نام پژوهشگر: محمدرضا عبدالهی
یونس حمیدوند محمدرضا عبدالهی
در آزمایش اول، 11 تیمار هورمونی شامل: شاهد (بدون هورمون)، توفوردی در دو غلظت 2 و 5 میکرومول، نفتالین استیک اسید در دو غلظت 2 و 5 میکرومول، کاینتین در سه غلظت 5/0، 1 و 5/1 میکرومول در ترکیب با 2 میکرومول توفوردی و همچنین بنزیل آمینو پورین در سه غلظت 5/0، 1 و 5/1 میکرومول در ترکیب با 2 میکرومول توفوردی به عنوان فاکتور اول و دو رقم خیار (اصفهانی و بتا آلفا) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. در آزمایش دوم، 5 سطح مختلف پیش تیمار سرمایی (بدون پیش تیمار، 4 و10 درجه سانتی گراد در مدت زمان های دو و چهار روز) به عنوان عامل اول و دو واریته خیار، به عنوان عامل دوم در نظر گرفته شدند. در آزمایش سوم، شرایط دمایی رشد گیاهان دهنده بساک(c?10 /15) ، به عنوان عامل اول و دو واریته خیار، به عنوان عامل دوم در نظر گرفته شدند. در آزمایش چهارم، سطوح مختلف پیش تیمار گرمایی (بدون پیش تیمار، 30 و 35 درجه سانتی گراد در مدت زمان های دو و چهار روز) به عنوان عامل اول و دو واریته خیار، به عنوان عامل دوم در نظر گرفته شدند. نتایج آزمایش اول بیانگر اثر مثبت و معنی دار(p < 0.001) تنظیم کننده های رشد و پیش تیمارهای دمایی بر کالوس زایی و رویان زایی گامتی در کشت بساک خیار بود. همچنین در آزمایش دوم، استفاده از پیش تیمار سرمایی 4 درجه سانتی گراد به مدت 4 روز بیشترین میزان کالوس زایی و بیشترین میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک را به ترتیب در کشت بساک واریته اصفهانی و بتاآلفا ایجاد کرد. همچنین شرایط دمایی رشد گیاهان دهنده بساک c)?10/15) در آزمایش سوم، باعث افزایش کالوس زایی و میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک، نسبت به تیمار شاهد در هر دو واریته شد. پیش تیمارهای گرمایی 30 درجه سانتی گراد به مدت 4 روز بیشترین میزان کالوس زایی و پیش تیمار گرمایی 30 درجه سانتی گراد به مدت 2 روز بیشترین میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک را در کشت بساک واریته اصفهانی خیار ایجاد کردند. همچنین پیش تیمار گرمایی 30 درجه سانتی گراد به مدت 2 روز در واریته اصفهانی و پیش تیمار گرمایی 30 درجه سانتی گراد به مدت 4 روز در واریته بتاآلفا بیشترین میزان رویان زایی مستقیم را ایجاد کردند. استفاده از 2 میکرومول توفوردی در ترکیب با 5/1 میکرومول کانیتین بیشترین درصد کالوس زایی از بساک ها را در رقم اصفهانی نشان داد. همچنین کاربرد 2 میکرومول توفوردی در ترکیب با 1 میکرومول بنزیل آمینو پورین در محیط کشت بیشترین درصد کالوس های رویان زا و میانگین تعداد رویان به ازای هر بساک را در هر دو واریته ایجاد کرد.
ندا رشنایی جواد جواد حمزه ئی
اثر قارچ مایکوریزا و قطع آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و عملکرد اسانس گیاه دارویی آنیسون در سطوح مختلف کود شیمیایی فسفره به¬صورت طرح اسپلیت- فاکتوریل در قالب بلوک¬های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی¬سینا مطالعه شد. قطع آبیاری در مرحله گلدهی، قطع آبیاری در مرحله دانه¬بندی و آبیاری کامل، به¬عنوان عامل اصلی، و عدم تلقیح و تلقیح بذر با مایکوریزا به همراه 5 سطح کود شیمیایی فسفره (0، 25، 50، 75 و 100 درصد توصیه شده) به¬صورت فاکتوریل در کرت¬های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که قطع آبیاری در هر یک از مراحل رشدی گیاه، منجر به کاهش عملکرد دانه شد. عمل قطع آبیاری در مرحله گلدهی و دانه بندی، صفات تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چترک، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، عملکرد دانه، عملکرد اسانس و زیست توده، را کاهش داد و صفت درصد اسانس و درصد کلونیزاسیون را افزایش داد. فسفر با تاثیر مثبت بر کلیه اجزای عملکرد دانه، سبب افزایش عملکرد دانه شد. اثر متقابل فسفر در قطع آبیاری برای صفت عملکرد، اجزای عملکرد و درصد اسانس دانه معنی دار بود. در بین سطوح کود فسفره، سطح 50 درصد بیشترین تاثیر افزایشی را بر عملکرد، اجزای عملکرد دانه و درصد اسانس در دانه را در بین سطوح آبیاری کامل نشان داد. اثر ساده کاربرد مایکوریزا روی صفت درصد اسانس معنی¬دار بود و درصد اسانس دانه بواسطه تلقیح با قارچ مایکوریزا از 5/3 درصد در تیمار عدم تلقیح، به 6/3 درصد رسید. نتایج تجزیه واریانس اثر فسفر در قطع آبیاری برای صفت درصد اسانس نشان داد که این اثر از نظر آماری معنی¬دار بود. بیشترین افزایش درصد اسانس در تیمار کاربرد کود فسفره به میزان 50 درصد توصیه شده همزمان با قطع آبیاری در مرحله گلدهی حاصل شد. این تیمار، درصد اسانس را به میزان 26 درصد نسبت به تیمار عدم کاربرد فسفر افزایش داد. تلقیح با قارچ مایکوریزا با میانگین 83/14 کیلوگرم اسانس در هکتار، در مقایسه با تیمار عدم تلقیح با میانگین 05/12، این صفت را 23 درصد افزایش داد. اعمال قطع آبیاری باعث کاهش عملکرد اسانس شد. بیشترین عملکرد اسانس با میانگین¬های 66/17، 68/15 و 27/15 کیلوگرم اسانس در هکتار، از تیمار کاربرد 50 درصد فسفر توصیه شده بترتیب در تیمارهای آبیاری کامل، قطع آبیاری در مرحله دانه¬بندی و قطع آبیاری در مرحله گلدهی حاصل شد.
محمدرضا عبدالهی علی هاتف سلمانیان
چکیده ندارد.