نام پژوهشگر: بدر الدین ابراهیم سید طباطبایی
طاهره رضازاده رضا زارعی
انار دارای ترکیبات زیستی با ارزشی بوده و از اهمیت اقتصادی زیادی برخوردار است که یکی از محل های سنتز این ترکیبات با ارزش، کلروپلاست می باشد. از این رو مطالعه ژن های کلروپلاستی می تواند به شناسایی هر چه بیشتر مکانیزم تولید این ترکیبات کمک کند. به همین دلیل جهت شناسایی دو ژن همسایه psbl و psbf که ژن های دخیل در فتوسنتز هستند و در عملکرد فتوسیستم ?? نقش دارند و بیشتر از سایر ژن های کلروپلاستی و همچنین ژن های هسته ای حـفاظت شده اند، ابتدا توالی ژن های همتای آن ها در 23 گیاه ازپایگاه اطلاعاتی ncbi بررسی و یک جفت آغازگر برای آن ها طراحی گردید. ژنهای مورد نظر سپس با کمک این آغازگرها و در پی واکنش زنجیره ای پلیمراز از dna کلروپلاستی انارهای اهـلی، وحشی و زینتی punica granatum جدا سـازی و تـوالی یابی شدند. نتایج نشان داد که ژن psbl دارای 117 جفت باز می باشد و یک پروتئین 38 اسید آمـینه ای را رمز مـی کند. ژن psbf دارای 120 جـفـت باز مـی باشـد و یـک پروتئـین 39 اســید آمـینه ای را رمز می کند. با مقایسه توالی این ژن ها با ژن های همتای آن ها از 23 گیاه مورد بررسی مشخص گردید که این ژن ها شباهت زیادی با همدیگر دارند. ژن psbl در انار اهلی بیشـترین شباهـت را با ژن همتای آن در گـیاه سیــب زمینی و شمشاد دارد و به طور کامل با توالی این گیاهان همردیف شد. ولی در انارهای وحشی و زینتی بیشترین شباهت را با گیاه کیسه کشیش و آرابیدوپسیس نشان داد. توالی اسید آمینه پروتئین psbl در انارهای وحشی و زینتی در مقایسه با انارهای اهلی فقط در یک اسید آمینه (رمز شروع) متفاوت بود به طوری که در انار اهلی رمز کننده اسیـد آمینه ترئونین، ولـی در انارهای وحـشی و زینتی رمـز کننده اسید آمینه متیونین می باشد. ژن psbf در انارهای اهلی و زینتی بیشترین شباهت را با گیاه گل مغربی و انارهای وحشی بیشترین شباهت را با گیاه گل آتشین و آرابیدوپسیس دارد. به طور کلی بررسی دقیق روابط تکاملی نیازمند مطالعه ژن-های بـیشتری از ژنوم کلروپـلاست مـی باشد.