پایان نامه موجود با عنوان شعر مهجر جنوبی با یک مقدمه وچهار فصل ونتیجه گیری زیر نظر استادان دکتر رسول نیا ودکتر نجفی تنظیم شده است. این پایان نامه به بررسی عوامل مهاجرت شاعران عرب از کشورهای سوریه ولبنان به قارّه آمریکا وچگونگی شکل گیری کانونهای ادبی در این قارّه توسّط این شاعران ونیز بررسی عملکرد وفعالیّت ادبی واهداف آنان ونقدوبررسی ظواهر موجود در شعر این شاعران پرداخته است. پژوهش حاضر بررسی کلی از اوضاع سیاسی واجتماعی وادبی عصر شاعران مهجر در لبنان وسوریه وسپس درقارّه آمریکای جنوبی می باشد که در فصل اول به اوضاع سیاسی واجتماعی واقتصادی مردم شام اشاره شداز آنروی که این اوضاع در کنار عوامل دیگر منجر به هجرت شاعران عرب به دیار غربت گردید. در فصل دوم به انجمن های ادبی که توسط شاعران مهجر در آمریکای شمالی وجنوبی تأسیس شد اشاره شد. فصل سوم نیز به معرفی چند تن از شاعران بارز مهجر جنوبی همچون شاعر قروی،فوزی معلوف وشفیق معلوف اختصاص یافته است. فصل چهارم نیزبه بررسی شعر مهجر جنوبی ونقدوبررسی اشعار آنها ونیز به اغراض ووی‍ژگیهای شعر جماعت اندلسی پرداخته است. از نتایج این پژوهش آنست که این شاعران ادبیات عرب را که مدتهای مدیدی دچار رکود شده بود زنده کرده وروح جدیدی در آن دمیدند.اینان با تأثیر پذیری از فرهنگ وادب غرب وهمچنین از طریق الگوبرداری از ادبیات قدیم عرب توانستند نوآوریهای جدیدی در شعر عربی بوجود آورند.دیگر اینکه دوری از وطن وغربت تأثیر بسزایی بر ادبیات آنان داشته ودرونمایه اصلی شعرآنان می باشد،ودرونگرایی وپرداختن به ذات ونفس خویش درشعر این شاعران بسیار چشمگیر میباشد.

چکیده: به دلیل پرورش یافتن امام علی (ع) در خانه ی وحی و نبوت و مشاهده نزول آیات قرآنی وگردآوری و تنظیم قرآن توسط ایشان و پیوند و همراهی امام (ع) با قرآن، طبیعی است که مفاهیم و اصول قرآن در افکار و عقاید حضرت (ع) منعکس گردد و ایشان ترجمان پژواک قرآن برای امت اسلامی باشد به طوری که گفته می شود: «علی (ع) قرآن ناطقی است که کلمات الهی در قرآن صامت را شرح و تفسیر می دهد» و از اینجاست که مشخص می شود در حقیقت نهج البلاغه تفسیر و توضیح قرآن کریم است. از جمله صنایع بلاغی که در سراسر نهج البلاغه برای رسایی منظور و مفهوم و درک صحیح و درست منظور به کار رفته است بهره گیری حضرت از مثل های متفاوت، متنوّع و پرجاذبه است که در انتقال مفاهیم کلامی، نقش مهمی دارد. از آن جا که مَثَل ها به خاطر رسایی معنا در انتقال درست فکر و اندیشه ی گوینده به مخاطب نقش اساسی و مهمی را ایفا می کنند محقق در این پژوهش استخراج و شناخت مَثَل های سائر و غیر سائر زبان عربی که در نهج البلاغه آمده و تطبیق آن با امثال قرآنی و بیشتر معادل یابی مفهومی آن در زبان فارسی و عربی را مد نظر داشته و در این مسیر گام برداشته است. در این راه سعی شده با کمک تفاسیر قرآنی و شرح های مشهور نهج البلاغه میزان تأثیر پذیری نهج البلاغه از قرآن مشخص گردد. نتیجه به دست آمده از این پژوهش این است که با وجود مشترکات لفظی زیادی که میان قرآن و نهج البلاغه وجود دارد بیشتر امثال نهج البلاغه از لحاظ محتوایی و معنایی با امثال قرآنی مطابقت می یابند و همه ی مشترکات لفظی نهج البلاغه با قرآن را نمی توان تحت عنوان مَثَل به حساب آورد. کلمات کلیدی: 1- مَثَل 2- قرآن 3- نهج البلاغه 4- بررسی تطبیقی 5- فرهنگ عامه

در بحث تعلُّق جار و مجرور و ظرف چهار نوع متعلَّق مطرح است؛ نخست: «فعل» که در این بحث اصل بوده و تمام موارد دیگر با این مورد قابل سنجش است، دوم: «شبه فعل» که در عمل کردن، تقریباً تمامی ویژگی-های فعل را دار است، و آن نیز به نوعی اصالت دارد، و نوع سوم: «لفظ مووّل به مشتق»، و نوع چهارم: «جامد غیر مووّل به مشتق» است. در تقسیم بندی متعلَّقات اصلی، یعنی: فعل و شبه فعل، رابطه ی آن با جار و مجرور چهار نوع است؛ نخست: رابطه ی عادی، دوم: رابطه ی سیاقی یا ساختاری، سوم: رابطه ی اصطلاحی یا عضوی، چهارم: رابطه ی تعدیه، اما رابطه ی متعلَّق با ظرف غالباً رابطه ی عادی بوده، و ظرف نقش چندانی در تغییر معنای متعلَّق خود ندارد، جایی که متعلَّق غالباً به وسیله ی حرف جر تغییر معنا می یابد. در تقسیم بندی متعلَّقات فرعی، در بحث لفظ موول به مشتق، هم اسم قابل بحث است، و هم حرف، به گونه ای که حرف گاهی در خود معنای فعل دارد، و گاهی جایگزین آن می شود، نمونه ی آن بحث منادا است، و جامد غیر موول به مشتق، اسمی است که در ابتدای وضعِ لفظ، معنای مشتقی نداشته، بلکه بر اساس استعمال چنین معنایی به خود گرفته است. در بحث اقسام متعلَّق از نظر مذکور و محذوف به قرینه ی لفظی و معنایی، نوع دیگری به نام «عامل معنوی» وجود دارد که برای شناخت آن، نه لفظی در جمله وجود دارد که به سوی آن رهنمون کند، و نه از معنای کلمه ای می توان به آن پی برد، بلکه آن عامل غالباً از مقتضیات احوال، همچون شروع فعل دانسته می شود. این پایان نامه بر آن است؛ تا انواع و اقسام متعلَّق را در قرآن کریم بررسی نموده، و موارد حذف متعلَّق به صورت فعل و شبه فعل را واکاوی نماید، لازم به ذکر است که در بحث انواع متعلَّق، تنها متعلَّقات اصلی می-توانند محذوف در نظر گرفته شوند، و در موارد حذف متعلَّق نباید بحث فرعی را دخالت داد، و واجب است به اصل رجوع کرده و با آن مقایسه نمود. و نیز در بحث تقدیم و تأخیر، و به هنگام مشتبه شدن چند عامل، با ذکر دلایلی به بررسی شناخت عامل اصلی برای جار و مجرور و ظرف پرداخته شده است.

قیام امام حسین (ع) و شهادت ایشان آنچنان تأثیرگذار است که توجه بسیاری از نویسندگان و شاعران را به خود معطوف داشته تا در این زمینه دست به قلم شوند و آثاری ماندگار از خود به یادگار گذارند. ادیبان مسیحی نیز از این قافله عقب نمانده اند و به نظم و نثر آثاری کم نظیر آفریده اند.از جمله شاعران معاصر لبنانی که حماسه ی حسینی و اندیشه ی عاشورایی در سروده های آن ها بازتاب شگرفی داشته می توان به بولس سلامه، جورج شکور و ریمون قسیس اشاره کرد. این سه شاعر بر مجموعه های خویش عنوان «حماسه» نهاده اند. این پژوهش نشان می دهد که شاعران یاد شده بیشتر به جنبه ی روایی حادثه ی کربلا اهمیت داده اند تا به جنبه های دیگر و از تکنیک های رایج شعری همچون نقاب، آشنایی زدایی و ... که در دوران معاصر رواج یافته کم تر بهره برده اند و با صراحت و روشنی به بازخوانی قیام آن حضرت و حوادث سال های 60 و 61 هجری پرداخته اند. البته از میان آنان بولس سلامه به جزئیات حادثه ی عاشورا بیش از آن دو پرداخته است. پژوهش حاضر بر آن است تا به واکاوی حضور امام حسین (ع) و قیام ایشان در سروده های شاعران مذکور بپردازد و اهداف و انگیزه های آنان را از سرودن اشعار حسینی بیان نماید و مستندات تاریخی این سروده ها و جنبه های ادبی آن ها را نشان دهد.

همانطور که در علم صرف، ساختمان و کیفیت کلمات مورد بحث می باشد، در علم نحو قواعد الفاظ از نظر اعراب، کیفیت به کار رفتن کلمات و بیان روابط آن ها با یکدیگر مورد بررسی قرار می گیرد. پیدایش صرف و نحو عربی برای حفظ سلامت زبان از گرداب لهجه های عامیانه و همچنین شیوائی سخن بوده است. ملت عرب از ترس تحریف قرآن کریم، به وضع قوانین نحوی پرداختند. بنابراین نحو عربی اهتمام دانشمندان را به دلیل اهمیت آن در زندگی علمی و در امان ماندن زبان قرآن از لحن، برانگیخت. اشراف بر قواعد صرف ونحو، بیش از پیش معجزه بودن قرآن کریم را ثابت می کند؛ زیرا با فصیح ترین الفاظ، نظم معانی بلیغ وشیوا، بیانی رسا و دل نشین که دیگر کتاب ها و کلام ها عاجز از رقابت با آن هستند، اعجاز خویش را ثابت کرده است. در پایان نامه ی حاضر که به روش توصیفی - تحلیلی نگاشته شده، سعی بر آن شده که بررسی نحوی انواع جمله، شبه جمله و عبارت های موول در آیات قرآن کریم، در رأس اهداف قرار گیرد. پژوهش حاضر، ضمن بررسی موارد فوق الذکر از کتب نحوی، به استخراج نمونه های آن از آیات قرآن کریم پرداخته و آنها را گردآوری می نماید تا به سهولت در دسترس دانشپژوهان قرار گیرد. چنین استنباط می شود که جمله اسمیه بسیط نسبت به انواع دیگر جملات، بیشترین تعداد را بین آیه های قرآن کریم، به خود اختصاص داده است؛ عبارات موولی که در قرآن کریم به کار رفته، نقش های نحوی متنوعی مانند: فاعل، نائب فاعل، مبتدا، خبر، مفعول به، مضافٌ الیه، جار و مجرور و... را می پذیرند. گفتنی است که این عبارات، تقریباً تمامی نقش های اعرابی را می پذیرند.

شکی نیست که امام علی (ع) تأثیر به سزایی بر تمامی انسان ها داشته اند، حتی اگر مسلمان نباشند. شخصیت منحصر به فرد ایشان به شکل چشم گیری نظر نویسندگان وشاعران را از صدر اسلام تاکنون به خود معطوف داشته است. موضوع جالب توجه این است که شاعران مسیحی ـ گذشته از شاعران مسلمان بویژه شیعیان ـ توجه خاصی به این شخصیت دینی واسلامی، مبذول داشته اند و مهمترین اشعار معاصر خود را صحنه ی ظهور ایشان قرار داده دلاوری ها و روحیه ایثار و جهاد و شهادت طلبی و . . . ایشان را نقل نموده اند. از برجسته ترین این شاعران مسیحی می توان از «عبدالمسیح انطاکی»(1874ـ1923م) نام برد که شعر حماسی او با عنوان «حماسه ی امام علی علیه السلام»، فضایل این امام همام را بر می شمارد. این شاعر با درپیش گرفتن متد تاریخی، فضایل ومناقب امام را مجسم می سازد بدون آن که به تحریف یا بازسازی موضوع یا واقعه ای بپردازد. اما اولویت بخشیدن به جانب نقل وقایع شاعر را از پرداختن به خیال شعری در سرودن واقعیت ها وحوادث تاریخی دور ساخته است و باعث شده است تا از تکنیک های ادبی در این اشعار چشم بپوشد. از این رو این تحقیق با متد وصفی ـ تحلیلی به سروده ی حماسی این شاعر پرداخته است و سعی دارد تا پاره ای مسائل تاریخی وادبی که این سروده در بردارد را بررسی کند. کلمات کلیدی: امام علی (ع)، عبد المسیح انطاکی، ملحمه امام علی (ع)، فضائل امام علی(ع)، تحلیل محتوایی .

ارتباط و پیوستگی عناصر هر جمله و همچنین جمله های هر متن در دریافت معنای آن اهمیت و نقش بسزایی دارد . به همین سبب از دیرباز، دستوریان و ادیبان در پی یافتن این قواعد بوده اند. قواعد و ویژگیهای ارتباط اجزای هر جمله در دستور زبان یا نحو بیان می شود. یکی از نظریات مهم زبانشناسی که تأثیر فراوانی بر شیوه های تحلیل متن گذاشته نظریه هالیدی است. این نظریه، بخشهای گوناگونی دارد که یکی از آنها عوامل انسجام متن است. هدف اصلی در بحث انسجام متن بررسی این نکته است که نویسنده مطالب متنوع و گسترده خود را چگونه تنظیم می کند و به اثر خود انسجام می بخشد. این بحث به بررسی تطبیقی ابزارهای پنجگانه انسجام متنی، با استفاده از روش توصیفی_تحلیلی در دو سروده متنبی می پردازد، تا مشخص شود این ابزارها چه نقشی در ارتباط و پیوستگی متن دارد و چگونه به متن، متنیت می بخشد. هدف از انتخاب متنبی شاعر بزرگ عرب این بوده است که وی جایگاه برجسته ای در ادبیات عرب داشته است. نوآوری در مضمون و فرم شعر متنبّی قرن ها بر شعر عربی سایه انداخته، او روح همیشه حاضر و بیدار در ادبیات عرب است. اگر چه شعرش بازتابی از کل جامعه روزگار خود است اما از سویی دیگر بازتاب دهنده فردیت او و آینه تمام نمای ذهنیت شاعر است. و در اصل شعر متنبی آیینه احوال اوست. بلندی جایگاه متنبی در عرصه زبانی و حضور استراتژی های زبانی در دیوان او نشان از آن دارد که شاعر در انتقال بیشتر انگیزه ها، عواطف و احساسات به مخاطبین جهت تثبیت و تأکید بیشتر معنا، از تکنیک های زبانی تأثیرگذار همچون تکرار، توازی و... بهره جسته است. از بررسی دو سروده شاعر چنین استنباط می شود که در شعر متنبی تناسب و پیوستگی وجود دارد؛ به گونه ای که شاعر از الفاظی استفاده می نماید که با موضوع انسجام و هماهنگی دارد و به ممدوح و جایگاهش در نزد او اشاره دارد. متنبی در دو سروده خود از انواع انسجام که شامل انسجام نحوی، واژگانی وآوایی می شود، بهره جسته است. ولی انسجام آوایی و سویه های گسترده آن به لحاظ ابعاد زیبایی شناختی از بسامد بالایی در این سروده های شاعر برخوردار است. این نوع از انسجام در شعر او به ایجاد ارتباط بین افکار و معانی شعری او متمرکز می باشد. چراکه خالی بودن شعر از موسیقی در شعر، انسجام و توازن بین ابیات را از بین می برد. کلمات کلیدی: متنبی، انسجام، زبانشناسی متن، زیبایی شناسی، نحو.