نام پژوهشگر: حسن طباطبایی
محمدرضا عارفی علی احمدی
چکیده منطقه زواریان بخشی از زون ارومیه دختر استان قم می باشد که در فاصله 60 کیلومتری جنوب غربی استان قم و 5 کیلومتری سلفچگان واقع شده است. محدوده شامل رخنمون هایی از واحدهای ولکانیکی مختلف از قبیل آندزیت، بازالت آندزیتی، آندزیت بازالتی و در برخی قسمت ها داسیت به سن ائوسن و همچنین توده نفوذی گرانودیوریتی ودر برخی قسمت ها گرانیتی با سن الیگومیوسن می باشد. در این تحقیق با توجه به ماهیت متالوژنی منطقه، با استفاده از تکنیک های پردازش داده های ماهواره ای etm وaster شامل روش ترکیب رنگی کاذب(rgb)، نسبت باندی(band ratio) و تکنیک کمترین مربعات رگرسیون شده (ls-fit) برخی از آلتراسیون ها شامل آلتراسیون آرژیلیک، پروپلیتیک و سیلیسی و زون های حاوی اکسیدهای آهن سه ظرفیتی(هماتیت،گوتیت) که می توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم در رابطه با کانی سازی باشند شناسائی و معرفی شدند. سپس با استفاده از نتایج آنالیز شیمیایی 44 عنصری به روش icp، تعداد 472 نمونه برداشت شده از محدوده ورقه1:100000 سلفچگان، مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. ابتدا بررسی های آماری تک متغیره بر روی داده ها انجام شد و نقشه های هاله تک عنصری طلا و مس تهیه گردید. سپس بررسی های چندمتغیره شامل آنالیز خوشه ای و فاکتوری بین عناصر انجام و فاکتورهای مهم محدوده در قالب نقشه ارائه شد. در نهایت با استفاده از مدل منطق فازی در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(gis) و تلفیق لایه های اطلاعاتی حاصل از مطالعات زمین شناسی،دورسنجی و ژئوشیمیایی یک نقشه نهائی تهیه گردید.این نقشه متشکل از 5 زون الویت دار با کلاس بندی مطلوبیت بالا،مطلوبیت متوسط،مطلوبیت پائین،مجاز و غیرمجاز می باشد، به طوری که بهترین الویت (کلاس مطلوبیت بالا) در بخش های غربی (کوه خستک) وشرق وجنوب شرق زواریان (کرنگان)، جهت طراحی نقاط حفاری عمیق معرفی گردید .
عالیه سعادت پور منوچهر حیدرپور
یکی از مشخصه های جریان روباز در کنترل آلودگی، ضرایب پخشیدگی آشفته هستند. افزایش این ضرایب درراستای سه محور، عامل رقیق سازی و افزایش تبادل مواد با بستر جریان و به طور کلی باعث کاهش طول اختلاط کامل می شود. به منظور بررسی تأثیر بلوک های موضعی بر ضریب اختلاط عرضی، آزمایشاتی در دو کانال آزمایشگاهی مستطیلی انجام گرفت. کانال اول به طول 7 متر، عرض32/. متر و ارتفاع 35/. متر و کانال دوم به طول 20 متر، عرض 6/0 متر و ارتفاع 6/0 متر بوده و نصب بلوک های مستغرق به صورت موضعی با آرایش های گوناگون، انجام شده است. کانال اول توسط دو پمپ با حداکثر دبی 4/16 لیتر در ثانیه و کانال دوم توسط پمپی با حداکثر دبی 75 لیتر بر ثانیه تغذیه می شد. تنظیم دبی خروجی از پمپ توسط شیر تنظیم تعبیه شده پیش از دهانه ورودی به مخزن بالادست صورت می گرفت. آب در سیکل بسته از منبع اصلی به مخزن کوچک ابتدای فلوم پمپاژ شده و در آنجا با عبور از یک آرام کننده وارد کانال می شد. جریان به صورت یکنواخت و عمق جریان در دامنه 5- 15 سانتیمتر در کانال اول و 5/17 سانتی متر در کانال دوم توسط دریچه کنترل در پایین دست کنترل می-گردید. پس از حصول جریان توسعه یافته در کانال، در ترازی بالاتر از لبه کانال از یک مخزن هوایی حاوی محلول رقیق شده نمک با غلظت معلوم به عنوان ماده ردیاب استفاده شد. غلظت ها در 4 الی 5 مقطع و در هر مقطع 27 نقطه اندازه گیری گردید. ضریب اختلاط عرضی با استفاده از روابط ساده شده معادله بقای جرم و با استفاده از روش تبادل ممان، برای آرایش-های مختلف بلوک های موضعی محاسبه شد. همچنین مقدار ضریب مذکور بدون حضور بلوک ها مورد محاسبه قرار گرفت تا مبنایی جهت مقایسه تأثیر بلوک ها بر ضریب اختلاط عرضی قرار گیرد. در این تحقیق همچنین، تأثیر نسبت عرض به عمق بر ضریب فوق الذکر مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل های آزمایشگاهی نشان داد که در کانال اول آرایش های مختلف زبری نتایج متفاوتی بر ضریب اختلاط عرضی گذاشته ولی در کانال دوم وجود زبری ها در هر موضعی باعث افزایش آشفتگی و جریان های عرضی و نهایتاً افزایش ضریب اختلاط عرضی شدند. همچنین در کانال اول، با افزایش فاصله زبری های موضعی از منبع آلودگی، تأثیر این زبری ها بر ضریب اختلاط عرضی و به تبع آن طول اختلاط کامل افزایش یافت ولی در کانال دوم تغییر مشخصی دیده نشد. با کاهش فاصله تناوبی بین زبری ها در کانال اول، شیب واریانس توزیع غلظت و در نتیجه ضریب اختلاط عرضی افزایش یافت و از طول اختلاط کامل کاسته شد و در کانال دوم بهترین فاصله تناوبی 1 متر بدست آمد. به علاوه در سرعت ثابت، مقدار این ضریب با افزایش نسبت عرض به عمق افزایش یافت. بطور کلی در سرعت و عرض ثابت، با افزایش عمق جریان ضریب اختلاط عرضی کاهش یافت.
احسان آشوری حسن طباطبایی
اندیس مس ده سلم در 17 کیلومتری جنوب روستای ده سلم در جنوب استان خراسان جنوبی برای مطالعات بعدی زمین شناسی و ژیوشیمیایی به منظور ارزیابی پتانسیل انتخاب گردید. شبکه نمونه برداری از خاک با ابعاد 100 متری طراحی و نمونه ها برداشت شده است و در صورت وجود رخنمون سنگی نمونه از سلول 50 متری برداشت گردیده است. برای تکمیل نقشه زمین شناسی در دسترس از داده های ماهواره ای استر استفاده شد و به جز چند واحد، تفکیک طیفی واحد ها در پردازش های داده های استر بر نقشه زمین شناسی برتری دارد.به دلیل پپشش وسیع خاک و آلتراسیون وفرسایش شدید در منطقه برای تعیین مناطق آلتره از یک روش انطباق طیفی جدید بر مبنای حداقل مربعات توسعه داده شد.در این باب آلتراسیون های اصلی از قبیل آرژیلیک، سریسیتیک، آلونیتی، اکسید آهن و پروپیلیتیک معمولاً در کمپلکسهای ولکانیکی و توده های نفوذی به خوبی آلتراسیون های آرژیلیک، سریسیتیک، آلونیتی، اکسید آهن و پروپیلیتیک یافت می شوند که بو سیله این الگوریتم جدید پردازش تصاویر مشخص شدند و مشاهدات صحرایی صحت این آلتراسیون ها را تایید کرد. در ادامه با استفاده داده های ژیوشیمیایی جمع آوری شده شامل 1094 نمونه از محیط خاک و 213 نمونه از محیط سنگ به مطالعات ژیوشیمیایی پرداخته شد و محدوده آنومالی ها با روش های ، آماره انفصال و p.n تعیین شدند و چهارمنطقه مستعد با توجه به اطلاعات حاصل از مراحل قبلی معرفی شدند. از روش های چند متغیره برای بررسی روابط عناصر کانی سازی و شناسایی مولفه های کانی سازی استفاده شد و حداقل دو مولفه کانی سازی در محدوده مشخص شد، که مهمترین آن کانی سازی مولیبدنیت در مرکز منطقه می باشد. از داده های زیوشیمیایی خاک از روش طیف مولتی فرکتالی برای استخراج الگوهای پنهان استفاده شد و به خوبی مشخص شد که داده های ژیوشیمیایی منطقه از الگوی مولتی فرکتالی تبعیت می کنند. در مورد عناصر مختلف دو معیار مولتی فرکتالیته و شاخص عدم تقارن با هم مقایسه شدند و مشخص شد شاخص عدم تقارن بهتر می تواند رفتار مولتی فرکتالی عناصر را بررسی کند.
محمدصادق علیزاده نادر فتحیان پور
افزایش قیمت فلزات و کاربرد فراوان آن در زندگی انسان نیاز روزافزون به کشف ذخایر فلزی را ایجاب می کند. از آنجا که کشور ایران روی کمربند مس جهانی واقع است اکتشاف کانسارهای مس و مدل سازی صحیح آنها حایز اهمیت می باشد. رشد سریع کامپیوتر امکان مدل سازی کانسارهای پیچیده به صورت عددی را فراهم کرده است. روش های مختلف عددی در مدل سازی کانسارها به کار می رود که هر کدام یکسری معایب و مزایای خاص خود را دارد. به منظور شبیه سازی دقیق کانسارها نیاز به مدل سازی معکوس می باشد. هسته اصلی مدل سازی معکوس، مدل سازی پیشرو است. در این پایان نامه از روش تفاضل محدود که یک روش عددی قدرتمند در حل معادلات دیفرانسیلی است جهت حل معادله حاکم بر محِیط استفاده شده است. بعد از گسسته سازی معادله حاکم به روش تفاضل محدود، برنامه مدل سازی پیشرو و معکوس آن به کمک نرم افزار matlab نوشته شده است. در ابتدا برنامه ی نوشته شده بر روی مدل های مصنوعی جهت تست میزان صحت و دقت برنامه آزمایش شده است. نتایج حاصل از مدل های مصنوعی رضایت بخش بوده است. در ادامه این برنامه برای شبیه سازی سه بعدی کانسار مس مزده از توابع شهرستان نطنز به عنوان یک مورد عملی به کار رفته است. برنامه نوشته شده برای 5 پروفیل p3 ، p34 ، p4 ، p45 و p5 از 12 پروفیل برداشت شده روی این کانسار اجرا شده است. نتایج حاصل برای دو پروفیل p34 و p45 با نتایج بدست آمده از نرم افزار res2dinv که یک نرم افزار مدل سازی معکوس دوبعدی داده های مقاومت ویژه و قطبش القایی می باشد مقایسه شده است. در پایان نماهای مختلف سه بعدی از مدل نهایی بدست آمده برای کانسار در زیر این 5 پروفیل برای حد مرزهای مختلف از توزیع بارپذیری و مقاومت ویژه رسم شده است. نتایج بدست آمده نشان داده است که کانسار مربوطه گسترش عمقی زیادی ندارد(حداکثر 50 تا 60 متر). بارپذیری بالا در پروفیل های p3 و p34 دیده می شود. با توجه به مدل بارپذیر سه بعدی نهایی پیشنهاد می گردد بعد از الویت بندی کانسار فوق و تعیین درجه اهمیت آن یک گمانه بر روی پروفیل p34 با زاویه 75 درجه نسبت به افق و به سمت غرب و در فاصله ی 75 متری از ابتدای پروفیل و تا حداکثر عمق 80 متر به منظور تأیید یا عدم تأیید ماده معدنی و صحت مدل سازی حفر گردد.
احمد گودرزی نادر فتحیان پور
اولین و مهم ترین بخش ارزیابی فنی و اقتصادی هر کانسار پس از انجام مراحل مختلف اکتشافی آن، شبیه سازی و تخمین ذخیره کانسار و مشخص نمودن بخش قابل استخراج آن است. شبیه سازی زمین آماری با محاسبه ریسک و عدم قطعیت همراه با اندازه گیری ها، امکان ارزیابی ها و بررسی های دقیق اقتصادی و در نتیجه طراحی و برنامه ریزی های تولید دقیق تر را فراهم می کند. هدف از تحقیق حاضر مدل سازی سه بعدی منطبق با واقعیات، تخمین ذخیره و رسم منحنی عیار – تناژ کانسار مس جیان بوانات است. کانسار مس رگه ای جیان بوانات در 185 کیلومتری شمال شرقی استان فارس در منطقه بوانات در روستای جیان واقع شده است، در این کانسار آثار فعالیت های استخراج فلزات به صورت شدادی و کنده کاری و تونل های دنبال رگه با سیستم های نگهداری سنتی وجود دارد و نشان می دهد این کانسار از گذشته های دور مورد توجه و استخراج گسترده توسط پیشینیان بوده است، به طوری که حجم قابل توجهی سرباره مس در کل منطقه پراکنده است. در این تحقیق ابتدا داده های اکتشافی موجود، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت، با رسم نمودار پراکندگی مقادیر عیار مس در مقابل محورهای مختصات مشخص شد که داده ها روند قابل توجهی ندارد و با رسم واریوگرام های جهتی لازم، ناهمسان گردی متغیر عیار مس در جهات مختلف بررسی شد و در نهایت با استفاده از روش اعتبارسنجی متقابل پارامترهای بهینه مورد نیاز برای تخمین به روش کریجینگ معمولی، شبیه سازی کریجینگ شاخص و شبیه سازی گوسی متوالی فرکتالی تعیین و تخمین ذخیره مس این کانسار در یک مدل بلوکی 5*4*2 متری انجام شد. همچنین تلاش شد از روش کریجینگ شاخص چندگانه نیز برای تخمین ذخیره کانسار استفاده شود اما به دلیل کمبود اطلاعات اکتشافی موجود و عدم نمایش ساختار فضایی داده ها در واریوگرام های شاخص از این روش استفاده نشد و بجای آن از روش کریجینگ شاخص میانه استفاده شد. با توجه به رگه ای بودن کانسار مس جیان و توانایی روش های شبیه سازی فرکتالی در شبیه سازی این گونه کانسار ها از شبیه سازی فرکتالی نیز به منظور تخمین ذخیره ی این کانسار استفاده شد. برای این منظور کد فرترن این الگوریتم تحت نام sgfract جهت شبیه سازی سه بعدی این کانسار، اصلاح و به کار گرفته شد. منحنی های عیار – تناژ نتایج رسم شد و نتایج سه روش مذکور با یکدیگر مقایسه شدند. بر اساس نتایج بدست آمده شبیه سازی فرکتالی بسیار بهتر از سایر روش های به کار گرفته شده توانست ضخامت کم و ناپیوستگی های رگه کانسار بوانات را مطابق با ویژگی های زمین شناسی شبیه سازی کند، همچنین این روش بر خلاف روش های کریجینگ معمولی و شبیه سازی کریجینگ شاخص میانه توانست ساختار رگه ای را در محدوده مطالعه گسترش دهد. مقایسه توزیع عیار مس در گستره سه بعدی کانسار نشان داد که روش هندسه فرکتال تطابق بهتری با واقعیت¬های شناخته شده کانسارهای رگه ای که توسط تکتونیک محلی کنترل شده است ارائه می دهد و توانسته رفتار رگه کم ضخامت و پر عیار را به خوبی شبیه سازی نماید.
بیژن روشن روان حسن طباطبایی
نطقه شادان بخشی از بلوک لوت و زون فلیشی- کمربند افیولیتی شرق ایران بوده که در فاصله 65 کیلومتری غرب شهر بیرجند (خراسان جنوبی) واقع شده است. در این تحقیق کانسار مس- طلای پورفیری شادان، برای تلفیق لایه¬های اکتشافی، مورد بررسی قرار گرفته است. لایه¬های اکتشافی شامل: لیتولوژی، آلتراسیون، ژئوفیزیک، ژئوشیمی و تکتونیک می باشد. از آنجا که اتخاذ تصمیم صحیح می تواند تاثیر به سزایی در کاهش هزینه و ریسک فعالیت¬های اکتشافی داشته باشد، لذا هدف اصلی این تحقیق، استفاده از روش¬های نوین تلفیقی به منظور شناسایی مناطق پر پتانسیل معدنی در منطقه است. تلفیق داده¬های مختلف اکتشافی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) با هدف یافتن نقاط مناسب از لحاظ کانی سازی، به یکی از متداول ترین و کارآمدترین روش¬های موجود در زمینه اکتشاف مواد معدنی تبدیل شده است. محدوده شامل رخنمون¬هایی از واحدهای ولکانیکی به سن ائوسن و همچنین توده¬های نفوذی به سن الیگوسن – میوسن می باشد. در این تحقیق با استفاده از تکنیک¬های پردازش داده¬های ماهواره ایetm+ و aster شامل روش ترکیب رنگی کاذب (rgb)، نسبت باندی (band-ratio)، تکنیک کمترین مربعات رگرسیون شده (ls-fit) و تجزیه مولفه اصلی (pca) برخی از آلتراسیون¬ها شامل آلتراسیون آرژیلیک، پروپیلیتیک و فیلیک و زون¬های حاوی اکسیدهای آهن که می توانند به طور مستقیم یا غیر مستقیم در رابطه با کانی سازی باشند شناسائی و معرفی شدند. در مرحله بعد با استفاده از نتایج آنالیز 46 عنصری به روش icp، تعداد 297 نمونه سنگی برداشت شده از محدوده شادان، مورد تحلیل آماری قرار گرفتند. ابتدا بررسی¬های آماری تک متغیره بر روی داده¬ها انجام شد و نقشه¬های توزیع تک عنصری طلا، مس و مولیبدن تهیه گردید. سپس بررسی¬های چندمتغیره شامل آنالیز خوشه ای و فاکتوری و شاخص احتمالی کانی زایی ژئوشیمیایی بین عناصر در قالب نقشه ارائه شد. سپس با استفاده از 547 داده مغناطیسی برداشت شده در مقیاس محلی، نقشه¬های برگردان به قطب و زاویه تمایل با استفاده از دو روش الگوریتم ژنتیک و نرم افزار oasis montaj ترسیم گردیدند. در نهایت با استفاده از تلفیق لایه¬های اکتشافی به دو روش منطق فازی و تاپسیس، به تهیه نقشه¬های مطلوبیت (پتانسیل کانی سازی) برای مس، طلا و مولیبدن پرداخته شده است. این دو روش تایید کننده و مکمل هم هستند و مناطق پر پتانسیل کانی سازی مس- طلا را نمایان کرده است. از بین دو روش مورد استفاده، روش تاپسیس مناسب ترین روش برای تلفیق لایه¬های اکتشافی در این محدوده می باشد. بررسی¬های اکتشافی انجام گرفته از جمله شواهد صحرایی رخنمون¬ها، کانه زایی¬ها و نیز نتایج حاصل از 6 گمانه اکتشافی در محدوده مورد مطالعه، موید این موضوع است.
فاطمه منتظری ناصر رحیمی
ابوعبدالرحمن، عبدالله بن مبارک مروزی از پیشروان و بزرگان دوره ی زهد در تاریخ تصوّف است. از زندگانی و شخصیت و آثار بزرگان قرون اولیه ی اسلامی بطور پراکنده در منابع کهن خبرهایی آمده است که ما در این پژوهش با مطالعه و استخراج آنها، عمده ی اقوال، آثار، اشعار، حکایات و راویان ابن مبارک و همچنین احادیث روایت شده از او را ارائه داده ایم. در قسمت زندگانی نیز پس از معرفی کامل او، آگاهی هایی درباره ی سفرها و مصاحبان او به دست داده ایم و با بررسی اقوال و حکایات، ابعاد مهم شخصیت او را روشن ساخته ایم. بررسی زندگانی این بزرگان علاوه بر شناساندن زوایای پنهان شخصیت آنها، گام مهمی در جهت شناخت هرچه بهتر تاریخ تصوّف و همچنین تأثیر این افراد بر حوزه ی ادب تعلیمی و عرفانی است. مهمتر از همه ی اینها، این پژوهش در انجام پژوهشهای گسترده تر نیز مرجع کارآمدی خواهد بود.
شکوه ریاحی حسن طباطبایی
مطالعه حاضر کوششی است جهت استفاده از روشی که بتوان با بکارگیری آن در زمینه اکتشاف معدن، هنگام انتخاب بهترین منطقه جهت تمرکز عملیات اکتشافی و اولویت بندی مناطق براساس اهمیت آن ها از نظر پتانسیل ماده معدنی، در وقت و هزینه و انرژی تا حد زیادی صرفه جویی گردد و نتیجه به دست آمده، قابل قبول، منطقی و تا حدود زیادی قابل اطمینان باشد. بدین منظور از روش های تصمیم گیری چندمعیاره topsis و fuzzy topsis، که روش های ساده، راحت، سریع و مطمئنی در زمینه انتخاب میباشند استفاده گردید. جهت استفاده از این روش، محدوده جنوب و جنوب شرقی مس سرچشمه که دارای پتانسیل کانی سازی ماده معدنی مس پورفیری می باشد و شامل مناطق شناخته شده کانی سازی مس پورفیری مانند کانسارهای دره زار، سریدون، سریدون شمالی، ناحیه ده سیاهان(بندر باغو)، نشانه معدنی کوه پنج، نشانه معدنی مس بند ممزار و نشانه معدنی مس گورعلی اسماعیلی می باشد تعیین گردید. پس از آن با تهیه و جمع آوری لایه های اطلاعاتی اکتشافی همچون دورسنجی، ژئوشیمی، ژئوفیزیک، زمین شناسی و ساختاری موجود در محدوده، در محیط gis و تلفیق آن ها به روش های منطق فازی(fuzzy logic) و همپوشانی وزن دار(weighted overlay)، مناطقی که دارای پتانسیل کانی سازی مس پورفیری بودند مشخص شدند. پس از آن با اعمال مقدار حد آستانه مناسب از نظر اهمیت کانی سازی تعداد 20 منطقه دارای حداقل دو کیلومتر مساحت به عنوان مناطقی که دارای اهمیت اکتشافی از نظر پتانسیل مس پورفیری بودند، جهت ورود به الگوریتمهای تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس و فازی تاپسیس انتخاب شدند. سپس با استفاده از این مناطق به عنوان گزینه های مورد نظر و مقدار متوسط هر کدام از لایه های اکتشافی در مناطق که به عنوان معیارهای مورد بررسی می باشند، ماتریس تصمیم گیری که سطرهای آن گزینه های انتخابی و ستون های آن معیارهای در نظر گرفته می باشد، تشکیل و الگوریتمهای تاپسیس و فازی تاپسیس بر روی آن اعمال شد. بدین ترتیب 20 منطقه مورد نظر توسط اعمال هر کدام از روش های تصمیم گیری چندمعیاره ذکر شده، به ترتیب اهمیت اکتشافی اولویت بندی و مستعد ترین مناطق جهت تمرکز عملیات اکتشافی مشخص شد. با مقایسه و بررسی آنچه که از اعمال هر کدام از روش ها به دست آمد، منطقه دره زار با بیشترین ضریب نزدیکی به گزینه ایده آل به عنوان اولویت اول و پس از آن محدوده های سریدون و سریدون شمالی به عنوان اولویت های بعدی شناخته شدند. بررسی و مقایسه نتایج روش تاپسیس و فازی-تاپسیس حاکی از توانمندی هر دو روش در اولویت بندی مناطق مستعد جهت ادامه عملیات اکتشافی می باشد، هر چند که روش فازی-تاپسیس از حساسیت بسیار کمتری نسبت به پارازیت در لایه های ورودی و انعطاف پذیری بالاتر در نظر کارشناسی اوزان اختصاص یافته به معیارها، برخوردار است. همچنین مقایسه ویژگیهای اکتشافی اولویتهای پیشنهادی بروشهای تاپسیس و فازی تاپسیس با مناطقی که به عنوان اندیس کانی سازی مس پورفیری شناخته شده اند، حاکی از همخوانی و تطبیق قابل قبولی بین نتایج این تحقیق با واقعیت های زمین شناسی می باشد.
خدیجه سادات طباطبایی حسن طباطبایی
از آن¬جا که ادبیّات آینۀ تمام نمای باورها و اندیشه¬های یک ملّت است، بنابراین آثار شاعران و نویسندگان، بستری آماده و مدخلی مطمئن برای طرح نظرگاه¬های گوناگون می¬باشد، لذا طبیعی است که بخشی از مفاهیم، باورها و اصطلاحات و مفاهیم علمی، به آثار بزرگان ادب راه یافته باشد. یکی از دانش¬هایی که در متون ادبی فارسی انعکاس زیادی داشته، طب است. این بازتاب البتّه در همه متون به یک اندازه نیست. در بعضی از دیوان¬ها که شاعر اطّلاعات طبّی بیشتری داشته، یا می¬خواسته فضل¬فروشی کند، بیشتر به تعابیر و مفاهیم طبّی بر می¬خوریم. مولوی از جمله شاعرانی است که در دانش¬های مختلفی صاحب اطّلاع است و تردیدی نیست که آگاهی¬های پزشکی نیز مانند بسیاری از درس خواندگان دنیای قدیم داشته، امّا او به هیچ وجه این آگاهی¬ها را به شکل تصنّعی و فضل¬فروشانه در آثارش منعکس نکرده است. موضوع پژوهش حاضر، بررسی ظهور و بازتاب طب و مضامین طبّی در دیوان شمس است. در این پژوهش صرفاً به دنبال تدوین اطّلاعات طبّی موجود در دیوان شمس نیستیم، چه قصد مولانا از به کار بردن مفاهیم علوم دیگر، چیزی جز تبیین مفاهیم عرفانی و اخلاقی نبوده است. مضمون¬پردازی¬ها و شگردهای بلاغی مورد استفاده مولانا با تعابیر و مفاهیم مذکور در کانون توجّه نویسندگان است. روش کلّی در تدوین این پژوهش چنان بوده¬است، که مضامین طبّی موجود در شعر مولانا با تکیّه بر بعضی از شاخص¬ترین متون طبّی کهن استخراج گردیده و با ذکر شواهد شعری مناسب در دیوان شمس، توضیح داده شده¬اند. هدف اصلی از انجام این پژوهش، آسان تر کردن فهم پیچیدگی های متون کهن و تصحیح آن ها و حل تسامحات معنایی موجود در دیوان شمس است. مطالبی که در این پژوهش آمده، به جز مباحث مقدماتی عبارتند از: انواع بیماریها، شیوه¬های درمانی، ابزار و ادوات پزشکی، مشاغل پزشکی و مضمون¬پردازی¬هایی که در دیوان شمس با تعابیر و مفاهیم طبّی انجام شده است. کلمات کلیدی: دیوان شمس، مولانا، مفاهیم و مضامین پزشکی.
هدی پارسا محمد رضایی
(قرن نهم هجری) دوره تیموریان یکی از ادوار مهم تاریخ نگاری در ایران است ، تاریخ نویسی که در دوره های قبل نیز رواج داشت در این دوره بر اثر عوامل سیاسی و فرهنگی رو به فزونی نهاد و تألیفات متعددی در حوزه تاریخ نگاری عمومی ، محلی و سلسله ای شکل گرفت. یکی از تاریخ های مهم عمومی در ان دوره روضه الصفا اثر میر خواند است . این اثر تا مدتها به عنوان یک اثر تاریخی مهم در ایران و غرب به شمار می رفت ، تحلیل و بررسی سبکی این اثر موضوع پژوهش پیش روست . رویکرد سبکی در نقد این اثر مبتنی بر ساختارگرایی است . برای دستیابی به این مهم پس از آوردن مقدماتی در رابطه با مبانی پژوهش در بخش دوم از فصل چهارم متن از دو زاویه زبان و ادبیات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . در سطح زبانی ، متن در سه حوزه آوایی ، لغوی و نحوی مورد بررسی واقع شده و در سطح ادبی تحلیل و تبعین صور خیال و عناصر بلاغی متن مورد توجه قرار گرفته است .
احسان غضنفری حسن طباطبایی
معدن طلای موته که در 160 کیلومتری شمال غربی شهر اصفهان واقع شده، یکی از مهمترین معادن طلای کشور می باشد که در زون سنندج – سیرجان قرار گرفته است. در تحقیق پیش رو ورقه یکصد هزار دلیجان از لحاظ وجود کانه زائی طلا مورد ارزیابی قرار گرفته است. هدف از این تحقیق رسیدن به نقاطی بوده است که از لحاظ ویژگی های سنگ شناسی، ساختاری و آلتراسیون، مشابه معدن طلای موته باشد و به عنوان پتانسیل جدید معرفی گردند. جهت نیل به این هدف ابتدا با تهیه نمودن تصاویر استر منطقه، آلتراسیون های مهم در منطقه بررسی و مشخص گردید. جهت رسیدن به این نتایج از روش هایی همچون نسبت باندی(br)، ترکیبات رنگی(rgb)، آنالیز مولفه اصلی(pca)، کمینه سازی مقید انرژی(cem)، کمترین مربعات رگرسیون شده (ls-fit)، جداسازی طیفی خطی ( lsu)، نقشه برداری زاویه طیفی (sam) و فیلتر انطباق (mf) استفاده شد. روش cem نسبت به بقیه روش ها عملکرد بهتری در شناسایی آلتراسیون ها نشان داد. پس از طی مراحل پردازش تصاویر ماهواره ای، سه نوع آلتراسیون به عنوان عضوهای پایانی انتخاب شدند. کانی مسکویت به عنوان نماینده دگرسانی فیلیک، کانی کائولینیت به عنوان نماینده دگرسانی آرژیلیک و کانی گوئتیت به عنوان نماینده اکسید آهن در منطقه انتخاب شدند. همچنین با اعمال فیلترهای جهت دار در جهات مختلف، گسل های موجود در منطقه شناسایی شدند که گسل های اصلی منطقه دارای راستای شمال شرقی- جنوب غربی می باشند. جهت بررسی منطقه از لحاظ زمین شناسی و سنگ- شناسی، نقشه زمین شناسی 1:250000 گلپایگان تهیه شد و اطلاعات ورقه یکصدهزار دلیجان از آن نقشه استخراج گردید. در ادامه، داده های ژئومغناطیس هوابرد منطقه تهیه گردید. جهت استفاده از داده های ژئومغناطیس، تصحیح برگردان به قطب(rtp) بر روی این داده ها صورت پذیرفت. پس از آماده سازی لایه آلتراسیون، گسل، زمین شناسی و ژئوفیزیک، جهت تلفیق این لایه ها از روش منطق فازی استفاده نمودیم. این کار در محیط gis صورت پذیرفت و در نهایت نقشه پتانسیل کانه زائی طلا در ورقه یکصدهزار دلیجان تهیه گردید. در این نقشه مناطقی در شمال شرق و جنوب غرب ورقه یکصد هزار دلیجان به عنوان مناطق امیدبخش معرفی شده اند که کانسارهای 9 گانه موته نیز در همین راستا واقع گردیده اند. در واقع مناطق شناسایی شده و اندیس های طلای موته یک روند شمال شرقی جنوب غربی دنبال کرده اند که هم راستا با گسل های اصلی منطقه می باشد.
مینا نصیری حسن طباطبایی
امروزه به دلیل خشک سالی و کمبود آب، استفاده از آب های باکیفیت پایین به ویژه فاضلاب که زمانی یک منبع آلودگی تلقی می گردید به عنوان منبعی سرشار از عناصر غذایی جهت آبیاری گیاهان موردتوجه قرارگرفته است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر کیفیت متفاوت آب آبیاری (پساب گاوداری و آب چاه) با روش آبیاری سطحی بر عملکرد ذرت علوفه ای رقم سینگل کراس 704 در کشت گلدانی و تأثیر آن بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک منطقه تحت آزمایش در سال 1392 در دانشگاه شهرکرد انجام شد. این پژوهش در قالب طرح کاملاً تصادفی با پنج تیمار فاضلاب در چهار تکرار انجام شد. در این پژوهش تیمارها شامل فاضلاب ناشی از چهار بخش گاوداری صنعتی سامان شامل تیمار پساب کل گاوداری، سپراتور، شستشوی سالن، شیردوش و آب چاه تهیه گردید. در همه ی شاخص های رشد نظیر ارتفاع ساقه، قطر ساقه، وزن تر و وزن خشک اندام هوایی، درصد ماده ی خشک، تعداد بلال در ساقه و تعداد دانه در بلال تیمار آبیاری شده با پساب شیردوش به ترتیب 63/148، 29/2، 01/308، 14/80، 05/28، 3، 25/503 و بیشترین میانگین و تیمار آبیاری شده با پساب سپراتور به ترتیب 75/74، 63/1، 24/117، 50/17، 84/10، 1، 25/91 و کمترین میانگین را تولید نموده است. نتایج این پژوهش نشان می¬دهد که کاربرد پساب گاوداری بر عملکرد گیاه اثر داشته است در این تحقیق تیمار شاهد که فقط با استفاده از آب چاه آبیاری شده بود، به دلیل عدم تأمین مواد غذایی لازم ازنظر عملکرد در سطح پایینی نسبت به تیمارهای پساب گاوداری قرار داشت. بر اساس نتایج این تحقیق پساب گاوداری افزایش معنی¬داری بر جرم مخصوص ظاهری، جرم مخصوص حقیقی و ph نداشته است. استفاده از پساب گاوداری باعث افزایش معنی¬داری (01/0>p) بر هدایت الکتریکی، ، نیترات، فسفر در خاک شد.
مجید نجمی کتایونچه حسن طباطبایی
تلفیق اطلاعات اکتشافی از قبیل ژئوشیمی، ژئوفیزیک و زمین شناسی با روش شبکه عصبی فازی در محیط gis
حسن طباطبایی حسنعلی موذن زادگان
چکیده ندارد.
حسن طباطبایی سعید اسلامیان
هدف از این تحقیق شبیه سازی آبخوان دشت دامنه، ارزیابی پخش سیلاب ، تعیین ضرایب هیدرودینامیک سفره، پیش بینی وضعیت آبخوان و پیشنهاد راه کارهای جلوگیری از افت شدید سطح آب می باشد. سطح آب زیرزمینی در دشت دامنه در طی دوره 13 ساله(1362-75) مجموعا"1/92 متر افت پیدا کرده است که افت سالیانه در بعضی چاهها به 5/65متر رسیده است . در این تحقیق ابتدا آمار سطح آب زیرزمینی در طی یک دوره 11 ساله(1365-76) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سپس نقشه زمین شناسی، فیزیوگرافی در منطقه تهیه شده است . براساس تجزیه و تحلیل نتایج ژئوفیزیک ، اطلاعات ضخامت آبرفت و تراز کف آبخوان بدست آمده و همچنین خصوصیات مختلف هواشناسی، هیدرولوژی منطقه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت . نتایج هر یک از بخشهای مذکور با استفاده از اطلاعات صحرائی تصحیح و تایید گردیده است . بر اساس نتایج بدست آمده در صورت عدم تغذیه آبخوان، صدور پروانه چاه در نواحی شمال و حفر چاه شمال غربی دشت ، آبخوان را با خطرات افت سطح آب روبرو خواهد کرد.
قاسم زبرجدی اسکویی حسن طباطبایی
چکیده ندارد.