نام پژوهشگر: احمد اشرفی
محسن خسروی احمد اشرفی
بررسی صنایع دستی ترکمن صحرا در عهد قاجار عنوان پژوهشی است که در آن سعی گردیده ، جنبه های متفاوت آن را در قوم ترکمن در دوران سلطنت قاجار بررسی نماید . در قوم ترکمن به عنوان یکی از اقلیتهای قومی ساکن ترکمن صحرای ایران زمین ، که دارای فرهنگ ویژه خود می باشند ، صنایع دستی از درجه اعتبار و اهمیت بالایی برخوردار می باشد . قالی ، گلیم پلاس ، نمد مالی ، نوغانداری ، ابریشم بافی ، نساجی ، رنگرزی ، سوزندوزی ، پوشاک محلی ، زیورآلات ، ساخت سازهای سنتی و آلاچیق از نمونه های متفاوت صنایع دستی این قوم محسوب می گردند . همچنین صنایع دستی ایران در عهد قاجار بررسی شده و جنبه ها و عوامل تأثیر گذار بر صنایع دستی ، مورد کنکاش قرار گرفته است . صنایع دستی به عنوان یکی از فعالیتهای انسانی در تمامی جنبه های زندگی بشر تأثیر داشته و از قدیم الایام جزء لاینفک زندگی انسانی بوده است .که البته با نفوذ تکنولوژی صنعتی و ورود منسوجات صنعتی از اهمیت و اعتبار آن کاسته ، ولی هرگز از ارزش آن کم نشده است قوم ترکمن به عنوان یکی از اقلیتهای قومی ایران زمین که بیشتر در شمال ایران در سرزمینی با عنوان ترکمن صحرا سکونت داشته دارای فرهنگ نسبتاً متفاوت می باشند . در دوران امپراطوری قاجار که در تاریخ ایران زمین از اهمیت بالائی برخوردار بوده است ، وضعیت قوم ترکمن ساکن ایران دستخوش تلاطمات و ناملایمات فراوانی گشته بود ، بطوریکه اغلب جنبه های زندگی این قوم را تضعیف و در مواردی از میان برد و صنایع دستی این قوم که می بایست درصد بالائی از نیازهای اقتصادی و اجتماعی این منطقه را تأمین نماید تحت تاثیر خود قرار داد و از اهمیت و اعتبار آن کاست هرچند که در آن دوران نیز به عنوان یکی از اساسی ترین جنبه های زندگی این قوم به شمار می آمد ...
لیلا ابراهیمی احمد اشرفی
ایوان به خاطر موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی ،همواره ،به عنوان یک گذرگاه هم و استراژیک و به عنوان پلی میان شرق و غرب شناخته شده است . آبراه تاریخی خلیج فارس به عنوان یک پل ارتباطی در مرز های جنوبی ایران که دسترسی به آبهای آزاد و گرم اقیانوس هند را دارد این اهمیت را مضاعف می کند .به همین دلیل شرایط کشور ما همواره مورد توجه و نقش بسیار مهمی در بستر سازی جریانهای سیاسی داشته باشد . در این تحقیق تلاش می شود که اهمیت این منطقه تاریخی و بسیار مهم را در طول تاریخ ایران مورد بررسی قرار گیرد البته نا گفته نماند که،تاکید و عنونا اصلی این تحقیق تکیه بر دولت انگلستان است که چگونه سیر تاریخی رویداد ها طی شده که ،دولت انگلستان توانسته است به عنوان یکی از قدرتهای ثابت منطقه خلیج فارس مطرح شود این کشور به دلیل رقابت با پرتغال و اسپانیا و شاید ضربه زدن به عثمانی ،موارد خلیج فارس می شود در راستای اهداف سیاسی،و اقتصادی خویش خلیج فارس را مورد توجه قرار می دهد و قراردادهای مهمی را با دولت صفویه منعقد می کند.آنچه که از این قراردادها حاصل می شود نه تنها سودی برای ایرانیان نداشته بلکه حتی بستر ساز حضور استعمار در ایران می شود.
حمید کیانیان علی محمد طرفداری
از آنجائیکه دو امپراتوری ایران (ساسانیان) و روم شرقی (بیزانس) در تمام عمر خود دو قطب اصلی قدرت در جهان آن روزگار بودند و هر کدام فرهنگ و تمدن و نیز ویژگی های سیاسی، اجتماعی، و مذهبی خاص خود را داشتند، برای پیشبرد اهداف و دسترسی به منافع بیشتر خود ناگزیر به ایجاد روابط و مناسبات با یکدیگر بودند. این مناسبات از جنگ گرفته تا صلح و از مناسبات تجاری و مذهبی گرفته تا روابط فرهنگی و علمی متقابل را در بر می گرفت. هر کدام از این مقوله ها در جای خود قابل بحث و بررسی است. در این رساله سعی بر آن است تا با تکیه بر منابع دسته اول و منابع مطالعاتی مرتبط و نیز با استفاده از تحلیل شخصی به بررسی چگونگی مناسبات و روابط سیاسی، تجاری و فرهنگی دو امپراتوری و تأثیر متقابل آنها بر یکدیگر پرداخته شود.
محمود قربانی محمد نبی سلیم
زندگی سیاسی اللهیارخان آصف الدوله به عنوان یک دولتمرد دوره قاجار و نخستین صدر اعظم وابسته به دودمان عشیرتی قاجار که عمده ترین محور مورد پژوهش در این رساله می باشد، به طور عمده به سه دسته تقسیم می گردد: ابتدا مقطع مربوط به نقش مشاوره ای او در کنار فتحعلی شاه بوده است که به واسطه پیوندهای سببی که ما بین او و خانواده شاهی ایجاد شده بود. دوم نقش نظامی او که عمدتاً عبارتند از پویشهایش در راستای سرکوب شورش های مختلف نظیر یوسف کاشغری، ترکمانان، ایلات هزاره و عشایر جنوب و نبردهای با ترکان عثمانی و روس ها. سوم نقش مدیریتی وی در زمان تصدی صدارت عظمی است که به عملکرد ضعیف وی در نبرد با روسیه مربوط می گردد. در تمام این مراحل، اللهیارخان آصف الدوله، در کانون رخدادهای سیاسی دوره نخست زمامداری قاجاریه قرار داشت و ارتباط او با برخی جناج های دربار و عوامل وابسته به دولت های ذی نفوذ چون انگلیسی ها بر اهمیت بررسی نقش وی می افزاید. این پژوهش که با استفاده از لاگوی مطالعات رایج در علوم انسانی و شیوه کتابخانه ای به انجام رسیده است می کوشد تا عملکرد و روابط اللهیارخان آصف الدوله را در نیمه اول قرن 13 ه.ق مورد بررسی قرار دهد و نتیجه ای که از حاصل تحقیقات مذکور به دست آمده است را می توان بدین صورت توضیح داد که سیاست آصف الدوله چه در زمان تصدی مقامات نظامی و مسئولیت فرمانداری خراسان و ... و چه در زمان صدارت دومین پادشاه قاجار به دلایل عدیده با شکست روبرو شده است. بخشی از این دلایل به خصوصیات شخصی و رفتاری اللهیار خان و مناسباتش با انگلیسی ها و بیگانگان بر می گردد و بخشی دیگر مدیون شوایط دشوار زمان تصدی گری وی می باشد.
حوا سرحدی عباس سرافرازی
این پژوهش برآن است که به یکی دیگر از عوامل تشکیل و تثبیت دولت صفوی بپردازد. شاه اسماعیل صفوی بنیانگذار سلسله صفویه به سال 907 هـ . ق در ایران بود که ، مولفه های تشکیل این حکومت را بر اساس ملیت و دیانت قرار داد . حضور دو دشمن سر سخت نواحی شرقی (ازبکان ) و نواحی غربی ( عثمانی ) بیش از پیش ضرورت توجه به حماسه های ملی رادر جهت پیشبرد اهداف این دولت که همان تشکیل حکومتی ملی و متمرکز در ایران بود را افزایش داد. در ادامه سایر شاهان صفوی نیز با رویکرد ملی ؛ همچون برگزاری اعیاد ملی و باستانی ، اهمیت دادن به داستانهای حماسی و مصور کردن شاهنامه ی فردوسی در جهت احیاء هویت ملی و ایرانی تلاش نمودند . این پزوهش با استفاده از روش های متداول در علوم انسانی ،یعنی فیش برداری و پالایش و تجزیه و تحلیل مطالب ،با استناد بر منابع و ماخذ و تحقیقات مستند و جدید صورت گرفته است و هدف آن بررسی یکی دیگر از عوامل شکل گیری و تثبیت دولت صفوی یعنی توجه به حماسه های ملی می باشد.نتایج بدست آمده در این پزوهش بیانگر این مدعاست که بی تردید حماسه ها نقش بسیار مهمی در حفظ جوامع از خطراتی که آن ها را تهدید می کرده ، ایفا کرده اند و این خود موجبات تداوم این حکومت ملی وشیعی را در ایران فراهم نمود . کلید واژه : صفویه ، شاهان صفوی ، حماسه ، هویت ملی
زهرا عبدالله زاده محمد علی علیزاده
غیر از انقلاب انگلیس و آمریکا، انقلاب فرانسه نیز کمک شایانی به بسط دموکراسی و نهضت پارلمانی نمود. اگر چه پارلمانتاریسم در فرانسه سابقه تاریخی دارد امّا در انقلاب با شعار برابری ــ برادری ــ آزادی، قلب تپند? دموکراسی یعنی پارلمان را دچار تحول نمود. و ایران نیز در مسیر تحول جدید فکری و اجتماعی خود در نهضت مشروطه تحت تأثیر اندیشه های انقلاب فرانسه با یک جهش تاریخی از مهم ترین نماد دموکراسی یعنی سیستم پارلمانی بهره مند گردید. این پژوهش به بررسی و مقایسه تطبیقی نقش مطبوعات، روشنفکران، روحانیون و احزاب در سیستم پارلمانی انقلاب فرانسه (1799-1789م) با انقلاب مشروطه ایران (1299-1285ش) پرداخته و از روش شناسایی و دسته بندی موضوعات و مقایسه و تطبیق داده ها استفاده شده است. از مهمترین نتایج این پژوهش باید به این نکته اشاره کرد که پارلمان در انقلاب فرانسه شرایط برقراری دموکراسی را بهتر از ایران فراهم نمود و سیستم قانونگذاری ریشه دار و تأثیر گذار داشت. و پارلمان ایران تحت تأثیر انقلاب فرانسه قرار گرفت و از نظر احزاب، پارلمان فرانسه فعال تر از پارلمان مشروطه ایران عمل نمود.
محمدرضا حاجی مصیب عباسی
چکیده در قران کریم تاکید فراوانی به سیر و سیاحت و اندیشه در سرنوشت اقوام و ملل شده و این امر انگیزه ای بسیار قوی است تا در احوال و سرگذشت اقوام وامم مختلف در زمینه های گونانون از جمله تاریخ ،جغرافیا ،فرهنگ ،کوشا باشیم . شهرستان میامی در شرق استان سمنان قرار دارد تا سال 90یکی از مناطق شهرستان شاهرود محسوب می گردید وبسیاری از آمار و ارقام این شهرستان مانند،کشاورزی و سرانه ،جمعیت ، زیر مجموعه آن شهرستان بودولی در سال 90باتصویب در هیئت دولت این منطقه به شهرستان ارتقا یافت و خود شامل دو بخش مرکزی که شامل شهر میامی و سرحدات و کلاته های شرقی،فرومد و بخش کالپوش تقسیم شده است . این شهرستان با توجه به گذر جاده ابریشم در قدیم و عبور جاده تهران –مشهد که در مسیر زائرین علی بن مو سی الرضا قرار دارد ،تاثیرات فراوانی از لحاظ اجتماعی، اقتصادی،فرهنگی برآن گذاشته است . اقتصادمردم این شهرستان بر پایه کشاورزی و دامداری و باغداری استوار است . در بررسی اوضاع اقتصادی با وجودبخش کالپوش و دشت میامی و ابراهیم آباد و دشت مرجان محصولات فراوانی از جمله گندم و جو ،عدس ولپه ،آفتابگردان و گیاهان دارویی و صیفی جات مثل هندوانه و خربزه نقش بسزایی در تراز بازرگانی استان و کشور دارد .موقعیت جغرافیایی این شهرستان که گذر گاه و دروازه عبور و محل اتصال شرق به غرب می باشد یعنی خراسان بزرگ را به غرب ایران اتصال میدهد و از طرف شمال منطقه کالپوش متصل به گرگان و طبرستان می شود . در نتیجه این دو منطقه تحت تا ثیر آداب و رسوم خراسان و مازندران قرار گرفته اند. حال نیز بسیاری از امورات خود رابااین دو استان رفق و فتق می کنند . وجودقطعه سرایانی همانند ابن یمین و انسانهای بزرگی مثل شیخ حسن جوری و شخصیت های سیاسی همانندشهید سید کاظم موسوی و آیت ا..مومن و وجود 157شهید دفاع مقدس ، این شهرستان را متمایز نموده است. کلید واژه : شهرستان میامی ،فرومد ،کالپوش ، جغرافیای تاریخی.
محمدحسین بسطامی رجبعلی وثوقی مطلق
با عنایت به اینکه حضرت علی(ع) به عنوان امام اول شیعیان می باشد و نظر به اهمیت تحولات سیاسی بوجود آمده پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) در ماجرای سقیفه و عدم توجه به سفارش پیامبراعظم(ص) در غدیر خم وغصب خلافت توسط خلفای راشدین و پس از آنان خلفای اموی، در این پایان نامه قصد بر این است که ضمن شناساندن ماهیت واقعی خلفا، خصوصاً خلفای اموی در دوره خلافتشان نسبت به جایگاه حضرت علی(ع) و پیروانش، سیاست های منکوبگرایانه امویان مورد بررسی قرار گرفته و همچنین سیاستها و موضعگیری هایی ائمه ای که همزمان با خلافت امویان بوده اند درشناساندن چهره واقعی خلفا به ملتی که به دلیل خفقان حاکم و سیاست های مزورانه امویان غالباً شناخت صحیحی از دین نداشته اند مورد بررسی قرار گیرد و پرسش اصلی این پژوهش حاضر این است که تصویر حضرت علی (ع) از منظر خلفا چگونه بوده است؟ این پایان نامه به روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر تحقیقات کتابخانه ای و استفاده از منابع صورت پذیرفته است. تطبیق و تحلیل منابع اصلی، جمع آوری اطلاعات و ساماندهی آنها و تجزیه و تحلیل و سرانجام استنتاج آنها، روش تحقیق در این پایان نامه بوده است. نتایج حاصل از این بررسی ها نشان می دهد که سیاست ها و موضع گیری های خلفا نسبت به امیر المومنین و مکتب علوی کاملاً خصمانه و تخریبی بوده و از هیچ ابزار و ترفندی جهت مخدوش کردن چهره حضرت علی(ع) دریغ نورزیده اند. از جمله این ابزارها تجدید عصبیت های جاهلی و تفاخر قبیله ای و نژادی، کشتار دسته جمعی بی گناهان، عمل ناجوانمردانه مسمومیت و کشتن چهره های برجسته انقلاب و رقبای سیاسی، لعن علی بن ابی طالب علیه السلام، تحریم ذکر فضایل علی(ع) و جعل حدیث درباره دیگران، تبلیغات دروغین و سیاست تزویر، حیله و نیرنگ، ترویج فساد، غارت بیت المال، محروم کردن شیعیان از حقوق سیاسی، اقتصادی، اجتماعی بوده است.
محمد رضا اشرفی احمد اشرفی
اوس و خزرج که در مدینه ساکن بوده اند ریشه جنوبی داشتند واز جمله اعرابی بودند که پس از شکسته شدن سد مارب از یمن به این ناحیه کوچ کردند. این دو قبیله در تاریخ حجاز پیوسته باهم اختلاف و زدو خورد داشتند جنگ بعاث مشهورترین این نبردها می باشد این اختلافات آنهارا مستاصل کرده بود و دنبال نجات دهنده ای می گشتند .تا اینکه در قرن هفتم میلادی با پیام نبی اسلام آشنا شدند و پس از پیمان عقبه دوم پیامبر به همراه یارانشان به این شهر مهاجرت کردند اوس و خزرج پس از ورود پیامبر به شهرشان انصار نامیده شدند و در پذیرش مهاجرین مکی و تثبیت قدرت پیامبر (ص)فداکاری زیادی نمودند .تعالیم اسلام و رهبری پیامبر محیط سیاسی ،اجتماعی ،اقتصادی وفرهنگی مدینه را به کلی متحول کرد و انصار در تمام این تحولات نقش کلیدی داشته اند و خداوند تعالی در آیات قرآن بارها انصار را ستوده است .
مهری ناز تقوی احمد اشرفی
سرزمین قفقازاز تاریخ پر فراز و نشیبی برخوردار است .درباره بسیاری از حوزهای آن تحقیقاتی صورت گرفته است اما یک مبحث آن که ضرورتا از مهمترین مباحث اصلی تاریخ قفقاز است و کمترین التفات را یافته و همچنان مبهم مانده است، بررسی تاریخ دولت های قفقاز و تمایلات سیاسی این دولت ها درگرایش به سوی روسیه یا ایران است. در این پژوهش تاریخ حکومت های محلی قفقاز و سیاست خارجی آنها و تاثیر سیاست های روس و ایران در این حوزه مورد مطا لعه قرار گرفته است. مطالعات انجام شده نشان می دهد که تمایلات سیاسی خانات محلی قفقاز باکشورهای تاثیر گذار روسیه و ایران ، نقش محوری و اصلی داشته و با قدرت یابی روز افزون دولت روسیه و شکست ایران در طی دو جنگ اول و دوم ایران و روسیه این منطقه که از دیر باز خراجگزار ایران بوده است در طی دو قرار داد گلستان و ترکمنچای از ایران جدا شده و به روسیه ضمیمه میگردد.پس از استقرار روسها در این ناحیه که تا فرو پاشی اتحاد شوروی بطول انجامید ،قیامهای مردمی متعددی بر ضد سلطه روسیه انجام شد ولی به سرانجامی نرسید . نتایج به دست آمده در این پایان نامه دارای ابعاد گستر ده است که بطور خلاصه سیاست استعماری روسیه جهت راهیابی به آبهای آزاد و بی کفایتی دربار ایران و عقب ماندگی باور های اجتماعی فرهنگی اقتصادی و نیز عملکرد سیاسی بد آقا محمد خان پس از فتح این مناطق قابل اعتنا و اشاره است. و نیز درعهد فتحعلی خان قاجار طی جنگ های ایران و روس مالکیت ایران برای همیشه از این مناطق منقطع گشت.
پروانه نظری محمدنبی سلیم
یکی از ویژگی های تاریخنگاری ایران در دوران معاصر و خاصه دوره قاجار ، تدوین کتاب هائی در زمینه جغرافیا و بوم شناسی است. امری که گرچه پیشینه ائی درازپا در ایران زمین دارد، اما به جهت تاثیرپذیری از روند تحول تاریخ نویسی ایران در دوره معاصر ، قابل تامل و درخور مطالعه می باشد. پژوهش حاضر با عنوان « سیری در نوشته های جغرافیایی در عصر قاجار» بر آن است تا به چگونگی اثرآفرینی در دانش جغرافیا و تالیف نوشته های جغرافیایی در سده های 13 و 14 هجری قمری در ایران بپردازد. در حقیقت ، حوزه بررسی موضوعی این تحقیق، کتاب های برجسته جغرافیایی و بوم شناسی نگاشته شده در عصر قاجاربه می باشد که از جهت اشتمال بر بیان مسائل اقلیمی و اوضاع اقتصادی و حتی موضوعات تاریخی در خور اعتناء می باشند. این موضوع که تالیفات جغرافیایی نگاشته شده در این دوره از چه کیفیت و اصالتی برخوردار است، پرسش اصلی تحقیق حاضر بوده است که در راستای هدف تولید علم و ارائه فرضیات مستند و مستدل در باره چگونگی و فرجام تولید آثار نوشتاری در باره موضوعات جغرافیایئ به انجام رسیده است. لذا با انگیزه روشن کردن بخشی از تاریخ گذشته و تعیین سهم آثار جغرافیائی در پیشبرد جریان تاریخنگاری فارسی و ایرانی ، تلاش گردید تا با برخورداری از شیوه مطالعات نظری و فیش برداری از متون و اسناد متقن و برگزیده ، تالیفات جغرافیائی به بوته معرفی و نقد گذاشته شود. در فرجام کار ، نتایج حاصله نشان داد که در دوره سلطنت دودمان قاجار، به دلیل توسعه فرهنگ و گذار به سوی مدرنیسم، رویکرد عمومی به تولیدات فرهنگی با نگارش کتاب های متعدد در حوزه های تاریخ و جغرافیا و دیگر علوم وابسته بیشتر شده است. مهمتر آن که بخشی از نوشته های جغرافیایی این عهد، به برآمدن نوعی از تاریخنگاری با نام جغرافیای تاریخی کمک نموده است و همچنین ، در آشنائی بیشتر و آسانتر خوانندگان با خصوصیات مناطق مختلف ایران تاثیر گذاشته است. فلذا ، مطالعه و بررسی تالیفات جغرافیائی می تواند به تاریخ شناسی عهد قاجار یاری رساند. کلید واژگان : تالیفات جغرافیایی، دوره قاجاریه ، ایران ، دانش جغرافیا ، نقد و بررسی
مریم آذری مهر ابوالقاسم پیاده کوهسار
یکی از ادوار مهم و بحث برانگیز تاریخ اسلام ، مقطع زمانی مقارن با زمامداری دودمان عباسی بر سریر خلافت اسلامی است و در این میان، سال های 132 تا 232 هجری قمری که مصادف با دوره اول حاکمیت عباسیان است، از اهمیت مضاعفی برخوردار است. در این دوره، که عصر عصر طلایی تمدن و فرهنگ اسلامی به شمار می رود، طرفداران آل علی(ع) و منجمله ایرانیان نقش و جایگاه مهمی در تحولات سیاسی و اجتماعی داشتند. شماری از ایرانی ها که آرزوی استقلال و برپائی حکومت آرمانی را در سر داشتند، دست به شورش زدند و جنبش هایی را پدید آوردند که دستگاه خلافت را با چالشهای جدی روبرو ساخت. از آن سو ، علویان هم که مشتاق تاسیس نظام ایده آل خود بر مبنای جهانبینی تشیع بودند ، قیام مسلحانه را تنها راه رهائی از سلطه خلفای بغداد دانستند و در دوره اول عباسی، قیام های متعددی را به راه انداختند و مشروعیت سیاسی خلیفگان بنی عباس را به چالش کشیدند. گرچه قیام علویان در خراسان، حجاز، عراق و..، به دلیل علاقه مردم و خاصه ایرانیان، و نیز ستمگری عمال عباسی، با استقبال عمومی مواجه شد؛ اما غالباً با شکست روبرو شد و نتوانست عباسیان را ساقط کند یا کیش شیعه را رسمیت تمام بخشد. این پژوهش بر آن است تا بر پایه شیوه رائج در تحقیقات نظری و به کمک مطالعات کتابخانه ائی، داده های استخراج شده از متون و اسناد تاریخی را سنجش و غربالگری نماید و به کمک روش های استدلالی و تحلیلی ، گزیده یافته های معتبر و موثق را در قالب تدیون یک پایان نامه تحصیلی در دسترس جامعه علمی قرار دهد. نتیجه حاصل از پژوهش بر این نکته تاکید دارد که عوامل سیاسی و اجتماعی نظیر: سرکوب شدید عباسیان، مدیریت ناکارآمد قیام ، فقدان تشکیلات منظم و نیز عوامل موثر موقعیتی و اقتصادی دیگر مانند : زمان و مکان نامناسب بروز قیام ها ، نداشتن تدبیر جنگی و مشکلات هزینه ائی و..در شکست و ناتوانی قیامهای علویان در این مقطع نقش اساسی داشته است. لذا در بررسی قیامهای آل علی در دوره اول عباسی ، باید نقاط ضعف معارضان و جنبه های اقتدار و توانمندی دولت بنی العباس ملاحظه و تحلیل گردد. کلید واژگان : علویان ، عباسیان ، جنبش ها ، آسیب شناسی، سده های دوم و سوم ه.ق
حلیمه مقصودلو محمدنبی سلیم
بررسی تحلیلی نقش و کارکرد نظام سیاسی اسلام در مراحل اولیه تاریخ آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. خاصه اگر با نگاه به عملکرد بحث برانگیز یکی از مدیران برجسته نهاد خلافت باشد. دومین جایگزین پیامبر اسلام(ص) بر مسند خلافت، عمر بن خطاب (13-21 ق) بود. کسی که دوران زمامداریش ، از ویژگی خاصی برخوردار بود. از یک سو به خاطر گسترش فتوحات نظامی، تاسیس نهاد اداری، تحکیم پایه های خلافت و تثبیت ارزش های دینی، دوره خلافت عمر را عصر درخشان نظام سیاسی و اجتماعی اسلام تصویر نموده است و باعث تحسین این خلیفه در بین قاطبه مسلمانان شده است و از سوی دیگر به خاطر چالش با اقلیت شیعه، سختگیری و خودکامگی حاکمیت و پاره ای مسائل دیگر ، سبب انتقادهائی از روش و رویه خلیفه دوم شده است. لذا موضوع نقد سیاست داخلی و خارجی عمر بن خطاب که باید با بررسی ابعاد شخصیت و کارنامه سیاسی او شکل منطقی به خود گیرد.، کاری دشوار و در عین حال ، ارزنده و لازم می باشد. هدف این مطالعه ، نقد و بررسی سیاست دومین خلیفه اسلام یعنی عمر بن خطاب و درک چگونگی انجام اقدامات وی در زمینه های سیاسی ، اقتصادی ، اجتماعی و مذهبی می باشد که ضمن آن روند تحولات مهم تاریخ صدر اسلام و اختلاف نظرهای شیعه و سنی نیز مورد تامل قرار می گیرد. در حقیقت، آرمان پژوهش حاضر ، تولید علم و ارائه فرضیات علمی و مستند اما بی طرفانه است که با استفاده از شیوه تحقیقات نظری و مطالعات کتابخانه ائی شکل گرفته است. نتیجه پژوهش ، نشان می دهد که عمر بن خطاب برای گسترش آئین دینی و نظام سیاسی اسلام ، تلاش های بسیاری را صورت داد که متفاوت از سیاست پیامبر و خلیفه اول به نظر می رسد ، اما در حقیقت، به تحکیم نهاد خلافت و استمرار جانشینی طیف خاصی از پیروان پیامبر کمک نمود. در این راستا ، حتی قتل عمر نیز بر روند نظام سیاسی خلافت در دوره های بعد اثرگذار بوده است. کلید واژگان : عمربن خطاب ، خلفای راشدین، شیوه حکومتداری ، سیاست داخلی و خارجی ، سده اول هجری
محمد حیدری میرزا محمد حسنی
سکاها اقوام بیابانگرد وکوچ نشینی بودند که در محدوده جغرافیایی پیرامون آرال، از مرز چین تا کرانه های رود دانوب بصورت پراکنده زندگی می کردند.این محدوده استپی، زندگی بیابانگردی را به همراه داشت و این قوم که مردمانی جنگجو، وابسته به اسب و دارای تمدن و فرهنگی در خور توجه بودند همواره سعی می کردند تا حدودی این خصوصیت را حفظ نمایند. علاوه بر آن قوم سکاها بدلیل شرایط نا مناسب اقلیمی و معیشتی،کثرت اقوام ساکن در این محدوده، در جستجوی منابع جدید برای رفع نیازها ی خود درسده های نخستین هزاره اول ق.م از طریق قفقاز وارد شمال غربی ایران شده اند. از لحاظ جنبه های مختلف سیاسی،فرهنگی وتمدنی می توان گفت که قوم سکاها با دولت های ماد، هخامنشی، اشکانی و ساسانی ارتباط داشته و تا حدودی در وقایع تاریخ ایران تأثیرگذار بوده اند و اهمیت این روابط و تأثیرگذاری تا حدی است که ما را بر آن داشته به تفحص درباره این موضوع بپردازیم. پژوهش حاضر با هدف بررسی مناسبات سکاها با مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان می باشد. این تحقیق از نوع تحقیقات بنیادی بوده که با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی با مطالعه دقیق و بررسی کتب تاریخی متعدد که هر یک از دیدی به این موضوع پرداخته بودند در صدد تبیین پژوهش حاضر برآمده است. نتایج فرضیات نشان داد: با توجه به ساختار قبیله ای و خاندانی در ایران باستان که سران سکاها در میان قوم خود اعتبار و احترام معنوی و سیاسی زایدالوصفی داشتند در طول سالها توانسته بودند از توانمندی های اقتصادی، سیاسی و نظامی بسیاری برخوردار شوند، سبب شد که در کنار عوامل گوناگون دیگر، همراهی یا رویگردانی آنها از حکومت ها نقش مهمی در تحولات سیاسی، به خصوص در فراز و فرود سلسله های پادشاهی داشته باشند. بطوری که در دوره مادها و هخامنشیان عامل و واسطه اصلی انتقال دستاوردهای هنری ایرانی به شرق و قلمرو چین بوده اند و بدلیل مراودات طولانی مدت سکاها با اقوام ایرانی در دوره اشکانی ؛ دولت اشکانی سکایی ایجاد گردید. و با توجه به کتب تاریخی و نوشته های اساطیر ایرانی به صراحت درمی یابیم که با پذیرش آیین زرتشت توسط کیانیان، اختلافات ایرانیان با اقوام تورانی جنبه دینی هم پیدا نمود.
کبری باباشمسی احمد اشرفی
چکیده گرچه ایران در طول تاریخ مورد تاخت و تاز اقوام بیگانه بوده، اما در هر زمان افرادی از این مرز و بوم تلاش نمودند تا فرهنگ و تمدن دیرینه ایران و ایرانی را حفظ نمایند و به نسل های آینده منتقل نمایند. پژوهش حاضر به بررسی یکی از دوره های تاریخی ایران در دوره اسلامی یعنی دوره مغولان و نقش آفرینی و فداکاری خاندان جوینی در این عصر که مصادف بوده با حکومت مغولان و ایلخانان در ایران، می پردازد. طی این دوره هجوم مغول به ایران باعث خرابی های زیاد و آثار شوم زیادی بر تمام عرصه ها بویژه عرصه فرهنگ و هویت ملی ایران گردید. ولی دیوانسالاران ایرانی با تلاش و جدیت تاحدی برای پیامدهای مخرب فائق آمده و در این میان نقش خاندان اصیل جوینی در زنده کردن فرهنگ ایرانی ـ اسلامی در زمینه اعتلای فرهنگی هدف بی دلیل بوده و این پژوهش در صددتبیین این موضوع برآمده است. روش پژوهش در این تحقیق، مطابق با اصول و قواعد مرسوم در حوزه مطالعات علوم انسانی و برپایه تحقیقات نظری می باشد که طی آن با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و استخراج مطالب نوشتاری، سعی شده تا به اعتبارسنجی داده ها با کمک منابع و اسناد معتبر و تطبیق اطلاعات مستخرج با اسناد و مدارک همت گماشته شود و پس از پالایش داده های موثق به جمع بندی و تدوین پژوهش در قالب پایان نامه اقدام شود. نتیجه یافته ها نشان می دهد که خاندان جوینی که همه اهل علم و فضل و ادب بودند و حضور آنها در دستگاه دیوانی، قوم غالب را در فرهنگ ایران مستحیل نماید و مانع از فراموشی فرهنگ ایرانی ـ اسلامی شوند. بنابراین با اقدامات خود در این دوره سبب اعتلای فرهنگ ایرانی شدند. کلیدواژه: مغول، خاندان جوینی، فرهنگ، ایران، دیوان، تاریخ.
ابراهیم رجبی احمد اشرفی
به گفته قرآن کریم ، اهل کتاب ازآمدن پیامبر اسلام خبر داشته اند و ظهور آن حضرت ودینش امر غیر منتظره ای برای آنها نبوده است . اما به رغم چنین اطلاعاتی پس از ظهور اسلام روابط آباء کلیسا ورهبران دین یهود با پیامبر اسلام وآیینش منصفانه نبود . در این پزوهش به تبیین و تحلیل مواضع سیاسی پیامبر اسلام با یهود ومسیحیت پرداخته وعقاید و فعالیت آنها مورد بررسی قرار گرفته و روشهای آنها برای رویارویی با اسلام تشریح گردیده است . همچنین بررسی مواضع پیامبر دردوره بعثت وهجرت بصورت جداگانه در نظر گرفته شده است . دربررسی های به عمل آمده ، مشخص گردید اهل کتاب با وجود اینکه به کتب آسمانی پیامبران الهی خود اعتقاد داشتند و اوصاف پیامبر (ص) در کتابهایشان آمده بود ، ایشان را انکار کردند وحتی برای انکار این واقعیت کتب خویش را تحریف کردند. پیامبر اکرم (ص) تصدیق کننده پیامبران قبل از خود می باشد که با رفتاری مسالمت امیز وبا نشان دادن چهره حقیقی وصحیح از دین مقدس اسلام در طول رسالت خود سعی در جذب و هدایت مسیحیان ویهودیان به سوی دین اسلام داشتند. البته ، نمونه های برخورد تند وغیر قابل انعطاف نیز در سیره عملی پیامبر وجود دارد، اگر بخواهیم ملاکی برای این رفتارهای پیامبر ارائه دهیم ، می توانیم بگوییم آنجا که اساس وبنیان دین هدف گرفته شود واقدامات مخالفان در مقابل اصول تغییرناپذیر دین اسلام وبه منظور از بین بردن آن باشد ، رفتار پیامبر (ص) متعصبانه وانعطاف ناپذیر است ودر غیر این موارد مدارا بوده است که ریشه برخوردها در تحریف کتب آسمانی آنها وعقاید نادرست آنها می باشد.
حسین نعیمی محمد نبی سلیم
چندی از ظهور دین اسلام نگذشته بود که این آیین آسمانی دچار انشعاب شد و به فرق گوناگون تبدیل گردید که مهمترین نمودش را باید در رویارویی دو مذهب تشیع و تسنن دید . تثبیت سیطره سیاسی اهل سنت در پی تاسیس خلافت عباسی باعث گردید تا فرق مخالف و به ویزه تشیع مترصد فرصتی برای به چالش کشیدن اقتدار سیاسی و معنوی خلیفگان سنی باشد . استقرار مقر خلافت در شهر ایرانی بغداد به سال 135 ه ق این فرصت را به شیعیان داد و با تجمیع اقوان و فرق گوناگون در پایتخت اسلام ، تعامل و تقابل شیعه و سنتی به حوزه گفتمان و چالش بین مذهب فقهی و تنحله های کلامی و تضارب افکار و تضارب افکار و اندیشه ها کشیده شد . بغداد به عنوان امام القری جهان اسلام در تسریع روند زایش و توسعه فرق متعدد نقش ایفا کرد و در سده چهارم با تسلط آل بویه شیعی مذهب بر این شهر زمینه رویارویی تشیع و تسنن را به دست داد .
محمد رضا گفتی محمد علی علیزاده
عباسیان در طول دوره دوم حکومتشان عصری همراه با برخوردهای نظامی با همسایگان خود، به ویژه با بیزانس پشت سر گذاشتند. از ویژگی¬های اصلی این دوره، برخوردها و مقابله¬های فکری، فرهنگی و سیاسی، نظامی و اقتصادی می باشد. عباسیان در طول نبردهای گوناگونی که با امپراتوری بیزانس داشتند، توانستند در بیشتر موارد آنها را مجبور به عقب نشینی نمایند و تا عمق سرزمین بیزانس پیش روند و بنابراین، مردم تابعه بیزانس دو راه را باید انتخاب می¬کردند یا جزیه می¬پرداختند و یا مسلمان می¬شدند. این ارتباط¬ها و برخوردهای گسترده سبب شد تا مسلمانان تحت تاثیر فرهنگی، مذهبی مسیحیان قرار گیرند. این گرایش به علوم و فرهنگ و تمدن بیزانس در پیشرفت فرهنگ اسلامی تاثیر زیادی داشت تا آنجا که این دوره از تاریخ اسلام به «عصر طلایی اسلام» معروف شد. مسیحیان در داخل سرزمین¬های اسلامی با استفاده از تسامح و تساهل مذهبی عباسیان، زندگی به نسبت آرامی داشتند و این برخوردها و روابط نزدیک مذهبی سبب تاثیرپذیری مسلمانان در موضوعات مختلف مذهبی گردید. در حقیقت این دوره از تاریخ مسلمانان و بیزانس را می¬توان دوره هجوم و حمله مسلمانان و دوره دفاع و عقب¬نشینی بیزانس، یا دوره یشرفت و برتری مسلمانان و افول قدرت بیزانس عنوان کرد.
احمد خواجه نژاد احمد اشرفی
مناطق شمالی ایران از جمله جرجان و استراباد از زمان خلیفه دوم مورد هجمه اعراب بود. در زمان عباسیان مرکزی امن برای سادات علوی در برابر فشار خلفای بنی عباس شد و آرام آرام تاثیرات این حضور در مناطق و سرزمینهای مجاور باعث آشنایی بیشتر و گرایش مردم شمال به تفکر شیعی گردید. سیر تطور تاریخ تشیع در جرجان و استراباد از قرن سوم به بعد آشکارتر شد و علی رغم اینکه بخش زیادی از ساکنان این نواحی سنی مذهب بودند، اما تشیع به مرور در این مناطق فزونی یافت. فضای عمومی و حکومت های مختلف بر گسترش و یا محدود شدن تشیع در مناطق شمالی و سرزمین استرآباد و جرجان تاثیرات مستقیم داشته است. اما در تمام این ایام می توان نشانه های آشکار شیعه گری را در این مناطق یافت و حضور شیعیان نیز باعث شد مشاهیر زیادی از شیعه در فاصله زمانی تحقیق در این منطقه نشو و نمو پیدا کنند. و آثاری از فعالیتهای فرهنگی و مذهبی تشیع در آن زمان بوجود آمد که برخی از آنها هنوز هم در این سرزمین وجود دارد.
محمد نوربخشیان احمد اشرفی
پس از آنکه قریش احساس کرد که روز به روز از قدرت نفوذ او کاسته می¬شود و دیگر جایی برای سلطه بر مسلملنان نمی¬یابد بر فشار¬های خود نسبت به مسلمانان در مکه افزودند به طوری که گفته شد است دیگر سخت¬گیری¬ها به اوج خود رسید و مسلمانان چاره¬ای جز مهاجرت و رها کردن خانه و کاشانه خود ندیدند. هجرتی که به مدینه در سال سیزدهم بعثت و پس از پیمان عقبه دوم رخ داد و نقطه عطف تاریخ اسلامی و مبدا تاریخ مسلمانان گردید و آنان که این راه پر مشقت را به دیده جان پذیرفتند مهاجرین نام گرفتند و در جهت موفقیت پیامبر اسلام فداکاری زیادی نمودند هجرت اینان از موضوعات مهمی است که در آیات الهی بر آن تاکید شده و در موارد بسیار از آن به عنوان ضرورتی اجتناب¬ناپذیر یاد شده است.
حبیبه علی یزدی احمد اشرفی
مهاجرت یزدی ها به قومس و مخصوصا" شهرستان شاهرود در زمان قاجار به دلیل کمبود آب و بدی آب و هوا و خشکسالی ، تجارت ، معماری و قرار گرفتن شاهرود در مسیر زوار ثامن الائمه می باشد که این امر باعث رشد اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی قومس گردیده است . این پایان نامه علمی – پژوهشی با استفاده از منابع دسته اول به روش کتابخانه ای و فیش برداری وروش میدانی که از طریق مصاحبه با یزدی های ساکن شاهرود انجام شده سعی بر این دارد که علاوه بر بررسی علل مهاجرت یزدی ها به قومس ، به تاثیرات فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی آن ها نیز بپردازد . متاسفانه از آن جا که اکثر نسل اولی های مهاجرین از دنیا رفته اند ، نسل دوم و سوم در باره علل مهاجرت پدرانشان اطلاعات اندکی دارند و این موضوع چیزی نبوده که از سوی رسانه ها یا نویسندگان آن زمان مورد توجه واقع شده و ثبت شود . لذا محقق در تدوین این اثر یا دشواری های زیادی مواجه شده است . به هر حال نتایج مطالعات نشان داده است که پس از خشکسالی فزاینده سال 1352 بسیاری از مردم نواحی مختلف استان یزد به سایر نقاط ایران از جمله در ایالت قومس و به ویژه در شاهرود سکنی گزیده اند . البته عوامل دیگری چون تجارت ، مهاجرت یزدی ها برای حفر کاریز و حرفه معماری ، باعث ماندگاری آن ها در منطقه گردیده ، مشاغلی که مورد نیاز مردم منطقه نیز بوده است .
پریسا موسائیان سبحانی احمد اشرفی
به نظر می رسد که چشم انداز "قدرت" در تجزیه و تحلیل بسیاری از روش های سیاسی، و در ذهن بسیاری از متفکران حاکم بوده است که ذکر شده است، در این روش، منبع تجزیه و تحلیل سیاسی نیروهای سیاسی وجود داشته باشد، و آنچه مهم است، حالت و چرا که نه "جوهر از گذشته، یا آینده" نظام سیاسی و چگونه آن را تحت تاثیر قرار تولید و توزیع قدرت سیاسی در طرز سخن گفتن از امروز، رویکرد جامعه شناختی به ساز و از نظر که گروه آنچه را که بهترین روش حفظ است آگاه است. هدف از این مقاله بررسی قرون اولیه نوشتن آندرزنامه و زبان، متون توسط مردم در منطقه مانند فارابی، ابن اسکند عنصرالمعالی کیکاووسی قابوس بن امیرزاده زیارت، نظام الدین الملک امام غزالی نوشت که رویکرد خود را به بود نوشته شده بود ایجاد عدالت است. سیاست عدالت است یک عنصر اساسی تداوم است، در واقع، ایده ایرانشهر و آموزه های اسلام تاکید شده است. تفاسیر که عدالت تثبیت شده برای تشکیل عناصر تفکر اسلامی، فارسی و یونانی مشاهده شده است.
طاها میرابوالحسنی احمد اشرفی
پژوهش حاضر به بررسی یکی از دوره های تاریخ ایران در دوره اسلامی که مصادف با حمله مغولان بوده به بررسی وضع فرهنگ، تمدن و تأثیرات مثبت و منفی که این دو قوم برهم داشته اند، می پردازد. به واقع توجه به اثرات واقعه ی هجوم چنگیز و همچنین حکومت تقریباً دراز مدت آنها بر این سرزمین که اندک زمانی پیش تر از تابناکی و درخشندگی برخوردار بوده و دانشمندان بزرگی چون ابوریحان بیرونی، رودکی، بیهقی و ... را پرورانده بود. هرچند حمله مغول باعث رکود اقتصادی ایران شد و جمعیت به شدت کاهش یافت و کشاورزی تقریباً از بین رفت و بسیاری از مغزها مهاجرت کردند و هر کس که در صنعت دارای هنر بود با خود به اسارت بردند؛ ولی با نفوذ دانشمندان در دستگاه خلافت، دین اسلام دین رسمی ایران گردید و تاریخ نگاری بر اثر انقراض چندین دولت بزرگ و بر افتادن خلافت پانصد و بیست و پنج ساله عباسی رشد فراوان یافت. اقلیت دینی شیعه رشد بسیار یافت و یورش مغولان نقطه عطفی در زمینه گسترش شیعه به شمار می رود. نتیجه تحقیقات نشانگر این مطلب است: می توان نخستین دوره که با هجوم لشگریان چنگیز در سال 615 ق تا زمان یورش هلاکو در سال 653 ق دوره تهاجم و شبیخون فرهنگی نامید. زمان هلاکو دوره مقاومت فرهنگی زمان غازان خان به دوره¬ی پیروزی کامل فرهنگی ایران بر فرهنگ وارداتی و بیگانه ی مغول برشمرد.
مهری ناز تقوی احمد اشرفی
چکیده سرزمین قفقازاز تاریخ پر فراز و نشیبی برخوردار است .درباره بسیاری از حوزهای آن تحقیقاتی صورت گرفته است اما یک مبحث آن که ضرورتا از مهمترین مباحث اصلی تاریخ قفقاز است و کمترین التفات را یافته و همچنان مبهم مانده است، بررسی تاریخ دولت های قفقاز و تمایلات سیاسی این دولت ها درگرایش به سوی روسیه یا ایران است. در این پژوهش تاریخ حکومت های محلی قفقاز و سیاست خارجی آنها و تاثیر سیاست های روس و ایران در این حوزه مورد مطا لعه قرار گرفته است. مطالعات انجام شده نشان می دهد که تمایلات سیاسی خانات محلی قفقاز باکشورهای تاثیر گذار روسیه و ایران ، نقش محوری و اصلی داشته و با قدرت یابی روز افزون دولت روسیه و شکست ایران در طی دو جنگ اول و دوم ایران و روسیه این منطقه که از دیر باز خراجگزار ایران بوده است در طی دو قرار داد گلستان و ترکمنچای از ایران جدا شده و به روسیه ضمیمه میگردد.پس از استقرار روسها در این ناحیه که تا فرو پاشی اتحاد شوروی بطول انجامید ،قیامهای مردمی متعددی بر ضد سلطه روسیه انجام شد ولی به سرانجامی نرسید . نتایج به دست آمده در این پایان نامه دارای ابعاد گستر ده است که بطور خلاصه سیاست استعماری روسیه جهت راهیابی به آبهای آزاد و بی کفایتی دربار ایران و عقب ماندگی باور های اجتماعی فرهنگی اقتصادی و نیز عملکرد سیاسی بد آقا محمد خان پس از فتح این مناطق قابل اعتنا و اشاره است. و نیز درعهد فتحعلی خان قاجار طی جنگ های ایران و روس مالکیت ایران برای همیشه از این مناطق منقطع گشت.
معصومه شبیهی محمدعلی علیزاده
اگر به دیدۀ انصاف بنگریم، تاریخ، آینۀ تمام نمای سرگذشت اقوام گوناگونی است که از دیرباز دراین کرۀ خاکی زندگی کرده اند. بالطبع ، تاریخ ایران نیز، تجلی رویدادها و حوادثی است که در بستر زمان، اتفاق افتاده است. اگر ادعا کنیم که می توانیم به بررسی و تحلیل تمام نمای تاریخ ایران بپردازیم، سخنی به گزاف بر قلم و زبان رانده ایم و خردمندان بر ما خرده خواهند گرفت . زیرا تاریخ ایران نیز مانند کشورهای دیگر، حوادث و فراز و نشیب های متعددی را در کارنامۀ خود دارد. از اقتدارگرایی حاکمان کشور که محصولش ظلم و جور بر رعیت و مردم گرفته تا کشورگشایی فرمانروایان دیگر کشورها، که به تجاوز و تعدی آنان برکشورهای همسایه شد . تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل ، لذا نگارنده برآن شد تا فصلی از تاریخ ایران را انتخاب کند و با استناد به منابع موجود به بررسی و تحلیل حوادث و رویدادهای آن دوره بپردازد . یکی از مهم ترین سلسله هایی که قبل از ورود اسلام به ایران ، توانستند با حضور و ظهور خود، حوادثی را در تاریخ رقم بزنند ، سلسلۀ ساسانیان بودند . و یکی از پادشاهان قدرتمند سلسلۀ مزبور، خسرو پرویز بود. موضوع پژوهش حاضر« بررسی روابط سیاسی –اقتصادی ایران وبیزانس در عصر خسرو پرویز » است که با استفاده از رویکرد متداول در مطالعات علوم انسانی و بهره مندی از شیوۀ تحقیقات نظری ، اسنادی و کتابخانه ای به بررسی موضوع مذکور پرداخته است. حاصل مطا لعات نشان می دهد که حاکمان بیزانس، با ترفندهای مختلف از جمله : عقد قرار دادهای اقتصادی و سیاسی ، قصد داشتند قسمتی از ایران را تصرف کنند. و پادشاهان ساسانی و ازجمله خسرو پرویز با جدیت در برابر حملات و ترفندها، ایستادگی کردند.
فرشته قاضی پور احمد اشرفی
این رساله به روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر تحقیق کتابخانه ای، واستفاده از منابع صورت گرفته است، تطبیق و تحلیل منابع اصلی، جمع آوری اطلاعات، و سازماندهی آنها و تجزیه و تحلیل و سرانجام استنتاج آنها، روش تحقیق در این رساله بوده است. حاصل بیست وسه سال دعوت پنهانی و علنی و تبلیغات مستمر پیامبر(ص)؛ فرو پاشی نظام جاهلی بود. این تلاش بی وقفه از یک سو باورهای ریشه دار و عادت های انعطاف ناپذیر حیات قبیله ای را ویران نمود و از سوی دیگر بر ویرانه های آن، هنجارها، الگوها و ارزش هایی همنوا با ساخت جامعه اسلامی ایجاد کرد. در این مسیر دشوار آموزه های قرآنی و تعالیم وحیانی و فعالیت های فرهنگی پیامبر اکرم(ص)، در دگرگونی اجتماعی نظام جاهلی موثر افتاد. وی با ابزارهای اخلاقی مبتنی بر اعتماد سازی عمومی، انگاره های فرهنگ اسلامی را ترویج و تقویت نمود و با تصحیح ارتباطات فردی و تغییر رفتار جمعی، ظرفیت های اجتماعی را برای تحقق درونی سازی ارزش ها توسعه بخشید. در این میان، عامل موثر در تسریع این روند و هنجارهای اسلامی، مجموعه احکام قرآنی شامل وظایف،تکالیف و حقوق فردی و اجتماعی بود که با تأکیدها و نظارت پیامبر اکرم(ص)فرایند فرهنگ پذیری و اجتماعی شدن نیز محقق کرد. سیره فرهنگی پیامبر سرزمینی از اسپانیا تا چین رامتحول کرد و بدین سان پیروان آن حضرت حداقل تا قرن هفتم هجری یعنی قبل از حمله مغول طلایه دار علوم وفنون در جهان گردیدند . بازگشت مسلمانان به تعالیم اسلام وپیروی از سیره فرهنگی پیامبر(ص) می تواند بسیاری از معضلات اجتماعی وفرهنگی جامعه اسلامی را برطرف نماید.
جواد امیر فخریان احمد اشرفی
در رساله حاضر، به یکی از مهمترین عرصه های تاریخ ایران پرداخته شده است. دوره استیلای قوم مغول به طور اعم و به طور اخص وضعیت والاترین شاخص های انتزاعی بشر، یعنی مذهب، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در فراز و نشیب ایلغار مغول و سپس استیلای آنان و استقرار حکومت ایلخانی، هیچ گاه فرهنگ و تمدن متعالی ایرانیان به انحطاط کشیده نشد و طرفه تر آن که مردانی از ژرفای همین فرهنگ عمیق و موثر، در مستحیل ساختن فرهنگ بدوی مغولان در دل خود، برخاسته و در این کشاکش، فیروزمندانه غروب فرهنگی ابتدایی ترین اقوام بشر را نظاره کردند. در این رساله سعی شده است، دوره تاریخی مد نظر را از ابتدای پیدایش چنگیزخان و احفادش در نظر گرفته و استقرار حکومت ایلخانیان در ایران را دنبال نماید و آن گاه وضعیت سیاسی و اجتماعی و مملکت داری مغولان در ایران را بررسی نماید. درباره وزرای ایرانی در دربار ایلخانان فصلی مشبع و علی حده در نظر گرفته شده است، به جهت تأثیر و نفوذ آنان در این دوره. روابط خارجی ایلخانان و به ویژه رویارویی و برخوردهای آنها با اصلی ترین دشمنانشان ـ یعنی ممالیک ـ به جهت اهمیت آن، بررسی شده است. آنگاه به مقوله اصلی یعنی وضعیت مذهب و پیروان ادیان در این دوره پرداخته شده است و در فرجام به تأثیر علمای دینی در این عصر رسیده ایم. اهتمام ویژه شده است که موضوع در حد یک کار آکادمیک و دانشگاهی تشریح و تبیین شود با توجه به تعدد منابع و مآخذ سعی شده است هم از مآخذ کهن و قدیمی تاریخی بهره گرفته شود و هم از تحقیقات دوره های متأخر و عصر حاضر. از اطناب و درازگویی پرهیز شده و از شیوه پانوشت در ارجاعات استفاده شده است. روش کار همچون اغلب تحقیقات در علوم انسانی، روش کتابخانه ای است لیکن این مطلب مدنظر بوده است که از بهترین و شناخته شده ترین آثار و تألیفات، تأثیر پذیرفته شود. منابع خارجی نیز به عنوان منابع پایه و اساسی، در رساله انعکاس قابل توجهی دارد. نتیجه و دستاورد اصلی این تحقیق در واقع توجه به مذهب حقه و راستین شیعی اثنی عشری و تأثیر آن در دوره مغول می باشد. سعی بلیغ شده است تجلی این مذهب راستین و بزرگمردان شیعه در این عصر نشان داده شود. ضمن معرفی منابع و مآخذ ممتاز، اطلاعاتی شایان توجه برای دانشجویان و پژوهندگان تاریخی به دنبال خواهد داشت.
نسا مصباحیان میرزا محمد حسنی
این پژوهش سعی بر آن دارد تا به بررسی وضعیت سنگسر (واقع در ایالت قومس قدیم) در ابعاد مختلف سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی در محدوده تاریخ ایران باستان به ویژه در عهد اشکانیان و ساسانیان بپردازد و تا حد امکان با توجه به محدویت منابع در مورد تاریخ ، جغرافیاو اقتصاداین دوره مستنداتی را ارائه دهد . به همین منظور دستاورد های موجود در این زمینه را مورد بررسی قرار داده است. با توجه به اهمیت ایالت قومس در دوره اشکانیان و تاکید بر این نکته که یکی از کهن ترین تختگاههای اشکانیان در این پهنه ی جغرافیایی قرار داشته است، بنظر می رسد این ایالت در دوره مورد بحث از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است. هم چنین مطالعات زبان شناسی انجام شده بر این نکته تاکید دارد که زبان سنگسری یکی از شاخه های زبان پارتیان بوده که تا به امروز باقی مانده است.این امر اثبات می کند که در دوره اشکانیان، این شهرستان از اهمیت قابل تو جهی برخوردار بوده است. عبور مسیرهای تجاری در دوره اشکانی و ساسانی از این منطقه و تاثیرات اقتصادی آن بر سرزمین های همجوار ، شناسائی و معرفی آداب و رسوم و سنن مردم منطقه از دیگر موارد قابل بحث پژوهش می باشد . لذا نگارنده بر آن شد تا با استفاده از رویکردهای متداول درمطالعات علوم انسانی و بهره مندی از شیوه ی نظری ،کتابخانه ای و میدانی به بررسی موضوع مذکور بپردازد.
ابوالفضل باصری ابوالقاسم پیاده کوهسار
فرقه های انحرافی و نوظهوری که اغلب دستمایه استعمار بوده و با صرف هزینه هایی از جانب آنان تقویت می شوند در طول تاریخ همواره سبب انحراف و تباهی بسیاری از افراد و جوامع ناآگاه شده اند. از جمله، فرقه های شیخیه و بهائیت که هیچکدام بر پایه اصول و ایدئولوژی های محکمی بنا نشده و بیشتر آهنگ راحت طلبی و بی دینی را سرمی داده اند وحمایت های مالی و بین المللی استعمارگران همواره به این اقلیت های انحرافی فرصت رشد داده است. آشنایی و شناخت عقائد و شرح حال فرقه شیخیه از آن جهت که سرمنشأ بسیاری از گروههای سیاسی مثل بابی گری، بهائی گری و ازلیگری می باشد که بعد از شیخیه به لباس مذهب و فرقه درآمدند، دارای اهمیت فراوانی است. استان سمنان بنا به موقعیت جغرافیایی ویژه که بر سر راه چند استان مهم و بزرگ کشور قرار دارد در برهه های تاریخی بحرانی شکل گیری و پراکنش فرقه های انحرافی نوظهوری چون شیخیه، بابیان و بهائیت، ناخواسته صحنه ای برای برخی اجتماعات و گاه با دارا بودن سرمایه های طبیعی، چون مراتع و چراگاه های حاصلخیز شمالی استان، مأمنی برای استقرار، رشد و ادامه فعالیت افرادی مانند هژبر یزدانی و دیگران از این فرق بوده است. در این زمینه استان سمنان به عنوان منطقه ای که چند رویداد مهم مربوط به شکل گیری و ادامه فعالیت برخی از فرق مذکور در آن اتفاق افتاده است از اهمیت خاصی برخوردار است، لذا در این مجال با بررسی منابع تاریخی و جغرافیایی موجود، به موضوعاتی چون علل کلی شکل گیری این فرقه ها در ایران و چگونگی روند ادامه فعالیت آنان در ایران و به ویژه در استان سمنان می پردازیم. روش تحقیق در این پژوهش روش کتابخانه ای و گردآوری مطالب مستند می باشد و سپس به سنجش داده ها و نتیجه گیری منطقی از اطلاعات جمع آوری شده پرداخته شده است.
سید حسین موسوی محمد علی علیزاده
مناسبات اقتصادی ایران با دول غربی خصوصأ انگلیس و آمریکا طی سال های 1332-1330 شمسی1953-1951 میلادی به دلیل وقوع تحولات در عرصه جهانی و روابط بین الملل (ثمرات جنگ دوم جهانی) دست خوش تحول اساسی شد. چهره موجهی که ایالت متحده در سیاست از خود نشان داده بود باعث شده بود تا توجه مقامات ایران از اتکا به انگلیس و شوروی کاهش یابد(سیاست موازنه منفی). انتشار مجلات و روزنامه های فراوان و گسترش آزادی بیان و رشد احزاب یک سردرگمی را در بین مردم جامعه باعث شده بود. در این گیرودار بود که دست انگلیس از شرکت نفت ایران و انگلیس قطع شد. و این شرکت ملی اعلام شد. سپس حضور ایالات متحده پررنگ تر شد، و اثرات و پیامدهای جنگ جهانی دوم در روابط بین الملل هر روز آشکارتر می شد. جنبش ها و نهضت های متعددی در جدا نمودن سلطنت از حکومت شکل گرفت. و در ظاهر سطح آگاهی مردم به لطف نشریات و رادیو و حضور بیگانگان در کشور بالاتر رفته بود. این مقطع یکی از مقاطع مهم تاریخ روابط خارجی ایران است. این پژوهش با بررسی اخبار و اسناد منتشره ضمن بررسی مولفه های سیاسی و اقتصادی دوره نخست وزیری مصدق به بررسی قراردادهای سیاسی و اقتصادی منعقدشده و پیامد آن ها برای طرفین قرارداد طی سال های 32-30 .ش پرداخته است. هرچند قطع روابط چندین ساله ایران و ایالات متحده در اوایل انقلاب 1357 دسترسی به منابع واضح و روشن و بی تعصبانه روابط فی مابین را دچار خدشه کرده است، اما گسترش علم و فناوری و آثار بجا مانده از افراد تأثیر گزار در تاریخ توانست محقق را به سرنخ های خوب و موثر و معتبر راهنمایی کند.
حسن شاهینی احمد اشرفی
چکیده بی شک حمل ونقل یکی از ارکان اصلی توسعه در هر کشوری می باشد که ازراههای متفاوتی قابل انجام می باشد حمل ونقل جاده ای دریایی وهوایی از این جمله است که حمل ونقل ریلی نیز یکی از روش هاست که بدلایل بیشماری یکی از بهترین انهاست . کم خطر بودن ، کم هزینه بودن وبی ضرر بودن از خصایص اصلی آن می باشد که بی تردید کلمه حمل ونقل سبز برازنده ان می باشد .حمل ونقل ریلی همانگونه که اشاره شد در اقسام حمل ونقل اگر بهترین نوبده جزو بهترین ها بوده وهست کمااینکه در قرن حاضر به ممتاز بودن ان نسبت به سایر روشها ، همگان اذعان دانسته ودارند وکشور ایران نیز به دلایل زیاد از قبیل موقعیت استراتژیک وژئو استراتژیک از این قاعده مستثنی نیست که به همین دلیل از دیر باز مورد توجه بوده است . حقیر در این پژوهش بر ان شده تا با بررسی این مهم در کشور ومخصوصا در منطقه شمالشرق به چرایی این مطلب پرداخته وبا توجه به موقعیت خاص شمالشرق ، روند توسعه حمل ونقل ریلی را مورد بررسی قرار داده تا بتواند گامی ناچیز در این رابطه بردارد . برای حصول به اهداف پژوهش، برای این منظور با استفاده از منابع و ماخذ، تحولات راه اهن در دوره پهلوی مورد بررسی قرارگرفته است. مطالعه دقیق وجمع آوری فیش های دسته بندی شده موضوعی در زوایای پیدای تاریخ، عوامل تاثیر گذار و واکاوی آنها از جنبه های تاریخی– جامعه شناختی، به کشف رابطه بین تحولات سیاسی واجتماعی در راه اهن در عصر پهلوی منجر گردید که از این طریق شیوه ای نوین در تبیین و استدلال داده های تاریخی بدست می دهد. این رساله به روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر تحقیق کتابخانه ای، واستفاده از منابع صورت گرفته است، تطبیق و تحلیل منابع اصلی، جمع آوری اطلاعات، و سازماندهی آنها و تجزیه و تحلیل و سرانجام استنتاج آنها، روش تحقیق در این رساله بوده است.یافته ها نشان می دهد که راه اهن دوره پهلوی و وجود تحولات مختلف در کشور دستخوش تحولات عظیمی در ساختار راه اهن و....گردیده است . کلید واژه ها : صنعت حمل ونقل ریلی ، راه آهن ایران ، راه آهن شمالشرق ، قاجار ، پهلوی، انقلاب اسلامی
نعیمه بختیاری محمد علی علیزاده
این تحقیق در باب روابط ایران و آمریکا در مقطعی از حکومت قاجار تا انقلاب مشروطه که در سه بعد اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بررسی شده است. سابقه تاریخ روابط ایران وایالات متحده آمریکا به ورود اولین میسیون و هیات مذهبی آن کشور در سال 1208 ه.ش (1829 م) برمی گردد. واعضایی هیئت مزبور در شهر ارومیه به تبلیغ دین مسیح و تدریس زبان انگلیسی پرداختند. قدرت روز افزون روسیه و انگلستان در ایران وضعف شاهان قاجار در مقابل زاده خواهی های این دو کشور ، موجب شد دولت مردان ایران برای جلوگیری از هرگونه رویارویی نظامی که می توانست پیامدهای جبران ناپذیری چون عهده نامه های گلستان و ترکمانچای در پی داشته باشد درصدد برآیند تا راه گریزی از بن بست سیاسی موجود بیابند یعنی ارتباط دیپلماتیک با نیروی سوم ، گزینه ای بود که ازهمان دوران جنگ های ایران و روسیه در زمن فتحعلی شاه با ایجاد ارتباط با فرانسه آغاز شد . تجربه ناموفقی که سایر شاهان قاجار نیز بدان توجه کردند و با انگیزه کاستن فشار دولت های روسیه و انگلیس خطر تجربه دوباره آن را پذیرفتند . دردوران سلطنت ناصر الدین شاه جهت نیل به این هدف ، دولت تازه تاسیس وجوان آمریکا با پیشنهاد میرزا تقی خان امیر کبیر که پیش بینی می کرد این کشور یکی از قدرت های جهان در آینده خواهد بود مورد توجه قرار گرفته برقراری روابط با آمریکا اصل اولیه سیاست خارجی ایران شد . بررسی تاریخ روابط ایران وآمریکا و انتخاب این کشور به عنوان نیروی سوم ، در سیاست خارجی ایران شد . بررسی تاریخ روابط ایران وآمریکا و انتخاب این کشور به عنوان نیروی سوم در سیاست خارجی ایران در دوران سلطنت ناصرالدین شاه ازیک سو ، و انگیزه های متقابل دولت آمریکا درایجاد ارتباط با ایران از سوی دیگر ، موضوع اصلی این پژوهش را تشکیل می دهد . تحقیق حاضر با هدف بررسی روابط ایران و آمریکا و تاثیر آمریکا بر روی رشد فرهنگی و اقتصادی و سیاسی ایران می پردازد در این تحقیق از شیوه تحقیقات اسنادی و پژوهش نظری به روال علوم انسانی بهره گرفته است.
علی عامری احمد اشرفی
چکیده یکی از رجال و شخصیت های اواخر دوران قاجار و عصر رضا شاه، مهدی قلی هدایت معروف به مخبرالسلطنه هدایت، پسر علی قلی خان مخبرالدوله- بانی تلگراف، و نوه ی رضا قلی خان- ادیب و مورخ مشهور عصر قاجارمی باشد. ایشان اهل سیاست و قلم بود. و نزدیک به نیم قرن در صحنه ی سیاست ایران فعال و زمان شش پادشاه را درک کرده و نقش موثری در وقایع حساس دوران خود ایفا نموده است. در غالب کابینه ها، عضویت داشت. سه بار والی آذربایجان و یکبار، زمانیکه صفحات جنوب کشور صحنه رویارویی قدرت های درگیر جنگ جهانی اول بود به والیگری فارس و سپس به نمایندگی مجلس چهارم انتخاب شد. و به مدت شش سال نخست وزیر رضا شاه بود. حاصل مطالعات نشان میدهد که مخبرالسلطنه هدایت سیاستمداری محافظه کار ودرجنبش مشروطیت و برآمدن دولت مدرن رضاشاهی نقش برجسته ای داشت. سرکوب قیام خیابانی دردوران والیگری او درآذربایجان اتفاق افتاد که ضربه شدیدی برحیثیت هدایت وارد ساخت. اما باتوجه به اینکه هدایت دمکراتی محتاط و محافظ کار بود، توانست خود را در صحنه ی سیاست ایران همچنان حفظ کند. در هر زمانی، سعی می کرده که طرف جناح قوی تر را داشته باشد تا به خودش و شخصیت سیاسی اش لطمه وصدمه ای وارد نیاید. به همین دلیل با وجود تیمورتاش، ایشان فردی منفعل بوده وفرامین وزیر دربار و رضا شاه را اجرا میکرد و به محض سقوط تیمورتاش، مجبور به استعفای اجباری شد. هدایت از نظر فرهنگی و علمی نیز فعال بود و آثار زیاد و باارزشی از خود به جای گذاشته است. کلیدواژه: مخبرالسلطنه، عصرقاجار، پهلوی دوره اول، آذربایجان، فارس، قیام خیابانی، دوران مشروطه، جنگ جهانی اول.
حسین عباس آباد عربی محمد نبی سلیم
آنچه در این اثر مورد بررسی قرار گرفته تاریخ سیاسی اجتماعی کشور ایران طی 24 سال وزارت دو صدر اعظم فتحعلیشاه یعنی صدارت میرزا شفیع مازندرانی از سال 1215 ه . ق تا سال 1234 ه . ق به مدت 19 سال و بررسی سیاست خارجی این صدر اعظم که اساس و تفکر وی بر این پندار بود که در شرایطی که پای روس و انگلیس به امور سیاسی و داخلی ایران باز شده است. استفاده از نیروی سومی ، می تواند توازنی در رفتار و نفوذ ایشان ایجاد کند. و بررسی دوره صدارت صدر اصفهانی که از سال 1234 ه . ق تا 1239 ه . ق به مدت 5 سال که از ویژگی های دوران صدارت وی عبارت بود از آرامش در روابط با روس و انگلیس و کشش و کوشش با شرق و غرب افغانستان عثمانی بود . در این پژوهش سعی شده است با استفاده از روش تحقیق و مطالعه کتابخانه ای یعنی از طریق فیش برداری به کتابهای مختلف مراجعه با استفاده از کتابخانه های عمومی و مراکز دانشگاهی و بانکهای اطلاعاتی و الکترونیکی در قالب نوشتاری ساده و مختصر تهیه شود . به هر حال در این دوره از تاریخ در امور داخلی تغییر و تحولات و پیشرفت خاصی صورت نگرفت. بلکه بیشتر منافع و مطامع مقامات کشوری و لشکری و اطرافیانشان تامین می شد. و در امور خارجی هم قرار دادهای ننگین که با بیگانگان بسته شد همگی به ضرر و زیان مملکت ایران بود.
محمدحسین متحدی احمد اشرفی
سفیانیان که منتسب به ابوسفیان رئیس طایفه بنی امیه می باشند ، از قبل از اسلام با بنی هاشم رقابت هایی داشته اند ، پس از ظهور اسلام این گروه تا جایی که امکان داشت در برابر گسترش اسلام مقاومت کرده ولی نهایتا در فتح مکه ،مجبور به پذیرش اسلام شدند . این دسته در تحولات سیاسی و اجتماعی پس از فوت پیامبر (ص) ایفای نقش کرده و در عصر خلیفه دوم فرزندان ابوسفیان متصدی امور حوزه شام گردیدند ، که منجر به شکل گیری و تثبیت حکومت بنی امیه در این منطقه گردید ، و سپس به مصر و شمال آفریقا نیز گسترش یافت . سفیانیان در عصر امام علی (ع) و امام حسن (ع) سیاست تقابل و دشمنی را در پیش داشتند و نهایتا پس از صلح امام حسن (ع) معاویه خلافت را در دست گرفت و آن را به سلطنت موروثی تبدیل کرد. و پایه گذار دوره ای به نام امویان گردید که در عرصه های سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی کارنامه بسیار تاریکی از خود به جا گذاشتند .این دوره یادآور ارزش های عصر جاهلی و احیاگر نژادپرستی و ناسیونالیسم کورعربی گردید . تبیین و بررسی موارد یاد شده در این دوره نیازمند پژوهشی مستقل و همه جانبه می باشد که این نوشتار به این موضوعات پرداخته است .
علی اصغر حکیمی مقدم حسن شادپور
دولت صفوی اولین دولت ملی ایرانی بود که 850 سال پس از سقوط ساسانیان، کشور را به اقتدار عصر باستان نزدیک کرد. امنیت فراگیر، اقتصاد پویا وتسامح مذهبی شاهان صفوی با اروپاییان ، بازارهای وسوسه انگیز کشور برای غربیها وناشناخته های ایران و...موجب شد که تعدادی از اروپاییان در قالب سیاح ، ماموران سیاسی وهیئت های بازرگانی وارد کشور ما شوند واز این رهگذر ضمن آشنایی با ایران درباره تحولات کشور به ویژه در حوزه های اجتماعی، مذهبی وفرهنگی عامه قلم فرسایی کنند. حاصل این سفرها به وجودآمدن سفرنامه هایی است که نوشته های آنان می تواند به باز شناخت هویت دینی وملی ایرانیان در این عصر کمک شایانی نمایند. این پژوهش از خلال همین سفرنامه ها با بهره گیری از روش مرسوم در حوزه مطالعات علوم انسانی وخاص تحقیقات تاریخی یعنی با بهره گیری از روش تحقیق تاریخی وشیوه مطالعه کتابخانه ای وگردآوری داده های نوشتاری وپالایش وسنجش آنها بابراهین منطقی ازدیدگاه سفرنامه نویسان وضعیت برگزاری اعیاد وآیین های مذهبی دوره صفویان را مورد بررسی قرار می دهد. نتیجه به دست آمده از تحقیق حاضر نشان می دهد که اگر چه اکثر سفرنامه نویسان به بررسی وتفسیر اعیاد و آیین مذهبی در ایران پرداخته اند ولی بعضی از ضعفها در این اعیاد وآلوده شدن بعضی از مراسمات به یکسری از خرافات ،وعدم آگاهی آنان از اسلام باعث شده که اطلاعات وبرداشتهای عده ای از آنان یک نوع برداشت عامیانه و سطحی نگر باشد. از طرف دیگر عده ای از آنها به علت تعصب مذهبی سعی درمخدوش کردن چهره دین اسلام را داشته اند که باعث شده یکسری از این آیین ها را تقلیدی از دین خود دانسته واز جانب دیگر با بزرگ نمایی بعضی از ضعفها وخرافات موجود در این آیین ها بر این تلاش بوده اند که دین خود را برتر از اسلام جلوه دهندو یک نوع خود برتر بینی در آنها ایجاد نماید.
سیدعلی هاشمی احمد اشرفی
چکیده پژوهش تدوین یافته درمورد مغیره بن شعبه پسر ابی عامر و نقش آفرینی وی در تحولات سیاسی اجتماعی تاریخ صدر اسلام است . مغیره بیست سال قبل از هجرت در طائف متولد شد سال پنجم هجرت در حالی که به اعتراف خودش به هیج وجه قصد نداشت که اسلام رابپذیرد ، در جریان مسافرتش به اسکندریه ، دردربار پادشاه مصر، مقوقس ، تحقیرشد و در راه بازگشت درحالی که همسفرانش درخواب بودندآن ها را ازبین برد و در مدینه پناهنده شد و به ظاهر مسلمان شد. در عصر نبی اکرم (ص) مغیره نتوانست برای خود موقعیتی بیابد و درعصر خلافت ابوبکربااین که در تحکیم خلافت اونقش فعالی داشت ،نتوانست به جایگاه مهمی دست بیابد ؛ ولی دردوره ی خلافت عمر، فرمانروای دو شهربا اهمیت بصره و کوفه شد . در دوره ی خلافت عثمان چون توزیع مناصب حکومتی در دست بنی امیه بود باعث کاهش دخالتش درعرصه های سیاسی شد . مغیره زمانی که معیارها و تفکرات خودش رابا شیوه ی حکومت داری امام علی (ع) ناهمخوان دید از تمام فعالیت های سیاسی و نظامی کناره گیری کرد و در طائف گوشه گیر شد . در جریان جنگ امام حسن و معاویه ، از عوامل تأثیر گذار در شکست سپاه عراق شد. معاویه تصمیم گرفت برای تحکیم پایه های حکومت بنی امیه امارت کوفه را به مغیره بسپارد . مغیره با اقدامات فرهنگی ، سیاسی و نظامی خود در زمان امارت کوفه و برای حفظ منافع رژیم سلطنتی بنی امیه وحکومت معاویه تلاش فراوانی کرد و درسال پنجاه هجری در کوفه فوت کردودر همانجا دفن شد . واژگان کلیدی بنی ثقیف ، مغیره بن شعبه ،خلفای راشدین ، معاویه ،امام حسن
احمد احمدی علی رضوانی
تحقیق حاضر با هدف شناخت روابط بین امویان اندلس و عباسیان انجام گرفته است. بدین منظور ابتدا تاریخچه ای از حکومت امویان و علل سرنگونی آن ارائه شده است و سپس به ارائه مطالبی از حکومت عباسیان بسنده شده است و در پایان نیز به بررسی روابط بین امویان اندلس و عباسیان پرداخته شده است. برای انجام این کار، با استفاده از روش کتابخانه ای به فیش برداری مطالب از منابع دسته اول و تحقیقات جدید پرداخته شده است. و سپس به شیوه ی توصیفی-تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته ایم. با سقوط خلافت اموی در سرزمین های شرق عالم اسلامی به دست بنی عباس، یکی از بازماندگان این خاندان به نام عبدالرّحمان از شام به اندلس گریخت و توانست به سال ???ق/???م. حکومت مستقل اموی را در اندلس بر پا کند، حکومتی که هرگز از جانب خلفای عباسی تنفیذ نشد. خلفای جهانگشای عباسی، مانند هارون و پسرش مأمون نیز نه تنها از فتح اندلس عاجز ماندند، بلکه با پادشاهان کارولنژی فرانسه، علیه امویان اندلس پیمان مودت بستند تا حکومت امویان مسلمان در اندلس را تحت فشار قرار دهد. تیرگی روابط بین امویان اندلس و عباسیان حاکم بود باعث پدید آمدن نزاع هایی شده که هر کدام نه نتها باعث خصومت بین دو حکومت مدعی اسلامی بودن شد بلکه باعث بر جای ماندن آثاری منفی در جهان اسلام شد. موضوع دیگری که در اثر انجام تحقیق حاضر مشخص شد به روابط بین امویان اندلس و فاطمیان در مصر و عباسیان مربوط می گردد که نشان می دهد روابط بین فاطمیان و امویان اندلس روابط حسنه ای نبوده و برخی از اقدامات فاطمیان از جانب امویان به عنوان اقدام خصمانه در نظر گرفته شد و نهایتا منجر به تیرگی روابط و درگیریهایی بین آنان شد.
عصمت عربیون محمدعلی علیزاده
چکیده ندارد.