ویروس تریستزای مرکبات (citrus tristeza virus)، مهم ترین بیماری ویروسی مرکبات در کشور است. امروزه به دلیل عدم اعمال قرنطینه، تبادل مواد گیاهی در داخل استان مازندران به راحتی صورت می گیرد و باعث گسترش ویروس تریستزا در کل مازندران شده است. به منظور ردیابی و بررسی الگوی پراکنش این بیماری در غرب استان مازندران، نهالستان های دارای نارنگی انشو واقع در شهرستان های رامسر، تنکابن، عباس آباد و چالوس مورد بررسی قرار گرفتند. ردیابی ویروس از طریق آزمون ایمیونوپرینت (dtbia) با استفاده از آنتی بادی های پلی کلونال شرکت بیوربا انجام گردید. از بین 63 نمونه نهال انشو در 16 نهالستان، 12 نهال آلوده از طریق تست ایمیمونوپرینت مشخص گردید. این موضوع حضور و پراکنش ویروس تریستزا در منطقه غرب مازندران را ثابت می کند. پس از تعیین آلودگی، دو جدایه ویروس تریستزا به ترتیب از منطقه کترا به دلیل تبادل فراوان مواد گیاهی و دیگری از رامسر که غربی ترین منطقه استان مازندران می باشد، انتخاب شدند و از نظر خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی با سویه r2c (کنترل مثبت) از شرق مازندران مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تعیین خصوصیات بیولوژیکی هر سه سویه کترا، رامسر و r2c، بر روی پنج گیاه محک کی لایم، نارنج، گریپ فروت/رافلمون، اوریکالمون/رافلمون، پاین اپل/نارنج پیوند شدند. پس از ظهور علائم، سویه r2c در هر دو گروه زردی گیاهچه (sy) و ساقه آبله ای (sp) قرار گرفت و سویه ای شدید در نظر گرفته شد، سویه کترا در گروه ساقه آبله ای متوسط و سویه رامسر در گروه ساقه آبله ای خفیف قرار گرفت. به منظور تعیین خصوصیات مولکولی سه سویه مورد نظر، rna ویروس استخراج و پس انجام آزمون rt-pcr، محصول pcr برای توالی یابی به شرکت bioneer کره جنوبی فرستاده شد. از مقایسه توالی سویه های مورد نظر با توالی سویه های مشابه در بانک ژن مشخص شد، سویه r2c، 95% با سویه 5 و 7 علوی، سویه کترا 99% با سویه tn1 خطابی و سویه رامسر 95% با سویه های فروتن، شباهت دارند، بنابر شواهد موجود، به دلیل عدم اعمال قرنطینه مناسب منشا سویه های ردیابی شده، شرق مازندران بوده است.

در این تحقیق ارزیابی آلودگی ارقام تجاری پرتقال تامسون ناول و خونی مورو، نارنگی پیج و پوملو وبر نسبت به ویروئیدهای مرکبات مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس گیاه بالنگ اتراگ (c. medica) به عنوان محک عمومی ویروئید های مرکبات با اینوکولوم از منشا درختان مادری ارقام مذکور از طریق پیوند آلوده شده و در شرایط کنترل شده دمایی گلخانه (روز40، شب28 درجه سانتی گراد) نگهداری گردید. پس از آلوده سازی استخراج اسید نوکلئیک با فنل و روشsds-potassium acetate انجام شد. ردیابی و تشخیص ویروئید های مرکبات با استفاده از سیستم الکتروفورز پی در پی در ژل پلی اکریل آمید (s-page)، northern blot hybridization، dot blot hybridization و rt-pcr انجام شد. واکنش زنجیره ای پلی مراز با نسخه برداری معکوس (rt-pcr) با استفاده از آغازگر های اختصاصی ویروئید های hsvd، cblvd، cdvd و cbcvd انجام شد. فراورده rt-pcr از دو جدایه مورد بررسی تعیین ترادف شد و با جدایه های ویروئید کوتولگی رازک گزارش شده از ایران و سایر نقاط جهان مقایسه گردید. نتایج بررسی فراورده های rt-pcr در ژل آگارز یک درصد آلودگی ارقام تامسون ناول و خونی مورو به هر چهار نوع ویروئید مذکور تایید کرد و نتایج توالی یابی ثابت کرد که سویه تامسون ناول با 303 نوکلئوتید و سویه پرتقال خونی با 302 نوکلئوتید به ترتیب 67/98 و 66/99 درصد با سویه مرجع cviia (gq260203) مطابقت دارند و نتایج rt- pcr و هیبریداسیون نیز نشان داد که ارقام تامسون ناول و خونی مورو بر خلاف پیج و پوملو به ویروئید های cevd، hsvd و cbcvd آلودگی توام داشتند.

یونجه یکی از مهم ترین گیاهان علوفه ای کشور و نیز استان سمنان می باشد. عوامل ویروسی متعددی موجب کاهش تولید این محصول می شوند که از آن جمله می توان به ویروس های موزائیک یونجه (alfalfa mosaic virus-amv)، موزائیک معمولی لوبیا (bean common mosaic virus-bcmv)، موزائیک زرد لوبیا (bean yellow mosaic virus-bymv) و موزائیک خیار (cucumber mosaic virus-cmv) اشاره نمود. در این تحقیق، تعداد 31 مزرعه یونجه در پنج شهرستان ایوانکی، گرمسار، سمنان، دامغان و شاهرود از استان سمنان مورد بازدید قرار گرفته و مجموعاً 392 نمونه علائم دار و 663 نمونه تصادفی جمع آوری گردید. این نمونه ها از نظر آلودگی به چهار ویروس مهم یونجه شامل amv، bcmv، bymv و cmv به روش آزمون سرولوژیکی das-elisa و به کمک آنتی بادی اختصاصی (شرکت بیوربا - سوئیس) مورد ارزیابی قرار گرفتند. مهم ترین علائم همراه با نمونه های علائم دار دارای واکنش مثبت در آزمون الایزا، شامل موزائیک و پیسک (4/25 درصد)، پیچیدگی و بدشکلی های برگی (3/31 درصد)، زردی و سبزردی (7/18 درصد) و کاهش رشد یا کوتولگی (6/24درصد) بود. بر اساس نتایج آزمون الایزا در بین 663 نمونه تصادفی، فراوانی آلودگی های ویروسی مورد بررسی به ترتیب عبارت از amv (4/46 درصد)، bcmv (1/8 درصد)، cmv (2/4 درصد) و bymv (1/2 درصد) تعیین شد. همچنین درصد آلودگی به ویروس های مورد بررسی در بین 392 نمونه علائم دار نشان داد که amv با 6/69 درصد بیشترین میزان آلودگی را دارا بود و پس از آن bcmv (16 درصد)، cmv (9/8 درصد) و bymv (8/5 درصد) قرار گرفتند. در این بررسی تعدادی از نمونه های علائم داری که با هیچ یک از آنتی بادیهای فوق واکنش مثبت نداشتند از نظر آلودگی به ویروس کوتولگی سویا (soybean dwarf virus-sbdv) و ویروس کم رشدی بادام زمینی (peanut stunt virus-psv) مورد آزمون سرولوژیک بروش لکه گذاری بافتی (tbia) قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل از این آزمون، 17 نمونه با آنتی بادی اختصاصی ویروس psv و تعداد 30 نمونه با آنتی بادی اختصاصی sbdv واکنش مثبت داشتند. به منظور تایید نتایج حاصل از آزمون الایزا از آزمون بیولوژیکی و مایه زنی جدایه های ویروسی روی گیاهان محک و نیز ردیابی مولکولی (rt-pcr) به کمک آغازگر های اختصاصی برای ناحیه ژن پروتئین پوششی هر یک از ویروس های مورد نظر انجام گرفت. واکنش زنجیره ای پلیمراز با استفاده از آغازگرهای اختصاصی برای amv، bcmv، bymv، cmv، psv و sbdv منجر به تکثیر قطعات دی.ان.ای بطول مورد انتظار به ترتیب برابر با 860، 1000، 900، 850، 900 و 600 جفت باز گردید. همچنین تهیه نقشه تحدید آنزیمی (rflp) با استفاده از دو آنزیم برشی rsai و smai موید آلودگی نمونه های یونجه به لوتئوویروس sbdv بود. در نتیجه این واکنش قطعه ژنومی 600 جفت بازی تکثیر یافته در مورد جدایه sbdv توسط آنزیم rsai برش خورده و منجر به تولید دو قطعه بطول 200 و 400 جفت بازی گردید ولی با آنزیم برشی smai برشی ایجاد نگردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که دو ویروس amv و bcmv از شایع ترین ویروس های آلوده کننده یونجه در مزارع یونجه استان سمنان می باشند. همچنین این اولین گزارش از آلودگی به ویروس های amv، bymv، cmv، psv و sbdv در مزارع یونجه استان سمنان و نیز اولین گزارش از ردیابی مولکولی آلودگی ویروس bcmv از مزارع یونجه کشور می باشد.

مرکبات یکی از محصولات مهم باغی تولید ثروت، مبادلات تجاری و اشتغال زایی در دنیا و ایران است. به دلیل ویژگی تکثیر غیر جنسی، خسارت بیماری های ویروسی و شبه ویروسی قابل انتقال از طریق پیوند در مرکبات بسیار زیاد است. اصولی ترین روش مدیریت این بیماری ها، تکثیر پیوندک از درختان مادری عاری از ویروس است. بیماری پسوروز، قدیمی ترین بیماری ویروسی در مرکبات است که از سال ها قبل مورد توجه دانشمندان دنیا قرار گرفته است اما به دلیل دشواری های مطالعه عامل بیماری و بروز علائم متفاوت و نامتجانس، تحقیقات در این باره هنوز ادامه دارد. اگرچه آلودگی به ویروس پسوروز در ارقام جدید مرکبات جایگاهی ندارد ولی به دلیل ضعف سیستم های باغداری، امکان گسترش آن در کشور وجود دارد. در این پژوهش با هدف بهینه سازی روش های تشخیص بیماری پسوروز مرکبات به ویژه در ارزیابی گیاهان حاصله از مرحله سالم سازی، کارآیی روش های مختلف بیولوژیکی، سرولوژیکی و مولکولی در ردیابی جدایه های بومی پسوروز بررسی شد. بر این اساس، ابتدا واکنش گیاهان محک پرتقال پاین اپل (citrus sinensis cv.pineapple) و گل دکمه ای (gomphrena globosa) به ایندکس بیولوژیکی با 16 جدایه مشکوک به پسوروز و امکان ردیابی آنها به روش سرولوژیکی مورد مطالعه قرار گرفت. به استناد علائم باغی و علائم گیاهان محک جدایه شاخص p.broانتخاب و کارآیی تکنیک rt-pcr در تشخیص این جدایه و سایر جدایه ها در مقایسه با نمونه مثبت استاندارد خارجی بررسی شد. بر اساس این تحقیق استانداردسازی روش-های تشخیصی بیولوژیکی پسوروز با نمونه های مطالعه شده صورت گرفت. ویروس در جدایه های مورد بررسی با آنتی بادی مونوکلونال (agritest, italy) ردیابی نشد و با وجود کارآیی تکنیک rt-pcr در تشخیص نمونه استاندارد، نتیجه قابل اعتمادی از این روش در شناسایی نمونه شاخص p.bro و سایر جدایه های مورد بررسی حاصل نشد. با توجه به محدودیت زمانی، بهینه سازی تکنیک های مولکولی تشخیص جدایه های ایرانی ویروس پسوروز مرکبات به تحقیقات آتی موکول گردید. سلامت چهار رقم تجاری مرکبات شامل پرتقال های تامسون ناول، واشنگتن ناول و والنسیا و گریپ فروت ردبلاش (citrus paradise)، نسبت به بیماری پسوروز با ایندکس بیولوژیکی احراز شد. همچنین مشخص گردید که علائم بیماری در انواع سالم سازی شده هر چهار رقم پس از آلوده سازی مصنوعی با جدایه شاخص p.bro ظاهر می گردد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که علی رغم توسعه تکنیک های تشخیصی جدید، ایندکس بیولوژیکی در شرایط کنترل شده دمایی همچنان جایگاه ویژه ای در تشخیص ویروس پسوروز به ویژه در ارزیابی سلامت منابع اولیه تکثیری مرکبات دارد و تکنیک های سرولوژیکی و مولکولی می تواند به عنوان روش های مکمل در این مورد بکار گرفته شود.

کشت سیب زمینی به عنوان کشت غالب استان اردبیل بوده و این استان بعد از همدان دارای رتبه دوم کشت سیب زمینی در کشور می باشد. بیماری های قارچی سیب زمینی پس از آفت سوسک کلرادو دومین مشکل کشت و کار و ذخیره سازی سیب زمینی در استان اردبیل به شمار می روند. یکی از عوامل قارچی خسارت زای خاک زاد غده های سیب زمینی در انبارهای شهرستان اردبیل، گونه های مختلف فوزاریوم می باشند. در این تحقیق 39 انبار در شهرستان اردبیل مورد بررسی قرار گرفت و مجموعا 150 نمونه مشکوک به آلودگی فوزاریومی از انبارها جمع آوری گردید. همزمان میزان آلودگی هر انبار و درصد فراوانی غده های پوسیده با انتخاب 3 گونی 50 کیلویی سیب زمینی و شمارش تعداد غده-های پوسیده و ایجاد برش در آنها تعیین شد. پس از انتقال نمونه های مشکوک به پوسیدگی خشک فوزاریومی به آزمایشگاه، جداسازی و خالص سازی قارچ ها انجام گرفت. با انجام آزمون بیماری زایی بر روی غده های رقم آگریا، چهار گونه فوزاریوم به نام های f. oxysporum، f. poae،f. solani و f. sporotichioides به عنوان عوامل بیماری زای سیب زمینی در شهرستان اردبیل شناسایی شدند. نتایج بررسی نشان داد که گونه f. solani تقریبا در تمامی انبارهای شهرستان اردبیل وجود دارد. به منظور ارزیابی عکس العمل پنج رقم سیب زمینی به چهار گونه فوزاریوم و تعیین رقم مقاوم به بیماری پوسیدگی خشک، آزمایشی با چهار تکرار انجام شد. در این بررسی جدایه ها به روش تلقیح سوسپانسیون کنیدیوم (104×1 کنیدیوم / میلی لیتر) به برش های غده سیب زمینی مایه زنی شدند. حساسیت غده ها نسبت به عوامل بیماری پس از گذشت چهار روز از مایه زنی در شرایط تاریکی و حرارت 25 درجه سانتی گراد بررسی گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد بین گونه های فوزاریوم مورد بررسی از نظر قدرت بیماری زایی به لحاظ آماری اختلاف معنی دار وجود ندارد. عکس العمل ارقام نسبت به گونه های مختلف فوزاریوم مورد آزمون متفاوت بود. رقم بورن (boren) دارای کمترین میزان آلودگی (5/12درصد) و رقم سبلان دارای بیشترین میزان آلودگی (87/98 درصد) بود. رقم سبلان به همراه ارقام خاوران، آگریا و هیبرید از بیشترین حساسیت نسبت به گونه های مختلف قارچ فوزاریوم مورد بررسی برخوردار بودند.

چکیده در این پژوهش، وضعیت پراکنش ویروس‏های پیچیدگی برگ زرد گوجه‏فرنگی(tomato yellow leaf curl virus-tylcv)، موزاییک گوجه‏فرنگی(tomato mosai virus-tomv) و موزاییک خیار(cucumber mosaic virus-cmv)، در مزارع گوجه‏فرنگی چهار شهرستان استان ایلام با استفاده از آزمون سرولوژیکی الایزا تعیین گردید. در سال 1392، از مزارع مختلف این شهرستان‏ها، بازدید و در مجموع 31 نمونه علائم‏دار و 148 نمونه تصادفی جمع‏آوری گردید. بر اساس نتایج آزمون سرولوژیکی الایزا، میزان آلودگی به tylcv در نمونه‏های علائم‏دار، %13/16 تعیین گردید که بیشترین و کمترین میزان آن به ترتیب در شهرستان‏های ایلام با %57/28 و شهرستان شیروان‏چرداول با %69/7 مشاهده شد. میزان آلودگی به tomv در نمونه‏های علائم‏دار، %13/16 تعیین گردید که بیشترین و کمترین میزان آن به ترتیب در شهرستان‏های دره‏شهر با %57/28 و ایلام با صفر درصد مشاهده شد. میزان آلودگی به cmv در نمونه‏های علائم‏دار، %9/12 بو که بیشترین و کمترین میزان آن به ترتیب در شهرستان‏های شیروان‏چرداول با %38/15 و ایوان با صفر درصد مشاهده شد. همچنین بر اساس نتایج آزمون سرولوژیکی الایزا، میزان آلودگی به tylcv در نمونه‏های تصادفی، %16/12 تعیین گردید که بیشترین(% 33/23) و کمترین(%57/8)میزان آن به ترتیب در شهرستان‏های ایوان و ایلام مشاهده شد. میزان آلودگی به tomv در نمونه‏های تصادفی، %81/10 تعیین گردید که بیشترین میزان آن در شهرستان ایلام(%28/14) و کمترین آن در شهرستان ایوان(%66/6) مشاهده شد. میزان آلودگی به cmv در نمونه‏های تصادفی، %16/12 تعیین گردید که بیشترینو کمترین میزان آن به ترتیب در شهرستان‏های شیروان‏چرداول( %51/15) و دره‏شهر( %8) مشاهده شد. جهت تایید نتایج حاصل از آزمون سرولوژیکی، از روش‏های بیولوژیکی و مولکولی استفاده شد. همچنین در این پژوهش، توالی نوکلئوتیدی ژن پروتئین پوششی(cp) دو جدایۀ tomv(sh2s2 و d2s2) و سه جدایۀ cmv (d2s1، i3s1 و sh4s2) تعیین و از نظر تبارزایی مورد مطالعه و آنالیز قرار گرفتند. توالی cp دو جدایۀ tomv به دست آمده با توالی مربوطه در 39 دیگر جدایۀ tomv ثبت شده در بانک ژن و نیز توالی cp سه جدایۀ cmv به دست آمده در این تحقیق با توالی مربوطه در 46 دیگر جدایۀ cmv ثبت شده در بانک ژن، با استفاده از برنامة clustal x مورد مقایسه و تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. درخت تبارزایی مربوط به جدایه‏های مورد بررسی در هر یک از دو ویروس tomv و cmv با استفاده از روش neighbor-joining و 1000 مرتبه تکرارهای تایید کننده(bootstrap) رسم گردید. دو جدایۀ tomv، در تبار شماره iii درخت تبارزایی مربوط به جدایه‏های tomv و سه جدایۀcmv ، در زیرگروه ia درخت تبارزایی مربوط به جدایه‏های cmv قرار گرفتند. نتایج حاصل از رسم درخت تبارزایی به روش nj، نتایج بدست آمده از آزمون‏های سرولوژیک را مورد تایید قرار داده و نشان داد که ماهیت جدایه‏های ویروسی مورد بررسی با ویروس موزاییک گوجه‏فرنگی و موزاییک خیار مطابقت دارد. کلمات کلیدی: ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه‏فرنگی، ویروس موزاییک گوجه‏فرنگی، ویروس موزاییک خیار، تبارزایی، دامنه میزبانی، ایلام

توسعه سطح کشت توت فرنگی (fragaria sp.) در سال های اخیر به دلیل درآمدزایی آن برای کشاورزان در کشور مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت کشت این محصول در استان های گیلان و مازندران و از طرفی اهمیت بیماری های ویروسی در کاهش کمی و کیفی این محصول، در این تحقیق وضعیت بیماری های ویروسی توت فرنگی در این دو استان مورد بررسی قرار گرفت. طی سال 1391 و 1392 در مجموع تعداد 422 نمونه تصادفی و 223 نمونه علائم دار شامل موزاییک، پیسک، لکه حلقوی، زردی، سبزردی، کاهش رشد و بدشکلی برگ ها از مزارع توت فرنگی مناطق رشت، صومعه سرا و سنگر (در استان گیلان) و بابلسر، جویبار و بهشهر (در استان مازندران) جمع آوری شدند. آلودگی این نمونه-ها نسبت به ویروس لبه زرد خفیف توت فرنگی (strawberry mild yellow edge virus-smyev)، ویروس پیسک توت فرنگی (strawberry motlle virus-smov)، ویروس چروکیدگی توت فرنگی (strawberry crinkle virus-scv)، ویروس لکه حلقوی نهان توت فرنگی (strawberry latent ring spot virus-slrsv)، ویروس لکه حلقوی تمشک (raspberry ringspot virus-rprsv)، ویروس موزاییک آرابیس (arabis mosaic virus-armv) و ویروس لکه حلقوی گوجه فرنگی (tomato ringspot virus-torsv) به کمک آزمون سرولوژیکی الایزا (das-elisa) و با استفاده از آنتی بادی های اختصاصی (شرکت بیوربا – سوئیس) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از آزمون سرولوژیکی الایزا روی نمونه های علائم دار و تصادفی بیانگر آلودگی 1/33 و 1/31 درصد (در نمونه های علائم دار) و 7/15 و 8/11 درصد (در نمونه های تصادفی) به ترتیب در استان های گیلان و مازندران حداقل به یکی از ویروس های scv، slrsv، armv، rprsv، torsv، smov و smyev می باشد. در بین ویروس های مورد آزمایش در نمونه های علائم دار، دو ویروس torsv و armv به ترتیب با 8/5 و 4/5 درصد دارای بیش ترین فراوانی بوده و ویروس-های rprsv (4%)، smov (4%)، smyev (6/3%)، scv (6/3%) و slrsv (8/1%) در رتبه های بعدی قرار داشتند. هم چنین براساس نتایج حاصل از بررسی 422 نمونه تصادفی از دو استان مورد بررسی، ویروس armv با 8/3 درصد بیش ترین فراوانی را داشته و ویروس های rprsv (1/2%)، smov (2%)، torsv (9/1%)، smyev (4/1%)، scv (7/0%) و slrsv (4/0%) در جایگاه بعدی فراوانی قرار داشتند. نتایج بررسی واکنش گیاهان محک در برابر جدایه های چهار نپوویروس armv، rprsv، torsv و slrsv به دست آمده در این تحقیق، با اطلاعات توصیف شده در مورد این ویروس ها مطابقت داشت. هم چنین در ردیابی مولکولی دو ویروس smov و smyev با استفاده از روش rt-pcr و آغازگرهای اختصاصی طراحی شده برای ناحیه ژن پروتئین پوششی این دو ویروس، قطعه دی.ان.ای به طول مورد انتظار 630 و 860 جفت باز به ترتیب در نمونه های آلوده به smov و smyev تکثیر گردید. توالی نوکلئوتیدی قطعه دی.ان.ای تکثیر یافته در آزمون rt-pcr، با استفاده از سرویس های تجاری موجود تعیین شده و با استفاده از ابزار جستجوی blast در پایگاه اطلاعاتی ncbi با توالی های نوکلئوتیدی قابل دسترس در بانک ژن مورد مقایسه قرار گرفت. توالی نوکلئوتیدی قطعه دی.ان.ای به دست آمده در مورد دو جدایه ایرانی smov بیش ترین شباهت (97 درصد) با جدایه 1278 smov از کشور هلند (شماره دسترسی aj496145) داشته و نیز توالی قطعه دی.ان.ای به دست آمده در مورد سه جدایه ایرانی smyev دارای بیش ترین مشابهت (99 درصد) با جدایه d/m.110 smyev (شماره دسترسی aj577352) از آلمان بود. این نخستین گزارش از ردیابی و شناسایی هفت ویروس scv، slrsv، armv، rprsv، torsv، smov و smyev از مزارع توت فرنگی ایران می باشد.

مرکبات یکی از محصولات مهم باغی از نظر تولید ثروت، مبادلات تجاری و اشتغال زایی در دنیا و ایران است. بیماری تریستزا مهم ترین بیماری ویروسی مرکبات است که در بسیاری از کشورهای مرکبات خیز جهان باعث خسارت فراوانی به این محصول گردیده است. متداول ترین علائم این بیماری زوال تدریجی، زوال سریع، ساقه آبله ای و زردی گیاهچه می باشد. در بررسی اولیه به منظور ردیابی و بررسی الگوی پراکنش این بیماری در شرق استان گیلان، نهالستان های نارنگی انشو واقع در شهرهای چابکسر، رودسر، لنگرود و فومن مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تعیین پراکنش به روش مولکولی، rna ویروس از گیاهان آلوده، استخراج و پس از انجام آزمون rt-pcr و توالی یابی، شیوع ویروس در شرق استان گیلان تایید گردید.

این تحقیق در منطقه گچان در جنگلهای استان ایلام با هدف شناسایی عوامل زنده و غیر زنده بیماریزای جنس loranthus انجام شد. گیاه نیمه انگل فوق دارای دو گونهeuropaeus l. و grewinkii l. در ایران می‏باشد، میزبان گونه اول، بلوط ایرانی ((quercus brantii بنه (pistacia atlantica) و میزبان گونه دوم، افرا کیکم (monspessulanum acer) در منطقه مورد مطالعه شناسایی شد. با اجرای آمار برداری صد درصد مختصات گونه‏های آلوده بهspp loranthus در سطح 100 هکتار به وسیله gps با پلی گونهایی به عرض 50 متر برداشت شد. پارامترهای قطر، ارتفاع و سطح تاج پوشش درختان آلوده و ارتفاع محل آلودگی درختان ثبت گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم‏افزارهای sas و excelاستفاده شد. اختلاف معنی‏دار در سطح احتمال 05/ با طبقه بندی درختان به 13 طبقه قطری (5 سانتیمتری) بدست آمد. در کلاسه قطری 20-25 سانتیمتری بیشترین شدت آلودگی مشاهده شد. ارتفاع درختان به 4 کلاسه 3 متری تقسیم و بیشترین آلودگی در کلاسه 12 تا 9 و کمترین آلودگی در کلاسه3 تا 1 متری مشاهده گردید. نقشه پراکنش درختان آلوده برحسب ارتفاع از سطح دریا، جهات‏ جغرافیایی ، شیب منطقه و گونه با استفاده از نرم افزار arcgis ترسیم شد. بین جهات جغرافیایی اختلاف معنی داری در سطح 5 % وجود داشت که بیشرین شدت آلودگی در جهت شمالی و کمترین در جهت جنوبی مشاهده گردید. میزان آلودگی روی درختان بلوط بیشترین و در گونه بنه کمترین بود. بیشترین میزان آلودگی در شیب 10-25 درصد و کمترین مقدار در شیب 60-75 درصد وجود داشته است. نمونه‏هایی با علائم لکه برگی و سوختگی برگ برای جدا سازی و بررسی عوامل بیماریزای لورانتوس جمع‏آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند و بر روی محیط اگار غذایی(na) کشت شدند. سپس 5 جدایه بر روی محیط ydc خالص گردید. جدایه‏ها با آزمون‏های مورفولوژیک، بیوشیمیایی و تغذیه‎ای مورد مطالعه قرار گرفتند و پس از مقایسه با جداول استاندارد، سه جدایه به عنوان quercina brenneria و دو جدایه به عنوان گونه های بینابینی جنس‏های atrosepticum pectobacterium وchrysanthemi dickeya شناسایی شد. سوسپانسیون غلیظ جهت آزمون بیماریزایی جدایه‏ها تهیه و بر روی برگ گونه های لورانتوس تزریق گردید، علائم بیماری پس از 7 الی 15 روز ظاهر شد. این اولین گزارش از جداسازی گونه های b. quercina ، d. chrysanthemi وp. atrosepticum به عنوان عوامل بیماریزای باکتریایی از روی گیاه نیمه انگل موخور در جهان می‏باشد.