نام پژوهشگر: محمدجواد طاهری
محمدرضا بارانی بلداجی رحیم ملک نیا
اندازه گیری و کنترل تغییرات جنگل های زاگرس نیازمند استفاده از مشخصه تاج پوشش است. نسبتی از سطح زمین که به وسیله تصویر عمودی تاج درختان پوشیده می شود، تاج پوشش نامیده می شود. با وجود پژوهش های متنوع در برآورد تاج پوشش، توده های بلوط ایرانی در این زمینه کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. در این پژوهش جهت برآورد مؤلفه تاج پوشش توده ی بلوط ایرانی از دیدروی عمودی با استفاده از دستگاه کاجانوس تیوب، روش نمونه برداری خطی، روش های مبتنی بر زاویه دیدروی با دستگاه اسفریکال دنسیومتر و عکس برداری دیجیتال زمینی استفاده شد. در قطعات نمونه 10 آری، شبکه هایی به منظور دیدروی عمودی جهت برآورد تاج پوشش با تعداد 400، 200، 100 و 50 نقطه پیاده شد و در این بین روش 400 نقطه ای به عنوان روش کنترل در نظر گرفته شد. همچنین در هر قطعه نمونه، تعداد سه خط نمونه با طول کلی 91/8 متر پیاده شد. به منظور استفاده از دستگاه اسفریکال دنسیومتر در هر قطعه نمونه از شبکه های100 و 50 نقطه ای استفاده شد. عکس برداری دیجیتال زمینی در یک گروه، شامل روش 9 عکس مورد بررسی قرار گرفت. به دلیل ماهیت داده ها، از آزمون ناپارامتری کروسکال ـ والیس برای مقایسه روش ها استفاده شد. در نهایت برای هر کدام از روش ها مقادیر صحت با استفاده از میانگین مجذور مربعات خطا و اریبی محاسبه شد. بر اساس نتایج به دست آمده، هیچ گونه اختلاف آماری معنی داری بین روش های مورد استفاده برای برآورد تاج پوشش وجود نداشت و کمترین مقدار اریبی به ترتیب برای روش های خط نمونه، کاجانوس تیوب 100 نقطه ای، کاجانوس تیوب 200 نقطه ای، کاجانوس تیوب 50 نقطه ای، 9 عکس دیجیتال، دنسیومتر 100 نقطه ای و در نهایت دنسیومتر 50 نقطه ای به دست آمد. عدم معنی داری روش های مختلف نمونه برداری باعث می شود از نظر آماری ارجهیتی بین روش های مختلف وجود نداشته باشد اما از نظر هزینه و زمان نسبی و امکان استفاده از پردازش های ماشینی، انجام اندازه گیری روش 9 عکس دیجیتال مطلوبیت بیشتری دارد. لذا پیشنهاد می شود برای برآورد تاج پوشش جنگل های زاگرس این روش بیشتر مورد توجه قرار گیرد.