در دو دهه اخیر سرمایه اجتماعی در اشکال گوناگونش به عنوان یکی از کانونی ترین مفاهیم در علوم اجتماعی ظهور و بروز یافته است. این پ‍ژوهش با هدف سنجش میزان سرمایه اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه یزد و اصفهان به بررسی رابطه بین متغیرهای اجتماعی مختلفی نظیر سن، جنس، رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی، پایگاه اقتصادی ? اجتماعی، میزان دینداری و میزان استفاده از وسایل ارتباط جمعی با میزان سرمایه اجتماعی پرداخته است. این تحقیق از نوع پیمایش بوده که طی آن 615 نفر از دانشجویان مورد مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب و در بین آنان پرسشنامه توزیع گردید. با توجه به پراکندگی متغیر اصلی تحقیق در پیش آزمون انجام شده در بین دانشجویان این دو دانشگاه و سطح اطمینان ?? درصد، حجم نمونه بوسیله فرمول کوکران برای دانشجویان دانشگاه یزد 370 نفر و برای دانشجویان دانشگاه اصفهان 245 نفر محاسبه شد. همچنین به کمک نرم افزارspss داده های جمع آوری شده مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت. یافته های تحقیق بیانگر این است که میانگین میزان سرمایه اجتماعی در بین دانشجویان دانشگاه یزد بیشتر از دانشجویان دانشگاه اصفهان است. همچنین بین میزان سرمایه اجتماعی دانشجویان به لحاظ جنس، مقطع تحصیلی، رشته تحصیلی و وضعیت اشتغال از یک سو و بین متغیرهای سن، میزان دینداری، پایگاه اقتصادی - اجتماعی و میزان استفاده از رسانه های جمعی با میزان سرمایه اجتماعی از سوی دیگر رابطه معنا داری وجود دارد. در حالی که بین افراد مجرد و متأهل از این نظر، تفاوتی وجود ندارد.

چکیده به دنبال تغییر و تحولات اساسی دهه های اخیر در مفاهیم توسعه و رویکردهای مبتنی بر عدالت جتماعی، سازمان ملل متحد با ابتکار تهیه گزارش های توسعه انسانی سالانه برای تمام کشورها، چارچوب فکری نوینی در ادبیات توسعه، تحت عنوان توسعه انسانی شکل داده که در سطح بین المللی از اعتبار خاصی برخوردار شده است. شاخص های اصلی سنجش توسعه انسانی سه دسته اند: عوامل بهداشتی یا برخورداری از زندگی طولانی همراه با تندرستی، عوامل آموزشی و عوامل اقتصادی یا توانایی دست یابی به منابعی که برای پدید آوردن سطح مناسب زندگی. بر همین اساس این بررسی کوششی در جهـت معرفی، ارزیابی و انـدازه گیری وجوه توسعه انسانی، مقایـسه و رتبه بندی استان های کشور، مناطق شهری و روستایی کشور در فاصله یک دوره ده ساله در سال های 1375 و 1385 است. در این تحقیق از 23 شاخص برای سنجش سطح توسعه انسانی استان ها )شامل 8 شاخص آموزشی، 7 شاخص اقتصادی و 8 شاخص بهداشتی) استفاده شده او برای بررسی نقاط شهری و روستایی از 15 شاخص(5 شاخص برای هر بخش) استفاده شده است. برای ترکیب و محاسبه شاخص های گوناگون توسعه انسانی با مقیاسی ترکیبی، از روش تاکسونومی عددی که از روش های مناسب رتبه بندی مناطق و نشان دادن نابرابری های منطقه ای است، استفاده شده است. در این تحقیق مشخص شد که، بین استان های ایران از لحاظ توسعه انسانی نابرابری بسیاری وجود دارد، استان تهران و اصفهان برترین استان های ایران از لحاظ توسعه و سیستان و بلوچستان و کردستان از محروم ترین نقاط کشور هستند. نتایج آزمون همبستگی بین سه دسته متغیر آموزشی، بهداشتی و اقتصادی با شاخص کلی توسعه انسانی نشان می دهد که بیشترین همبستگی بین گروه متغیرهای آموزشی و اقتصادی با توسعه انسانی است. همچنین از نتایج دیگر این بررسی این است که الگوی توسعه در ایران الگوی مرکز - پیرامون می باشد، مناطق توسعه یافته یا مرکز مرکز در طول این 10 سال همچنان برتری خود را حفظ کرده اند و مناطق توسعه نیافته نیز عمدتاً مناطق حاشیه ای و مرزی کشور هستند و با مناطق توسعه یافته فاصله زیادی دارند و در این مدت علیرغم بهبود محسوس در شاخص های توسعه آنها، سرعت آن در مقایسه با مناطق مرکزی کشور کمتر بوده است.

امروزه در کنار سرمایه انسانی، مالی و اقتصادی، سرمایه دیگری به نام سرمایه اجتماعی مورد بهره‎ برداری قرار گرفته است. صاحبنظران بر این باورند که سرمایه اجتماعی نقش موثری در کاهش هزینه فعالیت‏ها و موفقیت افراد در دستیابی به اهداف خود دارد. این پژوهش با هدف سنجش میزان سرمایه اجتماعی در بین افراد بزهکار و غیربزهکار شهر یزد و بررسی رابطه بین متغیر‎های اجتماعی مختلفی مانند سن، جنس، وضعیت تأهل، میزان تحصیلات، نوع بزه، پایگاه اقتصادی- اجتماعی، میزان کنترل اجتماعی، تقدیرگرایی و محرومیت نسبی با میزان سرمایه اجتماعی انجام شده است. تحقیق از نوع پیمایشی بوده که طی آن 528 نفر از پاسخگویان مورد مطالعه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه‏ای چندمرحله‏ای در بین غیربزهکاران و نمونه‏گیری طبقه‏ای متناسب در بین بزهکاران انتخاب شدند. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه برای غیربزهکاران 322 و برای بزهکاران 206 نفر محاسبه شد. ابزار جمع‎آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته سرمایه اجتماعی بوده است. همچنین به کمک نرم افزارspss داده‎های جمع‎آوری شده مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‎های تحقیق بیانگر این است که بین متغیر‎های کنترل اجتماعی، پایگاه اقتصادی- اجتماعی و میزان محرومیت نسبی با میزان سرمایه اجتماعی رابطه معنی‎داری وجود دارد.

با وجود تغییرات چشمگیر و گسترده‏ در عقاید، ازرش‏ها و باورهای مرتبط با ازدواج و خانواده در ایران، پژوهش‏های محدودی به تحلیل تفاوت‏ها، روندها، دلایل و پیامدهای این تغییرات نگرشی پرداخته‏اند. پژوهش حاضر، با تمرکز بر یکی از مولفه‏های بومی و سنت‏های اسلامی- ایرانی تشکیل خانواده، یعنی مهریه‏های ازدواج، به مطالعه نگرش‏های شهروندان شهر یزد نسبت به کارکردهای اجتماعی مهریه پرداخته است. برای این منظور، با استفاده از داده‏های حاصل از پرسشنامه ی محقق ساخته در بین نمونه 612 نفری از شهروندان شهر یزد، اطلاعات لازم جمع آوری گردید. نمونه مورد مطالعه به روش نمونه گیری خوشه ای متناسب با حجم انتخاب شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، تفاوت نگرشی نسبت به مهریه و کارکردهای اجتماعی آن برحسب عواملی چون: جنسیت، طبقه اجتماعی، کاربرد رسانه‏ها، دینداری، نگرش به مهریه مطلوب، وضع تأهل، محل تولد، سطوح تحصیلی و گروه‏های سنی مورد بررسی قرار گرفت و داده های تحقیق با استفاده از آزمون های آماری دومتغیره (نظیر آزمون t، تحلیل واریانس و ...) و چندمتغیره مورد تحلیل و پردازش آماری قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان داد که بین نگرش مردان و زنان نسبت به کارکردهای حفظ ثبات در خانواده، محبت و آرامش و ارزش نمادین، تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین میان نگرش افراد در مقاطع مختلف تحیصلی و نگرش شان نسبت به کارکردهای مقایسه اجتماعی، ارزش نمادین و کارکرد تقابلی تفاوت معنی داری وجود دارد. افراد برخاسته از طبقات اجتماعی پایین و سپس طبقات متوسط نگرش موافق‏تری نسبت به کارکرد مهریه در حفظ ثبات خانواده دارند. این رابطه معکوس بین طبقه اجتماعی و نگرش در کارکردهای منزلت اجتماعی، مقایسه اجتماعی، و کارکرد تقابلی نیز مشاهده می‏شود. متغیر دینداری ارتباط معکوسی با شاخص نگرش نسبت به کارکرد مهریه در حفظ ثبات خانواده دارد. همچنان با مشاهده میانگین متغیر دینداری در کارکرد های منزلت اجتماعی، مقایسه اجتماعی، کارکرد تقابلی به این نتیجه می‏توان رسید که افرادی دیندارترند نسبت به این کارکردها که ملزم بالا بودن مهریه است دیدگاه منفی تری داشته و در مقابل نسبت به این مسئله که مهریه دارای ارزشی نمادین است دیدگاه مثبت تری دارند. تفاوت نگرشی موجود در بین گروههای سنی درکارکردهای مقایسه اجتماعی، محبت و آرامش، و منزلت اجتماعی معنی دار است متغیر میزان استفاده از رسانه ها رابطه معناداری با نگرش نسبت کارکردهای ارزش نمادین، مقایسه اجتماعی، حفظ ثبات خانواده و منزلت اجتماعی دارد.علاوه براین تفاوت‏های نگرشی برحسب متغیر کاربرد رسانه‏ها، نشان‏دهنده رابطه مستقیم آن با شاخص نگرش نسبت به کارکردهای مقایسه اجتماعی، حفظ ثبات خانواده و منزلت اجتماعی مهریه است. اما رابطه این متغیر با کارکرد ارزش نمادین معکوس است.برای بررسی رابطه نگرش نسبت به مهریه مطلوب و کارکردهای اجتماعی مهریه، مشاهده می شود که تفاوت‏های برحسب متغیر نگرش مهریه مطلوب حکایت کننده رابطه مستقیم و معنی دار آن با شاخص نگرش نسبت به کارکرد مهریه در حفظ ثبات خانواده، افزایش محبت و آرامش، ایجاد منزلت اجتماعی، داشتن بیمه اجتماعی پس از طلاق، افزایش مقایسه اجتماعی و کارکرد تقابلی است. بر این اساس فرضیه ما تایید می شود.متولدین شهری، در مقایسه با متولدین روستا نظر موافق‏تری نسبت به کارکرد مهریه در استحکام پیوند ازدواج دارند. همچنین متولدین شهری نگرش مثبت تری نسبت به کارکرد مهریه در افزایش منزلت اجتماعی افراد نشان می‏دهند. تحلیل دو متغیره نشان می‏دهد که به جز در نگرش نسبت به کارکرد بیمه اجتماعی مهریه، هیچ ارتباط معنی داری میان کارکردهای مختلف مهریه با وضعیت تاهل پاسخگویان وجود ندارد. یافته های حاصل از تحلیل چند متغیره بیانگر آن است که متغیرهای نگرش به مقدار مهریه مطلوب و میزان دینداری، به ترتیب قوی‏ترین تأثیر معنادار را بر نگرش‏ها نسبت به کارکرد مهریه در حفظ ثبات خانواده دارند.همچنین متغیرهای جنسیت، نگرش به مقدار مهریه مطلوب و گروه سنی بیشترین ضریب تاثیر را بر نگرش کارکرد محبت و آرامش برجای می‏گذارد. از سوی دیگر گروه سنی، میزان دینداری، کاربرد رسانه، محل تولد و طبقه اجتماعی به ترتیب ضرایب تاثیر عمده تر را بر نگرش نسبت به کارکرد منزلت اجتماعی دارند. کارکرد مهریه به عنوان بیمه اجتماعی نشان می‏دهد که تنها دو متغیر نگرش به مقدار مهریه مطلوب و وضعیت تاهل بر این نگرش موثر است. عوامل اجتماعی نگرش به مقدار مهریه مطلوب، میزان دینداری و کاربرد رسانه ها به ترتیب قوی‏ترین تأثیر معنادار را بر نگرش‏ نسبت به کارکرد ارزش نمادین مهریه دارند. ضرایب تعدیل شده و تعدیل نشده متغیر نگرش نسبت به کارکرد مقایسه اجتماعی و کارکرد تقابلی نیز نشان می‏دهد که متغیرهای میزان دینداری و نگرش نسبت به مهریه مطلوب بیشترین تاثیر را بر این نگرش-ها می‏گذارند. تحقیقات دیگری ضروری است تا با تمرکز بر تحولات رفتاری خانواده، تأثیر عملی و واقعی میزان مهریه را بر احتمال از هم گسیختگی پیوند ازدواج بررسی نمایند. کلید واژه‏ها: مهریه، نگرش‏ها، ازدواج، خانواده، همسرگزینی ، شهر یزد.

در این تحقیق از روش پیمایش استفاده شد. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه صورت گرفته است جامعه آماری این پژوهش را کلیه مددجویان سازمان بهزیستی شهرستان یزد در سال 1390 تشکیل دادند که پس از جایگزینی جامعه آماری در فرمول کوکران حجم نمونه ای برابر با 276 نفر بدست آمد. روش نمونه گیری در این پژوهش از نوع نمونه گیری تصادفی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، تی، اسپیرمن و تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که وضعیت رفاهی خانواده های مردسرپرست از وضعیت خانواده های زن سرپرست بهتر است. خانواده هایی که به دلیل طلاق بی سرپرست شده اند نسبت به سایر گروه ها از وضعیت رفاهی بهتری برخوردارند. رابطه متغیرهای وضعیت سرپرست خانوار، میزان تحصیلات، سرمایه اجتماعی و رضایت از زندگی با وضعیت رفاهی مثبت و معنی دار و رابطه متغیرهای بعد خانوار، تعداد سال های تحت پوشش و نگرش به عدالت با وضعیت رفاهی معنی دار نبود.

مشارکت را نوعی کنش هدفمند در فرایند تعاملی بین کنشگر و محیط اجتماعی و در جهت نیل به اهداف معین و از پیش تعیین شده، تعریف کرده اند؛ فرایندی که افراد جامعه به صورت آگاهانه، داوطلبانه و جمعی، با در نظر داشتن اهداف معین و مشخص که به سهیم شدن آن ها در منابع اجتماعی منجر می شود، در آن شرکت می کنند. پژوهش حاضر به مقایسه میزان مشارکت اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در بین دانش آموزان دبیرستان های دولتی و غیر انتفاعی شهر یزد پراخته است. روش مورد استفاده در این تحقیق، از نوع پیمایشی می باشد؛ داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونهگیری طبقه ای و خوشه ای به طور ترکیبی و از 642 دانش آموز در مدارس دولتی و غیرانتفاعی شهر یزد گردآوری شده است. اعتبار ابزار به صورت محتوایی محرز شده و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. داده ها به کمک نرم افزار آماری spss مورد تحلیل قرار گرفتند. مشارکت اجتماعی در قالب 21 گویه سنجیده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد میزان مشارکت اجتماعی دانش آموزان دولتی بیش از حد متوسط بوده و میزان مشارکت اجتماعی دانش آموزان مدارس غیرانتفاعی کمتر از حد متوسط قرار داشت و از این حیث بین مشارکت اجتماعی دانش آموزان دولتی و غیر انتفاعی تفاوت معناداری وجود داشت. بین متغیرهای میزان استفاده از وسائل ارتباط جمعی، میزان اعتماد اجتماعی، میزان دینداری، میزان بیگانگی اجتماعی و میزان انسجام هنجاری رابطه معنادار و مستقیمی با میزان مشارکت اجتماعی دانش آموزان و بین متغیرهای پایگاه اجتماعی_اقتصادی و میزان تقدیرگرایی رابطه معنادار و معکوسی با مشارکت اجتماعی آن ها وجود داشت. در حالی که متغیرهای جنس و تقدیرگرایی دانش آموزان دارای رابطه معنادار با میزان مشارکت اجتماعی دانش آموزان نبودند. نتایج رگرسیون چندگانه از نقش معنادار پایه تحصیلی، پایگاه اجتماعی_اقتصادی، وسائل ارتباط جمعی، اعتماد اجتماعی، دینداری، بیگانگی اجتماعی، تقدیرگرایی و انسجام هنجار در میزان مشارکت اجتماعی حمایت می کند که متغیر پایه تحصیلی و دینداری بیشترین نقش را در تبیین متغیر مشارکت اجتماعی ایفا می نماید. با استفاده از واریانس خطی ترکیب متغیرهای مستقل، در مجموع بیش از 41 درصد از تغییرات میزان مشارکت اجتماعی دانش آموزان تبیین گردید.

هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی علّی ساختار هدف کلاس و تقلب، با در نظر گرفتن نقش واسطه ای خودکارآمدی و خودناتوان سازی تحصیلی است. بدین منظور 384 دانش آموز پایه اول و دوم متوسطه با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. آنها به مقیاس ادراک از ساختار کلاس و خودناتوان سازی تحصیلی (میدگلی و همکاران، 2000)، خودکارآمدی تحصیلی (mslq؛ پینتریچ و همکاران، 1991) و پرسشنامه محقق ساخته تقلب تحصیلی پاسخ دادند. برای تحلیل داده های حاصل از این پژوهش از آمار توصیفی و در سطح استنباطی از ماتریس همبستگی، آزمون t برای دو نمونه مستقل و مدل معادلات ساختاری استفاده شد. آزمون برازش مدل با استفاده از الگوسازی معادلات ساختاری نشان داد که مدل مفروض برازش مناسبی با داده ها دارد. به غیر از متغیر نگرش به تقلب، خودکارآمدی و ساختار هدف تبحری بیشترین تأثیر را بر روی نگرش و رفتار تقلب دارند. همچنین متغیرهای ساختار هدف تبحری، ساختار هدف عملکردی و خودکارآمدی تحصیلی تأثیر معکوسی بر نگرش و رفتار تقلب دارند در حالی که متغیرهای ساختار هدف اجتنابی و خودناتوان سازی تحصیلی تأثیر مستقیمی بر نگرش و رفتار تقلب دارند. همچنین نتایج نشان داد که بین ساختار هدف تبحری، ساختار هدف عملکردی، خودکارآمدی تحصیلی و رفتار تقلب دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود ندارد، اما بین ساختار هدف اجتنابی، خودناتوان سازی تحصیلی و نگرش تقلب دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود دارد، بدین صورت که ساختار هدف اجتنابی در دختران بیشتر از پسران است و خودناتوان سازی تحصیلی و نگرش تقلب در پسران بیشتر از دختران است. بین ساختار هدف عملکردی، خودکارآمدی تحصیلی، خودناتوان سازی تحصیلی، نگرش و رفتار تقلب دانش-آموزان انتفاعی و غیرانتفاعی تفاوت معناداری وجود ندارد، اما بین ساختار هدف تبحری و ساختار هدف اجتنابی دانش آموزان مدارس انتفاعی و غیرانتفاعی تفاوت معناداری وجود دارد، بدین صورت که ساختار هدف تبحری و ساختار هدف اجتنابی در مدارس انتفاعی بیشتر از مدارس غیرانتفاعی است.

توسعه پایدار، توسعه ای انسان محور است که بیشترین تغییر مثبت و ماندگار را، در افراد جامعه ایجاد می کند. یکی از شرایط تحقق توسعه پایدار، حضور و مشارکت واقعی و فعال زنان در کنار مردان در فرایند توسعه است. از آنجا که زنان سرپرست خانوار به دلایلی چون طلاق، فوت، اعتیاد و ازکارافتادگی همسر جزء اقشار آسیب پذیر جامعه محسوب می شوند، پژوهش حاضر به بررسی عوامل اجتماعی فرهنگی موثر بر میزان توانمندی زنان سرپرست خانوار در شهر تبریز پرداخته است. این پژوهش از نوع پیمایشی است؛ داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از میان 246 نفر از زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) شهر تبریز گردآوری شده است. توانمندی در این تحقیق در چهار بعد: توانمندی روانی، توانمندی اقتصادی، توانمندی اجتماعی و توانمندی سیاسی سنجیده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که اکثریت پاسخگویان به لحاظ توانمندی در سطح متوسط قرار دارند. همچنین متغیرهای تحصیلات، وسایل ارتباط جمعی، حمایت اجتماعی، سلامت جسمانی و تغذیه دارای رابطه مثبت و معنادار با میزان توانمندی زنان سرپرست خانوار است؛ در حالی که متغیرهای سنت گرایی و وضعیت زناشوئی رابطه معناداری با میزان توانمندی زنان سرپرست خانوار ندارد. نتایج رگرسیون چندگانه نشانگر تأثیر معنادار پنج متغیر وسایل ارتباط جمعی، سلامت، حمایت اجتماعی، وضعیت تغذیه و میزان تحصیلات در میزان توانمندی است که در این میان سلامت بیشترین نقش را در تبیین متغیر توانمندی ایفا می کند.

پژوهش حاضر که با هدف بررسی میزان و عوامل موثر بر امنیت اجتماعی زنان شهرستان صدوق انجام شد به سنجش رابطه بین متغیرهای اجتماعی مختلف از جمله سن، وضعیت تأهل، پایگاه اقتصادی اجتماعی، دینداری، روابط اجتماعی، روابط خویشاوندی، اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی زنان با امنیت اجتماعی آنها پرداخته است. روش پژوهش به لحاظ اجرا، پیمایشی، به لحاظ معیار هدف، کاربردی و به لحاظ معیار زمانی مقطعی بوده است. داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران با سطح اطمینان 95 درصد و فاصله اطمینان 5 درصد، 300 نفر مشخص گردید. اعتبار پرسشنامه از نوع اعتبار محتوایی بوده است. ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده برای متغیرهای مستقل (دینداری، روابط اجتماعی، روابط خویشاوندی، اعتماد و مشارکت اجتماعی) و متغیر وابسته تحقیق (امنیت اجتماعی) بیانگر بالابودن همبستگی درونی گویهها و به عبارت دیگر مطلوبیت پایایی ابزار پژوهش بود. یافتههای پژوهش نشان داد بین متغیرهای میزان دینداری، روابط اجتماعی، روابط خویشاوندی، اعتماد اجتماعی و میزان مشارکت اجتماعی زنان با امنیت اجتماعی آنها رابطه معناداری وجود دارد و اعتماد اجتماعی با 5 درصد بیشترین سهم را در تبیین امنیت اجتماعی زنان دارد. در نهایت اینکه با استفاده از واریانس ترکیب خطی متغیرهای مستقل 8/15 درصد از واریانس امنیت اجتماعی زنان تبیین شد.

چکیده مصرف به عنوان فعالیتی اقتصادی- اجتماعی است که رویه های ایدئولوژیک همبسته با آن به عنوان مصرف گرایی معرفی می شود. عوامل متعددی بر روی این پدیده تاثیر گذارند که در این میان می توان به تبلیغات اشاره کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر تبلیغات بر میزان مصرف گرایی در بین دانشجویان متاهل دانشگاه اصفهان انجام شده است. روش این تحقیق از نوع پیمایش بوده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه افراد متأهل دانشجوی دانشگاه اصفهان تشکیل داده است، که بر اساس فرمول کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه با استفاده از شیوه نمونه گیری طبقه ای متناسب انتخاب شدند. تکنیک اصلی گردآوری داده ها، پرسشنامه بود که اعتبار(روایی) آن به روش محتوایی سنجیده شد و برای سنجش پایائی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید که برای مفاهیم اساسی پرسشنامه از مقدار مناسب برخوردار بود، داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش تاثیر متغیرهای مستقل زمینه ای، نگرش نسبت به تبلیغات، میزان استفاده از تبلیغات، زمان توجه به تبلیغات، نوع وسیله تبلیغاتی، محتوای تبلیغات و همچنین تاثیر متغیرهایی همچون میزان سرمایه اجتماعی، سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، میزان دینداری، مادی گرایی و خودباوری افراد بر متغیر وابسته میزان مصرف گرایی (ذهنی و عینی) مورد بررسی قرار گرفت. متغیرهای سن، مقطع تحصیلی، نگرش نسبت به تبلیغات، میزان استفاده از تبلیغات، محتوای تبلیغات، سرمایه اجتماعی، دینداری، مادی گرایی دارای رابطه معنادار با میزان مصرف گرایی بودند و متغیرهای جنس، وضعیت اشتغال، رشته تحصیلی، زمان مشاهده تبلیغات، سرمایه اقتصادی، سرمایه فرهنگی، خودباوری ارتباط معناداری با میزان مصرف گرایی نداشتند. بیشترین تاثیر گذاری را متغیر مادی گرایی و کمترین تاثیر را متغیر مقطع تحصیلی بر میزان مصرف گرایی دارد. واژگان کلیدی: تبلیغات، مصرف، رسانه جمعی، سرمایه اجتماعی، اصفهان

انزوای اجتماعی یکی از آسیب های اجتماعی است که طبق نظریات روانشناسان و جامعه شناسان، ممکن است بر اثر عوامل مختلفی از جمله ضعف سلامت اجتماعی، عدم برخورداری از حمایت اجتماعی، تصور منفی از خود و ویژگی های خود، عدم اشتغال و استقلال مالی ایجاد گردد. در این پژوهش، اثر تمام این متغیرها، به علاوه اثر دیدگاه های سنتی در مورد تجرد دختران و نیز دیدگاه های عرفی خانواده و خویشاوندان راجع به این موضوع و نوع تصور شخص از مقوله ازدواج، بر انزوای اجتماعی دختران مجرد بالای سی سال شهر یزد سنجیده شده است. روش پژوهش از نوع پیمایش بوده است، جامعه آماری شامل 2613 نفر از دختران مجرد بالای سی سال یزدی بوده اند که 139 نفر از آنها با روش نمونه گیری زنجیره ای به عنوان نمونه انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه بوده است. داده ها با کمک نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از این بوده است که بین میزان انزوای اجتماعی دختران مجرد شاغل و دختران مجرد غیرشاغل، تفاوت معنی داری وجود نداشت. بین متغیرهای حمایت اجتماعی، سلامت اجتماعی، باورهای سنتی رایج در جامعه در مورد تجرد، تصورات عرفی خانواده و خویشاوندان در مورد تجرد و برداشت از خود با احساس انزوای اجتماعی رابطه معکوس و معنی داری وجود داشت. همچنین هر چه تصور دختران مجرد از مقوله ازدواج بهتر باشد احساس انزوای اجتماعی آن ها بیشتر است. بین استقلال مالی دختران مجرد و پایگاه اقتصادی-اجتماعی خانواده با انزوای اجتماعی رابطه معنی داری وجود نداشت. از بین متغیرهای باقیمانده در مدل رگرسیون، باورهای سنتی، حمایت اجتماعی و نوع برداشت از خود در مجموع بیشترین تأثیر را بر میزان انزوای اجتماعی داشته اند که بیشترین تأثیر، مربوط به متغیر برداشت از خود بوده است. با استفاده از واریانس ترکیب خطی متغیرهای مستقل می توان 8/29 درصد از واریانس میزان انزوای اجتماعی را توضیح داد.

چکیده خشونت خانگی علیه زنان یک مشکل گسترده اجتماعی است که می تواند در بیشتر جوامع مشاهده شود. پژوهش حاضر به بررسی رابطه سرمایه فرهنگی و خشونت خانگی علیه زنان متأهل شهر مهریز پرداخته است و هدف اصلی آن، بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی و ابعاد آن با میزان خشونت خانگی علیه زنان می باشد. برای رسیدن به اهداف مورد نظر تحقیق، از نظریه منابع و نظریه بوردیو استفاده شده است. این پژوهش، با استفاده از روش تحقیق پیمایشی و نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، بر روی 309 نفر از زنان متأهل 15 تا 60 ساله شهر مهریز انجام گرفته است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه بود. اعتبار ابزار به صورت محتوایی محرز شده و برای سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. داده ها به کمک نرم افزار spss و amos مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین متغیرهای اختلاف سنی زوجین، اختلاف تحصیلی، اختلاف درآمدی، وضعیت اشتغال زنان، سن ازدواج زوجین با میزان خشونت خانگی علیه زنان رابطه معنادار وجود ندارد؛ اما بین متغیرهای پایگاه اجتماعی- اقتصادی، میزان حمایت اجتماعی ادراک شده از طرف خانواده و میزان دینداری همسر رابطه معنی دار و معکوس با میزان خشونت خانگی علیه زنان مشاهده شد. ضمن این که متغیرهای مدت زمان گذشته از ازدواج و میزان تجربه خشونت توسط مرد درخانواده پدری رابطه معنادار و مستقیم با میزان خشونت خانگی علیه زنان دارند. همچنین بین سرمایه فرهنگی زنان و ابعاد آن (سرمایه فرهنگی تجسم یافته، عینیت یافته و نهادی شده) با خشونت خانگی علیه زنان رابطه معکوس و معنادار وجود دارد. به عبارت دیگر، هر چه سرمایه فرهنگی زنان بیشتر باشد، خشونت مردان علیه آنان کمتر است. نتایج نیز نشان داد، خشونت اقتصادی، شایع ترین نوع خشونت و خشونت جسمی (بدنی)، کمترین نوع خشونت در زنان مورد مطالعه می باشد. نتایج رگرسیون چندگانه از نقش معنادار چهار متغیر تجربه خشونت توسط مرد در خانواده پدری، دینداری، سرمایه فرهنگی و حمایت اجتماعی ادراک شده حمایت می کند که در این میان، تجربه خشونت بیشترین نقش را در تبیین خشونت خانگی علیه زنان ایفا می کند. واژگان کلیدی: سرمایه فرهنگی، زنان، خشونت خانگی علیه زنان، شهر مهریز.

یکی از اصلی ترین پرسشهای پژوهشگرانی که در زمینه ی پیامد های بازیهای رایانه ای به مطالعه پرداخته اند، تأثیر این بازیها در قلمرو رفتار اجتماعی است. به سخن دیگر ، این مطلب که ارتباط فرد با دنیای بازیهای رایانه ای ، ارتباطهای انسانی او را متأثر می سازد، تردیدهای فراوانی را در استفاده از این بازیها به میان می آورد. گرچه بعضی بیان داشته اند که بازیهای رایانه ای موجب انزوای اجتماعی نمی گردد ، ولی تحقیقات دیگر حاکی از آنند که این بازیها نه تنها سبب انزوا و کناره گیری اجتماعی ، کاهش ارتباط اجتماعی و مردم آمیزی می شوند، بلکه میزان نوع دوستی را کاهش داده است. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی تاثیر بازیهای ویدیوئی– رایانه ای بر انزوای اجتماعی میان دانش آموزان دبیرستان پرداخته است. به این منظور 380 نفر دانش آموز دبیرستانی انتخاب شدند که ضمن پاسخ به پرسشنامه محقق ساخته اطلاعات جمعیت شناختی ، پرسش نامه انزوای اجتماعی را نیز تکمیل کردند. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از روش همبستگی پیرسون،تحلیل واریانس، ازمون تی و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آنند که میزان بازی های رایانه ای با انزوای اجتماعی رابطه ای معکوس دارد ، یعنی هرچه میزان استفاده از بازی های رایانه ای اقزایش یابد، انزوای اجتماعی کاهش می یابد، و همچنین بین ابعاد دلایل استفاده از بازی های رایانه ای و میزان انزوای اجتماعی همبستگی معنادار و مستقیمی وجود دارد. نتایج رگرسیون نشان داد که دلایل استفاده از بازی های رایانه ای و میزان استفاده از بازیهای رایانه ای با هم ( 5/47) متغیر انزوای اجتماعی را تبیین می نمایند.

خانواده یکی از باارزش ترین نهادهای جامعه است که استواری و استحکام آن به ازدواج و رابطه ی زناشویی پایدار و بنیادین بستگی دارد. بر این اساس آگاهی از عوامل موثر بر رضایت زناشویی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مطالعات نشان می دهد زوج هایی که می آموزند چگونه تعارضات و اختلاف های خود را به طور موثر و کارآمد حل و فصل کنند، بیش تر از زوج هایی که فاقد چنین مهارت هایی هستند، می توانند به زندگی مشترکشان ادامه دهند. هدف تحقیق حاضر بررسی رابطه مهارت های زندگی زناشویی و رضایتمندی زناشویی است. در این تحقیق از روش پیمایش استفاده شد. جمع آوری اطلاعات مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه صورت گرفته است جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان متأهل شهر یزد در سال 1391 تشکیل دادند که پس از جایگزینی جامعه آماری در فرمول کوکران حجم نمونه ای برابر با 323 نفر بدست آمد. روش نمونه گیری در این پژوهش از نوع خوشه ای بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون، تی تک نمونه ای و رگرسیون استفاده شده است. براساس یافته های پژوهش، میزان مهارت های زندگی زناشویی و میزان رضایتمندی زناشویی در بین زنان شهر یزد بیشتر از حد متوسط بود. بین ابعاد هفت گانه مهارت زندگی زناشویی با میزان رضایتمندی زناشویی رابطه معنی داری وجود داشت. همچنین مهارت جلب اعتماد بیشترین تأثیر را بر میزان رضایتمندی زناشویی داشته است.

بستر اجتماعی اختلال در روابط میان نسلی عمدتاً ناشی از اختلال در جریان جامعه پذیری است که از طریق آن ارزش ها، باور ها، اعتقادات و هنجارهای اجتماعی به نسل های جدید منتقل می شود. اختلال در جریان جامعه پذیری علاوه بر اختلال در روابط میان نسلی می تواند در فرآیند تولید و حفظ نظم و امنیت اجتماعی نیز اختلال ایجاد نماید. پژوهش حاضر به مقایسه میزان احساس امنیت اجتماعی در بین والدین و فرزندان ساکن شهر یزد پرداخته است. روش تحقیق از نوع پیمایشی بود. داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از 492 نفر از والدین و فرزندن ساکن شهر یزد جمع آوری شده است. احساس امنیت اجتماعی در دوازده بعد امنیت جانی، امنیت شغلی، امنیت مالی، امنیت اقتصادی، امنیت اخلاقی، امنیت اعتقادی، امنیت قضایی، امنیت فرهنگی، امنیت نوامیس، امنیت حقوقی، امنیت عاطفی و امنیت احساسی به تفکیک والدین و فرزندان سنجیده شده است.

فوتبال تنها مورد استفاده دولت های ملی نبوده بلکه گروه های اقلیت و اقوام نیز می کوشند تا از پتانسیل بالای این ورزش در جهت نشان دادن مخالفت خود با دولت ها و یا تقویت همگرایی و مطالبات قومی خود بهره بگیرند. لذا پژوهش حاضر درصدد است تا رابطه ی بین هویت یابی قومی با هواداری از تیم فوتبال تراکتورسازی را مورد بررسی قرار دهد. روش مورد استفاده در این تحقیق، از نوع پیمایشی می باشد؛ داده ها با ابزار پرسشنامه و با استفاده از شیوه نمونه گیری خوشه ای متناسب از 386 نفر از افراد ساکن شهر تبریز گردآوری شده است. هویت یابی قومی در شش بعد تعلق عاطفی به قومیت، تعلق به فرهنگ قومی، تعهد به اجتماع قومی، بعد سیاسی هویت قومی، قوم مداری و احساس محرومیت نسبی سنجیده شده است. یافته-های تحقیق نشان می دهد میزان هواداری از تیم فوتبال تراکتورسازی در بین مردان بیشتر از زنان بوده و از این حیث بین هواداری از تیم فوتبال و جنسیت تفاوت معناداری وجود داشت. بین متغیرهای تعلق عاطفی به قومیت، تعلق به خرده فرهنگ قومی، تعهد به اجتماع قومی، بعد سیاسی هویت قومی، احساس محرومیت نسبی و میزان و محتوای استفاده از برنامه های وسایل ارتباط جمعی رابطه معنادار و مستقیمی با میزان هواداری و بین قوم مداری با میزان هواداری از تیم فوتبال تراکتورسازی رابطه معنادار و معکوسی وجود داشت. نتایج رگرسیون چندگانه نشانگر تاثیر معنادار شش متغیر تعلق عاطفی به قومیت، تعلق به فرهنگ قومی، تعهد به اجتماع قومی، بعد سیاسی هویت قومی، احساس محرومیت نسبی و محتوای استفاده از برنامه های وسائل ارتباط جمعی است که در این میان تعلق به فرهنگ قومی بیشترین نقش را در تبیین متغیر هواداری از تیم فوتبال تراکتورسازی ایفا می نماید. با استفاده از واریانس خطی ترکیب متغیرهای مستقل، در مجموع 2/43 درصد از هواداری از تیم فوتبال تراکتورسازی تبیین گردید.

یکی از رفتارهای پرخطری که سلامتی افراد جامعه را به خطر انداخته و هزینه های قابل توجهی را بر جوامع تحمیل می کند، مصرف سیگار است. چندین دهه است که سیگار برای سلامتی انسان ماده ای مضر شناخته شده است. مطالعات پژوهشی در کشورهای توسعه یافته نشان می دهد که روند مصرف سیگار در بین قشر دانشجو رو به افزایش است و نتایج این مطالعات حاکی از آن است که دوره ی دانشجویی یک برهه ی زمانی خاص برای سیگاری شدن افراد است. هدف این پژوهش بررسی زمینه ها و عوامل اعتیاد به سیگار در بین دانشجویان پسر دانشگاه یزد است. در این تحقیق از رویکرد تفسیری- برساختی جامعه شناسی و از نظریه های کنش متقابل نمادین و پدیدارشناسی برای تدوین چهارچوب مفهومی استفاده شده است. رویکرد این پژوهش کیفی است، روش نظریه ی زمینه ای برای عملیات پژوهش و تحلیل داده ها استفاده شده است.