این پژوهش به مقایسه بین اثر معنویت درمانی و فراشناخت درمانی در میزان اضطراب دانشجویان دختر مراجعه کننده به مراکز جهاد دانشگاهی می پردازد. اعضاء گروه های مداخله و کنترل که هر یک شامل 8 نفر می باشند، به طور تصادفی از میان دانشجویان مراجعه کننده به مراکز جهاد دانشگاهی شهر اصفهان انتخاب و در دو گروه آزمایشی معنویت درمانی و فراشناخت درمانی، و همچنین گروه کنترل قرار داده شدند. افراد گروه آزمایش هر یک در 8 جلسه مداخله شرکت کردند. اضطراب افراد دو گروه آزمایش به همراه گروه کنترل قبل و پس از اجرای مداخله و همچنین پس از یک ماه در مرحله پیگیری با استفاده از پرسشنامه اضطراب کتل مورد ارزیابی قرار گرفت. یاقته های حاصل از داده های آماری نشان داد که میزان اضطراب در مقایسه بین معنویت درمانی و گروه کنترل با نمره میزان معناداری 008/0 تفاوت معنادار وجود دارد که این تفاوت در مرحله پیگیری نیز با نمره 000/0 حفظ شده است (05/0>p). در مقایسه بین نمرات اضطراب کل گروه فراشناخت درمانی و گروه کنترل، در مرحله پس آزمون، نمره میزان معناداری 135/0، اختلاف معناداری را بین دو گروه نشان نمی دهد؛ اما در مرحله پی گیری این اختلاف با میزان معناداری 002/0 معنادار نشان داده می شود (05/0 >p ). در مقایسه بین گروه معنویت درمانی و فراشناخت درمانی در هیچ کدام از مراحل پس آزمون (با نمره معناداری206/0) و پی گیری (با نمره معناداری 244/0) اختلاف معناداری مشاهده نمی شود (05/0 <p ). اساس تحلیل نتایج بدست آمده از این پژوهش را می توان بر این تبیین استوار کرد که، شاید آنچه در گروه معنویت درمانی منجر به تأثیر گذاری آن بر کاهش اضطراب شرکت کنندگان شده است، تناسب بیشتر این نوع درمان با مولفه های اضطراب فراگیر و اضطراب وجودی، سازگاری این درمان با مشخصه های فرهنگی و بومی جامعه و همچنین در نظر گرفته شدن ابعاد گسترده تر و عمیق تر وجود انسان در فرایند درمان های معنوی است . در ارتباط با تاثیر درمان فراشناختی در مرحله پیگیری نیز می توان به این تبیین اشاره داشت که درمان های فراشناختی با توجه به این که مبتنی بر تمرین و یادگیری است و همچنین با توجه به این که تکنیک کلاه آبی که اصلی ترین قسمت فراشناخت درمانی محسوب می شود در جلسه آخر ارائه شده است، طبیعی است که مدت زمانی بیشتری را تا اثر گذاری آن در کاهش اضطراب افراد باید انتظار داشت. اضطراب فراگیر- معنویت درمانی- فراشناخت درمانی

چکیده زمینه و هدف : جستجو و پیدا کردن درمان های غیردارویی جدید و نوین برای وابستگان به مواد مخدر از اولویت های مهم تحقیق بالینی است. این مطالعه به منظور تعیین اثربخشی سه مدل مشاوره انگیزشی و گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر (ترانس تئوریک) و مدل ترکیبی بر علایم روان شناختی و عود وابستگان به مواد افیونی و صنعتی انجام گردید. مواد و روش: این مطالعه یک پژوهش کارآزمایی بالینی که با طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بر روی 80 نفر وابسته به مواد در سال 1391 اجرا شد. افراد از طریق نمونه گیری تصادفی زمانی با معیارهای سن بین 20 تا 35 و نداشتن سایکوز و حداقل سواد سوم راهنمایی انتخاب و به طور تصادفی در گروهها جایگزین شدند. مداخله شامل 7 جلسه مصاحبه انگیزشی گروهی و 15 جلسه گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر و برای مدل ترکیبی (7 جلسه مصاحبه انگیزشی و 15 جلسه گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر) بصورت مجزا و بصورت تلفیقی هم برای گروه مواد افیونی و هم برای گروه مواد صنعتی اجرا شد. نتایج: داده ها از طریق پرسشنامه scl90-r در مرحله قبل از مداخله و بعد از آن بدست آمد. یا فته ها در گروه های مواد افیونی و گروه های مواد صنعتی با استفاده از آزمون های کوواریانس ، مانوا و تحلیل کواریانس مقایسه زوجی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند یافته ها نشان دادند که تفاوت معنی داری بین گروه های آزمایشی شامل مصاحبه انگیزشی و گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر و مدل ترکیبی و گروه کنترل در گروه مواد افیونی وجود دارد (0001/ 0=p). اما در گروه مواد صنعتی بین گروههای ذکر شده این تفاوت معنی دار نبود (32/. p= ). نتیجه گیری : مصاحبه انگیزشی ، گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر و تلفیق این دو ،روش موثری برای کاهش علایم روان شناختی و عود در وابستگان به مواد افیونی بود. اما در وابستگان به مواد صنعتی این اثر بخشی وجود نداشت. واژه های کلیدی: مصاحبه انگیزشی – گروه درمانی مبتنی بر مراحل تغییر، مدل ترکیبی ،وابستگان به مواد افیونی و صنعتی ،عودو پرسشنامهscl90-r .