تشخیص ساختارهای زمین شناسی زیرساختی در مراحل اولیه عملیاتی احداث سد امری لازم است. مدل سازی به عنوان یک ابزار ژئوفیزیکی مناسب برای بدست آوردن تصاویر دو و سه بعدی از ساختارهای زمین شناسی به کار می رود. روش لرزه ای شکست مرزی تغییرات فضایی پارامترهای پتروفیزیکی مانند سرعت لرزه ای و پارامتر جذب را بوسیله آنالیز اولین زمان رسیدهای سیگنال های لرزه ای تولید شده، بررسی می کند. این پارامترها می تواند وابسته به جنس سنگ، تخلخل، درزه ها، هوازدگی و سایر فاکتور های زمین شناسی باشند. اساس این روش بر مبنای حرکت امواج لرزه ای شکست مرزی و انکسار آن ها از لایه های مختلف می باشد. تفسیر داده های لرزه ای شکست مرزی در ایران عمدتاً به صورت تفسیرهای دستی و با استفاده از یک سری جداول استاندارد انجام می شود، با توجه به اهمیت پروژه های نیروگاهی در کشور و صرف هزینه های بسیار بالا در مراحل تکمیلی مطالعات، به دست آوردن نتایج قابل اطمینان از داده های لرزه ای شکست مرزی که در تفسیر این داده ها تنها از روش های مدل سازی دقیق استفاده شده است، یک نیاز اساسی برای این گونه پروژه ها می باشد. اهمیت وارون سازی های رایانه ای علاوه بر دقت بالا و جلوگیری از وارد شدن خطای محاسبات دستی در تفسیر نتایج، این امکان را به مفسر می دهد تا با انجام روش دنبال کردن پرتو و تولید اولین زمان رسیدها، خطای مدل سازی را برآورد و نحوه برازش داده های بدست آمده از مدل را با داده های برداشت شده مورد بررسی قرار دهد. در این مطالعه در نظر است که با استفاده از داده های لرزه ای شکست مرزی برداشت شده از منطقه ای واقع در نزدیکی روستای سورک از استان چهارمحال و بختیاری به وسیله پردازش رایانه ای، به وسیله نرم افزار seisimager که توسط شرکت geometrics معرفی شده است، ساختارهای زمین شناسی منطقه برای احداث سد سورک مورد تحلیل قرار گیرد که بدین وسیله بتوان دید کلی از ساختارهای زیرسطحی منطقه بدست آورد. این نرم افزار برای استخراج اولین زمان رسید ها از برنامه pickwin و برای مدل سازی داده ها و محاسبه مقاطع سرعت و دنبال کردن پرتو از برنامه plotrefa، استفاده می کند و در برنامه plotrefa از ترکیب روش زمان دوطرفه با آنالیز کمترین مربعات برای مدل ساازی استفاده شده است. با توجه به مشاهدات، انطباق خوبی بین نتایج مدل سازی و زمین شناسی در تمامی پروفیل ها وجود دارد و هم چنین خطای rms مدل سازی پروفیل های 1 تا 8، نشان می دهد که مقاطع بدست آمده هم-بستگی بالایی با داده های شبیه سازی شده دارند. در نهایت می توان نتیجه گیری نمود که این روش برای مدل سازی داده های لرزه ای شکست مرزی مناسب بوده و نتایج بدست آمده با زمین شناسی منطقه هماهنگی خوبی نشان داده است.

با توجه به اهمیت ساختمان های زمین شناسی در مناطق نفت خیز و اثر پدیده های ساختمانی مختلف در این ساختمان ها از جمله گنبد های نمکی همواره تلاش برای شناسایی بهتر این ساختمان ها وجود داشته است. اما تا به امروز همواره روش های اکتشافی تقریباً به صورت جداگانه به بررسی این ساختارها پرداخته است و به همین جهت به دست آوردن نتیجه ای که شامل تمامی روش های اکتشافی باشد ممکن نبوده است. سیستم اطلاعات مکانی (gis) بعد از سال 1980، به عنوان ابزاری جدید برای تصمیم گیری و مدیریت بسیاری از شاخه های علوم زمین از جمله اکتشافات ذخایر معدنی و هیدروکربوری در هر مقیاس محلی و ناحیه ای مورد استفاده قرار گرفت. این سیستم جعبه سیاهی برای حل مشکلات اکتشافی نیست، بلکه ابزاری برای تجزیه و تحلیل کمّی و کیفی داده ها، بازیابی بانک اطلاعات، ذخیره سازی و به هنگام سازی آن برای مدل های اکتشافی می باشد. لذا سیستم gis همان روش های اکتشافی سنتی را با حداکثر دقت، سرعت و کمترین زمان و هزینه مدل سازی می نماید. تاقدیس دهنو در جنوب غرب ایران در یکی از تشکیلات هیدروکربوری قرار گرفته است. ارزیابی وضعیت ساختار آن با هدف شناسایی پتانسیل ذخایر هیدروکربوری با روش های سنتی ژئوفیزیک و زمین شناسی ساختاری مطالعه و بررسی شده است. با توجه به محدودیت روش های سنتی، در این تحقیق تلاش شد، با ارائه استراتژی جدید و بهینه اکتشافی از gis استفاده گردد. روش های مدرن عددی و غیر عددی مدل سازی تاقدیس دهنو از قبیل روش فازی برای تلفیق لایه های اطلاعاتی و روش k نزدیک ترین همسایه برای آنالیز تصاویر tm لندست محدوده دهنو استفاده شد. مهمترین لایه های اطلاعاتی در محیط gis از قبیل گرانی، مغناطیس، مگنتوتلوریک و زمین شناسی ساختاری می باشد. به منظور بررسی ارتباط بین توده های نمکی سطحی و ساختار ناحیه دهنو از پردازش تصاویر لندست و مقایسه با ساختار گسل ها نتایج موفقیت آمیز در محیط gis حاصل شد. ارائه مدل دو بعدی و سه بعدی در ناحیه دهنو عملکرد دو منشاء نیرو های تکتونیکی و نمک را در تاقدیس نشان می دهد که در مجموع تحلیل این مدل ها اهمیت روش mt را برای ارزیابی عملکرد نمک هرمز در عمق و روش آنالیز تصاویر لندست و ارتباط آنها در سطح زمین آشکار نمود. لازم به ذکر است که مدل های تهیه شده توسط داده های مگنتوتلوریک توسط نرم افزار winglink به خوبی توانسته است عملکرد نمک را در اعماق نشان دهد و سالم بودن تاقدیس را در سطح اثبات نماید. همچنین نتایج تلفیق لایه ها نیز به خوبی تفسیر های زمین شناسی را تا?یید می نماید و منطقه برونزد نمک را نیز که به عنوان شاهد منطقه می توان استفاده کرد مشخص کرده است. استفاده از این مدل در سایر ساختار های جنوب غرب ایران می تواند وضعیت عملیات اکتشافی را با کاهش هزینه ها (کمینه سازی معیار های نامطلوب) و افزایش دقت و سرعت (بیشینه سازی معیار های مطلوب) بهینه سازی نماید. ضمناً استفاده از روش مگنتوتلوریک و همچنین روش های سیستم اطلاعات مکانی (به منظور به دست آوردن تفسیری جامع از همه داده های تهیه شده) برای اکتشاف مناطق نفت خیز به ویژه گنبد های نمکی بسیار مفید خواهد بود.