نام پژوهشگر: حمید رضا قاسم پور
شکوه دبیری حمید رضا قاسم پور
یکی از مهم ترین روش های ارزیابی مقاومت به خشکی در ژنوتیپ های گیاهان زراعی بررسی شاخص های فیزیولوژیک و تغییرات متابولیت های خاص تحت تاثیر تنش خشکی در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه ای یا گلخانه ای است. به هدف ارزیابی مقاومت به تنش خشکی در ژنوتیپ های گندم نان با استفاده ازآبسزیک اسید آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با استفاده از 5 ژنوتیپ گندم ( w33g، البرز، سرداری، pato و آذر-2 ) و دو سطح آبسزیک اسید (شاهد و 30 میکرو مولار) در سال 1387 در گلخانه دانشکده علوم دانشگاه رازی کرمانشاه انجام گردید. نتایج به دست آمده از تجزیه واریانس و مقایسه میانگین نشان داد ژنوتیپ البرز در انتهای تنش بیشترین مقدار پرولین را در بین ژنوتیپ ها دارا بوده و به عنوان مقاوم ترین ژنوتیپ در آزمایش گلخانه ای مشخص گردید. تجزیه همبستگی بین متغیر های اندازه گیری شده ضرایب همبستگی مثبت و معنی داری را نشان داد. از این همبستگی های شدیدا قوی می توان نتیجه گرفت که متغیر های اندازه گیری شده همگی در هنگام تنش خشکی با هم افزایش می یابند و حتی همدیگر را تقویت می کنند. بنابر این متغیر های اندازه گیری شده در این آزمایش از مناسب ترین و مرتبط ترین شاخص های فیزیولوژیک ارزیابی تنش خشکی هستند. همچنین در آزمایشی دیگر به هدف بررسی تاثیر سطوح مختلف مانیتول بر شاخص های مقاومت به خشکی کالوس های گندم آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. فاکتور ژنوتیپ شامل 5 ژنوتیپ w33g، البرز، سرداری، pato و آذر-2 و فاکتور مانیتول حاوی 2 سطح شامل صفر میلی مول به عنوان محیط شاهد و 350 میلی مول مانیتول با فشار اسمزی 1/24- مگاپاسکال بود. نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین به روش دانکن نشان داد که از نظر میزان پرولین ژنوتیپ سرداری و سپس آذر 2 بیشترین میزان پرولین را دارا بودند. همچنین بیشترین رشد نسبی کالوس و بیشترین نسبت آب موجود در کالوس متعلق به این ژنوتیپ ها بود. میزان پرولین در محیط حاوی 350 میلی مول مانیتول بیشتر از محیط شاهدو محتوای آب نسبی و سرعت رشد نسبی در محیط فاقد مانیتول، بیشتر از محیط دیگربود.
شمس اله باقری سید محمد معصومی
چهار گونه گل حسرت از تیره ی colchicaceae از هشت زیستگاه مختلف استان های کرمانشاه و همدان طی دو فصل بهار و پاییز جمع آوری و شناسایی گردید. علاوه بر مطالعه ی هشت نمونه دانه گرده با استفاده از روش استولیز ارتمن به کمک میکروسکوپ نوری (lm)، سه گونه به کمک میکروسکوپ الکترونی نگاره (sem) و دو گونه به کمک میکروسکوپ الکترونی گذاره (tem) مورد بررسی قرار گرفت. دانه گرده گونه های مورد بررسی، منفرد، بیضی شکل، دو منفذه، بزرگ یا متوسط و آراستار مشبک ریز می باشند. بزرگترین اندازه دانه گرده در گونه c. speciosum steven ، از همدان و کوچکترین آن درگونه c. stevenii kunth از کرمانشاه است. تحقیقات به دست آمده توسط tem، دو گونه مورد بررسی c. kotschyi boiss و c. stevenii kunth نشان می دهد که دانه گرده ی این گونه ها از لحاظ ضخامت tectum، exine، foot layer، طول و عرض columella، شکل و ضخامت caput، نسبت تکتوم به فوت لایر «t/f»، ضخامت لایه های intine و شکل سرستون ها (در c. kotschyi، بیضی ستونی تا مستطیلی و در c. stevenii، بیضی ستونی کمی پهن تا مستطیلی قارچ مانند است) با همدیگر متفاوت و از لحاظ نداشتن اگزین درونی با یکدیگر مشابه هستند. از این رو تحقیقات گرده شناسی تفاوت بسیار زیادی را در گونه های مورد مطالعه نشان می دهد و این امر می تواند به شناسایی و تفکیک بیشتر این گیاهان کمک کند. در بررسی ویژگی های دارویی، پس از آماده سازی مواد خام گیاهی، عصاره ی الکلی بنه ی پاییزی نمونه ها به روش خیساندن (maceration) استخراج گردید. سپس حداقل غلظت مهارکنندگی (mic) آن ها بر روی شش گونه باکتری آزمایش شد و حداقل غلظت مهارکنندگی به شیوه میکرو براث دایلوشن تعیین گردید. نتایج مربوط به تعیین mic نشان می دهد که عصاره بنه های پاییزی گونه های c. kotschyi و c.chaussknechtii، خاصیت ضد باکتریایی ندارند.