چکیده به منظور بررسی ارزش غذایی کنگر (cynara scolymus) عمل آوری نشده و عمل آوری شده با ملاس و مقایسه آن ها با سایر علوفه مورد استفاده در تغذیه بره های پرواری مغانی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی در یک مرحله انجام گرفت. پس از عمل آوری کنگر با سطح 10 درصد ملاس، ترکیب شیمیایی کنگر خشک وسیلو تعیین شد. نتایج نشان داد که از لحاظ میانگین ماده خشک، بین کنگر خشک و سیلو اختلاف معنی داری وجود نداشت. بره ها طی یک دوره دو هفته ای جهت عادت دهی با تیمارهای آزمایشی مورد تغذیه قرار گرفتند. خوراک هر تیمار در دو وعده صبح و بعد از ظهر در اختیار آنها قرار گرفت. دوره پروار 84 روز (12 هفته) بود که پس از پایان دوره عادت پذیری شروع شد. در این مدت از جیره پرواری متعادل شده استفاده شد. روز اول آزمایش (پس از پایان دوره عادت پذیری) قبل از دادن خوراک صبح، بره ها که 14 تا 16 ساعت از آب و غذا محروم بوده اند وزن کشی شده و وزن اولیه مشخص و بره ها پس از پلاک کوبی به جایگاه های انفرادی منتقل گردید. مصرف خوراک هنگام ریختن خوراک هر وعده در آخور، باقی مانده روز قبل از ته آخور جمع آوری شد. مقدار خوراک جمع آوری شده از ته آخور در طول هر هفته ثبت و از مقدار خوراکی که در طول هر هفته در آخور ها ریخته می شود کسر می گردیده و در انتها عدد به دست آمده نشان دهنده مقدار مصرف خوراک در هر تیمار در هر هفته بود. وزن کشی بره ها هر دو هفته یکبار پس از 14 تا 16 ساعت محرومیت از آب و خوراک صورت می گرفت. ضریب تبدیل غذایی با استفاده از اطلاعات مربوط به میزان مصرف خوراک و افزایش وزن هر بره در تیمارهای مختلف محاسبه شد. فاکتورهای خونی در طول دوره آزمایش خونگیری از دام ها 2 مرتبه یکی در ابتدای دوره و دیگری در انتهای دوره به منظور تعیین اوره و گلوکز ازطریق رگ گردنی انجام شد. سرم نمونه های خون توسط دستگاه سانتریفیوژ (3000 دور به مدت 5 دقیقه) جدا شده و جهت تعیین گلوکز و اوره سرم خون با استفاده ازکیت های تجاری وبه روش اسپکتروفتومتر استفاده شد. تیمارهای آزمایشی به ترتیب شامل: 1) جیره بدون کنگر(جیره شاهد)، 2) جیره حاوی 10 درصد کنگر خشک،3) جیره حاوی 15 درصد کنگر خشک، 4) جیره حاوی 10 درصد کنگر سیلو شده و 5) جیره حاوی 15 درصد کنگر سیلو شده بودند. تیمارها از نظر مصرف خوراک اختلاف معنی داری با هم نداشتند. افزایش وزن روزانه در بره های تغذیه در تیمار شاهد وبعد 15درصد کنگر سیلو بیشتر از بره های تغذیه شده با سایر تیمار ها بود، ولی تیمارها از نظر افزایش وزن روزانه اختلاف معنی داری با هم نداشتند. ضریب تبدیل غذایی در تیمار شاهد پایین تر از سایر تیمار ها بود و بعد مربوط به تیمار 10 و 15 درصد کنگر سیلو می شود. هرچندکه تیماره ها اختلاف معنی داری با هم داشتن (05/0p> ). بین تیمارها از نظر فراسنجه های خونی تفاوت معنی داری مشاهده نشد (05/0p> ). هر چند در بره های تغذیه شده جیره شاهد و کنگر سیلو -شده سطح ازت اوره ای و گلوکز بیشتر از بره های تغذیه شده با سایر تیماره ها بود. اختلاف معنی داری در هزینه خوراک مصرفی بین تیمارها وجود داشت(05/0p<). هزینه خوراک برای تولید هر کیلوگرم افزایش وزن زنده در تیمارشاهد بیشتر از سایر گروها بود هر چند که با تیمار دوم تفاوت معنی داری نداشت (05/0p> ). عمل آوری کنگر منجر به افزایش معنی-دار سود اقتصادی شد، تیمارهای کنگر خشک وسیلو شده نیز سود بیشتری را نسبت به تیمار شاهد داشتند (05/0p< ). به طورکلی، با توجه به هزینه کم و ارزش غذایی مناسب کنگر و همچنین بهبود عملکرد بره های تغذیه شده با این کنگر، استفاده از آن در جیره بره های پرواری می تواند مفید باشد . کلمات کلیدی کنگر خشک ، کنگرسیلو، گوسفند، ملاس