یکی از بهترین ترجمه های معاصر ترجمه ی استاد محمدمهدی فولادوند می باشد که در این رساله به نقد و بررسی ترجمه ی ایشان از پانزده جزء دوم قرآن کریم پرداخته شده است. ازکل آیات بررسی شده 706 نقد به دست آمده که هر کدام به حسب مورد در ذیل یکی از10 عنوان اصلی قرارگرفته است و بیشترین خطا مربوط به خطا در واژه گزینی (192مورد) و کمترین آنها اشتباهات چاپی (5 مورد) می باشد.

موضوع وحیانی بودن ساختار قرآن شامل مباحث وحیانی بودن الفاظ قرآن و وحیانی بودن ترتیب آیات و سوره ها می باشد. در بحث وحیانی بودن الفاظ قرآن ابتدا به بحث امکان تکلم خداوند و ایجاد الفاظ پرداخته شده است. تاکنون بهترین دیدگاهی که در رابطه با این مسئله ارائه شده است دیدگاهی است که شهید مطهری از حکمای اسلام نقل کرده است. البته از این دیدگاه برخی تلقی دیدگاه گزاره ای کرده اند که بیانگر نیاز این دیدگاه به بررسی بیشتر و برطرف کردن نواقص آن می باشد. دلایل وحیانی بودن الفاظ قرآن، اعجاز آن، تفاوت چشمگیر آن با حدیث پیامبر، تعبیر به کلام الله در قرآن و غیره می باشد. برخی در رابطه با وحیانی بودن الفاظ قرآن شبهاتی را مطرح کرده اند و قرآن را تجربه دینی و الفاظ آن را ساخته پیامبر دانسته اند، در حالی که وحی تعریف شده در دیدگاه تجربه دینی تفاوت قابل ملاحظه ای با وحی اسلامی دارد. در مورد دیدگاه این افراد پیرامون غیر وحیانی بودن الفاظ قرآن نیز تناقضاتی وجود دارد و بالاخره این که این دیدگاه با توجه به فوق بشری بودن لفظ و محتوای قرآن و جنبه ی اعجاز قرآن دیدگاهی نادرست می باشد. در مورد وحیانی بودن ترتیب آیات و سوره ها صاحبان دیدگاه وحیانی بودن ترتیب آیات و سوره ها به دلایلی استناد کرده اند که دارای اشکالاتی از جمله مخالفت آن با روایات جمع و غفلت از مستندات تاریخی می باشد. به نظر نگارنده ترتیب سوره ها عمدتاً به اجتهاد صحابه صورت گرفته است و دلیل آن تفاوت زیاد ترتیب سوره ها در مصحف های صحابه می باشد. همچنین ترتیب آیه ها در مواردی غیر توقیفی بوده و به وسیله صحابه صورت گرفته است که در مورد دو آیه اکمال و تطهیر این دخالت صحابه روشن می باشد.

چکیده شادی از منظر آیات و روایات به کوشش فاطمه افشارپور عدّه ای همیشه بر این بوده اند که اسلام را دین غم و اندوه معرفی کنند و وجود هر گونه شادی و نشاط را در این دین انکار نمایند، حال آن که، با نگاهی محقّقانه و واقع بینانه به دین مبین اسلام، می توان دریافت که این دین، نه تنها با شادی و نشاط مخالفتی ندارد، بلکه در سایه ی تعالیم بلند خود شادمانی حقیقی را برای انسان به ارمغان می آورد، وجود احادیثی در خصوص تأیید عنصر شادی، ثواب و پاداش شاد کردن دیگران، و احادیثی که برای دست یابی به شادمانی راه کار ارائه می دهند، و نیز برخی آیات قرآنی که به امر شادی توصیه می کنند، این امر را اثبات می نماید. لیکن در اسلام، شادی بر اساس اصول و ضوابطی به دو نوع پسندیده و ناپسند تقسیم می شود، و بدیهی است که تنها شادی های پسندیده مورد تأیید آیات، روایات و فقه اسلامی قرار دارد. کلید واژه ها: شادی، اسلام، قرآن، روایات.

چکیده: از جمله اموری که در قرآن و روایات به آن اشاره شده است، مسأل? زینت و آرایش می باشد. زینت در قرآن در تمام ابعاد آفرینش مصداق دارد، مانند زینت آسمان، زینت زمین،زینت و عمل و زینت اندیشه و.... آیات زیادی در قرآن کریم وجود دارد که این مسأله را مورد تأکید قرار می دهند. از آن جا که ائمه مبیّن و مفسرقرآن هستند، در این زمینه هم با تکیه بر آیات، روایات فراوانی از ایشان نقل شده است. با توجه به سخن ائم? اطهار(علیهم السلام) می توان روش های صحیح و اسلامی زینت نمودن و آرایش کردن را فرا گرفت و در عمل مبنا قرار داد، به طوری که هم آراسته گردید و هم معرّف دین مبین اسلام بود. این روایات علاوه بر این که تمام ابعاد زینت را بیان کرده اند، زینت و آرایش در مورد انسان را مورد توجه قرار داده و به آن پرداختهاند و دستورات جامعی در این زمینه ارائه نموده اند. تحقیق حاضر نیز تلاشی در بیان همین دستورات می باشد. کلمات کلیدی: زینت، آرایش، فطرت، پوشش، خود آرایی.

چکیده بررسی اوصاف انبیا در قرآن کریم به کوشش زهرا زیلاب پور یکی از محور های اصلی قرآن کریم در تعلیم و تربیت ، معرفی برترین و کامل ترین اسوه های انسا نی ؛ یعنی پیامبران ا لهی است که در خلال تبیین سیره ی علمی و عملی آنان ، فضایل و اوصاف متعددی را برای آنان ذکر می کند . بسیاری از این اوصاف ، در همه رسولان مشترک است ، اما برخی از این اوصاف در بعضی از آنان به نحوی خاص ، جلوه گر است . تحقیق حاضر گامی است در جهت تبیین اوصا ف مشترک و خاص انبیای ا لهی (علیهم ا لسّلام) . به این منظور اوصاف و ویژگی های پیامبران را که در سور متعدّدی از قرآن کریم پراکنده است ، استخراج نموده و ضمن دسته بندی اوصاف به عام و خاص و ارائه ی میزان فراوا نی و کاربرد هر وصف در قرآن کریم ، به شرح و توضیح اوصاف پرداخته ایم . هم چنین در این پژوهش در پیِ آن بوده ایم که مقایسه ا ی بین اوصاف انبیا صورت بگیرد تا از این رهگذر ، برجسته ترین اوصاف تمامی پیامبران ، تفاوت ها و اشتراکات آنان ، و نیز اختصاصی ترین صفتی که هر یک از پیامبران با آن ظهور کرده و مظهر جمال و یا جلال ا لهی گشته اند ، روشن بشود . از مهم ترین دستاورد های این پژوهش آن است که ؛ پیامبران اولوا ا لعزم نسبت به سایر انبیا ، اوصاف بیشتری برایشان ذکر شده است ، و از بین آنان ، بیشترین اوصاف از آنِ افضل پیامبران ، یعنی پیامبر اسلام (ص) است که 116ویژگی می باشد . بعد از پیامبر خاتم (ص) ، حضرات ابراهیم ، موسی ، عیسی و نوح (علیهم ا لسّلام) به ترتیب ، بیشترین اوصاف را به خود اختصاص داده اند . دستاورد مهم دیگر این که ؛ از میان تمامی اوصا ف انبیا ؛ صرف نظر از عام و یا خاص بودن ، برجسته ترین و پُرکاربرد ترین وصف ، موحّد بودن است که میزان فراوا نیِ آن ، 142 مورد است . اوصا فی چون : علم و معرفت ، عبودیّت و عبادت ، ا نذار ، رحمت و شفقت ، که با احتساب موارد لفظی و مفهومی (برداشت ضمنی از آیات) به ترتیب دارای فراوا نیِ 124 ، 118 ، 90 و 79 می-باشند ، در رده های دوّم تا پنجم قرار دارند . در اهمیّت این اوصاف همین بس ؛ که توحید ، اصل اساسی ادیان ، و گوهر وجود ا نسان و نردبان ترقّی او ست ؛ معرفت و عبادت غایت خلقت است ؛ و انذار و رحمت ، نقش اساسی و کلیدی در پیشبرد اهداف رسا لت انبیا داشته است . از دیگر نتایجی که از مقایسه ی اوصاف انبیا بدان دست یافتیم این است که ، شبیه ترین پیامبران به یکدیگر ، حضرت عیسی و یحیی (علیهما ا لسلام) هستند که به لحاظ کمّی و کیفی ، برخی از اوصا ف شان دقیقاً همسانند . البته انبیای اولوا ا لعزم نیز دارای اشتراکات قابل توجهی می باشند . هم چنین پیامبرا نی که نسبت نزدیک با یکدیگر داشته اند (پدر و پسر ، برادر) ، مانند ابراهیم و اسماعیل ، یعقوب و یوسف ، داوود و سلیمان ، زکریّا و یحیی ، موسی و هارون (علیهم ا لسّلام) ، در مقایسه با دیگر انبیا ، اشتراکات بیشتری را از نظر اوصاف و ا لقاب دارا می باشند . شایان ذکر است که اغلب اوصاف انبیا (ع) اکتسابی است ، چرا که آنان همانند سایر انسان ها دارای اراده و اختیارند و اوصاف غیر اکتسابی ، به دنبال ظهور لیاقت شان و به عنوان پاداش ، و بخشی نیز به عنوان زمینه ی نبوّت به آنان عطا شده است . کلید واژه ها : قرآن کریم ، انبیا ، رسولان ، اوصا ف ، وصف ، مظهر .

چکیده شاخص های گفتگوی سازنده در قرآن وحدیث به کوشش زرین تاج محمدی سخن در باب ضرورت و اهمیت گفتگوی سازنده، در ادیان مختلف بسیار است اما کمتر به معرفی و آموزش شاخصهای این مهم پرداخته شده است. با توجه به احساس نیاز جامعه امروز برای فهم یکدیگر و رسیدن به تعامل و هم اندیشی ، این پایان نامه در مقام آن است که شاخصهای گفتگوی سازنده را از دیدگاه قران و احادیث بررسی کند. در این تحقیق بخشی از شاخصهای گفتگوی سازنده که زمینه تفاهم بهتر را فراهم می کند و ما را از لغزش های احتمالی ایمن خواهد ساخت، به روش توصیفی-تحلیلی در سه فصل ، مورد بررسی قرار گرفته است. پس از طرح نکات مقدماتی ، با بهره مندی از قرآن کریم، احادیث ابتدا در فصل اول ضمن بیان جایگاه گفتگوی سازنده در قران و حدیث ، فهرستی از انواع گفتگو و تعابیر مختلف آن در قران ، در فصل دوم به معرفی شاخص های کلیدی پرداخته و سپس در فصل پایانی، مهمترین شاخص مبحث یعنی رعایت آداب گفتگوی سازنده را( با توجه به اهمیت آن ) بر اساس آموزه های قران و احادیث بر نمایانده است و نتیجه میگیرد که گفتگوی سازنده در همه حال بهترین و کاربردی ترین راه برای درک حقیقت و سازندگی اخلاقی و اجتماعی و فرهنگی و... است و ایجاد فرهنگ گفتگوی سازنده، نه تنها مستلزم آموزش و رعایت شاخصهای آن بر اساس آموزه های قران وحدیث است بلکه بدون روشنی درون و صفای باطن ، میسر نخواهد شد. کلید واژه ها: گفتگو، گفتگوی سازنده ، شاخص های گفتگو،آداب گفتگو.

یکی ازنگرشهای کارآمداسلام آمیختن ارزشهای اخلاقی بااقتصاداست،چراکه برای رسیدن به سعادت پایداروابدی انسان،جامعه اسلامی ازیک سونیازمنداقتصادی پویاورشدیافته است تارفاه عمومی رامحقق سازد،وازدیگرسو،محتاج تحکیم وتقویت ارزشهای اخلاقی درفرهنگ عمومی است،تاباسالم سازی فعالتها،سعادت اخروی افراد را فراهم آورد،به ویژه آن که رشد مطلوب اقتصادی وتحکیم ارزشهای دینی،تاثیر متقابل بریکدیگردارند. موضوع این نوشتار،ارائه وتحلیل آموزه های اخلاقی اسلام درعرصه تولید،توزیع ومصرف،وتبین کارکردهای اقتصادی آن وشیوه های نهادینه ساختنش درفرهنگ عمومی است. آموزه ها و عناصر فراوانی در قرآن کریم و روایات، ارائه گردیده که هم دارای کارکردهای مثبت اقتصادی است و هم اثرات روحی ومنعوی، تا پرتو پیوند خجسته «اخلاق و اقتصاد» رفاه مادی وسعادت ابدی انسان، تامین گردد. از این رو براساس این تحقیق اصول اعتقادی و باورهای دینی زیرساخت فضیلتهای اخلاقی می باشد واز سوی دیگر اگر آداب و اخلاق جزء فرهنگ واخلاق عمومی جامعه قرار گیرد از پشتوانه الزام اجتماعی نیز برخوردار خواهد بود.

چکیده بررسی اسماء و صفات الهی در قرآن کریم و روایات به کوشش : زهرا محب پورحقیقی هدف از این پژوهش شناخت اسماء و صفات الهی بر مبنای قرآن و حدیث، بررسی آماری میزان تکرار آن ها در قرآن کریم و اعتبارسنجی دلالی برخی روایاتی که موضوع اصلی آن ها اسماء خداوند متعال است، به واسطه-ی عرضه ی آن ها بر قرآن، می باشد. بدین منظور در فصل نخست این رساله به مقدمه، اهمّیّت، هدف، روش، سوال های تحقیق و همچنین تعریف اسماء و صفات الهی و مهم ترین تقسیمات آن که عبارتند از : صفات ذاتی و فعلی، ثبوتی و سلبی، حقیقی و اضافی و مبحث توقیفیّت یا عدم توقیفیّت اسماء خداوند و نیز توضیحاتی در مورد دعای جوشن کبیر و روایت اسماءالحسنی پرداخته شده است. لازم به ذکراست که درباب توقیفیّت اسماء الهی نتیجه این شد که دلیلی بر توقیفیّت اسماء خداوند وجود ندارد، یعنی می توان اسم های نیکو و منزّه از نقصی را که در شرع ذکر نشده، بر او جلّ وعلا اطلاق نمود؛ اما از باب احتیاط و ادب بهتر است که در مقام تسمیه، خداوند سبحان به اسمائی خوانده شود که در قرآن و روایات مطرح شده اند. در فصل دوم اسماء، صفات و افعالی که در قرآن کریم و دو حدیث مذکور به خداوند سبحان نسبت داده شده، استخراج گشته و به ترتیب حروف الفبا در 565 مدخل ذکر شده-اند؛ در هر مدخل نیز مفهوم شناسی مختصر و میزان فراوانی اسم، فعل، شبه فعل و موارد مرتبط دیگری که در قرآن کریم از یک مصدر برای خداوند متعال مطرح شده، بیان گردیده است. در فصل پایانی نیز همه ی این موارد در جدولی، براساس میزان فراوانی، گرداوری شده و تحلیل ها و مقایسه هایی صورت گرفته است. برمبنای نتایج بدست آمده، در میان مجموع اسماء، افعال و شبه فعل ها، اسم جلاله ی «الله» با 2816 بار تکرار دارای بیش ترین فراوانی و ربوبیّت: 965، رحمت :514، علم: 317، عذاب : 289 و مشیّت الهی :204، در مرتبه های بعد قرار گرفتند. در بین اسماء خداوند نیز پس از اسم الله، اسم های الرّب :964، الرحیم :226، الرحمن :168، الغفور و الحکیم : 91، بیش ترین میزان تکرار را داشته اند. در مقایسه ای هم که بین اسماء و تعبیرات دعای جوشن کبیر با قرآن کریم صورت گرفت، 35% از آن اسماء و تعبیرات مطابقت کامل و 46% مطابقت نسبی با قرآن داشتند و در 19% از آن ها مطابقت لفظی وجود نداشت. اسماء وارده در روایت اسماءالحسنی نیز 76% مطابقت کامل، 17% مطابقت نسبی و 7% عدم مطابقت لفظی با قرآن کریم داشتند. کلیدواژه ها : اسماء و صفات الهی، قرآن کریم، دعای جوشن کبیر، روایت اسماءالحسنی.

چکیده ندارد.