نام پژوهشگر: عبداارضا فرجی راد

ژئوپلیتیک نفت در ایران
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار - دانشکده علوم انسانی 1389
  پرویز غلامی   عبداارضا فرجی راد

از اولین حفر چاه نفت و کشف آن در مسجد سلیمان بیش از یک قرن می گذرد . به عبارتی این طلای سیاه در این مدت چه تحولاتی رادر تاریخ ایران به وجود آورده است . کشور انگلستان با ترفندهایی قراردادهایی را با دولتمردان ناآگاه ایران منعقد ساخته بود و بر این ثروت خدادادی نفت چنگ انداخته بود . تا اینکه ایرانیان به خود آمده و به رهبری دکتر مصدق نفت ایران ملی اعلام گردید . با خلع ید نمودن دولت انگلستان از منابع نفت ایران ، انگلیسی ها نیز با امریکایی ها معامله کردند . و قسمتی از منافع خود را به آن ها واگذار کردند امریکایی ها آنچنان بر ایران خیمه زدند که تا 25 سال ، این کشور مطمئن ترین پایگاه سیاسی و نظامی آنان در جهان محسوب می شد . جنگ اعراب و اسرائیل و کاهش صادرات نفت کشور های عربی اولین شوک نفتی بوجود آمد که قیمت نفت بالا رفت و پول های هنگفت از فروش نفت باعث شد که رژیم شاه آن را صرف خرید تسلیحات نظامی ، و واردات کالا های لوکس مصرفی کند. رژیم شاه به یک دیکتاتوری تمام عیار تبدیل شده بود. با پایین آمدن قیمت نفت در اواخر سال های عمر رژیم شاه ، مشکلات اقتصادی و اجتماعی را بوجود آورد و زمینه را برای یک انقلاب مهیا نمود . با اعتصابات کارکنان شرکت ملی نفت ایران و قطع صادرات نفت شوک دوم نفتی باعث سقوط رژیم شاه شد . حدود یک سال و نیم از پیروزی انقلاب گذشته بود که عراق جنگی را بر ایران به مدت 8 سال تحمیل نمود . و چون بیشتر صنایع نفت در نواحی مرزی قرار گرفته بود مورد حملات خود قرار داد و صنایع نفت آسیب دید و باعث کمبود صادرات و پایین آمدن درآمد های نفتی برای ایران گردید . و پس از پایان جنگ هم امریکاو متحدانش با عناوین مختلف صنایع نفت ایران را تحریم کردند و و چون اقتصاد ایران متکی به نفت است به دلیل نا معلوم بودن آینده قیمت نفت نمی توان دست به یک برنامه ریزی دراز مدت زده ، ایران باید به توسعه مراکز تحقیقات و پژوهش و ممانعت از فرار مغز ها و دستیابی به راحل منطقی یعنی تنوع تولیدات اقدام نماید .