نام پژوهشگر: تقی صادقی

پیشینه رویکرد خاورشناسان به قرآن و تحلیل آنها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1377
  تقی صادقی   جعفر نکونام

موضوع پایان نامه "پیشینه رویکرد خاورشناسان به قرآن و تحلیل آن" بوده و در سه فصل تنظیم شده است . فصل نخست به بررسی تعریفهای خاورشناسی و مراحل شکل گیری آن پرداخته و بیان ویژگیهای هر دوره به معرفی قرآن پژوهان آن می پردازد. دوره نخست خاورشناسی از آغازین روزهای آشنایی غرب با اسلام تا پایان جنگهای صلیبی ادامه داشته است . ولی با توجه به اینکه آگاهی غربیها از اسلام و قرآن در این دوره بسیار ناقص بوده، فقط به معرفی دو اثر برجسته این دوره اکتفا شده است که عبارتند از: "مجموعه تولدو" و "ترجمه قرآن به زبان لاتین". دوره دوم خاورشناسی از پایان جنگهای صلیبی تا اواخر قره هجدهم میلادی را در بر می گیرد. اگرچه در این دوره حجم اطلاعات غربیها از قرآن گسترش یافت اما دگرگونی محسوسی در کیفیت آن حاصل نشد. قرآن پژوهان این دوره عبارتند از: ریکولدو دامونته کروس ، رایموند مارتینی، سگوبیا، بیبلیاندر، ارپینیوس ، دوریه، گرمانوس سیلیزیایی، گالان، ریلند، جرج سیل، جین کاگنیزر. دوره سوم خاورشناسی که همان خاورشناسی مصطلح می باشد با ویژگیها و گستردگی و انسجام فراوانی پا به عرصه وجود گذاشته و آثار قرآنی بسیاری از خویش بر جای نهاده است . علاوه بر آنکه پیدایش مدارس خاورشناسی مستقل و وابسته، به آن تنوع ویژه ای بخشیده است . بخش پایانی این فصل به معرفی اولین خاورشناسان و مدارس خاورشناسی و همچنین ذکر اسامی قرآن پژوهان این دوره اختصاص یافته است . در فصل دوم برای آشنایی با نخبگان خاورشناسی و کیفیت مباحث قرآنی آنان به معرفی تعدادی از آنها، به ترتیب تاریخی، پرداخته شده است . در این فصل تلاش گردیده تا با مراجعه مستقیم به اصل یا ترجمه آثار، تصویری حقیقی از مواضع آنها ارائه گردد. این افراد عبارتند از: گوستاو فلوگل، ژول لابوم، تئودور نولدکه، ایگناس گلدزیهر، آرتورجان آربری، رژی بلاشر، آرتور جفری، ریچارد بل، ویلیام مونتگمری وات ، جان برتون. در پایان این فصل به منظور آشنایی با مباحث جدید خاورشناسی پیرامون قرآن، به معرفی مقاله ای از شبکه جهانی اینترنت نیز پرداخته شده است . فصل سوم به نقد سه مورد از موضوعات قرآنی مورد توجه خاورشناسان اختصاص یافته است . در این فصل تلاش شده است تا با رعایت انصاف و موازین علمی، مهمترین موضوعات مورد توجه خاورشناسان را در دو بعد علوم قرآنی و معارف قرآنی مورد نقد قرار داده و نمونه هایی از ضعفهای آنان را در موضوعات اسلامی بنمایانیم. این موضوعات عبارتند از: وحی، حروف مقطعه و مصادر قرآن.