نام پژوهشگر: عباس ارغان
محمدحسن مرادی افراپلی عباس ارغان
چکیده: فقر و محرومیت دو پدیده جهان شمولند که در طول تاریخ، بر رشد و تعالی بسیاری از جوامع بشری سایه افکنده و آینده انسان های بی شماری را به خطر انداخته اند. پایمال شدن کرامت والای انسانی و محرومیت از حقوق اجتماعی و اقتصادی، میراث نامبارک حکومت های ظالم، فاسد، نالایق، وابسته و ستم کار در اقصی نقاط جهان است که اگر آثار ناشی از سوانح و حوادث غیرمترقبه به آن اضافه گردد، چهره کریه فقر، در جای جای این کر? خاکی نمایان می گردد. کمیته امداد امام خمینی(ره)، به عنوان پرچم دار مبارزه با فقر و تنگ دستی، در نظام مقدس جمهوری اسلامی، نقش بسیار مفید و ارزنده ای در جهت توان مند سازی اقتصادی اقشار محروم استان مازندران ایفا نموده است، به گونه ای که به منظور تقویت عزت نفس و خودباوری اقشار محروم استان، پاسداری از کرامت والای انسانی، بهبود وضعیت معیشتی خانواده های محروم و هدایت در جهت نیل به قله ی رفیع بی نیازی و خودکفایی، طی سال های 1364 تا 1388 ، تعداد 13523 مورد آموزش، با صرف اعتباری به مبلغ 244/962/802/2 ریال و طی همین مدت تعداد 15246 طرح خوداشتغالی با صرف اعتباری به مبلغ 091/941/758/451 ریال، توسط کمیته امداد امام خمینی (ره) استان مازندران برای خانواده های محروم سطح استان به اجرا درآمده است. مقدمه: از جمله معضلات بزرگ جوامع بشری از دیرباز تاکنون، محرومیت از حقوق اجتماعی و اقتصادی و پایمال شدن کرامت والای انسانی، به واسطه وجود پدیده خطرناک فقر و تنگ دستی می باشد، که پیامدهای فراوانی مانند: ظهور ناهنجاری ها و انحرافات اخلاقی، آلوده شدن فضای جامعه، آسیب دیدن و از بین رفتن باورها و اعتقادات دینی را با خود به دنبال دارد. از مهم ترین عوامل ظهور پدیده هولناک و زشت فقر، بی کاری و نداشتن ممر درآمد به منظور تأمین نیازهای اساسی و اولیه زندگی است. لذا کمیته امداد امام خمینی (ره)، با فراهم نمودن سازوکارهای مناسب، شناسایی خانواده های محروم و نیازمند، آموزش و ایجاد مهارت در زمینه های مختلف، پرداخت وام های بدون بهره و کم بهره با اقساط بلند مدت و به کار گیری از توان خانواده ها، مشتاقانه در آرزوی ریشه کنی فقر مطلق و کم رنگ نمودن فقر نسبی در بین خانواده های محروم و نیازمند سطح استان مازندران می باشد. روش تحقیق: این تحقیق به روش میدانی و کتاب خانه ای، با استفاده از کتاب خانه های سازمان مدیریت و برنامه ریزی، کمیته امداد امام خمینی (ره) و انجام مطالعات میدانی مانند: پرسشنامه و مصاحبه با مجریان طرح های اشتغال و گروه های دیگر اجتماع انجام می پذیرد. بحث: داشتن شغل، کار و منبع درآمد جهت تأمین مخارج و هزینه های زندگی، جزء نیازهای فوری، اساسی و حیاتی افراد جامعه به حساب می آید و چنانچه به دست آوردن شغل برای افراد جامعه امکان پذیر نباشد، بی کاری آنان را با خود به کام فقر و تنگ دستی فرو برده و معضلات و ناهنجاری های اجتماعی فراوانی مانند: جرم، جنایت، اعتیاد، سرقت، قاچاق، فساد، فحشا و عقب ماندگی و ... را به دنبال خواهد داشت. (سلمان پور، 1379، ص 1) اهمیت کار در اسلام: خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم سوره جمعه، در خصوص اهمیت کار کردن می فرماید: پس آن گاه که نماز پایان یافت و آن را به جا آوردید، باز در پی کسب و کار خود روی زمین منتشر شوید و از فضل و کرم خداوند روزی طلبید و یاد خدا بسیار کنید تا مگر رستگار و سعادتمند گردید. پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (ص) می فرماید: کسب روزی حلال بر هر مرد و زن مسلمان، واجب است. حضرت ابی عبدالله (ع) می فرماید: انسانی که برای امرار معاش افراد تحت تکفل خود سخت تلاش می کند، مانند آن رزمنده ای است که در راه خدا جهاد می کند. (تکامل فرهنگ ها، 1372، ص 113و 104) فقر و پیامدهای آن : بی کاری مهم ترین عامل به وجود آوردنده فقر و فقر بزرگ ترین خطری است که ثبات سیاسی اقتصادی، اجتماعی و سلامت جامعه را تهدید می کند. عوامل به وجود آورنده فقر عبارتند از: - عوامل طبیعی مانند: خشکسالی، سیل، زلزله، آتش سوزی، گسترش بیابان، فرسایش خاک و ... - عوامل انسانی مانند: جنگ و برنامه های استثمار گرانه (رضوی، 1377، ص 36) - هجرت و جهاد فی سبیل الله یا تعلیم علوم واجبه ولو کفایی باشد. - کهولت سن و عدم توان انجام کار و معلولیت جسمی - کسالت و تن پروری فقر ناشی از کسالت و تن پروری، مورد ذم اسلام است، این فقر، مرگ بزرگ است، برادر کفر است، سخت تر از کشته شدن است، از بین برنده عقل است، حقارت و از بین برنده شرم و حیا و دین و ایمان است. (تکامل فرهنگ کار، 1372، ص 140) مهم ترین آثار و پیامد های فقر عبارت است از: افسردگی، گوشه گیری، خودباختگی، از دست رفتن کرامت والای انسانی، بی اعتبار شدن فرد و خانواده، بی اعتنایی به قوانین و مقررات، هنجار شکنی، افزایش جرم و جنایت، سرقت ، اعتیاد، قاچاق ، فساد، فحشا، عدم توسعه، بی کاری، کاهش درآمد ناخالص ملی، کاهش درآمد دولت، افزایش هزینه های دولت، رشد بی سوادی و کاهش بنیه علمی کشور، کاهش باورهای دینی و اعتقادی و عقب ماندگی. (قائدی، 1385، ص 32 و 30)
غلامرضا مرادی حقیقی عباس ارغان
این پژوهش با عنوان نقش فعالیت زراعی در توسعه اقتصادی سکونتگاه های روستایی (شهرستان سمنان) با هدف شناسایی منابع طبیعی، انسانی، اقتصادی شهرستان و همچنین شناخت مسائل و مشکلات در زمینه کشاورزی و توسعه اقتصادی روستایی انجام شده است. منطقه مورد بررسی، شهرستان سمنان است. در این پایان نامه از سه روش تحقیق؛ کتابخانه ای و استفاده از منابع فارسی و لاتین و همچنین استفاده از روش های میدانی از طریق پرسشنامه ویژه روستا و روش اسنادی و آرشیوی و نقشه استفاده شده است. و نیز نرم افزار های excel، gis جهت محاسبه و ارائه نقشه سود برده ایم. بر اساس مطالعات انجام شده، با توجه به ویژگی های طبیعی، اقلیمی شرایط نسبتاً مساعدی را جهت رشد و توسعه کشاورزی فراهم آورده تا جایی که کشاورزان مهمترین بخش فعالیت های اقتصادی است. منابع درآمد بیشتر مردم، به ترتیب: زراعت و باغداری 53% دامداری 34% می باشد. بدین ترتیب فعالیت های کشاورزی 87%، خدمات 13% می باشد. در بخش صنعت در روستاهای این شهرستان هیچ نوع فعالیتی صورت نگرفته و سهم این روستاها از بخش صنعت در درآمد و اشتغالزایی در حد خیلی پائینی می باشد. در مجموع می توان گفت که فعالیت های کشاورزی بیشترین درآمد روستائیان را تامین می کند. البته در این زمینه نیز مشکلاتی وجود دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از: کوچک بودن قطعات اراضی و به تبع آن نظام بهره برداری (خرد مالکی، خانوادگی) توزیع نامناسب بارندگی در طول سال، عدم بهره برداری بهینه از منابع آب، روش های غلط آبیاری، مشکلات مربوط به تقسیم عادلانه آب، عدم توجه مسئولان و خود مردم به حفظ مراتع طبیعی با توجه به اهمیت دامداری منطقه که موجبات تخریب مراتع و پوشش گیاهی و در نتیجه فرسایش خاک را به دنبال دارد. علاوه بر این مشکلات، مهاجرت قشر جوان از روستا ها، مشکلات آموزشی، فرهنگی و بهداشتی و درمان را می توان به آن ها افزود. بر اساس مطالعات انجام شده راهبرد های توسعه روستایی در روستاهای شهرستان بر بهره برداری بهینه از منابع آب موجود به وسیله اصلاح انهارسنتی و ساخت انهار سیمانی، یا انتقال آب در شاهراه ها توسط لوله های قطور، برگزاری دوره های آموزشی برای روش های صحیح کشاورزی، سرمایه گذاری در زمینه استفاده از روش های نوین آبیاری، حفظ و یکپارچه کردن اراضی، تشویق و حمایت دولت از کشاورزان مایل به این کار. می توان امیدوار بود تا زمینه های اشتغال زایی قشر جوان روستایی فراهم آورده و از مهاجرت آنان به سوی شهر ها جلوگیری بعمل آید. نقش خدمات و صنعت، الخصوص صنعت در سطح روستاهای شهرستان بسیار بی رونق است. لذا توجه به امر برنامه ریزی در این بخش می تواند نقش موثری در بهبود زندگی مردم روستا داشته باشد.
ناصر عباسی عباس ارغان
از پیامدهای سیاستهای نامطلوب توسعه ی کشور در دهه های اخیر گسستگی در ساختار فضایی و عدم تناسب در نظام سلسله مراتب سکونتگاهی است که آثار ناخوشایند آن در عرصه ملی و در سطح پایین تر (منطقه ) نیز مشاهده می شود . بطوری که در منطقه مورد مطالعه ( دهستان میامی) گسیختگی در ساختار فضایی به شکل توزیع نامتناسب جمعیت ، فعالیت وامکانات ، فقدان حلقه های واسط وجود ارتباطهای غیر منطقی سکونتگاههای کوچک با مراکز بزرگ و شهرها نمود پیدا کرده است . ادامه ابن روند باعث عدم تعادل خدمات و امکانات شده و در نهایت تخلیه تدریجی روستاهای کوچک به نفع شهرها ومراکز بزرگتر را در پی داشته است. کاهش تدریجی تعداد روستاها بویژه روستاهای کوچک در فاصله سالهای 1345 تا 1375 دلیلی بر این ادعاست. این مساله ضمن ایجاد محدودیت ها و تنگناهایی برای شهرها جهت پاسخ گویی به نیازهای روز افزون جمعیت ، موجب بلا استفاده ماندن و عدم بهره وری از توانمندیها ی موجود در نقاط روستایی کوچک می شود . با شناخت مشکلات یاد شده و با پذیرش این اصل که برای مدیریت هدفمند و بهینه در جهت توسعه مکانهای روستایی ، ساماندهی فضا و ایجاد سلسله مراتبی مطلوب از سکونتگاهها ، ضروری می باشد . تحقیق حاضر در محدوده دهستان میامی از شهرستان شاهرود ، با هدف دستیابی به چنین نظامی که یکپارچگی فضایی را در سطح منطقه تحقق بخشد ، به انجام رسیده است .
مهدی دلاوری عباس ارغان
توسعه اقتصادی نیازمندسرمایه گذاری دربخش هاوفعالیت های مختلف اقتصادی است. بدون سرمایه گذاری درطرح های زیربنایی وروبنایی نمی توان انتظار گسترش اشتغال، تولید ورفاه اقتصادی راداشت.امروزه بسیاری از کشورهای جهان،تمایل شدیدی به جذب سرمایه های خارجی پیدا کرده اند.یکی ازراه های مفیدومناسب بدین منظور ایجادمناطق پردازش صادرات یامناطق آزادتجاری - صنعتی است.با توجه به اهداف اولیه ایجاد مناطق آزاد که مبتنی بر پیشرفت نواحی عقب مانده،با توجه به توان های بالقوه منطقه ای ودرراستای توسعه اقتصاد ملی است،می توان از گردشگری به عنوان راهبردی در جهت رسیدن به هدف مذکور،نام برد.سازمان منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار یکی از مناطق آزاد کشور است که درراستای سیاست کاهش اتکا به اقتصاد نفت وتکیه بر منابع غیر نفتی،بهره گیری ازتوانمندی های منطقه ای،جلب سرمایه های خارجی ،ایجاد اشتغال وبالاخره توسعه اقتصادی جنوب شرق ایران به عنوان منطقه آزاد تجاری- صنعتی انتخاب شده است.یکی از راهبردهای منطقه آزاد چابهار برای رسیدن به اهداف از پیش تعیین شده،توسعه گردشگری است دراین پژوهش به بررسی نقش منطقه آزاد چابهار درتوسعه توریسم منطقه ای چابهاروبررسی مجموعه اقدامات منطقه آزاد درزمینه توسعه گردشگری منطقه از بدو تاسیس (1372)تابه حال ویافتن راه حل هایی به منظور بهبود کارکردمنطقه آزاد پرداخته شده است.بدین منظور ضمن مطالعه نظریات پایه ای درزمینه مناطق آزاد وگردشگری،بااستفاده از رویکرد سیستمی،چهارچوب مفهومی تحقیق تدوین شد.نتایج حاصل از بررسی هاوتحلیل ها نشان دهنده آن است که منطقه چابهار با 228جاذبه گردشگری که بیش از 74مورد آن جاذبه طبیعی،44مورد جاذبه فرهنگی- تاریخی و110مورد جاذبه انسان ساخت درزمینه گردشگری از توانایی بالایی جهت تبدبل شدن به یک منطقه گردشگری وتفریحی برخورداراست.بااین وجود زیر ساخت ها وبرنامه های موجود،نتوانسته با نیاز ها و ضرورت های به فعلیت رساندن این توانمندی ها فراهم وگسترش یابد زیرا تجزیه وتحلیل داده های بدست آمده نشان داد که منطقه آزاد تجاری- صنعتی چابهار در پیشبرد اهداف گردشگری وجذب گردشگر نتوانسته به موفقیت چشمگیری دست یابد،به علاوه درزمینه هماهنگی وهمراه کردن مردم ومسئولین وسایر ارگان های مرتبط با گردشگری،دراجرای برنامه های توسعه گردشگری،سازمان نتوانسته موفق عمل کند. واژگان کلیدی:برنامه ریزی منطقه ای،منطقه آزاد تجاری- صنعتی چابهار،گردشگری،توسعه گردشگری.
مجید ملکی عباس ارغان
در رویکرد توسعه پایدار روستایی تلاش می شود حفاظت و نگهداشت محیط زیست همراه با بهبود فرصت های اقتصادی و بهینه سازی ساختار اجتماعی جوامع روستائی در بستر توزیع عادلانه خدمات و تسهیلات رفاهی در سطوح منطقه ای و محلی امکان برخورداری روستاییان از معیشت پایدار و بهبود کیفیت زندگی فراهم شود. در این میان، توسعه گردشگری روستایی می تواند با التفات به فعالیت های جایگزین بخش کشاورزی به التزام و ضرورت نگهداشت و استفاده بهینه از منابع موجود روستایی، ترسیم گر چشم انداز فرا روی توسعه پایدار در نواحی روستایی باشد، چنانچه با ایجاد فعالیت های مکمل کشاورزی، رشد و ترویج صنایع دستی روستایی و اشتغال زایی، می تواند از مهاجرت های بی رویه روستایی و پراکنش نامناسب جمعیت در مناطق جلوگیری نماید و امکان توزیع متناسب و برابر خدمات ، جمعیت و تسهیلات رفاهی را در چارچوب آمایش سرزمین فراهم آورد . بر این اساس گردشگری روستایی را رویکردی در قالب توسعه پایدار روستایی به شمار می آورند؛ امکان افزایش در آمد خانوارهای روستایی و بهبود وضع اقتصادی را، نه در روند توسعه ای برونزا، بلکه در جریانی درونزا فراهم می کند. از طریق مشارکت پذیری روستایی و توانمند سازی روستاییان در برخورداری از منابع و مواهب طبیعی روستایی، همراه با درک جایگاه، حفاظت محیط زیست روستایی ممکن می شود.
پرویز نبیلی عباس ارغان
چکیده در قرن اخیر، رشد و گسترش سازمان های تعاونی تبدیل به یک رخداد جهانی شده است. در کشور ما نیز خصوصاً پس از تشکیل وزارت تعاون به نحو چشم گیری تعاونی ها رشد و گسترش داشته اند. این در حالی است که عموم مردم از تعاونی ها استقبال نموده و هر یک به نوعی در زندگی روزانه خود با آن ها ارتباط و تعامل دارند. هدف کلی این پژوهش بررسی نقش اقتصادی تعاونی ها در توسعه پایدار روستاهای استان سمنان است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی – کاربردی است و برای گردآوری اطلاعات از دو روش: - مطالعات کتابخانه ای ، جهت بررسی مبانی نظری ارتباط شرکتهای تعاونی با اشتغال و توسعه ی پایدار روستایی - مطالعات میدانی با استفاده از پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات و داده ها استفاده شده است. روایی پرسشنامه از طریق کارشناسان اداره تعاون و اعتبار آن از طریق آزمون آلفای کرونباخ تائید شد. جامعه آماری پژوهش 1118 نفر از اعضای شرکتهای تعاونی روستاهای استان که با روش نمونه گیری طبقاتی با استفاده از فرمول کوکران 90 نفر بصورت تصادفی انتخاب شدند. نتایج نشان می دهد که از سال 1343 تا پایان سال 1367 ، 490 تعاونی فعال در بخشهای کشاورزی، صنعت و خدمات موجبات اشتغالزایی 9853 نفر را به طور مستقیم فراهم آورده اند و تشکیل شرکتهای تعاونی در محیط روستایی سبب ایجاد اشتغال و افزایش درآمد ساکنین روستاها است و لیکن علی رغم افزایش جمعیت در روستاهای استان سمنان در سه دهه 85-1365 تشکیل شرکتهای تعاونی روستایی سبب کاهش مهاجرت روستائیان به شهر شده است. واژگان کلیدی : توسعه پایدار ، اشتغال ، تعاون روستایی ، استان سمنان
محبوبه مستخدمین زینب کرکه آبادی
چکیده: شهرهمچون موجودی زنده همواره در حال تحول و پویائی است.شکل گیری تداوم حیات و تغییرات ظاهری بافت شهری و رشد و توسعه آن متاثر از مجموعه ای از عوامل و نیروهای طبیعی، سیاسی– اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و تکنولوژیکی است.این عوامل و نیروها که در طی زمان وهمراه با تغییرات و پیشرفت های اجتماعی – اقتصادی و تکنولوژیکی تحول می یابند. با مکانیزم های شهر، تغییرات در محتوا و ساختارهای اجتماعی–اقتصادی آن را نیز فراهم می آورد. پیدایش شهر وشهرنشینی به عنوان نقطه عطفی در تاریخ زندگی انسان ها محسوب می شود. چرا که به همراه خود تغییرات وسیعی در شیوه معیشت و زندگی انسان ها ایجاد کرد و مهم تراز آن مدنیت انسانی را توسعه دا د. از آنجا که شهر برای زمانی طولانی کانون تمدن ومدنیت به شمار می رفته عجیب نخواهد بود اگر پدیده شهر وشهر نشینی به طور عمیق مورد مطالعه و بررسی قرار گیرد.فرایند شهر نشینی در ایران سابقه ای طولانی دارد. ولی شهرنشینی در قرون معاصر در ایران شکل تازه و ویژه ای دارد که پیامد های زیادی را در بر داشته است که از جمله این پیامدها مهاجرت های بی رویه از روستا به شهر می باشد. شهر کرج به دلیل موقعیت مکانی خود و نزدیک بودنش به تهران با شیوه خاصی از شهر نشینی مواجه گردیده است که در مدت کمتر از 4 دهه اخیر چنان کالبدی پیدا کرده است که با روستایی که در اوایل قرن اخیر بوده نیست وقابل تاٌمل بحث و بررسی علمی می باشد. در این پژوهش سعی شده تا عامل نزدیکی به تهران را مهمترین عامل تاثیر گذار بر رشد و گسترش شهر و شهر نشینی درشهر کرج را به وسیله مدل قانون رتبه واندازه و شاخص جفرسون وکلارک و همچنین تحولات شهر نشینی به طور خاص مورد بررسی قرار گیرد با این هدف که در شهر مورد مطالعه عامل اصلی این تاثیر گذاری مشخص گردد. نتایج این پژوهش با توجه به بررسی تحولات در دوره های مختلف نشان می دهد که عامل سیاسی، اقتصادی و نزدیکی به تهران به عنوان پایتخت از مکانیزمهای تاثیر گذار در رشه وگسترش شهر نشینی و تغییرات کالبدی بوده است.
قدرت الله ابک زینب کرکه آبادی
مبانی علمی این پژوهش مبتنی بر مفاهیم مدیریت بحران شهری با تأکید بر دانش جغرافیا و برنامه ریزی شهری، پایه ریزی شده است. در این پژوهش پس از ارائه تحلیلی روشن از ابعاد آسیب پذیری شهر (کالبدی و اجتماعی- اقتصادی) و نیز تأسیسات و تجهیزات شهری، نقاط ضعف و قوت بررسی شده و بر این اساس به نتیجه گیری پرداخته شده است . گردآوری داده های اولیه پژوهش بر اساس روش کتابخانه ای، فیش برداری و برداشت میدانی، صورت گرفته و در مراحل بعدی پژوهش از روش مقایسه ای جهت ارائه جمعبندی استفاده شده است. در این پژوهش با استفاده از ahp مناسبترین مکان ها برای اهداف مورد نظر انتخاب شده و از روش وزن دهی و ورود به سیستم gis در این راستا بهره گرفته شده است تا بااستفاده از منطق فازی ولایه های همپوشانی برای معیارهارها وشاخصهای مکانیابی بهترین ومناسبترین محل اسکان موقت زلزله زدگان فراهم آید .
مرضیه فخاریان زینب کرکه آبادی
شهر بسطام که یک شهر تاریخی است دارای عناصر تاریخی فرهنگی و جاذبه های زیادی در خود میباشد و از نظر قدمت ساخت عناصرش یکی از غنی ترین مناطق می باشد این عناصر شامل مسجد جامع ، مسجد بایزید بسطامی ، شکارگاه طبیعی تپال ، جنگا اولنگ ، خوش ییلاق و ...میباشد . نتایج تحقیقات و مطالعات با توجه به مدل swot نشان می دهد که شهر مذکور از نظر جهانگردی دارای توان توریستی متعددی میباشد .
ابوالفضل رضا قوچانی عباس ارغان
چکیده مفصل پژوهش: توسعه روستایی فرایند تغییرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در محیط روستا است، توسعه روستایی عبارت از سیستمی است که برخورد و واکنش بین علوم کشاورزی، علوم اجتماعی، مهندسی و مدیریت بوجود می آید. برای رسیدن به اهداف توسعه روستایی الزامیست بین این علوم ارتباط ایجاد کرد و علم مدیریت می تواند چاره ای برای جذب گردشگران و شناساندن توانمندی های مناطق روستایی بیاندیشد. عمدتاً گردشگران به دو دلیل به یک کشور و یا منطقه می روند، یا می خواهند از آثار باستانی دیدن کنند و یا اینکه از مناظر طبیعی دیدن نمایند و روستاها مکانی هستند که هر دو شکل بالا را دارا می باشند. در این بین روستائیان می توانند به روشهای زیر کسب درآمد کنند که عبارتند از : 1- به عنوان راهنما برای نشان دادن مکان های دیدنی . 2- از طریق فروش صنایع دستی خود، چرا که گردشگران معمولاً علاقه مندند از هر منطقه که بازدید می کنند یک یادگاری داشته باشند. توسعه گردشگری می تواند سبب پویایی و تقویت بنیه اقتصادی، رشد خلاقیت و نوآوری در اقتصاد، ایجاد بسترهای قانونی و انگیزش برای جلب توجه بخش خصوصی جهت سرمایه گذاری در ایجاد و توسعه زیر ساخت های صنعت گردشگری، هویت بخشی و ارتقاء شأن و منزلت ساکنین، تقویت روند توسعه اجتماعی و فرهنگی، حفاظت از منابع طبیعی و افزایش ظرفیت های اکولوژیک، حفظ و حراست از ارزشهای تاریخی و ... گردد. با گسترش گردشگری چیزی فراتر از اقتصاد بدست آمده و آن گسترش صلح و دوستی و حفظ حقوق انسان و طبیعت است. از طرف دیگر محور تحول مناطق ژئو استراتژیک عامل انسانی و منابع اقتصادی است. جاذبه های گردشگری محدوده مورد مطالعه: 1- قله زیبای قلعه ماران این قله زیبا ،کم نظیر و شاید هم بی نظیر همه روزه مخصوصاً در فصول بهار و تابستان پذیرای انبوهی از گردشگران است که عده ای برای کوهنوردی و در نهایت بالا رفتن از صخره بی نظیر آن، عده ای به لحاظ داشتن آب و هوای خنک و چشم اندازهای زیبای آن، و عده ای نیز برای پرواز با کایت و پاراگلایدر جذب آن شده اند. چشمه های آب معدنی، گیاهان دارویی خوراکی، منابع تأمین انرژی از چوب جنگلی و آبشار، آثار معنوی و ... همگی از جمله آ ثار و برکات کوه است و در حفظ تعادل ، روحیه نشاط و شادابی و درمان بسیاری از بیماریهای جسمی مفید بوده و موثر است و در جذب گردشگر در این منطقه نقش بسزایی دارد. 2- جنگل و مرتع جنگل های این منطقه یک ذخیره گاه جنگلی محسوب می شوند که به ذخیره گاه جنگلی زربین (کاج) معروف هستند. یکی دیگر از زیبائی های جنگل در این منطقه ابرناک بودن در اکثر مواقع سال است که زیبایی خاصی را به آن بخشیده است. فضای مه آلود که مدام در تغییر جا با آفتاب درخشان رقابت دارد چشم بینندگان و گردشگران را خیره می کند و بسیاری از طبیعت دوستان را تشویق ساخت سکونتگاه موقت و یا ویلایی در منطقه نموده است. 3 - استخر طبیعی گل رامیان این چشمه در حدود ? کیلومتری جنوب شهر رامیان و در دامنه کوه پنهان خانه اعجاز آفرینش خداوند را در شرق استان گلستان به نمایش گذاشته است. چشمه گل رامیان به صورت یک استخر طبیعی به طول ?? متر و به عرض ?? متر و به عمق ?? تا ?? متر و به روایتی ?? متر است که در ارتفاع ??? متری از سطح دریا قرار دارد. این چشمه در ? کیلومتری جنوب شهرستان رامیان و در ?? کیلومتری مرکز استان (گرگان) قرار دارد. از ? طرف به جنگل و از یک طرف به زمین های زراعی متصل است. آب چشمه از کف زمین می جوشد. براساس تحقیقات انجام شده این چشمه، از چشمه های آهکی است و آب آن از بخش داخلی جوشش دارد و سرریز این منبع آبی به رودخانه قره چای رامیان که یکی از شاخه های گرگانرود است، وارد می شود. در گل رامیان گونه های ماهیان شامل ماهی سفید رودخانه ای، سیاه ماهی و ماهی آبر نوئیدز را می توان یافت. 4 - آبشارها و چشمه ها شهرستان رامیان و بویژه دهستان قلعه میران نیز دارای آبشارهای متعدی می باشد که از مجموعه ابشارهای سرخه کمر به تعدا ? ابشار، مجموعه ابشارهای جوزک، مجموعه ابشارهای سید کلاته به تعداد ? ابشار، مجموعه ابشارهای چفت که تعداد انها به ?? ابشار می رسد که کوتاهترین ان ? و بلندترین ان ?? متر ارتفاع دارد،، مجموعه ابشارهای پشمکی، چشمه نیلبرگ، چشمه سید کلاته، انجیر چشمه، منطقه کوهستانی و برف گیر النگ نیز از دیگر جاذبه های این منطقه است. یکی از زیباترین آبشارهای این دهستان آبشار بزرگ روستای پاقلعه است که در غرب روستا و پشت کوه قرار دارد. این آبشار که ارتفاعی حدود 15 متر دارد دارای آبی بسیار خنک و زلال است و محیط پائین آبشار نیز به گونه ای است که گردشگران می توانند اتراق نمایند. 5 - چشم اندازهای جلگه یکی دیگر از جاذبه های طبیعی دهستان قلعه میران چشم اندازهای زیبای جلگه از روی قلعه ماران و الهادی می باشد در پائین دست کوه الهادی روستای قورچای با 328 نفر جمعیت قرار دارد. این روستا در محیطی زیبا و دلنواز قرار گرفته در غرب روستا سرزمینی مرتفع و کم شیب قرار دارد که محلی مناسب جهت پرواز پاراگلایدر است- گردشگران در این منطقه و در روزهای تعطیل به پرواز با پاراگلایدر می پردازند . همچنین چشم انداز جلگه رامیان-آزادشهر و گنبد کاووس از روی کوه قلعه ماران در مجاورت روستای پاقلعه بسیار دیدنی است. شاید به همین علت بوده که اشکانیان اینجا را به عنوان پایتخت دوم خود یا پایتخت تابستانی انتخاب کردند نمایی بزرگ از دشت و جلگه ای که همیشه مورد تهاجم بوده است و اینک در سایه صلح و امنیت این نما بسیار زیباتر و دل انگیز تر به نظر می رسد نمایی که چشم هر بیننده ای را شب و روزش نوازش می دهد و خیره می سازد. صنایع دستی محدوده مورد مطالعه: در حال حاضر (1390) در سه روستای مورد مطالعه در دهستان قلعه میران (روستاهای پا قلعه- سید کلاته و قورچای) فقط 22 نفر از صنعتگران روستایی به تولید آثار و صنایع دستی می پردازند و اگر تنگناها و مشکلات ایشان شناسایی و رفع نگردد این تعداد هم بیکار خواهند شد و این میراث گرانبها روز به روز متروک تر و منسوخ می گردد. برخی آمار به دست آمده به شرح زیر است : ( این آمار در فصل چهار پژوهش توسط جداول ویژه نشان داده شده است.) نتایج به دست آمده نشان می دهد 3 نفر یا 5/13 درصد صنعتگران 25 ساله و کمتر بودند، 10 نفر یا 5/45 درصد از 25 تا 55 ساله ، و 9 نفر یا 41 درصد سن بزرگتر از 55 سال داشته اند. این آمار به لحاظ حضور کم جوانان در این عرصه نگران کننده است و لزوم برنامه ریزی در جهت افزایش رغبت و انگیزه حضور جوانان در این عرصه را می طلبد. از لحاظ فعالیت به عنوان شغل اصلی فقط 4 نفر یا 2/18 درصد صنعتگران شغل اصلی خود را صنایع دستی معرفی کرده اند و مابقی یعنی 18 نفر یا 8/81 درصد صنایع دستی را شغل فرعی خود ذکر کرده اند ، که این آمار معنی دار مسائل مختلفی از لحاظ اقتصادی ( به صرفه نبودن ) و اجتماعی ( زندگی سنتی و دیدگاههای مردان برای کار منزل و مزرعه) را بیان می کند. 19 نفر از صنعتگران یا 4/86 درصد، در آمدی کمتر از 25 درصد از فروش تولیدات صنایع دستی خود داشته و تنها 3 نفر یا 6/13 درصد از ایشان درآمدی بین 25 تا 50 درصد از این راه داشته اند.که این آمار لزوم توجه بیشتر مسئولان را به این امر ضروری می سازد. خرید صنایع دستی به عنوان علت حضور گردشگران همواره اولویت چهارم و پنجم (پایین ترین اولویتها)را کسب نمود با نمره ی 4/2 از 100 بهبود این جایگاه و این نمره برنامه ریزی و تلاش فراوان می طلبد. از نظر صنعتگران ، 50 درصد گردشگران متقاضی دستمال ابریشمی ، 2/27 درصد متقاضی شال ابریشمی و 8/22 درصد متقاضی چادرشب هستند که می توان جهت بازاریابی آن در داخل و خارج کشور اقدام نمود. 9 نفر از صنعتگران یا 41 درصد ایشان ، اعلام نموده اند که محصولات شان را به واسطه ها می فروشند، 5 نفر یا 23 درصد به تجار صادر کننده و 4 نفر یا 18 درصد نیز خرده فروشی وعمده فروشی ها را خریدار محصولاتشان معرفی کردند. در این میان سهم تعاونی ها و عرضه مستقیم به بازار 0 بوده است که این امر نشان دهنده ی عدم قیمت گذاری مناسب کالاها است ، زیرا واسطه ها همیشه قیمت پایین تری را برای محصولات تعیین می کنند ، و عدم عرضه در بازار نیز گردشگران را از این محصولات و اطلاع از آن بی نصیب می گذارد. 11 نفر از صنعتگران ( 50% ) وجود دلالان و واسطه ها،5 نفر ( 23%) نبود بازاریابی ، 4 نفر (18%) نبود شبکه خرید مناسب و 2 نفر (9%) تبلیغات ناکافی را به عنوان مشکلات فروش محصولات عنوان کرده اند. 17 نفر (3/77%) قیمت گذاری عادلانه محصول و 5 نفر (7/22%) ایجاد شبکه اطلاع رسانی را از انتظارات خود برای حمایت وتقویت از طرف دولت عنوان کردند. گردشگران نیز علت خرید صنایع دستی را ای چنین عنوان کرده اند: 25 نفر ( 7/41% ) خرید به عنوان سوغات ، 14 نفر (3/23%) توصیه همراهان ، 12 نفر ( 20%) کیفیت خوب ، 9 نفر ( 15%) قیمت مناسب و توجیه فروشندگان نیز هیچ رایی نیاورد. و این نشان دهنده مشکل در سیستم عرضه است در حالیکه تقاضا وجود دارد ، اما هیچ ابزاری برای جلب مشتری بیشتر وجود ندارد. 42 نفر از گردشگران ( 70%) با انتخاب گزینه کاملا موافقم ، 16 نفر (6/26%) با گزینه موافقم و 2 نفر (4/3% ) نیز با گزینه نظری ندارم ، نظرات خود را در تاثیر گردشگری روستایی در تبلیغ محصولات ساخت هنرمندان روستایی اعلام داشته اند همچنین گزینه های مخالفم و کاملا مخالفم هیچ رایی را به خود اختصاص نداد. و اما 38 نفر (3/63%) با گزینه موافقم ، 15 نفر (25%) با گزینه کاملا موافقم ، 4 نفر (7/6%) با گزینه نظری ندارم و 3 نفر ( 5%) نیز با گزینه مخالفم نظر خود را در زمینه نقش گردشگری در بهبود وضعیت اقتصادی اعلام کردند همچنین گزینه کاملا مخالفم هیچ رایی را به خود اختصاص نداد. با نتایج به دست آمده از این تحقیق،منطقه مورد مطالعه از جاذبه های طبیعی فراوانی برخوردار است و همواره تعداد گردشگر زیادی از آنجا دیدن می کنند ، و اکثر گردشگران نیز از صنایع دستی این روستاها بی خبر هستند ، لذا می توان با یک برنامه ریزی مناسب در جهت توسعه ی صنایع دستی ضمن علاقمند کردن دوباره روستائیان به کار در این بخش و معرفی آثار ایشان و سهل نمودن عوامل تولید و بازاریابی ، هم در جذب گردشگر بویژه گردشگران علاقمند به صنایع دستی کوشید هم از این صنعت بدون دود درآمد خوبی برای رفاه روستائیان فراهم آورد. مدیران می توانند با برنامه ریزی مناسب ضمن توسعه صنایع دستی و جذب بیشتر صنعتگران از طریق ایجاد بازار کار و درآمد برای ایشان، گردشگران رانیز به این محیط زیبا جلب نموده و باعث رونق اقتصادی روستا و صنعتگران هنرمند روستا می شوند.
مرتضی باقری عباس ارغان
توجه به محیط زیست و بستر طبیعی در برپایی مسکن روستایی از اهمیت بسیار برخوردار است. برپایی مسکن فرایند جامعی است که عوامل متعددی بر آن اثرگذار است. این پایان نامه به دنبال آن است که اهمیت این معیار را در مقایسه با دیگر معیارهای موثر بر برپایی مسکن روستایی در یک منطقه از ایران از نظر استفاده کنندگان مورد بررسی قرار دهد و به تحلیل نتایج دست یافته بپردازد.در این راستا ابتدا معیارهای موثر بر برپایی مسکن روستایی در ایران از منابع و مستندات مرتبط با موضوع شامل نظریات مرتبط و تجارب داخلی و خارجی استخراج شده است. در ادامه، معیارها در منطقه مورد نظر تبیین، تدقیق و دسته بندی شده و با استفاده از روش مطالعه موردی در همان منطقه ارزش گذاری شده اند. منطقه منتخب برای مطالعات موردی استان سمنان انتخاب شده است.نتایج تحقیق نشان دهنده عدم اولویت معیارهای مرتبط با حفظ محیط زیست در مقایسه با دیگر معیارها و به خصوص معیارهای کاربردی است. این تحقیق در ادامه به تفسیر و بحث درخصوص علل این عدم اولویت پرداخته است
مجید عرب عباس ارغان
فناوری اطلاعات و ارتباطات، تکنولوژی هزاره جدید می باشد که باعث کم کردن زمان انجام محاسبات دقیق تر شدن پردازش داده ها، تبادل اطلاعات آسان و کم کردن هزینه داد و ستد شده است. دستاوردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات زمانی حداکثر تاثیر گذاری را در زندگی بشر خواهد داشت که بتواند در تمام زمینه ها و در میان تمام اقشار جامعه رسوخ کند. متاسفانه دنیایی که در آن زندگی می کنیم دچار مشکلی به نام شکاف دیجیتال می باشد. این شکاف، مخصوص در سطح جامعه روستایی چشمگیر تر است. در حال حاضر 5/2 میلیارد نفر از جمعیت 6 مییاردی جهان، در روستاها و نقاط دور افتاده کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند (حدود 40% جمعیت جهان) که درصد کمی از آنها امکانات اطلاعاتی مناسب دسترسی دارند. این در حالی است که تحلیل گران جهانی عقیده دارند در بحث جهانی سازی، توسعه ict روستایی نقش اساسی در پیشرفت کشورهای در حال توسعه خواهد داشت.این تحقیق اهمیت جایگاه ict روستایی در توسعه یکپارچه جامعه روستایی در استان سمنان را بررسی می نماید.