در حال حاضر به هنگام افق شرعی مغرب، اذان از شبکه های سیما پخش می شود، امّا در بعضی از شبکه ها گاهی تنها با زیرنویس به اعلان وقت شرعی اذان مغرب بسنده می کنند. این تحقیق، به طور خاصّ تولید و پخش برنامه اذان مغرب شبکه های تلویزیون جمهوری اسلامی ایران را بررسی کرده و به چگونگی ایجاد جذّابیّت در این برنامه ها پرداخته است. به همین منظور از روش تحقیق اکتشافی، برای اطّلاع از نظر گروه های مبلّغان دین، متخصّصان و مدیران رسانه با شیوه ی مصاحبه ی عمیق استفاده شده است. اکثر پاسخگویان، آگاه کردن مخاطب از زمان افق شرعی مغرب و یادآوری هنگام اقامه ی نماز مغرب را هدف اصلی تولید و پخش اذان مغرب از شبکه های سیما دانسته اند. به نظر آنها لازم است که برنامه اذانگاهی با مأموریت اصلی شبکه هماهنگ باشد و در چینش برنامه های پخش (کنداکتور پخش)، با اولویّت برنامه ی اذانگاهی مغرب نسبت به دیگر برنامه ها،برنامه ریزی هوشندی صورت پذیرد. به اعتقاد بیشتر مصاحبه شوندگان بایستی موضوع و متن برنامه ی اصلی نزدیک به اذان مغرب شبکه های سیما، در راستای موضوع و متن برنامه اذانگاهی باشد؛ ضمن آنکه همخوانی صوت موذّن با گروه سنّی مخاطب برنامه اصلی ضرورت دارد. بر اساس نتایج تحقیق، تنوّع تصویری، تنوّع مکانی،تنوّع صوت موذّن، تنوّع در مدّت زمان پخش برنامه ی اذان و رعایت الحان محدود مصوّب می تواند در برنامه های اذان مغرب شبکه های سیما جذّابیّت ایجاد کند. دانشجویان علاقمند، با ادامه ی پژوهش های مشابه، به روند بهبود مدیریت تولید و پخش برنامه های اذانگاهی شبکه های سیما کمک نمایند.

امروزه فرهنگ سازی استفاده از خدمات بانکداری الکترونیکی بانک ها با چالش های فراوانی روبرو است. در این مقاله ضمن معرفی نظریه کوشش درخور از نظریه های مطرح علم روان شناسی تبلیغ و تبیین راهبردهای این نظریه، میزان انطباق تبلیغات تلویزیونی خدمات بانکداری الکترونیکی بانک ها، که یکی از ابزارهای فرهنگ سازی استفاده از این خدمات شمرده می شود، با راهبردهای این نظریه بررسی می شود. هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان انطباق تبلیغات تلویزیونی حوزه بانکداری الکترونیکی بانک ها با اصول علم روان شناسی تبلیغ بوده است که با در نظر گرفتن جامعه خدمات بانکداری الکترونیکی و مشابهت زیاد این خدمات در بانک های مختلف دولتی و خصوصی با یکدیگر، بانک اقتصاد نوین به عنوان نمونه انتخاب شده است. نتایج تحقیق نشان داد که از اصول و راهبردهای نظریه کوشش درخور در طراحی و ساخت تبلیغات خدمات بانکداری الکترونیکی بانک ها، استفاده نشده است. در انتها نیز با توجه به مزایای این نوع بانکداری نسبت به بانکداری سنتی، توصیه هایی برای بهبود نحوه ارایه تبلیغات اثربخش این خدمات ارایه شده است.

مقاله حاضر به بررسی نقش جاذبه های هیجانی (طنز و ترس)، در پیامهای تبلیغاتی تلویزیونی مربوط به رانندگی ایمن پرداخته و تعامل آن با جنسیت مخاطب، و تاثیر آن بر نگرش افراد نسبت به رعایت قوانین رانندگی را مورد مطالعه قرار داده است. بدین منظور، شرکت کنندگان در تحقیق (n=126) ابتدا در بخش "پیش- آزمون"، مقیاس های نگرش و سطح درگیری را پر نموده، سپس به مشاهده ی یکی از فیلم های تبلیغاتی با محتوای ترس یا طنز نشستند و در پایان، مقیاس "پس- آزمون" را کامل کردند. آنگاه در بخش "پیگیری"، مقیاس های نگرش را کامل کردند (n=51). نتایج نشان داد که جاذبه ی ترس بیش از جاذبه ی طنز بر نگرش کلی و نگرش ابزاری افراد تاثیرگذارست، اما میان جاذبه و جنسیت رابطه تعاملی وجود نداشت. نتایج نشان دهنده ی اثرگذاری محدود جاذبه های پیام، بر نگرش ابرازگرانه-ارزشی بودند. بعلاوه، درصورت تقسیم افراد بر اساس سطح درگیری با موضوع، جاذبه طنز برای افراد با درگیری پایین متقاعدکننده است

در دو دهه گذشته، با ورود فناوری های نوین و ابزارهای ارتباطی دو سویه (تلفن همراه، ایمیل، و ...)، تحول شگرفی در ارتباطات و نحوه ی زندگی جوامع بشری ایجاد شده است. در میان این دسته از رسانه ها، تلفن همراه و به ویژه خدمات پیام کوتاه (پیامک، از مهم ترین امکانات جانبی آن) به دلیل ارزانی، سهولت ارتباط و رفع محدودیت های ارتباطات چهره به چهره، مورد استقبال قرار گرفته است. بر طبق نظرسنجی کیرنی (2002) در هر سال بیش از 100 میلیارد پیام کوتاه در سراسر جهان ارسال می شود و پیش بینی شده است که تعداد پیام های ارسالی تا سال ???? به ?? تریلیون برسد. از کارکردهای مهم پیامک علاوه بر تسهیل ارتباطات بین فردی، می توان تبلیغات بازرگانی، تبلیغات سیاسی کاندیداهای ریاست جمهوری، مجلس و شوراها، ارسال اخبار بعضی از روزنامه ها برای مشترکان، نظرسنجی ها و مسابقات رادیویی و تلویزیونی را برشمرد. این مطالعه به دنبال شناسایی عوامل کاهش دهنده آزاردهندگی پیامک های تبلیغاتی و افزایش ارزش تبلیغی آن هاست. ارزش تبلیغی به عنوان ارزیابی ذهنی از ارزش نسبی و یا سودمندی تبلیغات برای مصرف کنندگان (داکوف، 1995) و آزاردهندگی به عنوان یکی از شش بعد واکنش های فردی نسبت به تبلیغات (ولتز، لیویت و مک کنویل، 1971) تعریف شده است. به این منظور مدلی بر اساس تحقیقات پیشین طراحی و از آن میان چهار عامل موثر بر کاهش آزاردهندگی پیامک های تبلیغاتی برگزیده شدند: ربط شخصی، اعتبار منبع، کسب اجازه و تواتر ارسال. برای اعمال و بررسی متغیرها ابتدا 240 نفر از شرکت کنندگانی که شماره تلفن همراهشان در دست بوده انتخاب شدند و سپس پیام هایی طراحی و به افراد ارسال شد. برای سنجش عوامل مورد بررسی، پرسشنامه ای شامل 23 پرسش و در سه بخش طراحی شد. پرسشنامه ها پس از ارسال پیام ها با مراجعه حضوری به هر فرد تکمیل گردید. داده ها پس از جمع آوری، از طریق آزمون t، ضریب هبستگی پیرسون و رگرسیون خطی تحلیل شدند. نتایج بیانگر آن است که به جز تواتر ارسال، عوامل تعیین شده تأثیر قابل توجهی بر کاهش آزاردهندگی پیامک های تبلیغاتی دارند. آشکار شد که سطح ارزش تبلیغی پیامک های تبلیغاتی از دیدگاه کاربران پایین است.

چکیده: برنامه های تلویزیون ماهواره ای به عنوان ابزار هجوم فرهنگی و تاثیرآن بر رفتار و باورهای مردم در اغلب جوامع از دغدغه های متولیان فرهنگی جامعه است. از میان حوزه های فرهنگی که می تواند مشمول این تهاجم فرهنگی باشد دین، ارزشها و حوزه عقاید مذهبی است. در میان اقشار مختلف جامعه، نوجوانان مستعدترین گروه هدف برای ایجاد اختلال در باورهای دینی و پذیرنده هویت جدید می باشند. طبق تعریف، هویت به عنوان پاسخی به سوال کیستی است. تلویزیون ماهواره ای در کنار اهداف اقتصادی برنامه هایی پخش می کند که با مختل کردن باورهای سنتی واخلال درتشکیل هویت نوجوانان و سپس جایگزین کردن اغراض خود به جای آن به عنوان هویت جدید از آن سوی مرزها به درون خانواده ها ارسال می شود. از آنجا که گمان میرود نوجوانان از گروههای مخاطب این برنامه ها باشند و نظر به دغدغه مسئولان فرهنگی کشور این پژوهش به مطالعه و مقایسه میان نوجوانان دختر شهر تهران که استفاده مفرط ازبرنامه های تلویزیونی ماهواره ای دارند (زیاد بینان) و دخترانی که کم تماشا می کنند (کم بینان) پرداخت. هدف مطالعه بررسی دگرگونی احتمالی ارزش ها و باورهای دینی این دو گروه در حوزه معاشرت های اجتماعی و رفتارهای دینی بود. اگر قرار باشد این برنامه ها بر جوانان موثر باشد، می بایست بر فرایند هویت جویی تاثیرگذار باشد و این متغیر به نوبه خود بر رفتار اجتماعی موثر خواهد بود. مطالعه نشان داد بیشتر افراد زیاد بین، در وضعیت "هویت سردرگم" هستند (مارسیا، 1987). همچنین بر اساس نظریه های رسانه ای، این برنامه ها توانسته اند با ایجاد جذابیت های ظاهری گروه زیادبین را در مرحله ایجاد شک وتردید قرار دهند؛ این عده در مقایسه با گروه کم بین، نسبت به برخی مسایل ارزشی، دارای تفکری نامنظم هستند در این حال درحوزه باورهای عمیق دینی بین این دو گروه تفاوت بینشی چندانی وجود ندارد. به نظر می رسد، در صورتیکه رسانه ملی نتواند برنامه های جذاب و مورد نیاز نوجوانان را در کوتاه مدت تولید نماید، تاثیرات ناخوشایند فرهنگی به تغییر رفتار و نگرش نوجوانان در خصوص باورهای دینی بیانجامد. کلمات کلیدی: برنامه های ماهواره ای، باورهای دینی، رفتار های دینی، ارزش های فرهنگی، همانند سازی (هویت جویی)، سوگیری اجتماعی

چکیده: تغییرات شتابان سبک زندگی در جوامعی مثل ایران در چند دهه اخیر امری است که اثبات آن، دلایل فراوانی نمی طلبد. کافی است نگاهی به عکس های قدیمی آلبوم خانوادگی یا فیلم های تلویزیونی یکی دو دهه قبل بیاندازیم تا متوجه سرعت تغییرات شویم. بی شک ظهور فناوری های ارتباطی جدید نظیر اینترنت و تلویزیون های ماهواره ای اگر نه عامل پیدایش، که قطعا عامل شتاب این تغییرات بوده اند. پژوهش حاضر به منظور بررسی پیام های ارسالی به مخاطبان در قالب یکی از مجموعه های تلویزیونی پر مخاطب شبکه های ماهواره ای فارسی زبان انجام شد. روش پژوهش، تحلیل گفتمان و جامعه مورد بررسی در پژوهش، مجموعه تلویزیونی شمیم عشق بود. یافته های حاصل از تحلیل گفتمان 15 قسمت این مجموعه تلویزیونی نشان داد آنچه در قالب پیام های سبک زندگی به مخاطب بازنمایانده شده بیش از اینکه از زمینه ها و خاستگاه های فرهنگی شرقی برخوردار و با فرهنگ بومی مخاطب ایرانی یعنی فرهنگ ایرانی – اسلامی مطابق باشد، برخاسته از سبک زندگی غربی و نامتجانس با فرهنگی است که اکثریت ایرانی ها با آن رشد و نمو کرده اند. با توجه به فعالیت گسترده شبکه های ماهواره ای فارسی زبان و اقبال مردم بدان ها، به برنامه سازان، سیاست گذاران و دست اندرکاران فرهنگ کشور پیشنهاداتی داده شده تا با پیاده سازی آنها، بخشی از مخاطرات ناشی از برنامه های ماهواره ای خنثی گردد. با توجه به ویژگیهای خاص پیام های ارسالی در سریال مورد تحقیق و سریال های مشابه که عمدتا به مدتی طولانی مخاطب را اسیر و درگیر خود می سازند برای تغییر در سبک زندگی مخاطبان، در صورتی که دست اندرکاران فرهنگی کشور و از جمله رسانه های وابسته به سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، اقدام ایجابی عاجلی برای مبارزه با تاثیرات سوء برنامه های ماهواره ای نکنند، عواقب فرهنگی و سیاسی – امنیتی وخیمی در انتظار جامعه ایران خواهد بود.