نام پژوهشگر: محمد حسین ایران نژاد پاریزی

مقایسه روشهای مختلف تولید نهال گونه دغدغک (colutea persica) به منظورکاربرد آن در فضای سبز شهری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1389
  طیبه طالبی خورآبادی   محمد حسین ایران نژاد پاریزی

گونه colutea persica از خانواده papilionaceae بوده که بیشتر در نقاط و ارتفاعات مناطق سرد و خشک دیده می شود. این گونه هم به عنوان گونه پرستار و هم به دلیل مقاومت بسیار زیادی که به شرایط مختلف اکولوژیکی از جمله سرما و خشکی دارد به عنوان گونه ی پیشگام نیز مد نظر قرار می گیرد. با توجه به زیبایی گل های آن و هم چنین دارا بودن ویژگی هایی که خاص گونه های به کار رفته در فضای سبز است، استفاده از آن در فضای سبز شهرهای خشک کشور مورد توجه قرار می گیرد. بنابراین تحقیق اخیر به منظور بررسی روش های مختلف تولید نهال این گونه صورت گرفت. قلمه های تهیه شده از درختان مادری از طریق اجرای طرح آزمایشی طرح کاملا تصادفی در شرایط گلخانه کشت شدند. قلمه های دغدغک با 27 تیمار و 9 تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. در آزمایش اول بستر کاشت، قطر قلمه و هورمون هایiba و iaa با غلظت ppm 5000 و همچنین قلمه های شاهد، بعنوان تیمارهای انتخاب شده مورد بررسی قرار گرفتند. در آزمایش دوم، بستر کاشت، قطر قلمه وهورمون iba با غلظت 100، 200 و ppm 400 به عنوان تیمارهای انتخاب شده مورد بررسی قرار گرفتند. مجموع قلمه ها در هر آزمایش 243 قلمه بود. بستر کاشت شامل ماسه خالص، خاک باغچه و مخلوطی از خاک باغچه و ماسه خالص بود. همچنین قلمه ها در سه قطر (قلمه های کمتر از 5 میلی متر، قلمه های 10-5 میلی متر و قلمه های بیشتر از 10 میلی متر) انتخاب شدند. بذرهای تهیه شده از درختان مادری نیز از طریق طرح آماری کاملا تصادفی با 5 تکرار 10 تایی در شرایط آزمایشگاهی انجام شد که در آن تیمارهای مورد نظر به عنوان عامل، مورد بررسی قرار گرفتند. تیمارهای بکار رفته در این پژوهش شامل، قرار گرفتن بذرها در اسید سولفوریک غلیظ (98%) به مدت 30 دقیقه، انجام خراش دهی، سرمادهی به مدت 2 هفته، سرما دهی به مدت 4 هفته، استفاده از اسید جیبرلیک و سرمادهی 2 هفته به صورت همزمان، قرارگرفتن در آب جوش به مدت 5 دقیقه و در نهایت استفاده از آب مقطر به عنوان شاهد بود. نتایج حاصله نشان داد که تکثیر از طریق قلمه در این شرایط ممکن نبود و هیچ گونه ریشه زایی مشاهده نشد. داده های به دست آمده از آزمایشات بذر نیز توسط نرم افزار16 spss به وسیله آزمون دانکن (در سطح احتمال 5%) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین درصد جوانه زنی (gp) و سرعت جوانه زنی (gr)در بذوری است که تحت تیمار خراش دهی قرار داشتند.

اثر جنگلکاری های خالص و آمیخته سوزنی برگ و پهن برگ بر ویژگی های خاک وتنوع زیستی پارک شهید پایدار اردکان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی 1389
  مهدی دهقان چناری   سید محسن حسینی

جنگلکاری در مناطق خشک و نیمه خشک عموماً با هدف تثبیت شن های روان، تقویت خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، اهداف تفرجی و ایجاد فضای سبز صورت می گیرد و این اهداف محقق نمی شود مگر با توسعه گونه های مناسب که در افزایش غنا و تنوع زیستی موثر باشند. در این تحقیق، توده های جنگلکاری خالص کاج تهران (pinus eldarica) و آمیخته با اوکالیپتوس (eucalyptus camadulensis ) و پده (populus euphratica)، واقع در پارک جنگلی شهید پایدار، شهرستان اردکان، استان یزد، با هدف بررسی تاثیر گونه های مختلف بر روی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک و تغییرات تنوع زیستی، به روش نمونه برداری منظم – تصادفی مورد بررسی و با منطقه جنگلکاری نشده مجاور مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد توده های جنگلکاری باعث افزایش اسیدیته، ماده آلی، ازت کل و فسفر خاک شده و هدایت الکتریکی، املاح کلسیم و منیزیم خاک را کاهش داده اند. این تغییرات اغلب درعمق 20-0 سانتیمتر خاک مشهود تر است. با افزایش سن جنگلکاری ها، تاثیرات آن بر ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک ارتقا می یابد، در آمیختگی کاج با اوکالیپتوس و پده تغییرات معنی داری در ویژگی های خاک و تنوع زیستی مشاهده نشد. در تحقیق حاضر بهبود شرایط خاک و مزوکلیمای محیط باعث بهبود تنوع زیستی گیاهی در توده های جنگلکاری نسبت به منطقه شاهد شده است. یزد، خشکی، جنگلکاری، تنوع زیستی، تغییرات خاک

ارزیابی توان اکوتوریسم پناهگاه حیات وحش بوروئیه خاتم با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره و کاربرد تکنیک gis))
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1389
  زهراالسادات طباطبایی خاتم بخش   محمد حسین ایران نژاد پاریزی

اکوتوریسم به عنوان پایدارترین شکل گردشگری، با رشد فزاینده خود، نقش موثری را در توسعه پایدار جوامع ایفا می نماید. پناهگاه حیات وحش بوروئیه خاتم، با انواع اکوسامانه های کوهستانی، بیابانی و مرتعی دارای قابلیت های فراوانی برای اکوتوریسم می باشد. با توجه به وجود درجات مختلف توان اکوتوریسم در این منطقه و از طرف دیگر حساسیت های محیط زیستی موجود، هدف این پروژه ارزیابی توان اکوتوریسم می باشد. در این تحقیق پس از تعیین معیا های موثر در ارزیابی توان اکوتوریسم (شامل22 فاکتور) لایه های اطلاعاتی مورد نیاز به صورت رقومی تهیه، گردآوری و آماده سازی شدند. وزن و رتبه فاکتورها با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و با نظر متخصصین با تجربه تعیین و در نرم افزارهای arc gis رتبه بندی گردیدند، سپس با تلفیق لایه های اطلاعاتی و آنالیز در نرم افزار مربوطه نقشه ارزیابی توان اکوتوریسم منطقه تهیه شد. نتایج نشان داد که از کل مساحت پناهگاه حیات وحش بوروئیه، 4329 هکتار با توان بالا (حدود6/5 درصد)، مساحت 72403 هکتار با توان متوسط (حدود 5/93 درصد) و مجموع مساحت 690 هکتار با توان ضعیف (حدود 1درصد)، ارزیابی شده اند. که این ارقام نشان-دهنده این است که بخش عمده منطقه مورد مطالعه دارای توان متوسط برای اکوتوریسم می-باشد.

مقایسه کارایی روشهای نمونه برداری فاصله ای در تاغ زارهای منطقه سیاهکوه استان یزد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی 1390
  بهمن کیانی   اصغر فلاح

در این تحقیق با هدف تعیین روشهای فاصله ای که با دقت، صحت و سرعت مناسب بتوانند برآوردهایی از تراکم و تاج پوشش تاغزارها ارائه کنند، ابتدا دو قطعه 30 هکتاری در منطقه حفاظت شده سیاه کوه استان یزد که در قطعه اول تاغ (haloxylon ammodenderon c.a.mey) همراه با تک پایه هایی از اسکنبیل و در قطعه دوم تاغ خالص بود انتخاب و موقعیت تک تک درختان بعلاوه قطرهای تاج برای محاسبه تاج پوشش در هکتار ثبت گردید. به کمک نرم افزار arcgis نقشه موقعیت مکانی درختان تهیه و روشهای نمونه برداری فاصلهای اصلی و روشهای فرعی آنها (در مجموع 41 برآوردگر) اجرا شده و اقدام به محاسبه تراکم و تاج پوشش در هکتار برای روشهای مزبور گردید. نتایج حاصل با داده های واقعی حاصل آماربرداری 100 درصد مورد مقایسه قرار گرفت. مطالعه زمانی با تهیه یکسری ضرایب در کار زمینی و لحاظ نمودن آنها در اندازه گیری های انجام شده روی نقشه اجرا شد. بر اساس نتایج در منطقه اول با الگوی پراکنش تصادفی، روش فاصله ای زاویه منظم برای دومین فرد در برآورد تراکم و روش پنج درختی در برآورد تاج پوشش بیشترین صحت (اریبی نسبی به ترتیب 34/0 و 02/0- درصد) را نشان دادند. در قطعه دوم با الگوی پراکنش کپه ای، روشهای دو همسایه و ترانسکت با مساحت متغیر برای پنجمین فرد به ترتیب در برآورد تراکم و تاج پوشش (اریبی نسبی به ترتیب 21/0 و 34/0- درصد) صحیح ترین روشها بودند. در هر دو منطقه روشهای مبتنی بر اندازه گیری فاصله تا نزدیکترین فرد سریع تر از سایر روشها بودند. بررسی الگوی پراکنش با استفاده از 13 شاخص فاصله ای و کوادراتی نشان داد که الگوی پراکنش تاغ از تصادفی مایل به کپه ای در مناطق حاشیه کویر، تا کپه ای در کوهپایه ها متغیر است. همچنین بهترین شاخص ها برای تعیین الگوی پراکنش تاغ، شاخص های مربع تی، هولگیت، موریسیتا و تابع k رایپلی بودند. مونه بندی تاثیر زیادی در بهبود صحت روشهای فاصله ای نداشت اگرچه در برآورد تاج پوشش در نزد برخی روشها صحت را افزایش قابل توجهی داد. مقایسه دقت بر اساس معیار rmse نشان داد که روش زاویه منظم برای سومین فرد پس از روشهای پلات با مساحت ثابت و روشهای چند درختی دقیق ترین روش در برآورد تعداد در هکتار بود (میانگین نسبی مربعات خطا برابر 89/11 در منطقه اول و 46/23 در منطقه دوم). در خصوص تاج پوشش در هکتار روش مربع با نقطه مرکزی پس از روشهای پلات و چند درختی دقت بالاتر از سایرین داشت و پس از آن روشهای نقطه مشترک و روشهای ترکیبی قرار گرفتند (میانگین نسبی مربعات خطا برابر 3/35 در منطقه اول و 5/37 در منطقه دوم). از نظر معیار t × (e%)2 روشهای پنج درختی، ترانسکت با مساحت متغیر و زاویه منظم برای سومین فرد برای برآورد تعداد درهکتار و روشهای مربع با نقطه مرکزی و دومین همسایه نزدیک برای برآورد تاج پوشش در صدر قرار گرفتند. استفاده از الگوریتم تاپسیس نشان داد که در مجموع برای برآورد تراکم از بین روشهای فاصله ای، روشهای زاویه منظم برای سومین فرد و مربع تی پس از روشهای چند درختی و برای برآورد تاج پوشش روشهای مربع با نقطه مرکزی و چند درختی در این دو منطقه مناسب هستند.

بررسی ساختار و الگوی پراکنش درختان بنه در دو منطقه قرق وتحت چرا (منطقه حفاظت شده باغ شادی)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده منابع طبیعی 1392
  یونس گراوند   محمد حسین ایران نژاد پاریزی

چکیده این تحقیق به منظور بررسی ساختار و الگوی پراکنش درختان بنه در دو منطقه قرق و تحت چرا در منطقه حفاظت شده باغ شادی صورت گرفت. داشتن اطلاعات کافی در رابطه با ساختار گونه های درختی برای مدیریت صحیح اکوسیستم های جنگلی ضروری می باشد. آگاهی از الگوی پراکنش گیاهی در هر منطقه نیز از ضروریات و مقدمات بررسی پوشش گیاهی به حساب می آید. در این مطالعه از روش آماربرداری با قطعات نمونه دارای مساحت ثابت (نمونه برداری به روش سیستماتیک تصادفی) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار excel و spss انجام گرفت. در هر دو منطقه مورد مطالعه تعداد 76 قطعه نمونه دایره ای برداشت شد و در داخل هر قطعه نمونه علاوه بر نوع گونه، ارتفاع درختان، تعداد درخت، قطر برابر سینه، زادآوری، قطرهای بزرگ و کوچک تاج و فاصله مرکز پلات تا نزدیک ترین درخت، فاصله نزدیکترین درخت تا نزدیک ترین همسایه و فاصله نزدیک ترین همسایه تا دومین همسایه نزدیک اندازه گیری شد و به منظور برآورد الگوی پراکنش و ساختار درختان بنه از این داده ها استفاده شد. شاخص های جانسون زیمر، ابرهارت و هاینز الگوی پراکنش درختان در دو منطقه قرق و تحت چرا را کپه ای برآورد کردند. شاخص هاپکینز الگو پراکنش درختان را در دو منطقه قرق و تحت چرا تصادفی نشان داد. همچنین شاخص c الگوی پراکنش درختان را در هر دو منطقه یکنواخت نشان داد. اما شاخص پیلو الگوی پراکنش درختان در منطقه قرق و تحت چرا را به ترتیب کپه ای و یکنواخت نشان داد. شاخص های کودراتی؛ موریستا، اندیس پراکنش و کپه ای لوید الگوی پراکنش هر دو منطقه را کپه ای برآورد کردند و شاخص گرین الگوی تصادفی را برای درختان هر دو منطقه نشان داد. بر این اساس الگوی پراکنش درختان در هر دو منطقه باغ شادی کپه ای برآورد می شود. برای بررسی ساختار ازنرم افزار svs استفاده شد. نتایج به دست آمده از آنالیز داده ها نشان داد که ساختار توده در هر دو منطقه قرق و تحت چرا 3 آشکوبه است، بنه با میانگین ارتفاع 53/6 متردر منطقه قرق و 17/5 متر در منطقه تحت چرا به عنوان گونه غالب حضور دارد، کیکم و بادام به ترتیب با میانگین ارتفاع 93/3 متر، 77/2 متر در منطقه قرق و 41/3 متر و 69/2 متر در منطقه تحت چرا در اشکوب میانی و درختچه های افدرا، ارجن، تنگرس، دافنه، آلوچه و پرند با میانگین ارتفاع تقریبی 1 متر در اشکوب زیرین قرار دارد و همچنین پوشش علفی کف جنگل را گیاهان بوته ای درمنه، گون و کلاه میر حسن تشکیل می-دهند. نمودار توزیع تعداد در طبقات قطری به ترتیب نشانگر ناهمسال و همسال بودن توده دردو منطقه است. گونه بنه در هر دو بخش به صورت آمیخته با سایر گونه ها دیده می شود. آزمون من- ویتنی برای مشخصه های تاج پوشش در هکتار و تعداد در هکتار کل درختان، تعداد در هکتار درختان بنه و زادآوری بنه نشانگر معنی دار بودن اختلاف بین دو منطقه می باشد. همچنین آزمون من- ویتنی برای مشخصه های تاج پوشش و سطح مقطع بنه در هکتار و حجم کل بنه نشان داد که اختلاف معنی داری بین دو منطقه وجود ندارد.

بررسی و مقایسه توان ترسیب کربن گونه های شاخص در فضای سبز سایت ذوب آهن اصفهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه یزد - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی 1392
  حجت نریمانی   محمد حسین ایران نژاد پاریزی

چکیده: این تحقیق با هدف مشخص نمودن قابلیت ترسیب کربن در چند گونه کشت شده در جنگلکاری ها و فضای سبز سایت ذوب آهن اصفهان از طریق بررسی و آنالیز اندامهای گیاهی و خاک آن منطقه انجام گرفت. لازم به ذکر است، این پژوهش بر روی پنج گونه (شامل: سرو نقره ای، کاج الدار، بادام کوهی، لیلکی امریکایی و اقاقیا) از گونه های مختلف کشت شده در منطقه با سنین 17 تا 18 سال صورت گرفت. در هر قطعه مورد مطالعه ترانسکتی به طول 100 متر اجرا شده( حدودا در هر ترانسکت 30 درخت) و اطلاعاتی از درخت شامل قطر برابر سینه(dbh)، ارتفاع (h) و قطرهای کوچک (l) و بزرگ (w) تاج اندازه گیری گردید. در ضمن جهت برآورد تعداد در هکتار هر گونه تعداد 10 پلات 200 متر مربعی (02/0 هکتاری) به صورت تصادفی در قطعات هر گونه در منطقه اجرا شد. سپس برای هر گونه پنج طبقه قطری مشخص شد. با توجه به پراکنش تعداد در کلاسه های قطری و با توجه به ضوابط، شرایط و محدودیت در قطع درختان در یک منطقه با کاربری صنعتی، پس از صدور مجوز لازم، تعداد یک اصله از هر کلاسه قطری به صورت تصادفی انتخاب، نشانه گذاری و قطع گردید. پس از قطع درخت، اندام های مختلف (ریشه، تنه و شاخه و برگها) توزین شدند. به منظور بررسی خاک، در هر ترانسکت اجرا شده در منطقه یک پروفیل خاک حفر گردید. در کل تعداد 8 پروفیل خاک در قطعات مورد نظر برداشت شد. در نمونه های خاک، کربن آلی به علاوه تعدادی فاکتور فیزیکی و شیمیایی بررسی شد. درصد کربن آلی نمونه تنه و شاخه، ریشه و برگ و لاشریزه به روش احتراق در کوره تعیین شد. به طور کلی اندام چوبی (مجموع تنه و شاخه ها) در تمامی گونه ها میزان ذخیره کربن بیشتری نسبت به دو اندام دیگر دارد و بعد از آن ذخیره کربن ریشه و سپس ذخیره کربن برگ تاج درختان قرار گرفته اند.همچنین نتایج این تحقیق نشان داد،گونه سرو نقره ای از بین چهار گونه دیگر مورد مطالعه بیشترین میزان ترسیب کربن در هکتار (31 درصد) را به خود اختصاص داده است. به طور کلی در هر هکتار از منطقه مورد مطالعه سهم ذخیره کربن بیوماس 30 درصد و سهم ذخیره کربن خاک 70 درصد بدست آمد و نشان می دهد که ذخیره کربن در خاک بیشتر از بیوماس هوایی می باشد. در پایان نیز طبق محاسبات انجام گرفته، مجموعا توده های مورد مطالعه و خاک آنها، 34/517 میلیون دلار، ارزش اقتصادی حاصل از ترسیب کربن در منطقه مورد مطالعه دارند.