نام پژوهشگر: سودابه بساک¬نژاد

بررسی اثر بخشی گروه درمانی شناختی رفتاری بر کاهش اضطراب دانش آموزان دختر پایه اول راهنمایی شهرستان خرم آباد
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1388
  زهرا نیازی   سودابه بساک¬نژاد

اضطراب دانش آموزان دختر پایه اول راهنمایی می باشد. همین طور در این پژوهش، کاهش علائم اختلال های فرعی اضطرابی، شامل اختلال اضطراب منتشر، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال اضطراب جدایی و فوبی های خاص نیز علاوه بر اضطراب کلی در نظر گرفته می شود. ابزار به کار رفته در تحقیق حاضر مقیاس اضطراب اسپنس کودکان، مقیاس اضطراب عمومی، مصاحبه تشخیصی ساختار یافته و راهنمای درمانی برنامه مقابله ای کت می باشد. جامعه مورد نظر شامل دانش آموزان دختر پایه اول راهنمایی شهرستان خرم آباد است. که به روش خوشه ای چند مرحله ای از بین دانش آموزان 376 نفر انتخاب شده و پرسشنامه اجرا شد. از بین افرادی که نمره آن ها در مقیاس اضطراب اسپنس یک انحراف معیار بالاتر ای میانگین بود 30 نفر انتخاب شده وپس از مصاحبه در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. بر روی گروه آزمایش 13 جلسه درمان شناختی رفتاری اجرا شد. پس از پایان درمان مقاس اضطراب بر روی هر دو گرو ه اجرا شد. آزمون پیگیری نیز 4 ماه بعد اجرا شد. جلسات به ترتیب شامل، آشنایی و توضیحاتی در مورد اضطراب و علائم آن، توضیح در مورد علائم جسمی اضطراب و معرفی مقیاس ذهنی اضطراب، آموزش آرامش عضلانی، شناسایی خودگویی ها و مبارزه با آن ها، آموز روش حل مسئله، خودارزیابی و خودپاداش دهی،مرور کلی بر مراحل گفته شده با استفاده از سرواژ ها و اجرای تمرینات عملی است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که درمان شناختی رفتاری مقابله با اضطراب کت در کاهش علائم اضطراب کلی دانش آموزان در دو مرحله پس آزمون و پیگیری موثر بوده است. همین طور نتایج حاکی از این است که این درمان علائم انواع فرعی اضطراب به استثناء اضطراب اجتماعی (در مرحله پس آزمون) را در هر دو مرحله کاهش می دهد. با توجه به تحقیقات مختلف مبنی بر اثر بخشی برنامه مقابله ای کت در کاهش اضطراب کودکان و نوجوانان و اجزا برنامه درمانی شامل مواجهه تدریج و ناگهانی، آموزش آرام سازی، نقش بازی کردن، اجرای تمرینات در موقعیت های مختلف و چگونگی حل مسائل می توان بیان کرد که درمان مقابله ای کت در کاهش اضطراب موثر است. در نهایت هر تحقیق محدودیت هایی خواهد داشت که تحقیق حاضر نیز از این قائده مستثنی نیست، به دلیل محدود بودن جامعه به دختران و در یک مقطع سنی نتایج به دیگر گروه ها قابل تعمیم نیست. هم چنین به دلیل نبود گروه پلاسیبو به منظور مقایسه اثر درمانی در مقابل اثر حاصل از دارونما قطعاً نمی توان گفت نتایج حاصله در اثر مداخله می باشد. پبشنهاد می شود در تحقیقات بعدی جلساتی نیز به منظور آموزش والدین در تحقیق گنجانده شود و همین طور تا حد امکان اختلال های کودکان همسان باشند و از جلسات پیگیری پس از اتمام درمان نیز استفاده شود.