در این رساله به مطالب ذیل پرداخته شده است : ابتدا قتل وانواع مختلف آن بررسی می شود . اگر قاتل در فعل وقصد خطا کند ،جرح و قتل خطایی است . برای ضمانت عاقله باید قتل با بینه یا علم قاضی و یا قسامه ثابت شود و به مباحث جانبی و چگونگی تشریع دیه نیز پرداخته می شود . دیدگاههای مختلف در مورد ماهیت دیه مطرح و ماهیت دو گانه پذیرفته می شود و پس از تعریف عاقله به تحدید افراد آن پرداخته می شود که نظر به عاقله بودن کل عصبه پذیرفتنی است . فلسفه تشریع ضمانت عاقله حفظ خون انسان و به خصوص مسلمان شناخته می شود . عاقله دیه جرح موضحه وبالاتر را تحمل می کند.با بیان دیدگاههای موافق ومخالف ضمان عاقله در قتل خطایی اصل تشریع مسئول بودن عاقله انکار ناپذیر است اما در جامعه امروزی با توجه به مقتضیات زمان ومکان باید به بیمه های مختلف که میتوانند جایگزین عاقله باشند اهتمام داشت و لذا آنجا که بیمه فراگیر است باید گفت که هدف ضمانت عاقله حاصل است و در آن جامعه عاقله وظیفه ای ندارند ولی در غیر این صورت عاقله هنوز هم به حکم تکلیفی موظف به پرداخت خونبها می باشند.