چکیده: پژوهشی در نظریات انتقادی صائب تبریزی سمیه زرنگاری نقد در لغت به معنای جدا کردن پاک از نا پاک و در اصطلاح عبارت است از بهین چیزی برگزیدن.امروزه از نقد به عنوان علمی یاد می شود که به زیبایی شناسی اثر می پردازد و ارزش حقیقی یک اثر را پیش روی مخاطب قرار می دهد.هرچند نقددرگذشته ی ایران زمین ازنظرعلمی چندان مورد توجه نبوده است اما می توان رگه هایی ازداوری های ذوقی و زیبایی شناسی رادرنظریات وآثارشاعران ونویسندگان هردوره یافت.صائب تبریزی از شاعرانی است که می توان در میان انبوه ابیات وی داوری هایی در مورد نقد یافت به طوری که بتوان آن رادسته بندی کرد و برای آن ارزش علمی قائل شد.در این تحقیق سعی شده است باتوجه به معیار های نقد ادبی در قرن ده و یازده ابیات در دیوان صائب جمع آوری و مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد و در پایان دیدگاه انتقادی این شاعر گرانقدر تدوین شده است. فصل اول:این فصل شامل مقدمه و کلیات است وه به اجمال صائب و خصوصیات شعری او معرفی شده است سپس این فصل پیشینه ای از نقد ادبی را پیشروی مخاطب قرار می دهد همچنین معیارهای نقد ادبی در بین شاعران و نویسندگان ایران زمین را از ابتدا تا قرن یازدهم به اجمال بررسی می کند. فصل دوم: بررسی ویژگی های لفظ و معنی در نگاه صائب تبریزی است؛ و بیان گر این موضوع است که از دیدگاه نقد ادبی صائب چه ویژگی هایی را برای لفظ و معنی بر می شمارد. فصل سوم: بررسی ویژگی های سخن در نگاه صائب تبریزی است. ویژگی هایی که شامل خصوصیات سخن ور، سخن سنج، سخندان و ... می شود. فصل چهازم: بررسی ویژگی های شعر در نگاه صئب تبریزی است. این فصل مهمترین آراء صائب را در زمینه شعر و شاعر و نقد مطرح می نماید و به بررسی و تجزیه و تحلیل آن می پردازد. فصل پنجم: ارزیابی شاعر از شعر خویش است و اینکه شعر خود را از نظر ادبی در چه جایگاهی قرار می دهد. فصل ششم: نتایج تحقیق که همان تدوین دیدگاه انتقادی شاعر می باشد بیان شده است. کلید واژه: سخن، شعر، صائب، لفط و معنی، نقد ادبی.