نام پژوهشگر: اشرف السادات نوحی
عبدالله الله وردی ناصر قایمی
سوربوز یکی از متابولیت های کلیدی در سنتز ویتامین c می باشد. این ماده بر اثر بیوترانسفورماسیون باکتریایی در حضور اکسیژن تولید می شود، ولی مهار سوبسترا و مهار محصول باعث کاهش بازدهی تولید می گردد. برای حذف یا تقلیل مهار سوبسترا از روش کشت نیمه بسته (fed-batch) استفاده می شود. از بین 6 سویه جداسازی و شناسایی شده، تولید 3 سویه قابل مقایسه با سویه استاندارد بود که برای سایر آزمایشات مورد استفاده قرار گرفت. آستانه تحمل سوبسترا برای سویه t.u101 و t.u301 در 8% سوربیتول و برای سویه t.u201 در 4% سوربیتول برآورد گردیده است ولیکن تولید سوربوز در سویه t.u101 و t.u301 در 8% سوربیتول بیشتر از سویه استاندارد ptcc112033 می باشد. با بررسی سینتیک رشد و تولید محصول نتیجه گرفته شد که 3 سویه جدا شده پس از 6 ساعت وارد فاز لگاریتمی و پس از 14 ساعت وارد فاز رکورد می شود و تولید سوربوز هم در فاز لگاریتمی و همدر فاز سکون رشد انجام می گیرد. میزان افزایش تولید سوربوز در کشت نیمه بسته نسبت به کشت بسته در مورد سویه t.u101. 2/5 برابر، در مورد سویه t.u201 حدود 2/3 برابر و در مورد سویه t.u301، 1/96 برابر است و نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان می دهد که تولید سوربوز در حالت نیمه بسته نسبت به حالت بسته با سطح اطمینان 99% معنی دار است و روش نیمه بسته روش کاراتری برای تولید سوربوز نسبت به حالت بسته است. نکته جالب توجه دیگر آنکه افزایش سوربیتول در کشت نیمه بسته سبب افزایش بیومس نمی گردد و سوربیتول اضافه شده به طرف تولید سوربوز هدایت می شود. یکی از مدلهای موجود برای توجیه مساله مهار سوربیتول، کاهش پتانسیل ردوکس می باشد در حالیکه سویه های گلوکونوباکتراکسیدانس هوازی شدید و در پتانسیل بالای +200mv رشد و متابولیسم دارد. در آزمایش انجام شده همراه با افزایش سوربیتول، غلظت عوامل -oh (الکلی) افزایش می یابد و پتانسیل ردوکس به پائین تر از 150mv می رسد که ابتدا بیوترانسفورماسیون سوبسترا و سپس رشد متوقف می گردد و آزمایش انجام شده با مدل فوق مطابقت دارد.