چکیده : این تحقیق تحت عنوان (( بررسی مبانی ، اهداف و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی )) نگاشته شده است . پژوهش حاضر از نوع بنیادی و نظری و از روش تحقیق تحلیل محتوا استفاده شده است و برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و فیش برداری منابع مختلف و پژوهش های نزدیک به تحقیق حاضر در زمینه های مرتبط اخلاقی ، تربیتی و فلسفی با مطالعه آثار فیض و سایر متفکران به دست آمده است . و برای تجزیه و تحلیل مفاهیم متناسب با این تحقیق پس از استخراج و گردآوری مفاهیم مرتبط با موضوع پژوهش حاضر به تنظیم و تدوین و محدود و دسته بندی کردن و بازشناسی و سپس استخراج مفاهیم اصلی متناسب با سوالات اساسی پژوهش در قالبی جدید پرداخته ایم . در این تحقیق ابتدا به بررسی مفاهیم مبانی تربیت که در باب مبانی معرفت شناسی ، مبانی انسان شناسی ، مبانی هستی شناسی و مبانی ارزش شناسی پرداخته ایم . و در ادامه به مفهوم تربیت اخلاقی و پس از آن به مبانی ، اهداف و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی پرداخته و در آخر به راه های مبارزه با رذایل اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی همت گماشته ایم ، که اهم یافته ها و نتایج به دست آمده تحقیق حاضر به صورت زیر می باشد . - مبانی تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : تغییرپذیری ، اعتدال جامعه ، نیت . - اهداف تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : خودشناسی ، خودسازی ، تعادل روحی، سازگاری اجتماعی ، قرب و عشق الهی ، دستیابی به شهود . - روش های تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : عمل به علم ، تکرار و تمرین ، الگوسازی و الگوپذیری ، روش تحمیل به نفس ، عبادت ، بسترسازی و ایجاد موقعیت ، یاد مرگ و زندگی اُخروی ، مراقبه و محاسبه . - روش های مبارزه با رذایل اخلاقی از دیدگاه فیض به دو روش عام و خاص تقسیم می شوند . الف : روش های عام اصلاح و درمان عبارتند از : تصمیم بر اصلاح ، ازدواج ، آگاهی از عیوب ، مبارزه با علل رذایل ، رعایت آداب و معاشرت ، امر به معروف و نهی از منکر ، عمل به ضد ، رعایت آداب اخلاقی اهل علم ، تضرع و ابتهال ، تربیت اخلاقی کودکان ، تلاوت قرآن . ب: روش های خاص اصلاح و درمان عبارتند از : شناخت و درمان رذایلی همچون خشم ، حسادت ، عجب ، تکبر ، ریاکاری ، دنیازدگی ، مهار زبان ، شکمبارگی ، شهوترانی ، بی غیرتی ، کینه ، مال دوستی ، حرص و طمع ، بخل و حسد ، جاه طلبی . کلیدواژگان : (( تربیت اخلاقی )) ، (( مبانی )) ، (( اهداف )) ، (( روش ها )) ، ((رذایل)) ، (( فیض کاشانی )) ، (( تربیت )) ، (( اخلاق )) . چکیده : این تحقیق تحت عنوان (( بررسی مبانی ، اهداف و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی )) نگاشته شده است . پژوهش حاضر از نوع بنیادی و نظری و از روش تحقیق تحلیل محتوا استفاده شده است و برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و فیش برداری منابع مختلف و پژوهش های نزدیک به تحقیق حاضر در زمینه های مرتبط اخلاقی ، تربیتی و فلسفی با مطالعه آثار فیض و سایر متفکران به دست آمده است . و برای تجزیه و تحلیل مفاهیم متناسب با این تحقیق پس از استخراج و گردآوری مفاهیم مرتبط با موضوع پژوهش حاضر به تنظیم و تدوین و محدود و دسته بندی کردن و بازشناسی و سپس استخراج مفاهیم اصلی متناسب با سوالات اساسی پژوهش در قالبی جدید پرداخته ایم . در این تحقیق ابتدا به بررسی مفاهیم مبانی تربیت که در باب مبانی معرفت شناسی ، مبانی انسان شناسی ، مبانی هستی شناسی و مبانی ارزش شناسی پرداخته ایم . و در ادامه به مفهوم تربیت اخلاقی و پس از آن به مبانی ، اهداف و روش های تربیت اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی پرداخته و در آخر به راه های مبارزه با رذایل اخلاقی از دیدگاه فیض کاشانی همت گماشته ایم ، که اهم یافته ها و نتایج به دست آمده تحقیق حاضر به صورت زیر می باشد . - مبانی تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : تغییرپذیری ، اعتدال جامعه ، نیت . - اهداف تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : خودشناسی ، خودسازی ، تعادل روحی، سازگاری اجتماعی ، قرب و عشق الهی ، دستیابی به شهود . - روش های تربیت اخلاقی فیض عبارتند از : عمل به علم ، تکرار و تمرین ، الگوسازی و الگوپذیری ، روش تحمیل به نفس ، عبادت ، بسترسازی و ایجاد موقعیت ، یاد مرگ و زندگی اُخروی ، مراقبه و محاسبه . - روش های مبارزه با رذایل اخلاقی از دیدگاه فیض به دو روش عام و خاص تقسیم می شوند . الف : روش های عام اصلاح و درمان عبارتند از : تصمیم بر اصلاح ، ازدواج ، آگاهی از عیوب ، مبارزه با علل رذایل ، رعایت آداب و معاشرت ، امر به معروف و نهی از منکر ، عمل به ضد ، رعایت آداب اخلاقی اهل علم ، تضرع و ابتهال ، تربیت اخلاقی کودکان ، تلاوت قرآن . ب: روش های خاص اصلاح و درمان عبارتند از : شناخت و درمان رذایلی همچون خشم ، حسادت ، عجب ، تکبر ، ریاکاری ، دنیازدگی ، مهار زبان ، شکمبارگی ، شهوترانی ، بی غیرتی ، کینه ، مال دوستی ، حرص و طمع ، بخل و حسد ، جاه طلبی . کلیدواژگان : (( تربیت اخلاقی )) ، (( مبانی )) ، (( اهداف )) ، (( روش ها )) ، ((رذایل)) ، (( فیض کاشانی )) ، (( تربیت )) ، (( اخلاق )) .

هدف از تحقیق حاضر تربیت برای زندگی است. برای نائل شدن به هدف مزبور، نخست، به بررسی مفهوم تربیت از دید گاه اندیشمندان مسلمان و غیر مسلمان پرداخته شد. لذا مشخص گردید که اکثر این اندیشمندان به ابعاد خاصی از زندگی توجه داشته اند. در ادامه، در راستای ارائه یک تحلیل کامل از فرایند تربیت برای زندگی، به تبیین مفهوم زندگی از دیدگاه اسلام پرداخته شد. دراین تحلیل، چهار محور اصلی زندگی انسان: ماهیت زندگی انسان، هدف زندگی انسان، چگونه زیستن انسان، و نتیجه زندگی انسان مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. سپس به بررسی مراحل زندگی از دیدگاه اسلام پرداخته شد؛ این مراحل عبارت بودند از: مرحله فعالیت، مرحله حصول قابلیت تعلیم و تادیب، مرحله بلوغ و اوج بلوغ، مرحله اعتدال، مرحله اعتلا، مرحله بزرگسالی و مرحله کهنسالی. در پایان نیز از از ابعاد تربیت برای زندگی بحث گردید. در یک تقسیم بندی کلی، ابعاد تربیت برای زندگی به دو محور کلی: تربیت با هدف رسیدن به اهداف فردی زندگی و تربیت با هدف رسیدن به اهداف اجتماعی زندگی دسته بندی شد. از محورهای بررسی شده در بخش ابعاد فردی عبارت بودند از: تربیت بدن،تربیت غرایز،تربیت جنسی،تربیت روح و روان،تربیت ذهنی،تربیت عاطفی،تربیت جنبه های عالی رشد؛ و از محورهای بررسی شده در بخش ابعاد اجتماعی زندگی عبارت بودند از تربیت اقتصادی،تربیت اجتماعی، تربیت فرهنگی، تربیت سیاسی و تربیت معنوی. شایان ذکر است که پژوهش حاضر از نوع بنیادی - کاربردی می باشد و روش پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی. واژگان کلیدی: تربیت، زندگی، هدف تربیت، مراحل تربیت، ابعاد فردی تربیت، ابعاد اجتماعی تربیت. تربیت اقتصادی، تربیت سیاسی، تربیت فرهنگی و تربیت معنوی