چکیده در این پروژه به بررسی میزان آمین های بیوژن پوترسین ، کدورین وهیستامین ماهی گیدر (thunnus albacares) و رابطه ی آن ها با بارمیکروبی حاصل از دو روش نگهداری در یخ و انجماد پرداخته شد.پس از کشت میکروبی قطعه ای از عضله های 15 نمونه ماهی گیدرعصاره ای را استخراج کرده و مورد آنالیز شیمیایی قرار دادیم.بیشترین تعداد نمونه های ردیابی شده برای آمینها به ترتیب برای پوترسین، کدورین و سپس هیستامین بوده است. با نگهداری ماهیان در یخ، مشاهده گردید که آمین پوترسین به عنوان عمده ترین آمین تشکیل شده در این شرایط نگهداری بوده است با افزایش بار باکتریایی میزان تولیدآمین های پوترسین، کدورین و هیستامین افزایش می یابدو این دو فاکتور بار باکتریایی و تولید آمین ها با یکدیگر رابطه تنگاتنگ و مستقیمی دارند.با افزایش بار باکتریایی، مقدار پوترسین در عضله نگهداری شده در یخ افزایش یافته و از رابطه خطی مثبت، بالا (97/0= r) و معنی داری(05/0p<) برخوردار است. طی نگهداری در یخ و انجماد بیشترین مقدار آمین پوترسین مربوط به نمونه ای بوده است که بیشترین بار باکتریایی را داشته است. با افزایش بار باکتریایی، مقدار کادورین در عضله نگهداری شده در یخ افزایش یافته و از رابطه خطی، مثبت، بالا (94/0 = r) و معنی داری(05/0p<) برخوردار است. همینطور با افزایش بار باکتریایی مقدار هیستامین در عضله نگهداری شده در یخ افزایش یافته و از رابطه نمایی، مثبت، بالا (99/0 = r) و معنی داری(05/0p<) برخوردار است.به همین صورت با افزایش بار باکتریایی، مقدار پوترسین و کاداورین در عضله نگهداری شده به حالت انجماد افزایش یافته و از رابطه نمایی مثبت، بالا (98/0 = r) و(96/0 = r) و معنی داری(05/0p<) به ترتیب برخوردار است . تولید آمین هیستامین در حالت یخ و انجماد بسته به تولید آمین پوترسین و کاداورین است و با افزایش تولید پوترسین و کاداورین میزان تولید آمین هیستامین نیز افزایش می یابد.در حالت انجماد آمین هیستامین رد یابی نشد چون باکتری های موجود در نمونه های منجمد سایکروفیل اندو قادر به تولید آمین هیستامین نمی باشند. کلمات کلیدی:آمینها ی بیوژن(هیستامین،پوترسین،کاداورین)،ماهی گیدر((thunnus albacares، بار باکتریا یی، یخ،انجماد.

این آزمایش، جهت بررسی اثر میزان ویتامین c، مدت زمان تغذیه و وزن ماهی بر میزان بقاء بچه ماهیان کپور در شوری های مختلف، انجام گردید. برای اینکار، سه گروه وزنی: 1-5/0 ، 5/1-1 و 2-5/1 گرم از ماهیان کپور با سه جیره: غذای کارگاه (شاهد)، غذای کارگاه به همراه 45 و 1000 میلی گرم ویتامین c به ازای کیلوگرم غذا، به مدت 3، 7 و 14 روز تغذیه شدند و سپس بچه ماهیان به شوریهای صفر، 9، 13 و 15 گرم بر لیتر منتقل شدند و تلفات آنها پس از 72 ساعت ثبت گردید. این آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی انجام گرفت که در آن وزن به عنوان بلوک و میزان ویتامین c جیره، مدت زمان تغذیه و شوری به عنوان متغیر در نظر گرفته شدند. نتایج حاکی از این بود که شوری و مدت زمان تغذیه اثر معنی داری بر میزان بقاء پس از مواجهه با تنش شوری دارند؛ ولی اثر وزن، غلظت ویتامین c و سایر برهمکنش ها معنی دار نبود. بیشترین بقاء در تیمار تغذیه شده به مدت 14 روز بدست آمد. نتایج حاکی از این است که کپور به تنش شوری حساس است و مدت زمان تغذیه با ویتامین c، بر میزان بقا آن در مواجهه با تنش شوری موثر است.

چکیده این تحقیق به منظور تعیین صید به ازای واحد تلاش صیادی (cpue) و ترکیب صید ضمنی فانوس ماهیان (myctophidae) در آبهای اطراف جاسک و در محدوده طول جغرافیایی تا و عرض جغرافیایی تا انجام گرفت. نمونه برداری توسط کشتی ترالر و یک دستگاه تور ترال میان آبی مخصوص صید فانوس ماهی با اندازه چشمه کشیده درکیسه 10 میلی متر، از جنس پلی اتیلن انجام گرفت. طی نمونه برداری در فصول پاییز و زمستان سال 1389 از مجموع 140 بار تورکشی، 681000 کیلوگرم فانوس ماهی و 286935کیلوگرم صید ضمنی بدست آمد. میانگین cpue در 67 ایستگاه 2077 کیلوگرم در ساعت به دست آمد. حداقل cpue بدست آمده در منطقه برابر 66/66 کیلوگرم در ساعت بود که در فصل پاییز رخ داد و حداکثر 10130 کیلوگرم در ساعت به دست آمد که مربوط یه فصل زمستان می باشد. نتایج حاصله نشان داد که میزان cpue فانوس ماهیان در دو فصل اختلاف معنی داری دارند (05/0 .( p <و به طور چشمگیری میزان صید فانوس ماهیان در فصل زمستان افزایش داشته است. میزان cpue فانوس ماهیان در ایستگاه های مختلف نشان داد که cpue این ماهیان در ایستگاه های مختلف تفاوت معنی داری دارند (05/0 .( p<بیشترین میزان cpue مربوط به مناطقی است که در محدوده مختصات جغرافیایی و قرار دارند. ماهی یال اسبی با حدود 57 درصد از کل صید ضمنی بیشترین مقدار صید ضمنی در فصل پاییز بود و ماهیانی چون گربه ماهی و سنگسر معمولی و سیم دریایی قرمز کمترین مقدار را شامل می شدند. ماهی یال اسبی در فصل زمستان نیز با حدود 57 درصد از کل صید ضمنی بیشترین مقدار صید ضمنی در فصل زمستان را تشکیل می دهد و ماهیانی چون زمین کن ماهیان و صدف و خرچنگ کمترین مقدار را شامل می شدند. اما در بین ماهیان دو فصل از لحاظ مقدار تفاوت معنی داری دیده نشد (05/0. ( p >

‎ ‎این پژوهش در صیدگاه های ساحلی استان بوشهر،‎ ‎از مهر 1389 تا اسفند 1389 و به منظور مطالعه ‏تاثیر‎ ‎دو ضریب آویختگی 5/0 و 6/0 تورهای گوشگیر سطح زی بر روی ‏cpue، ترکیب صید ضمنی، ‏ترکیب گونه ای ماهیان و ترکیب طولی ماهیان شیر صید شده انجام شد. در مجموع6 گشت دریایی و 36 ‏بار توراندازی توسط هر کدام از تورها انجام شد که 889/55 تن از گونه های مختلف ماهیان سطح زی ‏صید شد که 409/26 تن آن مربوط به تور با ضریب آویختگی 5/0 و 480/29 تن آن مربوط به تور با ‏ضریب آویختگی 6/0 بود. در بررسی تاثیر ضریب آویختگی بر روی مقدار صید به ازای واحد تلاش، ‏هیچ تفاوت معناداری بین ضریب آویختگی و مقدار صید به ازای واحد تلاش مشاهده نشد(05/.<‏p‏)‏‎.‎‏ ‏بررسی روند تغییرات ترکیب گونه ای ماهیان صید شده در کل دوره تحقیق نشان داد که در تور گوشگیر با ‏ضریب آویختگی5/0، ماهی هوور با 8/48 درصد، زرده با 4/25 درصد، سارم با 17 درصد، کوسه با 9/3 ‏درصد، شیر با 4/3 درصد، سوکلا با 2/1 درصد و کوتر با 3/. درصد ترکیب صید را تشکیل دادند. در تور ‏با ضریب 6/0، هوور با 3/52 درصد، زرده با 3/24 درصد، سارم با 6/16 درصد، شیر با 3/3 درصد، ‏کوسه با9/2 درصد، سوکلا با 6/0 درصد و کوتر با 2/0 درصد ترکیب صید را تشکیل دادند. مقدار صید ‏ضمنی در تور با ضریب آویختگی 5/0 برای گونه هوور 5/50 درصد، زرده 3/26 درصد، سارم 6/17 ‏درصد، سوکلا 2/1 درصد، کوسه 4 درصد و کوتر 3/0 درصد بدست آمد و مقدار صید ضمنی در تور با ‏ضریب آویختگی 6/0 برای گونه هوور 54 درصد، زرده 1/25 درصد، سارم 1/17 درصد، سوکلا 6/0 ‏درصد، کوسه 3 درصد و کوتر 2/0 درصد بدست آمد. در بررسی تاثیر ضریب آویختگی های 5/0 و 6/0 ‏بر روی ترکیب طولی ماهی شیر، هیچ تفاوت معنی داری بین دو تور با ضریب آویختگی مشاهده ‏نشد(05/.‏p>‎‏). ‏ واژه های کلیدی: استان بوشهر، تور گوشگیر، صید به ازای واحد تلاش، ضریب آویختگی

در حال حاضر صیادان تالاب انزلی برای صید ماهیان استخوانی از تور گوشگیر ثابت استفاده می نمایند. این تحقیق با هدف مقایسه cpue (صید به ازای واحد تلاش)، ترکیب گونه ای، فراوانی طولی و میزان آسیب پذیری ماهیان استخوانی تالاب انزلی با دو روش تور گوشگیر ثابت و تله مخروطی به مدت 5 ماه از آبان تا اسفند 1389 در تالاب انزلی صورت پذیرفت. برای این منظور 10 رشته تور گوشگیر ثابت و 10 دستگاه تله مخروطی مستقر گردید. میزان cpue هر رشته تور گوشگیر ثابت 03/0±17/0 کیلوگرم و هر دستگاه تله مخروطی 07/0±26/0 کیلوگرم در 24 ساعت به دست آمد که اختلاف معنی دار بود (05/0p< ). همچنین میزان آن برای هر 100 متر مربع از تور گوشگیر ثابت و تله مخروطی به ترتیب 28/0±36/1 کیلوگرم و 54/0±14/2 کیلوگرم در 24 ساعت محاسبه گردید که اختلاف معنی دار بود (05/0p< ). در کل تعداد 8 گونه ماهی شامل اردک ماهی، کاراس، کپور معمولی، لای ماهی، سرخ باله، اسبله، فیتوفاگ و آمور صید شدند. بیشترین فراوانی نسبی (درصد) ماهیان صید شده برای تور گوشگیر ثابت، ماهی کاراس با 38 درصد و برای تله مخروطی، اردک ماهی با 65 درصد تعیین گردید. ماهیان صید شده در تله های مخروطی از نظر ترکیب گونه ای با دامنه تغییرات کمتر ولی از نطر فراوانی طولی و وزنی با دامنه تغییرات بیشتری نسبت به تورهای گوشگیر ثابت بودند. میزان صدمات وارده به ماهی صید شده در تله های مخروطی در مقایسه با تورهای گوشگیر ثابت، کمتر و مدت زمان ماندگاری یا زنده بودن ماهی در آن بیشتر بود (01/0p<). نتایج این بررسی نشان داد که استفاده از تله مخروطی به جای تور گوشگیر ثابت از نظر میزان صید، بازارپسندی و در نتیجه ارزش ریالی برای صیادان تالاب انزلی مقرون به صرفه تر خواهد بود و با بکارگیری این ابزار صید بر میزان درآمد آنان افزوده گردیده و همچنین آسیب کمتری به محیط زیست تالاب وارد می گردد.

با توجه به اطلاعات اندک در مورد میزان ذخایر ماهی یال اسبی سربزرگ (trichiurus lepturus)و صید ضمنی حاصل از تورهای ترال این گونه، این مطالعه با هدف برآورد ذخایر و تعیین میزان و ترکیب گونه ای صید ضمنی به دست آمده در صیدگاه های ماهی یال اسبی در سال 1389 طی فصل بهار و تابستان در استان بوشهر و فصل پاییز در استان هرمزگان صورت پذیرفت. عملیات نمونه برداری توسط کشتی های ترالر کیش به طول 47 متر و عرض 3/7 متر در فصول صید و طی 85 بار توراندازی انجام شد. تور مورد استفاده تور ترال یال اسبی با طناب فوقانی به طول 41 متر، اندازه چشمه در کیسه تور و شماره نخ به ترتیب 75 (کشیده) و 4 میلی متر بود. میزان بیومس و میانگین cpua ماهی یال اسبی در منطقه مطاف 67/7861 تن و(kg.nm-2) 27/914 ± 04/6624، صیدگاه تنب 3/3939 تن و (kg.nm-2) 5/2674 ± 20/11201 و در منطقه هنگام 2/840 (kg.nm-2) 397 ± 93/1731 برآورد گردید. بیشترین فراوانی طولی ماهی یال اسبی صید شده برای فصل بهار و تابستان در دامنه طولی 31-21 سانتی متری و کم ترین فراوانی طولی برای فصل بهار و تابستان در دامنه طولی 53-43 سانتی متری بود. توزیع فراوانی طولی ماهی یال اسبی بین دو فصل بهار و تابستان دارای اختلاف معنی داری در سطح بود. در میان 45 گونه از 38 خانواده شناسایی شده در این مطالعه در استان بوشهر 34 گونه متعلق به ماهیان استخوانی، 8 گونه غضروفی و 3 گونه بی مهره بود. از 8/732 تن صید ضمنی برآورد شده در این استان، ماهیان استخوانی 9/83 درصد ( 8/614 تن)، ماهیان غضروفی 4/12 درصد (9/90 تن) و نرم تنان کمتر از 7/3 درصد (27 تن) از کل صید را به خود اختصاص دادند. در صیدگاه های استان هرمزگان 45 گونه آبزی متعلق به 31 خانواده شناسایی شد، که به تفکیک شامل 37 گونه ماهی استخوانی متعلق به 24 خانواده، 9 گونه ماهی غضروفی متعلق به 5 خانواده و 2 گونه بی مهره از 2 خانواده بودند. از 9/652 تن صید ضمنی برآورد شده، ماهیان استخوانی 90 درصد ( 6/587 تن)، ماهیان غضروفی 91/9 درصد (7/64تن) و نرم تنان کمتر از 1/0 درصد (65/0 تن) از کل صید را به خود اختصاص دادند. همچنین فراوانی نسبی گونه هدف 75/67 درصد، گونه های تجاری 81/17درصد، گونه های آبزی کوچک دورریز 58/10درصد و گونه های درشت دورریز 84/3 درصد بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که تغییرات عمقی، فصلی و مکانی بر روی میزان و ترکیب صید ضمنی تاثیرگذار است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهنده فشار بالای حاصل از تولید صید ضمنی توسط ترال یال اسبی در صیدگاه های ماهی یال اسبی در استان هرمزگان و بوشهر می باشد.

این تحقیق با هدف بررسی پراکنش و cpue میگوی ببری سبز (p. semisulcatus) و تاثیر برخی از عوامل فیزیکوشیمیایی آب دریا بر پراکندگی آن در آب های ساحلی استان بوشهر در فصل صید میگوی سال 1390 انجام شد. عملیات نمونه برداری به روش نمونه برداری تصادفی مطبق در 3 طبقه عمقی کمتر از 10 متر، 20-10 متر و 30-20 متر انجام گردید. در پایان 44 فقره تورکشی، گونه های میگوی ببری سبز (p. semisulcatus)، میگوی جینگا (m. affinis)، میگوی مهاجر (m. stebbingi)، میگوی کیدی (p. stylifera) و میگوی ویولُن زن (m. stridulans) ترکیب صید میگو را تشکیل دادند. میگوی ببری سبز با 9/151±5/94 گرم بر کیلومتر مربع غالبیت صید را به خود اختصاص داد و تراکم بیشتری را در صیدگاه های جنوبی نسبت به صیدگاه های شمالی داشت (05/0>p). میزان cpua گونه های مختلف میگو اختلاف معنی داری با هم داشت (05/0>p). همچنین نتایج آزمون آنالیز واریانس دو طرفه نشان داد که عمق و گونه های میگو اثر متقابلی بر هم ندارند (05/0< p). میزان cpue میگوی ببری سبز 353/9±357/6 کیلوگرم در ساعت برآورد گردید و آنالیز داده ها نشان داد که بین میزان cpue میگوی ببری سبز در اعماق مختلف تفاوت معنی داری وجود ندارد (05/0< p). توزیع فراوانی طولی میگوی ببری سبز در بین طبقات عمقی با هم مقایسه گردید. پراکنش طولی میگوی ببری سبز بین سه طبقه عمقی تفاوت معنی داری داشت (05/0p<). نتایج حاصل از آزمون همبستگی مجذور اتا نشان داد که بین اندازه میگو و عمق همبستگی بسیار ضعیفی وجود دارد (05/0p<). بین میزان cpue میگوی ببری سبز و فاکتورهای دما و شوری آب دریا در فصل تابستان ارتباط معنی داری وجود نداشت (05/0< p). متأسفانه سالیانه ذخایر میگوی ببری سبز در حال کاهش است با توجه به اینکه گونه میگوی ببری سبز به لحاظ کسب درآمد و سودآوری نقش به سزایی را در زندگی صیادان میگوگیر استان بوشهر ایفا می کند، ضربه به ذخایر این گونه تبعات اجتماعی-اقتصادی ناگواری خواهد داشت.

پایداری اکسیداتیو روغن ها و چربی ها و فراورده های غذایی پرچرب تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند اکسیژن، نور، حرارت، یون های فلزی و آنزیم ها قرار می گیرد و در نهایت فساد اکسیداتیو رخ می دهد. کاربرد آنتی اکسیدان های سنتزی برای به تاخیر انداختن فساد اکسیداتیو، با وجود داشتن کارآیی بالا، به دلیل احتمال سمیت و سرطانزایی، زیر سوال قرار گرفته است. هدف از این تحقیق، معرفی آنتی اکسیدان های طبیعی بوده که بیشترین پایداری اکسیداتیو را برای فیله ماهی فراهم کند، عمر انباری آن را افزایش دهد و بتواند جایگزین آنتی اکسیدان سنتزی شود. آنتی اکسیدان های طبیعی حاصل از گیاهان از قبیل عصاره سیر، برگ درخت توت، آویشن شیرازی، عصاره رزماری، عصاره چای سبز، گزنه، برگ زیتون، عصاره هسته انگور، پوست سبز پسته، پیاز، برگ نعناع و عصاره هسته انار و... و آنتی اکسیدان های شیمیایی شامل bht، bha، tbhq، pg و ... را می توان نام برد. با در نظر گرفتن اثرات منفی مصرف آنتی اکسیدان های سنتزی بر سلامت مصرف کنندگان و همچنین با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق و معیارهای رتبه بندی، می توان آنتی اکسیدان های طبیعی حاصل از گیاهان را به عنوان جانشین آنتی اکسیدان های سنتزی برای حفظ کیفیت و افزایش ماندگاری فیله ماهی و ادامه کار در مقیاس وسیع تر پیشنهاد نمود. نتایج حاصل نشان می دهد استفاده از عصاره های گیاهی در افزایش کیفیت فیله ماهی نقش موثرتری نسبت به آنتی اکسیدان های سنتزی دارند.

کلاژن یکی از اجزاء اصلی بافت پیوندی در مهره داران و بی مهرگان است و بیشتر در پوست، استخوان و بافت های پیوندی یافت می شود. از طرف دیگر ژلاتین گروهی از بخش های پروتئینی است که در طبیعت وجود ندارد. ژلاتین یک پروتئین دناتوره شده است که از هیدرولیز حرارتی کلاژن بدست می آید و دارای خاصیت رئولوژیکی تبدیل ژل به سول در اثر فرآیند حرارتی بازگشت پذیر می باشد. ژلاتین یکی از مهمترین بیوپلیمرها است که کاربرد گسترد ه ای در زمینه های غذایی، دارویی، آرایشی، عکاسی و صنعتی دارد. ژلاتین تجاری از پوست و استخوان خوک و گاو تهیه می شود .مطالعات زیادی در مورد ژلاتین پستانداران انجام شده است اما ریسک آلودگی به جنون گاوی در ژلاتین پستانداران، همچنین تقاضای زیاد برای غذاهای حلال، نیاز به تهیه ژلاتین ماهی در کاربردهای غذایی را افزایش داده است. هدف از این تحقیق مقایسه رو ش های تولید کلاژن و ژلاتین از آبزیان است. تبدیل کلاژن به ژلاتین قابل حل می تواند بوسیل? گرم کردن کلاژن در اسید یا باز انجام شود (روش اسیدی و قلیایی). طبق تحقیقات به عمل آمده روش اسیدی برای کمتر کردن پیوند کووالانسی کلاژن در پوست ماهی مناسب ترین روش می باشد، در حالیکه روش بازی برای کلاژن های با کمپلکس بیشتر که در پوست هایی نظیر پوست گاو یافت می شود، مناسب می باشد.

چکیده با توجه به نیاز روزافزون به پروتئین چه به عنوان غذای انسان و چه به عنوان یکی از عناصر مورد نیاز در تغذیه ماهیان پرورشی، غذای دام و طیور و عدم توجه به برخی منابع موجود که می تواند منابعی سرشار از پروتئین باشند. در این تحقیق چند روش مختلف برای استخراج از منابع کم ارزشی نظیر ماهیان کوچک، ماهیانی با استخوان های زیاد و پرچرب نظیر روش استخراج با تغییر ph، تولید سوریمی، تولید پروتئین تغلیظ شده و تولید پروتئین هیدرولیز شده ماهی و کاربردهای آن ها مورد بررسی قرار گرفت و از تحقیقات مختلف نشان داده شد که روش استخراج با تغییر ph به دلیل استفاده از تمام قسمت های بدن ماهی، بدون تاثیر نامطلوب بر فرآورده ی نهایی، بازده بالا و امکان جداسازی کلیه مواد نامطلوب از پروتئین عضله به وسیله سانتریفوژ از سه روش دیگر مناسب تر به نظر می رسد. از طرف دیگر بازیافت از تولیدات ضمنی نظیر جریان فرآیند تولید سوریمی و در زمان فیله کردن و فرآیند فرآوری سخت پوستان به دلیل باز گرداندن پروتئین به جریان تولید باعث افزایش بازده خواهد شد.

این مطالعه با هدف بررسی تاثیر قطر نخ در بافته توری روی صید به ازای واحد تلاش صیادی، تعداد ماهی زیر اندازه بلوغ، فراوانی طولی و ترکیب گونه ای دردو تور گوشگیر مولتی فیلامنت و مونوفیلامنت درسال 1391 طی ماههای مهر و آبان در صیدگاه های استان بوشهر صورت گرفت. عملیات نمونه برداری توسط دو فروند شناور صیادی انجام شد. در این تحقیق ازتور مولتی فیلامنت با اندازه چشمه 140 میلی متر در حالت کشیده با قطر نخ 1/8 میلی متر و تور مونوفیلامنت با اندازه چشمه 135 میلی متر در حالت کشیده با قطر نخ 0/8 میلی متراستفاده شد. محیط خارجی چشمه تور مولتی فیلامنت، 280 میلی متر و مونوفیلامنت، 270 میلی متر و محیط داخلی چشمه تور مولتی فیلامنت، 265/6 میلی متر و مونوفیلامنت، 263/6 میلی متر بدست آمد که با تقریب 2 میلی متر با یکدیگر برابر است. پس از هر مرحله تورکشی و تخلیه صید روی عرشه کشتی، صید ضمنی از گونه هدف جدا شده سپس با استفاده از کلید های شناسایی معتبر، در حد جنس و گونه مورد شناسایی قرار گرفتند. برای تعیین ترکیب گونه ای 20 درصد از کل ماهیان جمع آوری شده به صورت تصادفی جدا شد و به تفکیک جنس و گونه مورد شمارش قرار گرفت و ترکیب گونه ای تعیین شد. کلیه تجزیه و تحلیل های آماری و نمونه برداری ها در دو تور روی ماهی شیر (scomberomorus commerson) انجام شد. صید به ازای واحد تلاش صیادی ماهی شیر در تورمولتی فیلامنت، 167/47و در تور مونوفیلامنت 157/22 گرم بر واحد تور در ساعت بدست آمد. ماهی شیر (ماهی هدف) به لحاظ تعداد در تور گوشگیر مولتی فیلامنت، 6/09 درصد و در تور گوشگیر مونوفیلامنت، 6/30 درصد بدست آمد. در هر دو تور گوشگیر مولتی فیلامنت و مونوفیلامنت، گربه ماهی بزرگ و ماهی زرده به لحاظ تعداد به ترتیب بیشترین میزان صید را به خود اختصاص دادند. نتایج نشان داد که قطر نخ تاثیر معنی داری روی ترکیب گونه ای حاصل از دو تور نداشت(05/0<p). در تور گوشگیر مولتی فیلامنت بیشترین فراوانی طول ماهی شیر در طبقه طولی 98/80-93/35سانتی متر( 32/8 درصد) با میانه طولی 96/08سانتی متر، و برای تور مونوفیلامنت درطبقه طولی 93/34-87/89 سانتی متر( 31/54 درصد) با میانه طولی 90/61 سانتی متر بدست آمد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ضخامت نخ روی توزیع طولی ماهی شیر اثر معنی داری نداشت(05/0<p). در تور گوشگیر مولتی فیلامنت فراوانی ماهی شیر زیر اندازه بلوغ 5/1 درصد و در تور گوشگیر مونوفیلامنت، 11 درصد بدست آمد. در فراوانی ماهیان زیر سایز بلوغ بین دو تور تفاوت معنی داری وجود نداشت (05/0 <p). از آن جا که در استان بوشهر عمده تور ریزی تورهای گوشگیر مونو و مولتی فیلامنت در شب انجام می شود، میزان دیده شدن تور توسط ماهی در دو نوع تور تفاوتی نداشته و همچنین به دلیل تاریکی شب، ماهیان نیز قدرت و سرعت شنای کمتری داشته و احتمالاً بدون جهت مشخصی شنا کرده و در نتیجه در چنین حالتی، تفاوت معناداری در فراوانی طولی و ترکیب گونه ای صید و تعداد ماهی زیر اندازه بلوغ در دو تور مونوفیلامنت و مولتی فیلامنت مشاهده نمی شود. بنابراین تأثیر قطر نخ در بافته توری به تنهایی و بدون در نظر گرفتن قدرت و سرعت شنای ماهی، میزان دیده شدن تور، میزان تاریکی محیط تور ریزی، احتمالاتأثیری در انتخاب پذیری تور نمی گذارد. با توجه به موارد گفته شده و نتایج بدست آمده در این تحقیق، محیط داخلی چشمه تور مهم ترین عامل در انتخاب پذیری صید به لحاظ اندازه طولی، قطری و وزنی ماهیان بوده و قطر نخ در بافته توری چنین تأثیری را به تنهایی ندارد.

دو ابزار کاهنده صید ضمنی، ابزار خارج کننده آشغال ماهی و ماهیان نابالغ با اندازه ضلع 3 سانتی متر و پانل چشمه مربعی با اندازه چشمه کشیده 90 میلیمتر در ترال میگوی لنج ها در صیدگاه های سواحل هرمزگان مورد آزمایش قرار گرفت. در مجموع 42 فقره تورکشی در فصل صید میگوی سال 1390 انجام پذیرفت. در تور مجهز به jted، 702 کیلوگرم میگوی موزی، 180 کیلوگرم ماهی با ارزش تجاری و 1494 کیلوگرم صید دورریز در ساک و کاور تور به دست آمد. بر حسب وزن، jted مقدار 11% صید میگوی موزی، 49% صید دورریز و 30% ماهی تجاری با ارزش را از ساک تور خارج کرده بود. در تور مجهز به پانل چشمه مربعی، 618 کیلوگرم میگوی موزی، 230 کیلوگرم ماهی با ارزش تجاری و 2029 کیلوگرم صید دورریز در ساک و کاور تور بدست آمد. بر حسب وزن، پانل چشمه مربعی مقدار 18% صید میگوی موزی، 45% صید دورریز و 35% ماهی تجاری با ارزش را از ساک تور خارج کرده بود. تفاوت معنی داری بین تور مجهز به jted و پانل چشمه مربعی در خروج میگوی موزی مشاهده نشد (p > 0.05). همچنین تفاوت معنی داری بین تور مجهز به jted و پانل چشمه مربعی در خروج صید ضمنی مشاهده نشد (p > 0.05). در هر دو ابزار برای هر یک از 9 گونه مورد بررسی، ماهیان کوچکتر بیشتر در کاور تور قرار گرفته بودند. میانگین ضریب فرار بر حسب تعداد برای گونه های تجاری در ساک تور مجهز به jted و پانل چشمه مربعی به ترتیب 35 و 40% محاسبه شد. از منظر اکولوژیکی، ساک تور مجهز به پانل چشمه مربعی به طور آشکاری مقدم تر از ساک تور مجهز به jted می باشد به این دلیل که این ساک تور گونه های کوچکتر از حداقل اندازه ساحل آوری را کمتر نگه داشته و بازه انتخاب پذیری کوچکتری نیز دارد. بنابراین به نظر می رسد که جایگزین کردن ساک تور مجهز به پانل چشمه مربعی با ساک تور سنتی استاندارد، پیامدهای بهتری برای محیط زیست و اکوسیستم در برداشته باشد. در تمامی گونه ها به جز گونه شبه شوریده (p. macrophthalmus) مقادیر 50l محاسبه شده در هر دو تور مجهز به jted و پانل چشمه مربعی به طور قابل توجهی کوچکتر از اندازه طول در بلوغ می باشد. به این معنی که با افزایش اندازه ضلع در ابزار jted و اندازه چشمه در پانل چشمه مربعی می-بایست صید ماهیان کوچکتر از اندازه طول در بلوغ را به تاخیر انداخت تا به اندازه طول در بلوغ برسند. این عمل تاثیر مثبتی در میزان برداشت این گونه ها در پی خواهد داشت. متاسفانه ذخایر گونه های با ارزش تجاری به دلیل صید بی رویه به وسیله ترال میگو در سالیان اخیر در معرض خطر قرار گرفته است. پیشنهاد می گردد با ملزم کردن صیادان در استفاده از ابزار کاهنده صید ضمنی و همچنین بازبینی و اصلاح در ادوات و ابزار صید ترال میگو، با بهبود فرآیند صید درآمد بیشتری عاید صیادان شده و همزمان میزان صید ضمنی کاهش یابد.

این پروژه به منظور کاهش صید ضمنی در لنج های ترال میگوی استان هرمزگان انجام گرفته است. منطقه ی خلیج فارس جزو آب های گرمسیری و نیمه گرمسیری جهان است که صید میگوهای خانواده ی پنئیده 1 به طور گسترده در آن صورت می گیرد. در بین روش های مختلف صید، ترال میگوی نواحی گرمسیری بیشترین میزان صید دورریز را در دنیا دارد. در این مطالعه از یک نوع ابزار کاهنده ی صید ضمنی (پانل چشمه مربعی) با دو سایز مختلف اندازه چشمه، یعنی اندازه چشمه کشیده ی 75 و 90 میلیمتر به منظور کاهش صید ضمنی استفاده کرده ایم. در این مطالعه از روش تور ترال کاوردار استفاده شده است، تا بتوان عملکرد ابزار کاهنده را مورد بررسی قرار داد. پس از هر بار عملیات صید، محتویات ساک و کاور تور به طور جداگانه در هر طرف شناور تخلیه و سپس در سه طبقه ی میگو، ماهیان تجاری و ماهیان دورریز دسته بندی می شدند. کل ماهیان تجاری و زیرنمونه های گرفته شده از ماهیان دورریز و میگوها، اندازه گیری طولی و وزنی میگو و ماهیان و همچنین متوسط طول آن ها در دو حالت تور دارای ابزار cpue شدند. متوسط 22 (ساک تور) و تور بدون ابزار (ساک تور + کاور تور) توسط آزمون های آماری مربوطه مقایسه شدند. همچنین به منظور مقایسه ی عملکرد دو ابزار، صید خارج شده از هر ابزار (صید کاور تور) را مورد مقایسه قرار دادیم. نتایج نشان داد هر دو ابزار کاهنده ی استفاده شده در این مطالعه، صید ضمنی و صید میگو را به طور معنی داری کاهش داده اند. همچنین در عملکرد ابزار کاهنده، با چشمه های مختلف 75 و 90 میلیمتری، تفاوت معنی داری مشاهده نشد. در این مطالعه نشان داده شد ترال میگوی لنج ها در استان هرمزگان از متنوع ترین سیستم های صیادی است که صید ضمنی بالایی دارد، با توجه به اینکه بخش عمده ی صید میگو در خلیج فارس توسط لنج ها صورت می گیرد، بنابراین با استفاده از نصب ابزار کاهنده در تورهای ترال لنج های میگوگیر، گام بزرگی در حفظ ذخایر و همچنین کیفیت صیادی در خلیج فارس برداشته خواهد شد.

ماهی شوریده به دلیل اهمیت اقتصادی و بازار پسندی و اینکه از گونه های مهم تجاری و درجه یک محسوب می شود، همواره بعنوان یکی از گونه های هدف صید صیادان در جنوب کشور بوده است. این بررسی با تور گوشگیر مونوفیلامنت طی فصول صید 1391 – 1390 با هدف ترکیب گونه ای، فراوانی طولی و وزنی، رابطه طول – وزن و میزان صید به ازای واحد تلاش در آب های ساحلی جاسک انجام شده است. در مجموع تعداد 7651 عدد ماهی، مربوط به 39 گونه از 36 خانواده توسط تورگوشگیرمونوفیلامنت کفی طی 178 تورکشی صید و مورد زیست سنجی واقع شدند. ماهی شوریده با 81/26 درصد نسبت به سایرین بیشترین میزان را دارا می باشد. دامنه طولی ماهی شوریده بین 58 – 17/3 سانتی متر و بیشترین فراوانی در طبقه طولی 38– 35 (66/27%) می باشد. میانگین طول کل 02/5 ± 93/36 محاسبه شد. همچنین رابطه طول – وزن ماهی شوریده محاسبه شد و مقادیر a، b و 2r بترتیب 0095/0، 0092/3 و 88/0 بدست آمده که نشان دهنده رشد ایزومتریک می باشد. میزان صید به ازای واحد تلاش ماهی شوریده در ماه اسفند بیشترین (33/2463 گرم بر طاقه روز) و در ماه آبان کمترین (4/1122گرم بر طاقه روز) می باشد. میزان صید به ازای واحد تلاش برای ماهی شوریده در تور گوشگیر با چشمه 75 و 83 میلی متر به ترتیب 15904 و 29423 گرم بر طاقه روز بدست آمد که نشان دهنده عملکرد بهتر تور 85 نسبت به 75 می باشد. از روش غیر مستقیم هولت برای محاسبه پارامتر های انتخاب پذیری تور گوشگیر استفاده شده است. فاکتور انتخاب پذیری و خطای استاندارد به ترتیب 98/4 و 97/4 بدست آمد. براساس این روش حداقل اندازه چشمه گوشگیر مونوفیلامنت ماهی شوریده باید بزرگتر از 3/70 میلی متر باشد. اما براساس رابطه دور بدن با طول کل، چشمه تور 4/71 میلی متر بصورت کشیده جهت صید این ماهی پیشنهاد گردید. که این مساله برای پایداری ماهی شوریده در این منطقه مناسب می باشد.الگوی برداشت نشان داد که 5/40 درصد از ماهیان صید شده در اندازه های کمتر از طول بلوغ صید شده اند. در این مطالعه حالت های مختلف به دام افتادن ماهی شوریده هم در نظر گرفته شد که به ترتیب گوشگیر(81/67%)، سرگیر(36/15%)، تنه گیر(10/14%) و تورپیچ(71/2%) برآورد گردید.

این تحقیق با هدف ارزیابی ذخایر و مطالعه پراکنش ماهی گوازیم دم رشته ای nemipterus japonicus (bloch, 1971) در آب های استان بوشهر (حد فاصل بوشهر تا نایبند)، در سال 1392- 1391 صورت گرفت. نمونه برداری به صورت ماهانه و با استفاده از تورهای ترال میان آبی یال اسبی، گوشگیر و ترال میگو انجام شد. در مجموع 14 ایستگاه به صورت تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه میانگین cpua در عمق 60-50 و 70-60 متر به ترتیب (kg.nm2)8/850±2/1195 و (kg.nm2)1/730±7/946 به دست آمد. متغیر عمق روی میزان cpua تاثیر معنی داری نداشت (05/0 < p). هم چنین پس از آنالیز داده ها و مقایسه آن در دو لایه عمقی مشخص شد که cpue نیز در دو لایه عمقی تفاوت معنی داری نداشت (05/0 <p). به منظور تخمین پارامترهای رشد و مرگ و میر مقدار b برای این گونه برابر با 71/2 والگوی رشد آلومتریک منفی به دست آمد. پارامتر های kو l?به ترتیب 79/0 (در سال) و5/31 سانتی متر برآورد شد. مقدار t0برای این گونه با استفاده از مدل تجربی پائولی 2/0- تخمین زده شد. هم چنین tmax برای جنس نر و ماده به ترتیب 30/4 و 20/3 محاسبه شد. مقدار w?، 07/390 گرم برآورد گردید. مقدار lm50 برای این گونه 5/15 سانتی متر تخمین زده شد. مرگ و میر کل، مرگ و میر طبیعی و مرگ و میر صیادی برای این آبزی به ترتیب 12/2 (در سال)، 47/1 (در سال) و 65/0 (در سال) برآورد گردید. فاصله اطمینان به دست آمده برای جنس ماده 2/0 ± (20/2 – 35/1) و برای جنس نر 21/0 ± ((04/2- 43/1) به دست آمد. در این مطالعه تعداد 216 عدد معده پر (53/48%) و 14 معده نیمه پر (13/3%) و 215 معده خالی (32/48%) مورد بررسی قرار گرفت. ماهیان با دارا بودن 03/51% به عنوان غذای اصلی آبزی و سخت پوستان و خارپوستان بادارا بودن به ترتیب 66/15% و 21/15% به عنوان غذای فرعی و نرم تنان (52/5%) به عنوان غذای تصادفی آبزی محسوب می شوند. مقدار 32/48= vi بیانگر این موضوع می باشد، که این آبزی در ردیف آبزیان با تغذیه متوسط قرار دارد. شاخص گنادوسوماتیک در فروردین و آبان روند صعودی داشته و به اوج رسیدگی جنسی خود می رسد. ضریب بهره برداری برای این گونه 31/0 به دست آمد. مقدار ضریب بهره برداری با توجه به تلاش صیادی پایین می باشد. نتایج حاصل از این مطالعه بیانگر وجود پتانسیل صید تجاری مناسب ماهی گوازیم دم رشته ای در صیدگاه های استان بوشهر بود.

ذخایر ماهی یال اسبی (trichiurus lepturus) جزء منابع آبزی با ارزش اقتصادی بالا می باشد. این مطالعه با هدف مقایسه ترکیب وتراکم صید هدف و ضمنی در ترال میان آبی یال اسبی بین صیدگاه های استان بوشهر و هرمزگان انجام شد. عملیات نمونه برداری در سال 1392 طی فصل تابستان در استان بوشهر و فصل پاییز در استان هرمزگان انجام شد. عملیات نمونه برداری توسط کشتی ترالر صنعتی کلاس طبس به طول 27 متر و عرض 2/7 متر و طی 73 بار تورکشی در فصول صید صورت گرفت. تور بکار رفته در این تحقیق، تورترال میان آبی جنس نخ پلی اتیلن،چشمه تور 75 میلی-متر(گره تاگره مقابل) در قسمت ساک، شماره نخ 4 میلی متر، پانل فوقانی به طول 36 متر، پانل تحتانی به طول 26 متر، طناب فوقانی به طول 45 متر بود. مقدار msy یال اسبی در استان هرمزگان 758/1674 تن برآورد شد. میزان بیومس و میانگین cpua در منطقه مطاف بوشهر در هر مایل مربع 248/17 تن و ) kg.nm-2 ( 58/1076 ± 42/8624 و در صیدگاه های هرمزگان به ترتیب 309/15تن و ) kg.nm-2 ( 87/1529 ± 74/8105 برآورد شد. در این مطالعه در استان بوشهر 47 گونه آبزی از 34 خانواده شناسایی شد، که 35 گونه ماهی استخوانی متعلق به 25 خانواده، 9 گونه ماهی غضروفی متعلق به 6 خانواده و 3 گونه بی مهره از 3 خانواده بود. ماهیان استخوانی 21/92 ، ماهیان غضروفی 564/6 و بی مهره گان 226/1 درصد از کل صیدضمنی را به خود اختصاص دادند. فراوانی نسبی گونه هدف (تمام اندازه ها) 79/92، گونه های تجاری 65/3 و گونه های دورریز 56/3 درصد بود. در صیدگاه های استان هرمزگان 48 گونه آبزی از 38 خانواده شناسایی شد که 38 گونه ماهی استخوانی متعلق به 28 خانواده، 7 گونه ماهی غضروفی متعلق به 7 خانواده، 3 گونه بی مهره از 3 خانواده بود. ماهیان استخوانی 057/90، ماهیان غضروفی 708/9 و بی مهره گان 235/ 0درصد از کل صیدضمنی را به خود اختصاص دادند. هم چنین فراوانی نسبی گونه هدف (تمام اندازه ها) 825/73 ، گونه های تجاری 03/16 و گونه های دورریز 145/10 درصد بود. نتایج حاصل از این مطالعه می تواند به عنوان پایه ای برای انجام مطالعات طولانی مدت روی ذخایر ماهیان یال اسبی و برآورد آسیب های حاصل از روش ترال میان آبی روی ذخایر دیگر ماهیان استفاده شود.

هدف این پژوهش برآورد صید به ازای واحد تلاش صیادی (cpue)، صید بر واحد مساحت (cpua)، ساختار طولی ماهی مرکب و ترکیب صید ضمنی ترال های صید این گونه در سواحل دریای عمان بود.میانگین cpue و cpua ماهی مرکب به ترتیب 8/150±1/203 (kg/h) و 7/345±1948 (kg/nm2) برآورد شد.ترکیب صید ترال ماهی مورد استفاده در دریای عمان متشکل از 62 گونه از 42 خانواده به طوری که 47 گونه از ماهیان استخوانی، 9 گونه از ماهیان غضروفی، 3 گونه از سرپایان و 3 گونه سخت پوست از 42 خانواده بود.