جهان رو به توسعه با مسائل مهمی مانند بحران انرژی ، کمبود مواد غذایی ،فقر و ... روبرو است .این عوامل بیشتر نتیجه انفجار و رشد بی رویه جمعیت می باشد . لذا جهت تامین مواد غذایی و مبارزه با فقر غذایی افزایش محصولات کشاورزی و کاهش ضایعات آن اجتناب ناپذیر است . به این منظور مبارزه با آفات و بیماریها که بخش عمده ای از محصولات کشاورزی را ازبین می برند ضروری است . برنج به دلیل ویژگی هایش بعد از گندم در مکان دوم از نظر تامین انرژی قرار دارد . علیرغم اینکه دارای تنوع ژنتیکی و توان سازگاری بالایی است ولی به علت ورود بی رویه برنجهای خارجی به کشور و عدم قرنطینه گیاهی مناسب بررسی عکس العمل ارقام ایرانی و وارداتی به آفات و بیماریها ضروری می باشد . در این تحقیق مقاومت 8 رقم برنج به شپشه آرد tribolium castaneum با توجه به خصوصیات بیولوژیک آن مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات در آزمایشگاه، در انکوباتور، دمای 2+_28درجه سانتیگراد،رطوبت نسبی 70درصد و دوره نوری 24ساعت تاریکی در دو مرحله آزمایشات طول دوره پیش از بلوغ و آزمایشات باروری انجام گردید. در مرحله اول طول دوره پیش از بلوغ هر لارو تعیین و در آزمایش باروری، تعداد نتاج روزانه و مربوط به هر حشره ماده شمارش و ثبت شد. همچنین نرخ خالص تولید مثل، نرخ ذاتی افزایش جمعیت، زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت، میانگین زمان نسل و نرخ محدود افزایش جمعیت در ارقام مختلف محاسبه و مقایسه آماری انجام گرفت . همچنین با توجه به اینکه میانگین باروری در طول روزها بسیار متغیر بود، جهت مقایسه، از نرخ تجمعی باروری استفاده شد. با بررسی نتایج مشخص گردید که مقاومترین ارقام به شپشه آرد رقم های 6 ir ، 8 ir و کاووسی بودند، زیرا کمترین نرخ باروری را این حشره زمان تغذیه از ارقام مذکور داشت. لازم به ذکر است شپشه آرد tribolium castaneum از راسته سخت بالپوشان ، خانواده teneberionidae می باشد، حشره ای است همه جایی و چند خوار که زیان های قابل توجهی را به محصولات انباری وارد می کند.

به منظور بررسی فون مگس های خانواده سیرفیده (syrphidae) در منطقه بلوچستان از مهر 1387 تا آبان 1388 نمونه برداری از نواحی مختلف این منطقه شامل ایرانشهر، خاش، چابهار و نیکشهر انجام شد. در مجموع 15 گونه متعلق به 4 زیر خانواده و 12 جنس جمع آوری گردید. a- subfamily syrphinae 1- paragus bicolor fabricius 2- episyrphus balteatus degeer 3- eupeodes luniger meigen 4- e. corollae fabricius 5- syrphus ribesii linnaeus 6- s. vitripennis meigen 7- scaeva albomaculata macquart 8- ischiodon scutellaris fabricius 9- sphaerophoria scripta linnaeus 10- melanostoma melinum linnaeus b- subfamily eristalinae 11- eristalinus sepulcharis linnaeus 12- eristalinus aeneus scopoli 13- helophilus pendulus linnaeus c- subfamily ‍‍chrysotoxinae 14- chrysotoxum cautum harris d- subfamily xylotinae 15- syritta pipiens linnaeus

مزارع گندم و جوی شهرستان بجنورد در طول دو سال زراعی 1388-1386 به منظور شناسایی، تعیین فراوانی و توزیع گونه های بال ریشکدار مورد بررسی قرار گرفت. مجموعا تعداد 35 مزرعه گندم و 23 مزرعه جو از ابتدای فصل زراعی تا مرحله برداشت نمونه برداری شدند. دو روش عمومی جمع آوری شامل جمع آوری مستقیم از روی بوته و روش ضربه زدن بکار گرفته شد. فراوانی نسبی هر گونه با احتساب نسبت تعداد جمع آوری شده از هر گونه به تعداد کل نمونه ها از حشرات بالغ بدست آمد. در میان 27 گونه ی شناسایی شده، تریپس گندم haplothrips tritici kurd. با فراوانی 4/30% (در گندم) و 4/42% (در جو) گونه ی غالب مزارع منطقه را تشکیل داد. پس از آن گونه aeolothrips intermedius bag. با فراوانی 5/14% (در گندم) و گونه sitothrips arabicus pri. با فراوانی24% (در جو)، بعد از تریپس گندم فراوان ترین گونه هادر مزارع گندم و جو بوده اند. گر چه گونه تریپس گندم در کل شهرستان انتشار دارد ولی توزیع فراوانی آن در مناطق مختلف یکسان نیست. برای گونه های استان خراسان شمالی کلید شناسایی تنظیم شد و مورفولوژی آن ها شرح داده شد و در مورد گونه ها، دامنه میزبانی، موقعیت جغرافیایی آن ها دراستان در مقایسه با مناطق مختلف کشور و کشور های دیگر جهان بحث شد. 16 جنس و 27 گونه بال ریشکدار از روی غلات (گندم، برنج، جو و ذرت) جمع آوری شد که7 گونه برای فون استان جدید بود.

در این تحقیق، تاثیر شدت نیروهای از بالا به پایین (top-down) پارازیتویید و از پایین به بالا (bottom-up) مقاومت گیاه میزبان روی تغییرات جمعیت بید کلمplutella xylostella بررسی گردید. آزمایش ها به صورت کوتاه مدت در قالب 2 آزمایش در شرایط آزمایشگاهی و مزرعه ای به شرح زیر انجام گرفت: الف) در این آزمایش به منظور بررسی تاثیر مقاومت گیاه میزبان از 3 نوع گیاه متنوع (کلم چینی، کلم پیچ معمولی و کلم گل) استفاده شد و پارازیتویید مورد استفاده در این آزمایش زنبور (hymenoptera: braconidae) cotesia plutellae بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی متشکل از 3 نوع گیاه میزبان متفاوت و 2 سطح پارازیتویید (سطح کم و زیاد) در قالب 6 تکرار انجام گرفت. برای تیمار پارازیتوئید کم از 1 عدد زنبور ماده جفت گیری کرده و برای سطح بالای پارازیتوئید از 3 زنبور پارازیتوئید ماده استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد در بین 3 سطح گیاه میزبان (کلم چینی، کلم پیچ و کلم گل)، میانگین تعداد بید کلم بر روی کلم چینی (3/11) اختلاف معنی دار نسبت به کلم پیچ (0/40) و کلم-گل (2/47) نشان داد. بین سطح کم (9/35) و بالا (7/29) پارازیتویید، تفاوت معنی دار از لحاظ میانگین تعداد بید کلم مشاهده نشد. از طرف دیگر،میانگین درصد پارازیتیسم بر روی گیاه کلم چینی (6/45) تفاوت معنی دار را نسبت به کلم گل و کلم پیچ (1/11 و 8/10) نشان داد. همچنین بین سطح کم (1/12) و بالا (4/22) پارازیتویید، تفاوت معنی دار از لحاظ میانگین درصد پارازیتیسم مشاهده شد. ب) در طی این آزمایش به منظور تاثیر کیفیت گیاه میزبان، از عناصر غذایی استفاده شد و پارازیتویید مورد استفاده در این آزمایش زنبورc. plutellae بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب بلوک کامل تصادفی متشکل از 3 سطح کوددهی (کوددهی زیاد، متوسط و بدون کوددهی) بر روی گیاه کلم چینی و 3 سطح پارازیتویید (سطح زیاد، کم و بدون پارازیتویید) در قالب 4 تکرار انجام گرفت. برای تیمار پارازیتوئید کم از 1 عدد زنبور ماده جفت گیری کرده و برای سطح بالای پارازیتوئید از 4 زنبور پارازیتوئید ماده استفاده شد. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که در بین 3 سطح کوددهی، میانگین تعداد بید کلم بر روی سطح زیاد (41/24) اختلاف معنی دار نسبت به سطح متوسط (75/39) و بدون کوددهی (00/51) نشان داد. بین سطوح بالا (4/22)، کم (1/34) و بدون پارازیتویید(3/58)، تفاوت معنی داری از لحاظ میانگین تعداد بید کلم مشاهده شد. از طرف دیگر، میانگین درصد پارازیتیسم بر روی سطح بدون کوددهی (7/8) تفاوت معنی دار نسبت به سطح متوسط و زیاد کوددهی (6/16 و 6/25) نشان داد. بین سطوح بالا (3/36)، کم (4/19) و بدون پارازیتویید (0/00)، تفاوت معنی داری از لحاظ میانگین درصد پارازیتیسم مشاهده شد.

زنبورهای بالاخانواده cynipoideaیکی از بزرگترین بالاخانواده های زنبور در دنیا هستند.در این تحقیق فون زنبورهای این بالاخانواده در سیستان (استان سیستان و بلوچستان) مورد بررسی قرار گرفت. نمونه برداری در طول سال های1389-1390 صورت پذیرفت. کلیه نمونه برداری ها با استفاده از تور حشره گیری و تله مالیز انجام گرفت. نمونه ها بر اساس خصوصیات مورفولوژیک مرتب و از یکدیگر جداسازی شدند. در کل 80 نمونه از منطقه مورد مطالعه جمع آوری گردید که از بین آنها 7 گونه متعلق به 6 جنس و 4 زیر خانواده (figitinae، aspicerinae، charipinae و cynipinae) و 2 خانواده (cynipidae و figitidae) معرفی شدند.melanips sp1 و m sp2 از زیر خانواده figitinae،aspicera abbreviata belizin 1952 وcallaspidia aberrans kieffer, 1901 از زیر خانوادهaspicerinae ،alloxysta brevis thomson, 1862 از زیرخانوادهcharipinae ، saphonecrus irani melika and pujade-villarو isocolus sp از زیرخانواده cynipinaeگزارش شدند. سه زیرخانواده اول از خانواده figitidae و زیرخانواده آخر از خانواده cynipidae می باشند. callaspidia aberrans برای اولین بار از لحاظ جغرافیایی از ایران گزارش گردید.

کرم گلوگاه انار مهمترین آفت انار در ایران می باشد. ترکیبات فرومون جنسی کرم گلوگاه انار سنتز شده است ولی به دلیل ساختمان خاص شیمیایی در شرایط طبیعی پایداری قابل قبولی ندارد (baker et al., 1991) بنابراین می توان از پروانه های ماده باکره پرورشی استفاده نمود. تله ها به مدت 9 روز، غروب آفتاب در ارتفاع 5/1 متری از سطح زمین در جهت شرقی–غربی در بین ردیف درختان انار و انجیر با فاصله 30 متری از یکدیگر نصب و صبح روز بعد جمع آوری و تعداد شکار تله ها شمارش شد. نتایج حاصل نشان داد که تیمارهای مختلف غذایی بر جلب کنندگی افراد ماده تاثیر دارد

سوسک کشیش و شپشه برنج دارای انتشار جهانی بوده و خسارت زیادی به محصولات انباری خصوصا غلات انبارشده وارد می کنند. غالبا خسارت این آفات منجر به کاهش وزن دانه و قوه نامیه می شود. میزان خسارت و تغذیه این آفت در 8 رقم و لاین :کوهدشت، زاگرس، مروارید، دریا، پاستور، لاین17، لاینa و 19-80-n، در قالب بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار و در شراط انبار بررسی شد. مقدار 100 گرم گندم در ظرف شیشه ای ریخته و سپس در هر ظرف 10 عدد حشره کامل قرار داده و درب آن با توری ململ پوشانده شد. در مدت 7 ماه آزمایش، 9 بار یاد داشت برداری انجام و صفاتی مانند وزن دانه، حشره کامل زنده، درصد خسارت، شاخص آلودگی و درصد کاهش وزن دانه اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس ارقام به سوسک کشیش نشان داد که همه صفات، از لحاظ فاکتور زمان یادداشت برداری و فاکتور رقم دارای اختلاف معنی دار بود (01/0>p ). بر اساس مقایسه میانگین های صفات در زمان های یادداشت برداری، با افزایش جمعیت آفت سایر صفات وابسته به آن نیز افزایش یافته است. در زمان آخر یادداشت برداری، میانگین تعداد حشره زنده، درصد خسارت، شاخص آلودگی و درصد کاهش وزن دانه به ترتیب 00/60 , 18/48 ,83/29 و27/7 بود. رقم زاگرس دارای بیشترین تعداد حشره زنده، درصد خسارت و شاخص آلودگی بود. رقم مروارید دارای بیشترین وزن دانه، تعداد حشره زنده و کمترین درصد کاهش وزن دانه بود. رقم پاستور دارای کمترین وزن دانه و بیشترین درصد کاهش وزن دانه بود. نتایج آزمایش براساس صفات مربوط به حشره (تعداد حشره زنده، تعداد حشره مرده، نرخ رشد جمعیت) و صفات مربوط به دانه (درصد خسارت، شاخص آلودگی و درصد کاهش وزن) نشان داد که مقاومت ارقام به آفات مورد بررسی متفاوت و معنی دار بود. در این بررسی مشخص شد که رقم زاگرس به سوسک کشیش حساس ترین و رقم مروارید مقاوم ترین بود. شپشه برنج در مقایسه با سوسک کشیش خسارت کمتری به ارقام گندم وارد کرده و رشد و نمو کمتری انجام داده است. در بین ارقام گندم، رقم کوهدشت حساس ترین و لاین 8019- n مقاوم ترین رقم و لاین به شپشه برنج بود. واکنش ارقام گندم به هر دو آفت نیز متفاوت و معنی دار بود. به طوری که لاین a حساس ترین و رقم مروارید مقاوم ترین رقم به تغذیه و رشد و نمو سوسک کشیش+ شپشه برنج بود

در چند سال اخیر با توجه به اهمیت مسایل زیست محیطی و درک جایگاه واقعی این مسئله، استفاده از ترکیب های گیاهی در بین محققان به عنوان یکی از روش های جایگزین برای متیل بروماید و فسفین مطرح شده است. در این تحقیق اثر حشره کشی و دورکنندگی عصاره میوه سرو (thuja orientalis)، پوسته سبز گردو (juglans regia) و برگ بنه (pistacia khinjuk) روی حشرات کامل شپشه آرد (tribolium confusum) و شپشه دندانه دار برنج (oryzaephilus surinamensis) در دمای 1 ±27 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 5±65 درصد و در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. عصاره گیری با استفاده از متانول صورت گرفت. آزمایش سمیت تماسی روی حشرات 1 تا 7 روزه انجام شد. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که میزان مرگ و میر حشرات مورد آزمایش پس از 24 ساعت با افزایش غلظت عصار ه ها به صورت معنی داری افزایش می یابد. عصاره متانولی پوست سبز میوه گردو بیش ترین سمیت را نسبت به دو عصاره دیگر روی شپشه دندانه دار ایجاد کرد و عصاره متانولی برگ بنه سمیت بیش تری را نسبت به عصاره متانولی میوه سرو نشان داد. مقادیر lc50 برای گیاهان سرو، بنه و گردو روی شپشه آرد (t.confusum) 37/32، 32/9، 015/5 و روی شپشه دندانه دار برنج، 99/8، 47/5، 73/2 میلی گرم بر میلی لیتر محاسبه شد. بین درصد دورکنندگی غلظت های مختلف این سه عصاره در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری وجود دارد. بیش ترین میزان دورکنندگی مربوط به عصاره بنه بود. جهت شناسایی اجزای عصاره از تکنیک gc-mass استفاده شد. فراوانترین ترکیبات شناسایی شده در عصاره سرو به ترتیب 5-hydroxymethylfurfural، furanmethanol، pyrocatechol ، alpha.-cedrol، 5-hydroxymaltol، monochloroquinone، isopropyl isothiocyanate ، phenol, 2-methoxy-4-(1-propenyl) و acetamide n-(aminocarbonyl) ، به نسبت 05/45، 19/8، 09/6، 72/4، 32/3، 15/3، 83/2، 80/2، 43/2 درصد، در بنه به ترتیب 5-ethoxy-4-phenyl-2-isopropylphenol، phenylethyl alcohol ، benzyl alcohol ، 1,2-benzenediol، spathulenol، myrcene به نسبت 02/29، 78/10، 8/7، 67/6، 07/2، 03/2 درصد و در گردو به ترتیب benzaldehyde, 4-butoxy-،7-methoxy-1-tetralone ، phenol, 2,6-dimethoxy-، 2-furanmethanol ، 2-methoxy-4-vinylphenol، blumenol c، 2,6,10-trimethylundecan- و propyl isothiocyanate به نسبت 87/54 ، 44/9 ، 45/7 ، 32/4 ،5 /2، 38/2، 04/2 ، 82/1 درصد بودند.

تزیینات کهن دژکوه خواجه جزءمنحصر بفردترین آثار دوره تاریخی ایران است با توجه به پیشینه تاریخی آثار کوه خواجه وتزیینات برآن واهمیت این مجموعه تاریخی در هنر ایران ،اهمیت این تحقیق در درباره باقیمانده این تزیینات دیده میشوددر حقیقت هدف از ارائه چنین موضوعی به عنوان موضوع پایان نامه بررسی آسیب های بیولوژیک و ارائه طرح حفاظت از آن در کهن دژکوه خواجه بوده که مورد بررسی قرار می گیرد . در این پژوهش از مطالعات وبررسی های تاریخی با توجه به ساختار تزیینات ،فن شناسی و آسیب شناسی بر روی این مقوله مورد بررسی قرار گرفته است .نتایج حاصل از فن شناسی نقش برجسته های گلی کوه خواجه نشان می دهد که در نقش برجسته های گلی فوق از مصالح بوم آور (گل رس+کاه )استفاده شده، سپس روی نقوش را با استفاده از یک لایه واندود گل، صاف شده است. همچنین تکنیک مورد استفاده در اجرای گچ بری کهن دژ ،خط اندازی های اولیه ونقر این خطوط بوده است، علاوه بر این منشایابی این گچ بری ها نشان دهنده استفاده از نهشت های گچ بوری شده همین منطقه است. تکنیک مورد استفاده در اجرای نقاشی های دیواری ،استفاده از آب رنگ بوده است،در بحث آسیب شناسی عوامل مختلف محیطی وشیمیایی در کلیه تزیینات مشاهده گردید. ضمن اینکه عوامل بیولوژیک به علت استفاده موادآلی در ساختار تزیینات موجود در کوه خواجه دیده شده است . در ادامه با توجه به مطالعات فن شناسی و آسیب شناسی ،تحلیل آسیب های وارده وشناخت آسیب های مذکورمد نظرقرار گرفته ودر پایان ،جهت کنترل فرایندتخریب پیش بینی شده ودر اثر افزایش فعالیت ،بیولوژیک ،پیشنهادهای حفاظتی مناسب ارائه گردیده است . واژگان کلیدی: کوه خواجه ،تزیینات ،فن شناسی،آسیب شناسی،حفاظت ،آسیب بیولوژیک.

آگاهی از میزان باقیمانده ترکیبات آفت کش در محصولات کشاورزی، نقش مهمی در سلامت و بهداشت جامعه دارد. در کشور ما یکی از محصولات پر مصرف، خیار می باشد که مصرف سرانه آن در زمره بالاترین محصولات جالیزی است و به دلیل تازه خوری و نیز دوره کوتاه بین زمان سمپاشی تا برداشت محصول، امکان آلودگی بهداشتی را برای انسان دارد. از این رو در این تحقیق، وجود باقیمانده حشره کش پی متروزین که برای کنترل آفات مکنده به کار می رود در میوه خیار، در گلخانه و مزرعه بررسی گردید. در گلخانه رقم رویال 128 و در مزرعه همین رقم بدلیل اینکه این رقم در گلخانه ها و مزارع خیار منطقه جیرفت بیشترین عملکرد را دارد. برای انجام این آزمایش در نظر گرفته شد. برای ارزیابی باقیمانده این حشره کش بوته های خیار در قطعه ای از گلخانه با دز نیم کیلوگرم در هکتار (دز توصیه شده) و یک کیلوگرم در هکتار (دز دو برابر) سم پاشی شد. این عمل در مزرعه نیز تکرار شد. نمونه برداری خیار از قطعات سم پاشی شده به فواصل دو ساعت، یک، دو و سه روز بعد از سم پاشی انجام گردید. پس از استخراج و خالص سازی، باقیمانده موجود در نمونه ها با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا و دتکتور u.v اندازه گیری شد. میزان باقیمانده دو ساعت بعد از سمپاشی در مزرعه، در خیار بدون پوست، خیار با پوست و پوست خیار در دز نیم کیلوگرم در هکتار به ترتیب 1443/0، 3068/0 و 1072/0 میکروگرم بر گرم و در دز یک کیلوگرم در هکتار 1937/0، 3419/0 و 1131/0 میکروگرم بر گرم و در گلخانه نیز در دز نیم کیلوگرم در هکتار به ترتیب 1622/0، 4082/0 و 1118/0 میکروگرم بر گرم و در دز یک کیلوگرم در هکتار 2288/0، 6396/0 و 1794/0 میکروگرم بر گرم به دست آمد. نتایج نشان داد که میزان باقیمانده از یک روند نزولی پیروی می کند، به طوری که مقدار آن بجز در خیار با پوست در گلخانه، در روز اول پس از سم پاشی به زیر حد مجاز (1/0 میلی گرم بر کیلوگرم) رسید. و در خیار با پوست در گلخانه، از روز دوم به بعد به زیر حد مجاز رسید. و از روز سوم به بعد بجز در خیار با پوست گلخانه، باقیمانده پی متروزین قابل اندازه گیری نبود. همچنین این آزمایش ها نشان داد که بین مقدار باقیمانده سم اندازه گیری شده در پوست خیار، با خیار بدون پوست و خیار با پوست در مزرعه، اختلاف معنی داری وجود ندارد، و همین طور درگلخانه بین این سه تیمار اختلاف معنی داری وجود ندارد.

نتایج این پژوهش نشان دهنده وجود تفاوت معنی دار بین تیمارها بر اساس پارامترهای نرخ ناخالص و خالص تولید مثل، نرخ ذاتی افزایش جمعیت، نرخ متناهی افزایش جمعیت، نرخ تولد و مدت زمان دو برابر شدن یک نسل می باشد. نرخ ناخالص تولید مثل به ترتیب 207/1±9/190، 698/1±5/204، 846/1±2/295 و 623/1±278 در تیمار تیامتوکسام، استامی پراید، هگزافلومرون و شاهد به دست آمد.همچنین نرخ ذاتی افزایش جمعیت به ترتیب 002/0±087/0، 006/0±111/،0 004/0±104/0 و 005/0±151/0 و مدت زمان دوبرابر شدن یک نسل 015/0±978/7، 028/0±414/6، 015/0±571/6 و 011/0±562/4 برای تیمارهای تیامتوکسام، استامی پراید، هگزافلومرون و شاهد به دست آمد بنابراین تیامتوکسام بیشترین اثر منفی را روی نرخ ذاتی افزایش جمعیت داشت. تاثیر جانبی سه آفت کش مذکور بر روی مراحل لاروی و حشره کامل به روش قرار دادن محلول سمی روی بدن حشره و تماس حشره با سطح سمپاشی شده مورد بررسی قرار گرفت. اثرات جانبی دو حشره کش استامی پراید و هگزافلومرون روی مرحله لاروی با روش قراردادن محلول سمی به ترتیب با 21/91% بیشترین تلفات و 46/30% کمترین تلفات داشتند. اثرات جانبی این دو حشره کش روی مرحله حشره کامل بیشترین و کمترین درصد تلفات به ترتیب در تیمار استامی پراید و هگزافلومرون محاسبه گردید. در روش تماس حشره با سطح سمپاشی شده، بیشترین و کمترین درصد تلفات به ترتیب در تیمار تیامتوکسام و هگزافلومرون در هر دو مرحله لاروی و حشره کامل محاسبه گردید.

اثرات قارچ بیمارگر lecanicillium lecanii و عصاره ی میوه citrullus colocynthis روی ملخ chrotogonus trachypterus (orth: pyrgomorphidae) چکیده در این بررسی، تاثیر کشندگی قارچ lecanicillium lecanii (zimm.) viegas و عصاره ی میوه citrullus colocynthis (linn.) schrad روی ملخ chrotogonus trachypterus (orth: pyrgomorphidae) در شرایط آزمایشگاهی (دمای 2±24 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 5±40، و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) و در قالب طرح کاملأ تصادفی با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. این گیاه از محل رویش طبیعی آن در اطراف شهرستان ایرانشهر از استان سیستان و بلوچستان جمع آوری شد و در سایه خشک شد. عصاره گیری با استفاده از متانول صورت گرفت. نتایج حاصل از آزمایشات، بیماریزا بودن جدایه ی قارچی و افزایش تلفات با افزایش میزان غلظت اسپور قارچ و همچنین افزایش معنی دار میزان مرگ و میر حشرات مورد آزمایش پس از 24 ساعت با افزایش غلظت عصاره ی گیاهی را نشان داد. تاثیر عصاره ی فوق با پنج غلظت 10، 20، 25، 35 و 40 میلی گرم بر میلی لیتر روی حشرات کامل ملخ chrotogonus trachypterus بررسی شد. غلظت 40 میلی گرم بر میلی لیتر با 50/87 درصد بالاترین و غلظت 10 میلی گرم بر میلی لیتر با 33/23 درصد پایین ترین تلفات را نشان داد. در همه تیمارها با افزایش غلظت درصد تلفات افزایش یافت. مقدار lc 50 برای گیاه هندوانه ابوجهل (citrullus colocynthis) روی حشرات کامل ملخ 58/18 میلی گرم بر میلی لیتر محاسبه شد. پس از انجام آزمایش های مقدماتی، دزهای لگاریتمی 103، 104، 105، 106 و 107 اسپور برای هر حشره از جدایه ی قارچ lecanicillium lecanii روی حشرات کامل ملخ chrotogonus trachypterus به روش موضعی مورد آزمایش قرار گرفت و لگاریتم غلظت کشنده ی 50% بدون در نظر گرفتن جنسیت 21/5 محاسبه گردید. واژگان کلیدی:lecanicillium lecanii chrotogonus trachypterus,، هندوانه ابوجهل، زیست سنجی، کنترل بیولوژیک

در این تحقیق به منظور کاهش خسارت آفات و اثرات نامطلوب آفت کش ها در محصولات انباری اثرات حشره کشی و دور کنندگی عصاره متانولی و استونی میوه پنیر باد (withania coegulans) و علف مار(capparis spinosa) روی حشرات کامل شپشه آرد (tribolium confusum) و شپشه برنج (sitophilus oryzae) در دمای 1 ±27 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 5±65 درصد و در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش سمیت تماسی روی حشرات 1 تا 7 روزه انجام شد. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که میزان مرگ و میر حشرات مورد آزمایش پس از 24 ساعت با افزایش غلظت عصار ه ها به صورت معنی داری افزایش می یابد. مقادیر lc50 در آزمایش تماسی برای گیاه پنیر باد با حلال متانول روی شپشه آرد وشپشه برنج به ترتیب 78/11 و 42/ 8 و با حلال استون به ترتیب 38/2 و 75/1 میلی گرم بر سانتی متر مربع و مقدارlc50 برای علف مار با حلال متانول روی شپشه آرد و برنج به ترتیب 7/ 14 و 5/10 و با حلال استون به ترتیب23/7 و46/4 میل گرم بر سانتی متر مربع محاسبه شد. بین درصد دورکنندگی غلظت های مختلف این دو عصاره در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری وجود دارد. بیشترین میزان دورکنندگی را عصاره پنیر باد با حلال استون روی شپشه برنج نشان داد. جهت شناسایی اجزای عصاره ازدستگاه gc-mass استفاده شد. فراوانترین ترکیبات شناسایی شده در عصاره میوه پنیر باد phenol,3-pentadecyl(13/22 درصد)، ethyl linoleate (66/7 درصد)، butunoic acid(14درصد)، diethyl phathalat(61/3 درصد)، linoleic acid(10 درصد)،cyclobutyl amin (51/0 درصد) و curcuphenol (32/0 درصد) m-tolyl mthylcarbamate (38/8 درصد) می باشد. درعصاره میوه علف مار مهمترین ترکیبات thymol (5/22 درصد)،?-terpinene (22/6 درصد)، methyl sulfonyl heptyl isothiocyanate (3/13 درصد) ، ?-pinene (1/1)،hexadecanoic acid (5/2 درصد)، butyl isothiocyanate( 1/8 درصد) و iso propyl isothiocyanate ( 8/5 درصد) می باشد.

در چند سال اخیر با توجه به اهمیت مسایل زیست محیطی و درک جایگاه واقعی این مسئله، استفاده از ترکیب های گیاهی در بین محققان به عنوان یکی از روش های جایگزین برای متیل بروماید و فسفین مطرح شده است. در این تحقیقاثر حشره کشی و دور کنندگی عصاره برگ پیچ امین الدوله (lonicera caprifolicum) و برگ گیش برگ(rhazya stricta) روی حشرات کامل شپشه قرمز آرد (tribolium castaneum) و شپشه برنج (sitophylus oryzae) در دمای 1 ±27 درجهسانتی گرادو رطوبت نسبی 5±65 درصد و در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. عصاره گیری با استفاده از اتانول و استون صورت گرفت. آزمایش سمیت تماسی روی حشرات 1 تا 7 روزه انجام شد. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که میزان مرگ و میر حشرات مورد آزمایش پس از 24 ساعت با افزایش غلظت عصار ه ها به صورت معنی داری افزایش می یابد. مقادیر lc50در آزمایش تماسی برای گیاه گیش برگ با حلال اتانول روی شپشه قرمز آرد 87/147، و روی شپشه برنج 90/75 و با حلال استون به ترتیب 88/136 و 19/82 میلی گرم بر سانتی مترمربع محاسبه شد و مقادیر lc50برای گیاه پیچ امین الدوله باحلال اتانول روی شپشه قرمز آرد78/349 و روی شپشه برنج 05/108 و با حلال استون به ترتیب 2/106 و 34 میلی گرم بر سانتی مترمربع محاسبه شد. بین درصد دورکنندگی غلظت های مختلف این دو عصاره در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری وجود دارد. بیشترین میزان دورکنندگی را عصاره پیچ امین الدوله با حلال استون روی هر دو آفت در غلظت1/27 میکرولیتر بر سانتی مترمربع نشان داد. جهت شناسایی اجزای عصاره از تکنیک gc-mass استفاده شد. فراوانترین ترکیبات شناسایی شده در عصاره گیش برگ به ترتیب eburnamenin ،ibogamine،quebrachamine،17-methoxyquebrachamin،hydroxylamin،aminoxybutiric acid،phenol2-ethylhexyl) phtalate) ،dimethlpropyl،شامل مقادیر56/62 ، 47/0، 25/9، 17/3، 08/1 ، 67/1، 17/4، 47/1،72/1، درصدمی باشند.در پیچ امین الدوله به ترتیب trans-nerolidol،linalool،p-cymene، eugenol،hexadecanoic acid،geraniol،acetophenone،cis-jasmoneوglobulol به نسبت 1/17، 8/9، 5/7، 6/6 ، 4/ 6، 3/5 ، 2/3 ، 4/2 ، 9/2 ، درصد بودند

در چند سال اخیر با توجه به اهمیت مسایل زیست محیطی و درک جایگاه واقعی این مسئله، استفاده از ترکیب های گیاهی در بین محققان به عنوان یکی از روش های جایگزین برای متیل بروماید و فسفین مطرح شده است. در این تحقیق اثر حشره کشی و دور کنندگی عصاره برگ کنار (سدر) (ziziphus spina-christi) و برگ بابونه (matricaria recutita) روی حشرات کامل سوسک کشیش (rhyzopertha dominica) و شپشه برنج (sitophylus oryza) در دمای 1¬±27 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 5±65 درصد و در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. عصاره گیری با استفاده از اتانول و استون صورت گرفت. آزمایش سمیت تماسی روی حشرات 1 تا 7 روزه انجام شد. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که میزان مرگ و میر حشرات مورد آزمایش پس از 24 ساعت با افزایش غلظت عصار ه ها به صورت معنی داری افزایش می‎ یابد. مقادیر lc50 در آزمایش تماسی برای گیاه کنار (سدر) با حلال اتانول روی سوسک کشیش 46/17 و روی شپشه برنج 98/25 و با حلال استون به ترتیب 84/19 و 95/31 میلی گرم بر سانتی‎متر مربع محاسبه شد. برای گیاه بابونه مقادیر lc50 با حلال اتانول روی سوسک کشیش 34/13 و روی شپشه برنج 85/12 و با حلال استون به ترتیب 24/14 و 49/14 میلی گرم بر سانتی‎متر مربع محاسبه شد. نتایج آزمایشات دورکنندگی نشان داد با افزایش غلظت، میزان دورکنندگی نیز افزایش می‎یابد. عصاره بابونه با حلال اتانول روی هر دو آفت میزان دورکنندگی بیشتری نشان داد. جهت شناسایی اجزای عصاره‎های بررسی شده از تکنیک gc-mass استفاده شد و مشخص گردید که عصاره بابونه 16 ترکیب وجود داشت که مهم ترین آن ها chamomillol (62/29 درصد)، α -bisabolol oxide a (65/22 درصد)، α-bisabolone oxide b (25/18 درصد)، ϒ-terpinene (24/4 درصد)، nerol (69/3 درصد)، β-farnesene (65/3 درصد)، phytol (36/3 درصد)، α-terpineol (28/3 درصد)، myrcene (78/2 درصد)، camphor (73/1 درصد)، isoborneol (73/1 درصد)، p-cymene (42/1 درصد)، α-pinene (16/1 درصد)، (z)-3-hexenol (02/1 درصد)، linalool (78/0 درصد) و لیمونن (64/0 درصد) بودند. همچنین در عصاره سدر ترکیبات propyl acetate (09/82 درصد)، (e)-2-butenoic acid (62/6 درصد)، methyl hexadecanoate (14/4 درصد)، farnesyl acetone c (14/2 درصد)، ethyloctadecanoate (99/1 درصد)، hexadecanol (56/1 درصد)، terpinolene (70/0 درصد)، spathulenol (49/0 درصد) شناسایی شدند.

فون کنه های شکارگر زیر راسته ی پیش استیگمایان باغ های میوه ی شهرستان تربت جام طی سال های 90-1389 مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه ها از شاخه و برگ درختان میوه، علف های هرز و خاک اطراف ناحیه طوقه و سایه انداز درختان میوه جمع آوری شدند. در این بررسی نه خانواده، 16 جنس و 25 گونه جمع آوری و شناسایی گردید که در بین آن ها چهار گونه که با علامت * مشخص شده برای اولین بار از ایران گزارش می شود. اسامی خانواده ها، جنس ها و گونه های شناخته شده به ترتیب زیر است: 1- anystidae: anystis baccarum (l.), 1886; tarsolarkus longisetus barilo, 1984 2- camerobiidae: neophylobius nr. levanticola* bolland, 1991; neophylobius nr. asalii khanjani & ueckermann, 2006 3- stigmaeidae: eustigmaeus anauniensis * (canestrini, 1889); ledermuelleriopsis zahiri khanjani & ueckermann, 2002; l. plumosus willmann, 1951; stigmaeus elongatus berlese, 1886; s. planus *kuznetzov, 1978 4- raphignathidae: raphignathus africanus* meyer & ueckermann, 1989; r. collegiatus atyo, baker & crossley, 1961; r. hecmatanaensis khanjani & ueckermann, 2003; r. zhaoi hu, jing & liang, 1995 5- cunaxidae: cunaxa capreolus berlese, 1889; c. grobleri, den heyer, 1979; neocunaxoides andrei (baker & hoffmann) smiley, 1975; pulaeus martini den heyer, 1980 6- caligonellidae: caligonella humilis koch, 1838; molothrognathus bahariensis ueckermann & khanjani, 2003; m. mehrnejadi liang & zhang, 1997; neognathus terrestris summers & schlinger, 1955; n. spectabilis summers & schlinger, 1955. 7- bdellidae: spinibdella cronini (baker & balock, 1962) 8- cheyletidae: acropsella kulagini (rohd, 1940) 9- pseudocheylidae: anoplocheylus malayeriensis ueckermann & khanjani, 2000

کرم طوقه¬بر یا agrotis segetum (noctuidae: lep.)ازجمله آفاتی است که کنترل شیمیایی آن به دلیل فعالیت لارو در عمق خاک، اکثراً موفقیت¬آمیز نمی¬باشد و خسارتی که در طی مرحله لاروی وارد می¬آورد به دلیل قطع کردن طوقه گیاه عملاً غیر قابل جبران می باشد.کنترل بیولوژیک با استفاده از نماتودهای بیمارگر حشرات (epns) entomopathogenic nematodes، از جمله روش¬های قابل بررسی در مدیریت این آفت است. در این مطالعه که در شرایط آزمایشگاه انجام شد، تأثیر نماتودهای heterorhabditis bacteriophora وsteinrenema feltiae روی کرم طوقه¬بر مورد بررسی قرار گرفته¬اند. برای این امر یک آزمایش زیست سنجی در دامنه غلظت (0، 100، 250، 500، 1000) عدد لاروهای عفونت زای سن سوم نماتودهای h. bacteriophora و s. feltiae انتخاب و تأثیر آنها روی کرم طوقه¬بر آزمایش شد که نتایج تأثیر میزان کشندگی برای گونه¬ی h. bacteriohpora و s. feltiae به¬ترتیب ( 0، 35، 50، 60، 85) درصد (0، 20، 30، 45، 60)درصد برآورد شده است. سپس برای آزمایش نهایی از دو غلظت 500 و 1000 عدد لارو از نماتودهای h. bacteriophora و s. feltiae استفاده شده که در غلظت 500 لارو، اثربخشی نماتودهای مذکور به ترتیب 5/52 و 50 درصد و در غلظت 1000 لارو نماتود به-ترتیب مرگ ومیری 100 و 2/62 درصدی را به همراه داشته¬اند. همچنین اثر مشترک این دو گونه نماتود روی لاروهای کرم طوقه¬بر آزمایش شد که بعد از 24 الی 48 ساعت 100 درصد مرگ¬ومیر را لحاظ کرده-اند. تجزیه واریانس و آنالیزداده¬ها با استفاده از نرم افزار sas انجام پذیرفته است. نتایج این مطالعه نشان می¬دهد که لاروهای کرم طوقه¬بر میزبان مناسبی برای نماتودهای h. bacteriophora و s. feltiae می¬باشد و در صورت تولید انبوه این نماتودها می¬توان به عنوان روش کنترل بیولوژیک در قالب طرح ipm در مدیریت این آفت به کاربرد.

این پژوهش به ارزیابی تخته خرده چوب های ساخته شده در شرایط آزمایشگاهی با مواد حفاظتی bfca، acq و کلروتالونیل، فرآورده های چوبی و گونه های چوبی در برابر موریانه ها پرداخته است. تخته ها با استفاده از خرده چوب های صنعتی کارخانه نئوپان رفسنجان تهیه و ساخته شد. همچنین فرآورده های چوبی از قبیل تخته فیبر نیمه سنگین، تخته سه لایه، تخته خرده چوب، تخته فلیک و درون چوب پنج گونه چوبی شامل توت سفید (morus alba)، گردو (juglans regia)، کاج جنگلی (pinus silvestris) ، راش (fagus oreintalis)، چنار(platanus orientalis) از مناطق مختلف و بازار تهیه، سپس در برابر موریان? anacanthotermes vagans و diversus microcerotermes به دو روش آزمایشگاهی و میدانی مورد ارزیابی قرار گرفتند.

زنبور پارازیتویید lipolexis gracilis پارازیتویید اولیه تعداد زیادی از شته های زیان آور گیاهی است.در این تحقیق خصوصیات مرفولوژیک زنبور پارازیتویید lipolexis gracilis(hym, braconidae, aphidiinae) در مناطق مختلف جهان مورد بررسی قرار گرفت. این خصوصیات شامل،شمارش تعداد بندهای شاخک، نسبت طول به عرض بندهای اول و دوم فلاژلوم، نسبت طول بند اول فلاژلوم به بند دوم آن،شمارش تعداد صفحات حسی روی آنها، تعداد بندهای پالپ آرواره و لب پایین و نسبت طول به عرض پتیول،ویژگی های پروپودئوم و همچنین خصوصیات غلاف تخمریز بودند. اندازه گیری با استفاده از tps dig به صورت خطی صورت گرفت وآنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار statistica ver. 10 انجام گرفت. . انجام مطالعات بیشتر به صورت توآم با آنالیز خصوصیات مولکولی جهت مشخص نمودن گونه ها یا زیرگونه های بیولوژیک این گروه گونه در منطقه پالئارکتیک ضروری است.

شته مومی کلزا brevicoryne brassicae جزو آفات کلیدی کلزا در ایران محسوب می گردد و باعث ایجاد خسارت مستقیم از طریق تغذیه از شیره گیاهی وخسارت غیر مستقیم به وسیله انتقال ویروسهای بیماریهای گیاهی مختلف می گردد. در این تحقیق حساسیت این شته نسبت به سموم اکسی دیمتون متیل، پریمیکارب، کلرپایریفوس متیل، ایمیداکلوپراید، تری کلرفن، پی متروزین و تیا- متوکسام که سموم توصیه شده برای کنترل این آفت می باشند،مورد بررسی قرار گرفت. زیست سنجی به روش غوطه وری برگ در محلول سمی، انجام شد. lc50های به دست آمده برای: ایمیداکلوپراید 134/19، اکسی دیمتون متیل 628/19، پریمیکارب 08/28، تیامتوکسام 255/58، کلرپایریفوس متیل 654/59، پی متروزین800/76 و تری کلرفن 964/ 95 پی پی ام بود. که این نتایج نشان می دهند که ایمیداکلوپراید، اکسی دیمتون متیل و پریمیکارب دارای بیشترین تاثیر روی شته مومی کلزامی باشند.فعالیت استرازی شته مومی کلزا با استفاده از سوبستراهای آلفا و بتا نفتیل استات اندازه گیری شد.نتیجه الکتروفورز ژل برای آنزیم استراز نشان داد که شته مومی کلزا دارای استرازهای کمی می باشد در نتیجه حساسیت زیادی نسبت به حشره کش ها از خود نشان می دهد. فعالیت آنزیم استیل کولین استراز سته مومی کلزا با استفاده از سوبسترای استیل تیوکولین آیوداید اندازه گیری شد.سپس آزمون بازدارندگی استیل کولین استراز توسط حشره کش ها صورت گرفت و میزانi50برای هر حشره کش محاسبه گردید.که نتایج این آزمایشات نشان داد که میزان حساسیت استیل کولین استراز به سموم اکسی دیمتون متیل و پریمیکارب بیشتر از سموم کلرپایریفوس و تری کلرفن می باشد و همین موضوع علت تاثیر بیشتر این سموم می باشد. i50 به دست آمده برای حشره کش های اکسی دیمتون متیل، پریمیکارب، کلرپایریفوس متیل و تری کلرفن، به ترتیب برابر 001/0، 00319/0، 614/62 و 310/84 میکرو مولار بود. نتایج زیست سنجی (lc50) و آنزیم سنجی (i50) نشان می دهد که سازو کار مقاومت مبتنی بر استراز واستیل کولین استراز در شته مومی کلزا مشاهده نشد.

حساسیت دو جمعیت شته پنبه aphis gossypii جمع آوری شده از روی دو میزبان پنبه و خربزه در مزارع تربت جام به حشره کشهای پی متروزین، اکسی دیمتون متیل ، ایمداکلوپراید و پریمیکارب در شرایط انکوباتور (دمای22 ± 20درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 5 ± 55 درصد و دوره نوری 16 روشنایی و 8 ساعت تاریکی) بررسی شد. آزمایش های زیست سنجی به روش غوطه وری برگ صورت گرفت. میزان lc50 برای حشره کشهای مذکور به ترتیب 452 پی پی ام،1810 پی پی ام، 209 پی پی ام و 1427 پی پی ام در جمعیت شته پنبه جمع آوری شده از روی پنبه و برای جمعیت جمع آوری شده از روی خربزه به ترتیب 625 پی پی ام، 523 پی پی ام، 125پی پی ام و 688 پی پی ام بود. بر پایه مقادیر lc50 ، جمعیت پرورش یافته روی خربزه، 1/6برابر حساس تر به ایمداکلوپراید، 2/7 برابر حساس تر به پریمیکارب، 3/5 برابر حساس تر به اکسی دیمتون متیل و 1/4 برابر مقاوم تر به پی متروزین بود. حشره کش کونفیدور در کمترین غلظت، بیشترین تاثیر را در کوتاه ترین زمان از خود نشان داد و حشره کش پی متروزین کمترین تاثیر را داشت. فعالیت استرازی در جمعیت شته پنبه، هنگامی که از آلفا نفتیل استات بعنوان سوبسترا استفاده شد، 1/6 برابر جمعیت شته جالیز بود و زمانی که از سوبسترای بتا نفتیل استات استفاده گردید، این نسبت 1/3 بود. تفسیر عکسهای حاصل از الکتروفورز بیانگر این مطب بود که شته پنبه دارای استرازهای فراوانتری نسبت به شته جالیز بوده، لذا با انجام سم زدایی بیشتر، حساسیت کمتری نسبت به حشره کش ها از خود نشان می دهد. آزمون بررسی پی اچ نشان داد که پی اچ 7 بهترین محیط را برای فعالیت استرازهای شته پنبه بوجود می آورد. نتایج نشان دادند که نسبت غیر حساس شدن آنزیم استیل کولین استراز شته پنبه نسبت به شته جالیز در مورد حشره کش های اکسی دیمتون متیل و پریمیکارب به ترتیب 3/4 و 1/3 برابر بود. این نتایج دلایل محکمی برای برتری نسبی بسیار زیاد حساسیت شته خربزه نسبت به شته پنبه به این دو حشره کش، به ویژه متاسیستوکس بود.

در این بررسی که طی سال های 1387 تا 1388 انجام گرفت، در مجموع 18 گونه متعلق به چهارده جنس و چهار خانواده جمع آوری شد که در بین آن ها یک گونه برای اولین بار از ایران و پنج گونه برای اولین بار از دنیا گزارش می شوند که به ترتیب با علامت (*) و (**) مشخص شده اند. اسامی گونه ها به ترتیب زیر گروه ها، بالاخانواده ها و خانواده ها به شرح زیر است: i. erythraeina erythraeoidea erythraeidae erythraeinae 1. abalakeus sp. nov.** 2. erythraeus (e.) adnaensis saboori & cobanoglu, 2009 3. erythraeus (zaracarus) sp. nov.** 4. parerythraeus sp. leptinae 5. leptus sp. nov. 1 ** 6. leptus sp. 2 callidosomatinae 7. charletonia sp. 1 8. charletonia sp. nov. 2 ** 9. charletonia sp. nov. 3 ** 10. abrolophus sp. balaustiinae 11. balaustium sp. ii. trombidia trombidioidea trombidiidae 12. allothrombium shirazicum zhang, 1996 13. monotrombium simplicium zhang, 1995 14. ronaldothrombium bellator (southcott, 1986) * trombidiinae 15. cicaditrombium weni saboori & lazarboni, 2008 dolichothrombiinae 16. dolichothrombium sp. neothrombiidae 17. neothrombium mojdehii saboori & ostovan, 2001 eutrombidiidae eutrombidiinae 18. eutrombidium sp. تمام گونه های جمع آوری شده به صورت اسلاید های میکروسکوپی دایمی در مجموعه کنه شناسی موزه جانورشناسی استاد جلال افشار گروه گیاهپزشکی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج) نگهداری می شوند.