صور بیانی از جمله عناصری هستند که شاعران و نویسندگان برای زیباتر ساختن سخن خود از آن ها استفاده می کنند. در ادوار مختلف شعر فارسی همواره، با تصویرهای بیانی مختلف روبه رو می شویم که هر یک به نوبه? خود حایز اهمیت است و محققان می توانند با بررسی آن ها به شیوه? تفکر شاعران و چگونگی کاربرد تصویرهای گوناگون در شعر آنان پی ببرند. سنایی به عنوان یکی از شاعران دوره? گذار از سبک خراسانی به سبک عراقی، صاحب آثار متعددی چون حدیقه الحقیقه، دیوان اشعار، مثنوی های متعدد و ... است. تحقیق حاضر سعی دارد با استخراج صور مختلف بیانی (تشبیه، استعاره، کنایه) دیوان سنایی و تنظیم داده ها به ترتیب الفبا مشخص کند که چه ذهنیتی بر شاعر غالب بوده و هر کدام از صورت های بیانی چگونه و با چه بسامدی در دیوان سنایی استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که شاعر برای تصویر آفرینی و ایراد پیام خود اغلب از تشبیه مدد جسته است و کاربرد استعاره (مصرحه و مکنیه) و کنایه در رده های بعدی قرار دارد. در شعر سنایی، موضوع مشبه به ها، هم در تشبیه و هم در استعاره، اغلب مظاهر جهان طبیعت و پدیده-های عینی است و شاعر از این طریق تمام تلاش خود را به کار می برد تا مفاهیم عقلی و نقلی، عرفانی و اخلاقی را برای مخاطب خود محسوس تر جلوه دهد. همچنین نتایج حاصل حاکی از آن است که شاعر به شدت عینیت گراست و مخاطب برای او بسیار اهمیت دارد و از این رو اغلب از مشبه به حسی در تصاویر خود استفاده می کند.

شاعران احساسات خود را در قالب شعرشان بیان می کنند. از آن جا که زنان عاطفی تر از مردان هستند، در شعر آنان عواطف و احساسات بیشتر به چشم می خورد. پروین اعتصامی نیز به عنوان یکی از شاعران برجسته و توانای معاصر، از این امر مستثنی نیست و عواطف و احساسات زنانه وی در جای جای شعرش به چشم می خورد. در این پایان نامه، با استفاده از روش ساختار- کارگزار، به بررسی چگونگی بیان عواطف و احساسات زنانه در دیوان پروین اعتصامی پرداخته شده است. هر کدام از ساختارهای سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و تربیتی زمان تأثیر خود را بر شعر وی گذاشته، و پروین به عنوان یک زن و با استفاده از عواطف و احساسات زنانه اش، به بازتاب این ساختارها در شعر خویش پرداخته است. در شکل گیری شعر پروین، هم ساختارهای زمان وی و هم عواطف و احساسات زنانه اش تأثیر داشته اند و شعر پروین، محصول تعامل این دو با هم است و پروین توانسته است به بهترین نحو عواطف خود را در شعرش منعکس کند.

اهمیّت احیا و نشر میراث مکتوب فرهنگ و تمدّن اسلامی بر همگان آشکار است، و یکی از ضروری ترین حوزه های کار و تحقیق دانشجویان زبان و ادب فارسی همین تصحیح و احیای نسخ خطّی این مرز و بوم است. رساله ی « زبده البیان فی علم الابدان » که ابوبکر عبدالله بن احمد بن محمّد اسفرزی آن را به سال 806 هـ . ق در موضوع طبّ سنتی تألیف کرده، یکی از همین آثار ارزشمند و گمنام است. اکنون به مدد الهی کار تصحیح این رساله ی نفیس و منحصر به فرد ـ به عنوان پایان نامه ی تحصیلی دوره ی کارشناسی ارشد ـ به پایان رسیده است. در این پایان نامه، علاوه بر تصحیح و ارائه ی متنی منقّح از رساله ی زبده البیان، و نوشتن تعلیقات، مقدمّه ای نیز در خصوص معرّفی نسخه، پیشینه ی تاریخ پزشکی ایران، تطوّر و تکامل متون طبّی فارسی و زبده نویسی در طب نگاشته شده، و در پایان فرهنگ مفردات طبّی این رساله و فهرست های لازم تهیّه شده است.

تحقیق حاضر کوشش دارد با روشی سنتی ، موارد تشابه و تقارن محتوایی ، ادبی و زبانی دو کتاب معارف بهاء ولد و دیوان کبیر مولانا را مشخص سازد تا از این راه ، تأثیر گذاری های معارف را بر غزل های مولوی نشان دهد . تحلیل مسائل مورد نظر با دسته بندی موضوعی و ارزیابی پس زمینه ها و سپس بررسی نمونه های قابل توجه و پر بسامد در هر دو کتاب میسر گردیده است .متن این رساله در سه بخش نظام یافته است . در بخش اول برخی مسائل نظری مشترک در باره خدا ، جهان و انسان مورد دقت قرار گرفته ، در بخش دوم مشابهات تمثیل پردازی و زبان در دو اثر بررسی گردیده است . در بخش سوم برخی همانندی های کلی دو کتاب مد نظر واقع شده است با تأکید بر اینکه ، خاستگاه ذوقی معارف و برخی غزل های دیوان کبیر در زمینه تجارب عرفانی ، سرچشمه تشابه و همگونی های ظاهری و باطنی دو کتاب بوده است .

چکیده این رساله درباره غزل معاصر فارسی است. موضوع محوری آن سیر تطوّر قالب غزل در سه دهه 60، 70 و 80 است. از آنجا که بسیاری از مولّفه هایی که در فرایند شکل گیری غزل این سه دهه دخیل است و دگردیسی و صیرورت غزل امروز منتزع از آن مولّفه هاست؛ ریشه در سالهای قبل از دهه شصت دارد؛ نخست کلیّاتی در مورد غزل فارسی، چگونگی پیدایش، وجوه تمایز آن با تغزّل و سیر تکوینی این قالب در دوره های مختلف تاریخ ادبیات فارسی آورده شده و تبارشناسی این قالب به طور اجمالی بررسی گردیده است. سپس با نگاهی جریان-شناسانه و بدون ورود به درون سازمان غزل، جریانات مسلّط غزل امروز معرّفی شده و به دنبال آن بدنه اصلی رساله را تطوّر غزل امروز از منظر صورت و شبکه مفهومی تشکیل می-دهد. در بخش تطوّرات صوری، مولّفه هایی نظیر تکنیک های زبانی، ویژگی های نحوی، موسیقی کناری و بیرونی و صور خیال با نگاهی توصیفی و تحلیلی بازنمایانده شده و در بخش تطوّرات درونمایه ای به رویکرد های مختلف اندیشگی و انگاره ای در غزل امروز پرداخته شده است. سرانجام بعضی از مواردی که از یک سو مستقیماً در درون سازمان غزل امروز جای نمی گیرند و از سویی دیگر در سیر تطوّر آن دخیل هستند زیر عنوان حاشیه-های غزل امروز و آسیب شناسی این قالب ، بخش های پایانی رساله را تشکیل داده است. امضای استاد راهنما:

این رساله پس از پیشگفتار و مقدّمه در تبیین رئوس ثمانیه به پنج بخش مجزا تقسیم شده و هر فصل آن حاوی مباحث و مطالبی است که نگارنده برای روشن کردن احوال و آثار یعقوب چرخی و گزارش رساله های فارسی وی بدان اهتمام داشته است:فصل اول: زندگینامه فصل دوم: سیرت و اندیشه ها فصل سوم: آثار و تألیفات فلصل چهارم: متن رساله ها فصل پنجم: تعلیقات و کتابنامه