نام پژوهشگر: اسماغیل شفق
مهدی حجامی اسماغیل شفق
شعرای پارسی گو تا قرن دهم هجری همواره با گذراندن مقدمات علوم رایج در فرهنگ اسلامی به پرورش ذوق خود می پرداخته اند و این موضوع سبب آمده است که محقق ادبیات فارسی برای درک بهتر متون ادبی خود را از دانستن این علوم بی نیاز نداند. اما با سیطره ی خاندان صفوی بر ملت و سرزمین ایران و تغییر بسیاری از مولفه ها، شرایط شاعری هم دگرگون شد و بسیاری از باذوقان حوزه ی زبان فارسی بدون گذراندن و ممارست در علوم آن روزگاران و تتبع در اشعار استادان سلف شعر فارسی، در قالب هاب گوناگون شعر فارسی طبع آزمایی کردند و حتی گاه دیوان هایی چند هزار بیتی از ایشان به یادگار ماند. بسیاری از ایشان در جهت دهی به سبک شعر فارسی در قرن دهم و یازدهم تأثیر غیر قابل انکاری داشته اند. بسیاری از محققین، شعر شعرای بزرگ دوره ی صفوی را لایق تحقیق و مطالعه نمی دانند چه رسد به شعر شاعران «غیر رسمی». اما برای شناخت سیر تحول و تطور شعر فارسی چاره ای نیست جز شناخت شعر این قبیل شعرا در قرون یازده؛ بالاخص آنکه قطار این گونه شعرا تا دوره ی معاصر نیز کشیده شده است. شعرای غیر رسمی چون از بطن جامعه بر می خیزند پیوندی محکم با الگوها و آداب و رسوم اجتماعی دارند. در این پژوهش ابتدا سعی شده است به شناختی نسبی از جامعه ی دوره ی صفوی دست یازیم سپس به بررسی شعر شعرا بپردازیم.