قبل از احداث سد، به مقادیر 3500 و 5500 میکروموس، پس از احداث سد، کاهش یافته است(مقایسه نقشه های هم افت و میانگین ec). نتایج این تحقیق نشان می دهد که با توجه به خشکسالی های موجود و کاهش بارندگیها، این سد در تغذیه سفره آب زیرزمینی و بهبود کمیت و کیفیت آن موثر بوده و امکان تثبیت سطح آب در یک تراز نرمال و حفظ کیفیت آبخوان را فراهم نموده است. لذا پیشنهاد می گردد با توسعه فعالیت های آبخیزداری با مکانیابی مناسب در اینگونه مناطق، بیلان منفی آبخوان های زیرزمینی جبران و با تعادل بخشی به این منابع، استمرار بهره برداری تضمین و تعادل اکولوژیک حوزه های آبخیز حفظ گردد.

بررسی تاثیر سد خاکی لاور فین بر کمیت منابع آب های زیرزمینی با استفاده از مدل modflow
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سیستان و بلوچستان - دانشکده مهندسی 1392
  حمید صادقی گوغری   غلامرضا عزیزیان

به طور کلی نگهداری و بهره برداری از آب های سطحی در مناطق خشک، با روش های مختلف از قبیل طرح های آبخوانداری، احداث سدها و بندها و ... صورت می پذیرد که بی شک بر کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی تاثیرگذار بوده و در توسعه پایدار منابع آب زیرزمینی منطقه طرح مفید می باشد. دشت لاور فین در فاصله 70 کیلومتری شمال غربی بندرعباس واقع در شهرستان فین و در استان هرمزگان قرار دارد. سد خاکی لاور فین در شرق دشت واقع شده که بخاطر موقعیت خاص و رها سازی کنترل شده آب، پس از جمع آوری در مخزن سد، بی شک بر کمیت منابع آب زیرزمینی تاثیرگذار خواهد بود. ارزیابی تأثیر این طرح روی تراز آب آبخوان به منظور آگاهی از عملکرد آن هدف اصلی این مطالعه است. به همین جهت آبخوان این دشت به کمک مدل ریاضی (با نرم‏افزار modflow) شبیه‏سازی گردید. بدین منظور پس از جمع آوری اطلاعات و داده های لازم جهت شبیه سازی آبخوان (هیدروگراف واحد، اطلاعات ژئوفیزیکی، هیدرولوژیکی و هیدروژئولوژیکی)، اقدام به شبیه سازی کمی آبخوان شده است. در مرحله واسنجی در شرایط پایدار (اردیبهشت 1381) مقدار ضریب هدایت هیدرولیکی منطقه، در شرایط نا پایدار (مهر1380 تا شهریور 1390) مقدار ضریب آبدهی ویژه آبخوان بهینه گردید. سپس حساسیت مدل نسبت به پارامترهای مختلف تأثیر گذار بر آبخوان آنالیز شد که به ترتیب تغذیه، تخلیه، ضریب هدایت هیدرولیکی و ضریب آبدهی ویژه از حساسیت بیشتری برخوردار بودند. پس از آن مدل مورد صحت سنجی (برای دوره 1ساله مهر1390 تا شهریور 1391) قرار گرفت و پس از آنکه نتایج حاصل از صحت‏سنجی تطابق مدل را با شرایط طبیعی آبخوان به اثبات رساند، از مدل ریاضی ساخته شده برای رسیدن به هدف مطالعه استفاده گردید. بدین منظور به کمک مدل ریاضی ساخته شده میزان متوسط سالانه تغذیه از طریق سد تعیین گردید. نتایج حاصل از این مرحله نشان داد که این میزان تغذیه به طور متوسط سالیانه باعث افزایش سطح تراز آب آبخوان به میزان 0.78 متر در سال های پس از آبگیری سد شده است. بنابراین طرح احداث سد لاور فین بر تراز آب آبخوان تاثیر مثبت داشته است اما نتوانسته تمام افت آبخوان را جبران کند.