نام پژوهشگر: خیرالله محمودی
فاطمه حیدری خیرالله محمودی
عنوان پژوهش انجام شده «تحلیل اصطلاحات مسیحیت در دیوان خاقانی و تطبیق آن با قصاید سنایی و حدیقه الحقیقه» است. منظور از اصطلاحات مسیحیت، اسامی خاص، عام و باورهایی هستند که به نوعی با زندگی عیسی مسیح و یا دین مسیحیت ارتباط دارند و همان گونه که از عنوان بر می آید آن چه در انجام و فصل بندی پژوهش مد نظر قرار گرفته ،در درجه ی اول ،همین اصطلاحات است ،نه ابیات مربوطه. به این منظور این واژه هاواصطلاحات در 9 فصل تحت عناوینی کلی و جامع دسته بندی و تحلیل و همچنین کیفیت و کمیت کاربرد آن ها در منابع ادبی مورد نظر بررسی شده است. البته پس از هر فصل یک نتیجه گیری کلی و کوتاه و جدول بسامد مربوط به آن فصل آورده شده و در پایان نیز فهرست منابع و مأخذ ذکر گردیده است. این رساله دارای 13 فصل است : فصل اول :مقدمه فصل دوم :خاقانی، سنایی، آثار و اشعار آن ها فصل سوم :چهره ی کلی عیسی در اناجیل اربعه و قرآن فصل چهارم :اعیاد و مراسم مذهبی فصل پنجم :القاب، درجات و مقام های مذهبی (خاص) فصل ششم : القاب، درجات و مقام های مذهبی (عام) فصل هفتم :باورها و سنن مذهبی و غیر مذهبی (عامیانه، ادبی) فصل هشتم : سرزمین ها و اماکن مقدسه فصل نهم: مسیح و مریم (باورهای عامیانه) فصل دهم: مسیح و مریم (مستندات قرآن و اناجیل اربعه) فصل یازدهم: مقدسات فصل دوازدهم: نام ها فصل سیزدهم: تحلیل و نتیجه گیری کلی
شهناز باصری خیرالله محمودی
غم واندوه از هیجانات غریزی انسان و سوگواری یکی از مصادیق مهم آداب و رسوم و باورها در میان فرهنگهاست که به طور شفاف در اغلب متون ادبی هر ملت منعکس شده است. گریستن، رفتارهای فیزیکی و کاربرد رنگهای خاص از مهمترین مظاهر سوگواریها از گذشته های دور تا کنون بوده است. درست است که وظیفه ی لباس و پوشش در آغاز فقط حفظ انسانها از سرما و گرما بوده است اما بعدها لباس به عنوان جزئی از فرهنگ اقوام، وظایف دیگری را نیز عهده دار می شود. به طوری که کم کم به کاربرد طرح و رنگ خاص لباس در شادیها و غمها اکتفا نمی شود و لباس ها و رنگ ها حتی به حوزه ی سیاست نیز وارد می شوند. در این پژوهش سعی شده است رنگ سوگواری در متون برجسته ی ادب فارسی(قرن 4-7) مورد بررسی قرار گیرد. به خصوص آنکه در برخی از این متون تفاوت چشم گیری میان رنگ سوگواریها دیده می شود. مثلاً با آنکه تمامی متون برجسته ی به جا مانده از قرن چهارم و حتی قرن های بعد رنگ های تیره بخصوص رنگ سیاه را رنگ ماتم دانسته اند تاریخ بیهقی از رنگ سفید به عنوان رنگ سوگواری یاد کرده است. ریشه یابی علل این تفاوتها از مهمترین اهداف این پژوهش است.
معصومه بخشی زاده خیرالله محمودی
«نور و ظلمت»بحث نمادینی است که در سراسر متون عرفانی گسترده است. در بارزترین صورت، تقابلی نمادین در محدوده ی مفاهیم انتزاعی، میان مصادیق و مفاهیم نور و ظلمت، برقرار است. نماد، مفهوم سیالی است که در پی تحولات فرهنگی – مذهبی، دچار تغییرات گسترده ای در مفاهیم می شود. برخی از این تحولات در محدوده ی جابجایی سمبل ها، هم جواری سمبل ها یا تکامل آن ها، قابل بررسی است. خداوند، نور حقیقی در عرفان اسلامی است. این نور، علاوه بر تمام ادیان و مکاتب فکری، در عرفان اسلامی به طور گسترده ای مورد بحث و بررسی قرار گرفته و تقسیماتی برای آن در نظر گرفته شده است. تجلی نور خداوند، آفرینش را موجب شده است. در مرحله ی نخست، نور محمدیه که مفهومی واحد با عناوینی متعدد است، خلقت را آغاز کرده است. مراتبی که برای این فرایند ذکر گردیده، نهایتاً به دو بخش اصلی عالم نور و عالم ظلمت ختم می شود. برای گذر از عالم ظلمت و رسیدن به عالم نور، سالک ملزم به عبور از عالم واسطه که میانه ی نور و ظلمت قرار دارد، خواهد بود. انسان، موجودی دوسوگراست که در میان دو قطب نور و ظلمت، جای گرفته است. علاوه بر بهره گیری از دو بخش نورانی و ظلمانی در خلقت،انسان دارای توانمندی انتخاب دوسوی نورانی و ظلمانی در حیطه ی اعمال است. زن نیز در عرفان اسلامی دارای دو سیمای نورانی و ظلمانی است که در یک سو نماد ظلمت و در دیگر سو، نماد نور مطلق و حقیقی است. سلوک راهی است برای خروج از ظلمت و رفتن به سمت نور، مجموعه فعالیت ها و اعمال نمادین، سرانجام سالک را برای رسیدن به عالم نور یاری می رساند. او در نهایت سلوک، نور یا تمثیل های ویژه ی نور را مشاهده می کند.
باختر عباسی خیرالله محمودی
حکمت عملی یکی از علوم کاربردی است که بسیاری از نکات اخلاقی ، امور مربوط به خانواده و مسائل مهمی در زمینه مملکت داری را به همگان می آموزد و از جمله متون کهن نثر فارسی که از منابع مهم این علم به حساب می آیند،کلیله و دمنه و مرزبان نامه است. در این پژوهش ، موازین حکمت عملی در این دو کتاب در سه سطح سیاست ذات ، (اخلاق) سیاست تبع(تدبیر منزل) و سیاست مدن (اصول مملکت داری) بررسی و با ذکر نمونه هایی از این موازین در هر دو کتاب و تحلیل و ارزیابی هر مورد ، با یکدیگر مقایسه شده و ارتباط هرکدام از آن ها با حکمت عملی شناخته شده در بین اندیشمندان بیان شده است. در سطح سیاست ذات ،انواع فضایل و رذایل اخلاقی همچون دوستی ، قناعت ، تلاش ، رازداری ، صبر ، پرهیز از خشم ،دروغ ، سخن چینی و ... در سطح سیاست تبع ،تدبیر مال یا امور اقتصادی ، امور زنان ، فرزندان و خدمتکاران ، در سطح سیاست مدن ، ویژگی های پادشاهان مثل عدالت ،رعیت پروری، مشورت با اتباع، انتخاب کارگزاران شایسته و ... و هم چنین آداب حضور در نزد پادشاهان ، امور مربوط به زیردستان و خدمتکاران پادشاه ، امور مربوط به جنگ و چگونگی رویارویی با دشمن ، در صورت وجود نمونه هایی برای آن ها مورد ارزیابی قرار گرفته و چگونگی کاربرد زبان و بیان و آرایه های ادبی در انتقال این مفاهیم و تفاوت ها و شباهت های آنها در هر دو کتاب و هم چنین با آراء فیلسوفان اسلامی و غیر اسلامی بیان شده است.
زهره ادیب پور خیرالله محمودی
ساری شیرازی شاعر و عارف قرن سیزدهم هجری قمری در دوره قاجار و در شیراز می زیسته است. اشعار عرفانی وی در مجموعه ای به نام کلیات ساری شیرازی جمع آوری گردیه است و تا کنون اثری از وی تصحیح و منتشر نگردیده است.وی به جز مثنوی های عرفانی غزلیات نیز سروده است.
نرجس رضائی خیرالله محمودی
حث شریعت و طریقت که از مسائل مهم عرفانی است دردو کتاب کشف المحجوب اثر ابوالحسن هجویری و مرصادالعباد اثر نجم الدین رازی به طور جامع و در کنار هم مطرح شده است و نویسندگان آنها معتقدند که رسیدن به حقیقت بدون شاهراه شریعت امکان پذیر نیست و به همین دلیل بررسی تحلیل این موضوع در این دو کتاب از اهمیت خاصی برخوردار است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که هر دو نویسنده شریعت و طریقت را لازم و ملزوم هم و رابطه آنها را رابطه صورت و معنی یا ظاهر و باطن می دانند. ولی در این میان مشخص شد که هجویری بیش از نجم رازی به ریزه کاری های شریعت و طریقت پرداخته است؛ و این به دلیل تعصب شدید او در عمل به شریعت و شیوه تصوف عابدانه اوست؛ و دلیل اینکه نجم رازی کمتر از هجویری به ریزه کاری های شرع و طریقت پرداخته است به خاطر شیوه تصوف عاشقانه اوست که از منظر دل و عشق به شریعت و طریقت نگریسته است و به همین دلیل زیاد وارد جزئیات احکام شرعی و توضیح اعمال طریقتی نشده است.
سودابه زکی پور محتشم محمدی
صور خیال (تشبیه، استعاره، مجاز وکنایه) از عناصر زیبایی کلام شناخته می شوند که شاعران برای بیان اندیشه و احساس خود و برانگیختن مخاطب از این عناصر استفاده می کنند.در این پژوهش سعی شده است که نوع و میزان به کار گیری این چهار عنصر در اشعار سپیده کاشانی به تفکیک ارائه شود. برای این منظور مجموعه آثار این شاعر مطالعه و انواع صورخیال در فصل های جداگانه تحلیل شده است . هم چنین از کتاب های متنوع دیگر نیز استفاده شده است. این پایان نامه ، شامل هشت فصل می باشد . در فصل اول به صور خیال و پیشینه آن در شعر فارسی، ادبیات پایداری و زندگی نامه شاعر پرداخته شده و بعد از آن صورت های مختلف خیال در اشعار سپیده کاشانی مورد بررسی قرار گرفته و برای جزئیات عنوان های هرمورد نمونه هایی از شعر کاشانی آمده و در پایان هر عنوان جدول ونمودار میله ای ترسیم شده است. بالاخره نتیجه گیری کلی از بحث صور خیال و میزان کاربرد آن در اشعار سپیده کاشانی آمده است.
نسرین شادمان زیبا قلاوندی
رنگ از نخستین دوره¬ی زندگی بشر کاربرد و اهمیت داشته است. هر رنگ، معانی و مفاهیم بسیاری را در پشت خود می گنجاند؛ از این روی افراد به ویژه شاعران در انتقال مفاهیم خود از آن بهره های بسیار برده اند. کاربرد رنگ توسط شاعران در دوره¬ی معاصر دیگر تنها برای پر کردن وزن و رنگ آمیزی تصاویر نیست بلکه شکلی مفهومی تر پیدا کرده است. این پژوهش به تحلیل کاربرد رنگ در شعر پروین اعتصامی، سیمین بهبهانی و فروغ فرخزاد می¬پردازد تا نشان دهد که کاربرد رنگ¬های اصلی و فرعی در شعر این سه شاعر چگونه است و چه بسامدی دارد و براساس سه نظریه روانشناسی یانگ- هلمهولتس(سه فامی)، ایوالد هرینگ(رنگ¬های متضاد) و ورنر(ادراک قیافه¬شناسانه) چگونه تحلیل می¬شود؟ که سرانجام با بررسی¬ها این نتایج حاصل می¬شود که طبق نظریه¬ی سه¬فامی و رنگ¬های متضاد هر سه شاعر، رنگ سیاه را بیشتر در اشعار خود به کار برده¬اند. چنان که پروین51.580 درصد، سیمین33.777 درصد و فروغ47.453 درصد از رنگ سیاه استفاده کرده¬اند. از میان رنگ¬های اصلی نیز در شعر سه شاعر بیشترین درصد را رنگ قرمز دارد. درصد بالای این دو رنگ در شعر سه شاعر هم بازتابی از دوره و هم شرایط زندگی شخصی آن¬ها می¬باشد. طبق نظریه¬ی ورنر(ادراک قیافه¬شناسانه) که ارتباط نزدیکی با حس¬آمیزی دارد، فروغ بیشتر از ادراک قیافه¬شناسانه استفاده کرده¬است و در مقابل شاید بتوان گفت که در اشعار پروین این نوع ادراک کاربردی ندارد و سیمین میانه¬ی این دو شاعر است. واژگان کلیدی: رنگ، پروین، سیمین ،فروغ، ادراک قیافه¬شناسانه، رنگ¬های متضاد، وسه فامی.
سیاوش محمدی محتشم محمدی
ادبیات معاصر تحت تأثیر تغییرات جهانی و به دلیل شتاب فزاینده زندگی به سوی مدرن شدن در حرکت است. حوصله کم مخاطب و عدم وجود وقت کافی و درگیر شدن او با مسائل و مشکلات زندگی و همچنین پیدایش رسانه های مجازی از قبیل تلفن همراه، اینترنت و.... در این حرکت نقش ویژه ای را ایفا کرده است. با توجه به این اوضاع، شرایطی به وجود آمده تا گوینده هم به دنبال این موقعیت پیش رود و خود را با مخاطب وقف دهد. کوتاه گویی در ادوار پیشین هم رایج بوده است تا آنجا که بخشی از مهمترین گنجینه های غنی ادب فارسی را شعرهای کوتاه تشکیل می دهد. خسروانی ها، رباعی ها، دوبیتی ها، تک بیت ها و مفردات گواهی بر این سخن است. سوالی که در اینجا به نظر می رسد این است که در دوره های اخیر همچنان بدان ها توجه شده است؟ رباعی و دو بیتی کوتاه ترین قالب شعر کلاسیک و میراث ماندگار ادب فارسی به دلیل اهمیت و اقبال عامه مردم به آن تاکنون به حضور فعال خود ادامه داده است و شاعران بسیاری در این عرصه با مضامین و درونمایه های گوناگون طبع آزمایی کرده اند. از مهمترین ویژگی شعرهای کوتاه، ایجاز، تصویر و به خصوص آنی و لحظه واری بودن آن است. به علاوه در سال های اخیر، ترجمه هایکوهای ژاپنی به زبان های مختلف دنیا به خصوص زبان فارسی شعر معاصر را وارد مرحله جدیدی کرده است و با توجه به ظرفیت شعر نیمایی و آزاد می توان گفت که قالب هایکو بر این اشعار بی تأثیر نبوده است و شاعران زیادی به پیروی از هایکو اشعاری سروده اند و به کوتاه گویی گرایش داشته اند.
سمیرا قزل بیگلو خیرالله محمودی
در این پژوهش منطق الطیر عطار و روانشناسی تحلیلی یونگ مورد مطالعه قرار گرفته است.هدف از انجام این تحقیق تطبیق و بررسی عرفان اسلامی با دیدگاه یونگ در سیر کمال شخصیت انسان است. بر اساس طبقه بندی روش های تحقیق این پژوهش در زمره روش کتابخانه ای قرار گرفته است که طی آن پژوهنده نخست به مطالعه دقیق و فیش برداری پیرامون هر دو موضوع پرداخته و سپس با تحلیل و بررسی مطالب جمع آوری شده شباهت ها و تفاوت ها مشخص و به آن ها اشاره گردیده است.این پژوهش در 6فصل تنظیم گردیده است که به شرح زیر است: فصل اول:کلیات (اعم از مقدمه،روش تحقیق،پیشینه و... فصل دوم:به تعاریف مفاهیم و موضوعات در هر دو حوزه اشاره گردیده است. فصل سوم:هشت گام روانشناختی فرآیند تفرد به همراه تحلیل عرفانی هرگام و بیان شباهت ها و تفاوت ها،به طور جداگانه بررسی گردیده است. فصل چهارم:به هفت وادی منطق الطیر از دیدگاه عرفانی ،اختصاص یافته است.
مهرنوش دژم خیرالله محمودی
این نـوشتار تحقیقی پیـرامون رویا در کتابهای برجسته ی عرفانی و حـماسی ادبیات فارسی با هدف مطابقت اندیشه ی عرفا و حماسه پردازان با اندیشه ی روان شناسان می باشد؛و از این طریق به بررسی داستانهایی [در منابع مورد نظر ما] که بوسیله ی رویا پیش می رود پرداخته شده است. در این نوشتار از روش کتابخانه ای استفاده شده که طی آن با تعدادی سوال از پیش تعیین شده و به هدف بررسی موضوع مورد نظر،از منابع و مآخذ موجود در کتابخانه بهره گرفته شده است؛و پس از فیش برداری به تحلیل نمونه ها از آثار استخراج شده پرداخته و ارتباط متون ادبی با علم روان شناسی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق شامل:_دغدغه ها و اتفاقات پیش از خواب بر رویای فرد تأثیرمستقیم دارند._در رویاهای موجود در داستانهای منابع بررسی شده ضبطی های مغز در ناخـودآگــاه فـرد(ر.ک.فصـل چهارم)،حـسـاسـیت هــای روحـی او و شـرایـط مـادی پیرامـونی ،نقـش اصـلــی را ایـفا مـی کـنند._روان شناسی به تمامی سوالات مورد نظر ما(به جز یک مورد)پاسخ می دهد._در موارد مورد بررسی رویایی یافت نشده است که خرق عادت و خارج از توان بشری باشدو....
خیرالله محمودی محمدیوسف نیری شیرازی
این پژوهش تصحیح و شرح کتاب قوائم الانوار و طوالع الاسرار تالیف میرزاابوالقاسم حسینی شریفی ذهبی، معروف به " میرزا بابا" و متخلص به "راز" می باشد ، که در قرن سیزدهم نگاشته شده است ، و مولف آن چهارده شرط سیر و سلوک عرفان شیعی را به طور مبسوط شرح داده است ، و به اعتقاد مولف دانستن آنها برای سلاک الهی لازم و واجب است .