نام پژوهشگر: الرضا چاریی

ریشه یابی تصاویر نوشتاری در خوشنویسی اسلامی ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شاهد - دانشکده هنر 1389
  سید قاسم هاشمی   الرضا چاریی

تصاویر نوشتاری در بر دارنده و میراث دار خط اندیشه نگار می باشد که در دوران اولیه تمدن بشری وجود داشته است. در خطوط اولیه اندیشه نگار تصاویری مانند حیوانات و یا اشیاء ترسیم می شدند که علاوه بر معنای خود دارای معنای دیگری نیز بودند. عمده کشورهایی که در این زمینه به فعالیت پرداختند از ممالک شرقی اسلام، شامل ایران، ترکیه و هند می باشند. و ایران به عنوان یکی از پیشگامان این هنر، سهم بسیار زیادی از جهت پیشبرد آن دارد. اما آغاز این هنر در ایران بر اساس مدارک بدست آمده از قرن ششم هجری و از منطقه خراسان است. اما اوج این هنر در دوران اوج هنر خوشنویسی و در قرن های نهم تا یازدهم هجری می باشد. تصاویر نوشتاری به دلیل اینکه بیشتر جنبه تزئینی و تفننی داشتند و هنرمندان بیشتر بر اساس جنبه های شخصی اینگونه آثار را خلق می نمودند، به تعداد بسیار کمی موجود می باشند. از همین رو در مجموعه خطوط تفننی قرار گرفته و تاکنون عنوانی برای آن در نظر گرفته نشده است.اما کاملا مشخص است که ماهیت این گونه تصاویر فقط خلق تصویری زیبا و تزئین جمله نبوده است، بلکه سعی در نمایاندن مفهوم جمله از طریق شکل ظاهری نیز دارد و طراح در پس نمایش اشکال فرمها، سعی در نشان دادن تفکر و اعتقاد خود بوده است.