هر جمعی(خانواده، قوم و قبیله، سازمان یا شرکت، شهر، جامعه و ...) فارغ از مقیاس و اندازه آن از هویتی برخوداراست که آن را از دیگر اجتماعات متمایز و همچنین تشخیص پذیر می نماید. در چنین جمعی، رابطه ی اعضا در پیوند با یکدیگر از پیچیدگی مضاعفی برخوردار است. اما بر این پیچیدگیِ هویت جمعی، گونه ای از وحدت حاکم است که تکثر اعضا را سامان می بخشد و می توان آن را «روحِ آن جامعه» نامید. در واقع، این پیچیدگیِ ارتباطات و پیوندهای میان اعضای یک جامعه، با شناخت مناسب از روح حاکم بر آن امکان پذیر خواهد بود؛ این روح همان «فرهنگ» است. دوسرمایه ی عمده ی فرهنگ که رابطه ای تعاملی با یکدیگر دارند؛ از یک سو، مجموعه ای از اعتقادات، هنجارها، ممنوعیتها، ارزشها و از سوی دیگر، اعمال، دانشها، مهارتها و قواعد را در دل خود حفظ می کنند. این دو میراث عمده در حافظه افراد (فرهنگ شفاهی)، قوانین، حقوق، متون مقدس، ادبیات، هنر و البته معماری مکتوب شده اند و نسل به نسل انتقال می یابند. هر کدام از این دو دسته از میراث فرهنگی، دو مولفه ی درونی در خود دارند. دسته ی اول، پارادایم ها و سنتها را در طی زمان ایجاد می نمایند و دسته ی دوم با الگوها به محصولات فرهنگی منتهی می شوند. پارادایم و سنت، فعالیت مردم زیرمجموعه خود را که سرگرم زندگی روزمره ‏یا تلاش برای خلق موقعیتهای جدید هستند، هماهنگ و هدایت می کنند و ثبات در جامعه به وجود می آورند و حفظ می کنند و تا زمانی که پاسخگو هستند، خود نیز در طی زمان استمرار می یابند. الگوها که در قالب محصولات فرهنگی ارائه می شوند، راه حل مسائل را پیش می کشند. از طرفی، الگوها و نهایتاً محصولات فرهنگی، به نوعی، از دستاوردهای پارادایم و سنت هستند، که همگی در یک محیط فرهنگی شکل می گیرند. معماری، همزمان، هم فرآیند است و هم فرآورده؛ هم دستاوردی فرهنگی است و هم سرشار و مبتنی بر الگوها و فراتر از آن، سنتی پویا که در بستر زمانی طولانی شکل گرفته و همواره تبلور و تجسد ارزشها و پارادایم حاکم بر جامعه بوده است. اما در این زمانه ی پر هیاهو که همگان از بی هویتی می نالند، در این آشفته بازار اندیشه ها، اصول و ارزشها، شاید با رجوع به الگوهایی که شایستگی خود را به اثبات رسانده اند و همچنین خلق الگوهای جدید، بتوانیم به بازسازی سنت معماری معقول و متناسب با متغیرهای فرهنگی و محیطی خود شکل دهیم. این پژوهش، تلاشی است در زمینه ی ارائه ی الگوهای مسکن در یکی از شهرستانهای استان فارس و به منظور آزمودن این رویکرد در عمل.

هرساله نمایشگاههای متعددی در سطح کشور با موضوعات متنوعی چون صنعت ،کشاورزی ، کتاب، ساختمان،معماری داخلی،مبلمان،فرش و ..به منظور امکان انتقال و مبادله ی اطلاعات ،تجارب و علوم و فنون و در نهایت ارایه کالاها برگزار می گردد. در عرصه ی وسیع هر نمایشگاه ،وجود غرفه های متنوع و فراوان آن،موجب می گردد تا اکثر بازدیدکنندگان که آشنایی نسبی با محیط را نداشته اندموقعیت خود را گم کنند و گاهی چندین بار مسیر یکسانی را به اشتباه طی نمایند ، در نتیجه در فرصت محدود قادر به بازدید تمامی غرفه ها نباشند. این آزردگی ناشی از گم و گیج شدن موجب کاهش اشتیاق بازدیدکننده برای دیدن غرفه ها می شود و گاه حتی منجر به انصراف وی از ادامه بازدید می گردد. از دیدگاهی دیگر سردر گمی بازدیدکننده ها موجب ضعف ،خستگی و کاهش انرژی و ذوق صاحبان غرفه ها به علت راهنمایی های پیاپی به حاضرین گشته که این امر موجب کاهش انرژی آنها در معرفی محصولات خویش می باشد. در کنار این مسایل هر غرفه دار به منظور موفقیت بیشتر در ارایه کالاها سعی در تمایز غرفه ی خود نسبت به سایر نمونه های موجود نموده که این خود نمایی ها به همراه کثرت اطلاعات عرضه شده به بازدیدکنندگان بر این گم وگیج شدن دامن می زند. در مجموع تمامی این عوامل که ناشی از عدم درک موقعیت، جهت یابی وخوانایی برای بازدیدکننده هاست موجب افت بازده نمایشگاه برای هر دو گروه بازدید کننده و غرفه دار می گردد.

معماری مسکونی قدیم گیلان (و به طور خاص لاهیجان) به لحاظ پایداری در برابر عوامل جوی، مقاومت در برابر زلزله های سخت، وایجاد شرایط آسایش و آرامش فیزیکی و روانی برای ساکنان این استان از نمونه های خوب، موفق و قابل تأمل گونه های معماری در کشور است. این معماری سالها(تا پیش از ورود مدرنیزم به ایران) براساس یک الگوی کالبدی ساخته می شده است که ماندگاری و دیرپایی الگو نشان از پاسخ گویی آن به نیازهای گوناگون و متنوع مردم آن روزگار است. اما امروزه با توجه به رشد شهرنشینی و افزایش جمعیت در شهر، کمبود زمین و افزایش قیمت آن، گرایش به سمت ساخت خانه های آپارتمانی با پیروی از الگوی آپارتمانهای تهرانی افزایش یافته که به هیچ عنوان مناسب شرایط اقلیمی و فرهنگی این منطقه نیست. در این تحقیق با رویکرد به مباحث مطروحه در علوم رفتاری تلاش می کنیم دریابیم که پاسخگویی مسکن دیروز لاهیجان به نیازهای مردم چگونه جاصل می شده است. و اینکه دلایل ناسازگاری میان مسکن امروز و نیازها و رفتارهای مردم چیست. و آیا می توان به الگویی مناسب برای مسکن امروز لاهیجان دست یافت یا خیر. برای گردآوری اطلاعات جهت دست یافتن به پاسخ سوالات خود از منابع کتابخانه ای، پرسش نامه و مصاحبه استفاده کردیم. و روش تحقیق توصیفی است. پس از تحقیقات خود به این نتیجه رسیدیم که در مسکن قدیم گیلان دو عامل انعطاف پذیری و تطبیق پذیری، رعایت سلسله مراتب فضایی و تأمین خلوت مطلوب و همچنین توجه به نقش جنسیت ها، برای دست یافتن به سازگاری میان کالبد و رفتار نقش عمده ای داشته است. و اما مسکن امروز: 1. غالباً نام فضا با فعالیتی که در آن انجام می شود کاملاً منطبق نیست. 2. سازماندهی داخلی خانه ها و ویژگیهای کالبدی هر فضا، تصویر درستی از شیوه زندگی مردم، ارزشها، نیازها و انتظاراتشان از محیط کالبدی به ما نمی دهد. 3. مردم لاهیجان، با وجود اینکه در آپارتمانهای کوچکی مشابه مردم تهران زندگی می کنند اما شیوه زندگیشان شیوه آپارتمان نشینی نیست. آنها زمان بیشتری برای زندگی کردن دارند و این مهمترین وجه افتراق آنهاست از مردم تهران و سایر شهرهای بزرگ ایران.4. اتاق های چندمنظوره خانه های قدیمی لاهیجان، امروزه جای خود را به اتاق های جداگانه و خصوصی برای هر یک از اعضای خانواده داده اند که این مسئله بر جدایی و فردیت اعضای خانواده تأکید می کند و عاملی است جهت تشویق انزوای اجتماعی. 5. با توجه به نیازها و فعالیتهای گوناگون مردم امروز، تغییرات آب و هوا در فصول مختلف و همینطور کمبود و گرانی زمین و گنجاندن همه این موارد در متراژ کم، مسکن مناسب برای لاهیجان، لاجرم از ویژگی انعطاف پذیری برخوردار خواهد بود. 6. آپارتمانهای جدید در نوع فضاها و سازماندهی داخلی خود دارای مشابهت هایی هستند و می توان گفت از نوعی الگو پیروی می کنند.

چکیده طراحی هر فضایی مهم است، ولی طراحی مراکز درمانی از اهمیت دو چندان برخوردار است. زیرا در این مراکز بسیاری تجهیزات خاص پزشکی در معالجه و مراقبت بیماران و همچنین ملاحظات بهداشتی فراوانی به کار گرفته می شود. همینطور بسیاری ملاحظات روان شناختی فضا به جهت حالات روحی بیماران و همراهان آنان، کار طراحی این مراکز را پیچیده تر می کند. این مطلب وقتی اهمیت بیشتری می یابد که فضا، فضای خاص بیماران روانی باشد. در طراحی بیمارستان روانی، داشتن اطلاعات جامعی از مراحل بهبودی بیمار روانی و چگونگی مراقبت از او، همچنین نقش خانواده در روند بهبودی بیمار ضروری است. معماری بعنوان رشته ای که کیفیت فضایی و محیط را برای ما تعریف می کند، قادر است تا با برخورد صحیح با موضوع ودر نظر گرفتن شرایط استفاده کنندگان، به ایده ای برسد و آن را در قالب طرحی مناسب اجرا کند. این ایده اهدافی را دنبال می کند، همچون بوجود آوردن رابطه و فضاهای صحیح و مناسب به گونه ای که سرپرستی و نظارت بر بیماران به بهترین وجه انجام شود و ایجاد فضایی نشاط آور که موجب شاد شدن بیماران می شود و آنها را در رسیدن به آرامش درونی یاری می کند. همچنین به وجود آمدن احساس امنیت و اطمینان در بیماران، که در تسریع بهبود وضعیت جسمانی و روحی آنها می تواند نقش تعیین کننده ای داشته باشد. سوالاتی که در این رساله تا حد توان پاسخ داده شد ،سوالاتی چون چگونه می توان در بیمارستان اتاق ها را به فضایی تبدیل کرد ،که در آن بیماران ارتباط بهتری با دنیای خارج و همچنین پرستاران و یا همراهان داشته باشند؟، چگونه طرح می تواند ، در مراقبت و نظارت بهتر بر بیماران ، موثر واقع شود؟، چگونه می توان با استفاده از راهکار های طراحی معماری، به افزایش احساس آسایش بیمار در بیمارستان ، کمک کرد؟ و سوالاتی از این قبیل است. این پروژه تحقیقی کاربردی است، که با جمع آوری اطلاعات مربوط به وضعیت فعلی بیمار در بیمارستان و یافتن راهکار در جهت بهبود آن (توصیفی)، اقدام به طراحی یک بیمارستان اعصاب و روان نموده که در آن بیماران در حین درمان در فضایی زندگی می کنند که موجب افزایش احساس آرامش و امنیت آنها می شود. برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز از منابع کتابخانه ای، مشاهده وضعیت فعلی چند نمونه بیمارستان اعصاب و روان و نیز مصاحبه با پزشکان و بیماران و همراهان بیمار استفاده شد.

با گسترش روزافزون تلویزیون و رونق گرفتن ویدئوهای خانگی و همچنین تلویزیون های کابلی، تعریف جدیدی در طراحی سینماها شکل گرفت که نگاه و رویکردی نو به سینما به عنوان یک مکان جمعی داشت. این تعریف در پی باز زنده سازی ارتباط بین سینما و اجتماع بود که از بدو پیدایش سینما وجود داشت. اما در پی تحولات گسترده دنیای ارتباطات، این تعریف نیز دستخوش نوسانات و تغییرات کیفی فراوانی گردید، که با احداث مجموعه های سینمایی چند سالنی (مالتی پلکس) و همچنین پیدایش شهرک های سینمایی، سعی در پیدا کردن راه حلی از جنس معماری برای جلوگیری از ریزش عظیم مخاطب از طریق در اختیار گرفتن امکانات آزادانه بود. این مجموعه های سینمایی رفته رفته جایگزین مناسبی برای سالن های سابق شدند. این نگاه تازه به سینما به عنوان یک مکان و تاکیدی که بر ارتباط میان تماشاگر و شهر و سینما دارد، ناگزیر جهت دهنده به سمت مفهومی نو از فضای حدواسط (مدیوم) می باشد. این فضا به عنوان ارتباط میان شهر و سینما عمل می کند و دیگر سینما در حد فضایی درونگرا و منزوی که تنها ارتباطش با شهر از جنس دسترسی باشد، باقی نمی ماند. این نگاه بر اساس گفته معروف آندره بازن که می گوید: " سینما پنجره ای رو به دنیا است"، و سعی برای تبدیل این جمله به عناصر معماری به دست آمده است. در این تعریف سینما بر خلاف گذشته که رابطه افراد را از شهر جدا می نمود،اکنون به عنوان فضایی حد واسط و عامل ارتباط دهنده و تقویت کننده ارتباط، نقش فراوانی بازی می کند. ضرورت انجام پژوهش و ارائه طرح با موضوع سینما، با توجه به ویژگی های منحصر به فرد سینما و قابلیت فرهنگ سازی و ارتقا سطح فرهنگی افراد جامعه و همین طور ضرورت جهت دهی مناسب به اوقات فراغت و جلوگیری از اتلاف و انحراف این اوقات، توضیح پذیر می باشد. که در ارائه راهکارهای طراحی این پژوهش سعی شده است که از پاسخ های معماری که در آینده به یک هیولای عظیم ساختمانی تبدیل خواهند شد، ممانعت شود و در صورت گذشت زمان از اجرا و بهره برداری از آن همچنان با سلایق استفاده کنندگان هماهنگ باشد و قابلیت توسعه داشته باشد. همچنین در طراحی سعی شده که نیازهای مصرف کنندگان در اولویت بالاتری نسبت به ابراز سلیقه و نظریات طراح قرار گیرد تا این پروژه در حد یک مجسمه بدون کارکرد و تنها زیبا، باقی نماند. لازم به ذکر است که در تپه های عباس آباد که به عنوان دستگاه تنفس شهر تهران شناخته می شود، و محل طراحی این پروژه می باشد، سعی شده است که تغییرات در کمترین حد خود باشد تا به طبیعت و در نهایت شهر تهران آسیب وارد نشود. ( طراحی برای حفظ طبیعت قدم بر می دارد و پاسخی عکس این موضوع نداشته باشد.) پروژه "مجموعه سینمایی تهران" فرصتی است در جهت نیل به هدف دمیدن روح تازه در کالبدی که تنها نام سینما را به صورت کاملاً نامتجانس به همراه خود می کشد.فرصتی که در پی یافتن پاسخی معمارگونه ( این لقب به هیچ عنوان سنخیتی با نگارنده ندارد، مگر به لحاظ مدرک تحصیلی دارنده آن) در جهت رفع مشکلات ساختاری سینما ( اتاقهای تاریکی که به اشتباه نام سینما را روی آنها می گذاریم.) که همان قطع ارتباط میان تماشاگران و سینما ( به عنوان مکان تماشای فیلم) است، بود. چرا که با توجه به شرایط موجود در ایران و روند جریانات سینمایی کشور در سه دهه اخیر به روشنی آشکار است که سینمای ما برای رسیدن به روند رو به رشد در جهت جذب مخاطب، ناگزیر از پیمودن این مسیر است که آن را از تعاریف کهنه و قدیمی جدا می کند و به دنیای امروز متصل می سازد. سعی نگارنده در این پژوهش بر این است که شاید به تواند با پاره ای تغییرات در سایت به حل مشکلاتی که در بالا ذکر شد به پردازد و فضایی پویا و لایق فرهنگ و تمدن ایرانی به وجود آورد.

بشر همواره خانه اش را به تناسب ساختمان وجود خویش می سازد، چون ساختمان این خانه تغییر کند شهر و خانه هم طور دیگری ساخته می شود. اکنون دنیای امروزی ما چه تغییراتی داشته است که اغلب خانه های امروزی ساخته ی بشر، پاسخگوی تمامی نیازهای انسان اعم از، نیازهای مادی و معنوی نمی باشد؟ به راستی نیازهای ما در خانه فقط خوردن و خوابیدن و... است؟ خانه ی امروز تپش زندگیش، صدای آب وسبزی درخت و قرمزی ماهی حوض نیست.خانه ی امروز روح و زندگی و شادابی اش کمرنگ شده است. بنابراین برای جان دادن به مسکن امروز باید روح جاری در آن را شناخت و برای شناخت روح، باید ارزش های رایج بین مردم و نیازهای آنها، وعواملی که باعث غنی شدن مسکن می شود را پیدا کرد و سپس به آن کالبد داد. مسئله ی مطرح شده در این پژوهش پیدانمودن کیفیتی است که در خانه ی ایرانی امروز ما رنگ باخته است. بدین منظور چالش ابتدایی، شناخت معنا و مفهوم کیفیت در خانه بود و سپس عنوان کیفیت گمشده ی خانه ی ایرانی مورد بررسی قرار گرفت. در تحلیل این موضوع، نبودن فضایی انسجام دهنده و یکپارچه کننده در خانه، به عنوان کیفیت گمشده ی خانه ی ایرانی حدس زده شد که این فضا، قلب خانه نام گرفت و نبود آن در خانه های امروزی مشکل مسکن امروزی ما مطرح گشت. برای اثبات این نظریه و پیدا کردن چگونگی شکل گیری قلب در خانه های امروزی، خانه های شهر اصفهان، در دو گروه معاصر و قدیمی بازدید شدند. از بررسی پلانها، مدارک تصویری و مصاحبه با اعضای خانواده ی هر نمونه، فضای اصلی زندگی(سالن، نشیمن) به عنوان قلب تپنده ی خانه شناخته شد. فضای اصلی خانه های بازدید شده با توجه به شاخصه هایی مانند: هندسه، تناسبات، دید، جهت گیری و سازمان یابی فضایی، از لحاظ معماری مورد تحلیل قرارگرفت. وپس از ارزیابی کیفی تک تک نمونه ها به نتایجی جهت بالا بردن کیفیت فضای اصلی زندگی رسیدیم. سپس فضای اصلی خانه های بازدید شده، با فضای اصلی خانه ی قدیمی مقایسه شد و پس از بررسی نتایج ارزیابی کیفی نمونه های معاصر و نتایج حاصل از مقایسه ی بین نمونه های معاصر و قدیمی، نظریه ی قبلی مبنی بر اینکه فضای اصلی زندگی به عنوان قلب خانه است، مردود شناخته شد. و روح و حیات موجود در فضا را، همان قلب خانه و یا کیفیت گمشده ی خانه ی ایرانی دانستیم. پژوهش حاضر ، پژوهشی کیفی می باشد که نتایج بدست آمده حاکی از آن است که، برای بالا بردن کیفیت طراحی خانه های امروزی ،به روح و حیات جاری در فضاهای خانه توجه عمیقی شود . با بررسی و شناخت شیوه زندگی خانواده ایرانی میتوان ، راهکارهایی برای احیا و کالبدی کردن روح وحیات در خانه بدست آورد که در قسمت طراحی این پژوهش با توجه به همین نگرش بیانیه هایی برای طراحی خانه ی ایرانی امروز، در شهر اصفهان تدوین گشت.

حیاط مدارس به منزله فضای باز با عملکردهای متنوع جسمانی، آموزشی و اجتماعی، از جایگاه ویژه ای در علم روانشناسی به عنوان عرصه تعاملات و روابط قوی احساسی و ادراکی دانش آموزان و بستر تخلیه انرژی و استراحت آنها برخوردار می باشد. این در حالی است که مطالعات وضع موجود نشان دهنده فقدان شرایط کیفی مطلوب حیاط مدارس ایران، جهت تحقق اهداف نامبرده می باشد. در شرایط فعلی ایران، هیچ گونه برنامه مستقلی برای حیاط مدارس در ارتباط با منظر سازی آن تدارک دیده نشده است. مبنای طراحی مدارس ایران، تنها طراحی ساختمان آن است به طوریکه حیاط ادامه طراحی مدارس نبوده و تنها بخشی از زمین است که پیرامون ساختمان قرار دارد. به همین سبب حیاط مدارس مکانی جدای از ساختمان مدرسه محسوب شده و هیچ ارتباطی میان حیاط و ساختمان وجود ندارد. در صورتیکه پژوهش های بسیاری ارتباط موثر و معنی دار میان شادابی دانش آموزان را با منظرسازی و طراحی حیاط مدارس متذکر شده اند. توجه به نیازهای دانش آموزان در طراحی حیاط مدارس به منظور شادابی دانش آموزان طی اوقات تفریح و ساعات غیر رسمی آموزشی، هدف اصلی پژوهش حاضر را بر اساس مبانی مطرح در نظریات روانشناسی و شادابی شکل داده است. ساختار کلی پژوهش در دو بخش تئوری (مبانی نظری پژوهش) و عملی (طراحی معماری) شکل گرفته است به طوریکه دستاوردهای حاصل از بخش تئوری به منزله معیارهای طراحی معماری در بخش عملی بکار برده شده است. مسیر شکل گیری روش پژوهش از طریق یک مسیر خود جوش و پویا بدون تکیه بر روشی آماده و از پیش تعیین شده بر اساس ارتباط با محیط هنرستان و دانش آموزان شکل گرفت. مسیری که از کشف مساله آغاز و در خلال شک به مساله و کوشش در جهت رد یا تائید آن گام برداشت. پس از تائید مساله از طریق منابع مکتوب و مشاهدات میدانی به شناخت مساله نزدیک گردید. با توجه به نتایج کسب شده در مرحله شناخت به حل مساله و تدوین راهکارهای طراحی حیاط هنرستان پرداخته و در نهایت با تدوین توصیه های طراحی معماری به طراحی یک هنرستان دخترانه با ظرفیت 240 دانش آموز با هدف دستیابی به حیاط مطلوب و پاسخگوی نیازهای دانش آموزان در ساعات تفریح و غیر رسمی آموزشی می پردازد. مبانی نظری این پژوهش بر اساس مبانی مطرح در نظریات روانشناسی و شادی و عوامل موثر بر آن می باشد که با بررسی مدرسه شاداب و عوامل موثر بر شادابی دانش آموزان در مدارس ادامه یافته و فضای کالبدی مدارس از جمله حیاط مدارس را به عنوان عامل موثر بر شادابی دانش آموزان معرفی می نماید. این بخش با مطالعه وضعیت حیاط مدارس ایران و بررسی ایرادها و ایده آل های طراحی حیاط از طریق نظرسنجی و پرسشگری از دانش آموزان مدارس کامل می گردد. در بخش عملی این پژوهش، میزان کارائی نتایج بدست آمده از بخش تئوری پژوهش، در طراحی یک هنرستان دخترانه با هدف دستیابی به حیاط مطلوب و پاسخگو به عملکردهای مختلف حیاط در طول سال تحصیلی به کار گرفته شده است. ضمن آنکه بتواند نسبت به نیازهای دانش آموزان در اوقات تفریح و ساعات غیر رسمی آموزشی نیز پاسخگو باشد.

کودکان به طور ذاتی باهوش و خلاق می باشند که می توانند با وجود گذشت زمان در سنین بعد نیز خلاق باقی بمانند. اما محدودیت های تحمیلی از جانب جامعه و افراد خانواده در دراز مدت ذهن گسترده و خلاق آن ها را به سمت رسمیت و یکنواختی سوق می دهد. این محدودیت های ناشی از ساخت و سازهای شکل دهنده به شیوه ی زندگی خانواده ها و همچنین کمبود فضاهای شهری درخور فعالیت های جمعی کودکان، آن ها را از نعمت همبازی بودن با سایر کودکان محروم ساخته است. این در حالیست که طبیعت و محله های گذشته به طور خود بخود این امکان را در اختیار کودکان ساکن قرار می داد. چنانچه کودکان فکر خلاق و طبیعت گرای خود را در طبیعت پرورش دهند ودوران کودکی خود را در فضایی آرام و بکر و به دور از محدودیت و آزادانه به فعالیت و بازی بپردازند، آنگاه تمام فعالیت هایشان تجربه هایی خودساخته و فراموش نشدنی می گردد که قدرت و اعتماد به نفس تجربه های بزرگتر در بزرگسالی را به آنان می دهد. در طرح باغچه ی آموزشی کودکان پیش دبستانی برآنیم، فضایی طبیعی و آرام برای گذراندن لحظه های بازی کودک در کنار دیگران که زمان بسیاری از دوران کودکی را به خود اختصاص می دهد، فراهم کنیم. در این فضا فرآیند آموزش کودک از مشاهده تا یادگیری و ساخت فقط و فقط بر عهده ی خود کودک و طبیعت به عنوان معلم می باشد. فضایی که در برگیرنده ی و فراهم کننده ی بستری برای هیجانات کودک و همبازی های او باشد. از طرف دیگر ازدیدگاه روانشناسی نیز بازی کودک در محیط های طبیعی و لمس مستقیم طبیعت و موجودات آن تاثیرات دراز مدت مثبتی بر ذهن و روان کودک تا سنین بالاتر بر جای می گذارد. از ملزومات فراهم کردن چنین امکاناتی جهت رشد خلاقیت و آموزش کودک، شناخت و روانشناسی رفتار او می باشد، لذا در این راستا تلاش شده است با برری و شناخت فیزیکی و روانی کودک و بررسی رفتار کودکان اطراف و مطالعه نظریات اندیشمندان در این زمینه، مصداق های فضایی درخور هریک از انواع فعالیت های مطلوب کودک در مراحل مختلف سن و رشد او استخراج شود و همچنین با استناد به منابع کتابخانه ای و بررسی نمونه های موجود، از اصولی استاندارد در جهت طراحی این فضای آموزشی بهره گرفته شود. از جمله نتایج این بررسی ها می توان به تاثیر چشم گیر طبیعت در ارتباط با روان کودک و لزوم جایگیری آن در فضای آموزشی کودک نام برد که در فصل های مختلف به تفصیل در مورد آن ها به بحث و نتیجه گیری پرداخته خواهد شد

محله ی چهارسوق آجری یکی از محلات قدیمی شهراصفهان است که بازارچه ای متعلق به دوره ی صفویه به نام چهارسوق آجری در آن قرار دارد. این بازارچه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این محله هم اکنون جزو بافت فرسوده ی شهری است. بخشی از مغازه های بازارچه مخروبه شده وبخشی متروکه رها شده اند. مغازه هایی که در آن ها فعالیت اقتصادی می شود رونق سابق خود را از دست داده اند. در بافت مسکونی محله هم منازل تخریبی و متروکه وجود دارد. این در حالی است که محله ی مذکور با توجه به قدمت تاریخی، پتانسیل فرهنگی وموقعیت جغرافیایی در شهر اصفهان، ظرفیت کافی برای بازطراحی دارد. طراح در فرآیند باز طراحی به دنبال تبدیل محله و بازارچه از یک بافت فرسوده ی کم رونق به یک فضای زنده ی شهری است. باز طراحی بر مبنای نظریات اندیشمندان شروع شده و مطابق یک برنامه ی رفتاری و ساختمانی با راهبرد ایجاد سر زندگی در محله از طریق افزایش تعاملات اجتماعی پی گیری می شود. در این پروژه، باز طراحی شامل احیای کالبد بازارچه، ایجاد کاربری های جدید در محله، احداث معبر جایگزین برای اتومبیل، پیاده راه سازی و اصلاح بدنه ی کالبد و جداره می باشد. میزان دخالت های انجام شده در نقاط مختلف بافت محله، دربرگیرنده ی گستره ای از تغییرات کلی و جزئی از ساخت فرهنگ سرا تا طراحی ازاره ی جداره ها می باشد که با درنظرگرفتن نیازها و قابلیت ها صورت پذیرفته است. روش انجام این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی، میدانی می باشد.

چکیده: مسئله ی مسکن مناسب در بافت های فرسوده و غالبا ارزشمند کشور دو مقوله ی مهم می باشد که یکی در جزء با ظریف ترین مناسبات انسانی و دیگری در مقیاسی کلان تر غنی ترین مناسبات اجتماعی را شامل می شود. تغییر در بعضی از آداب سکونت، از جمله تغییرات در ساختار خانواده، ورود تجهیزات مدرن و ... دخالت نادرست چند دهه ی اخیر در کالبد مسکن و محله در این مناطق از جمله تغییر ناموزن تراکم، تعریض ها ی نادرست معابر الگو های نا متناسب پر و خالی عدم کنترل کافی بر ساخت و ساز ها و جلوگیری از تخریب بناهای ارزشمند همگی زمینه ی مناسب را برای رشد نوعی معماری سطحی را فراهم کرده. هدف از پژوهش حاضر آن است که در راستای پاسخ به مسائل و مشکلات بافت های تاریخی، راهکارهای ارائه شده و تجارب کسب شده در این زمینه از جنبه عملی و کاربردی بررسی، و در انتها راهکاری مناسب برای بافت تاریخی شهر کرمان و به طور خاص بافت مسکونی واقع در مرکز تاریخی آن که محله مورد نظر نیز بخشی از آن محسوب می شود، ارائه گردد. در راستای این هدف این سوالها نیز مطرح می شود که آیا می توان علایم و نشانه های هویتی باقی مانده را به سمت تبدیل شدن به ابعاد فضای و عملکرد های مطلوب جهت داد؟ آیا می توان به الگوی معماری جدید (در قالب مسکن مناسب) با توجه به توانایی اقتصادی کاربران آن دست یافت؟ آیا این مکان خواهد توانست به نیاز های غیر قابل اجتناب امروزی پاسخ دهد؟چه راهکار هایی می تواند حس تعلق ساکنان به محیط اطرافشان را مهیا کند؟چگونه می توان این فضا را در ادامه ی اتفاقات گذشته ی محله دید نه جزئی الحاقی؟ به دنبال دستیابی به اهداف فوق, پروژه در شش فصل تنظیم گردیده است. بدین ترتیب که فصل اول به کلیات تحقیق اختصاص دارد. فصل دوم را مبانی نظری و مفاهیم تحقیق شامل می شود که در این فصل تعاریف, دیدگاهها و تجربیات جهانی در برخورد با بافت های تاریخی و فرسوده مطرح می شود. در فصل سوم محله به عنوان بستر طرح و مسکن به عنوان مسئله ی طرح باز شده و به ابعاد گوناگون آن پرداخته می شود. فصل چهارم به تجارب جهانی مبنی بر ساخته های نو در بافتهای تاریخی و فرسوده اختصاص داده شده است. فصل پنجم و ششم شناخت بستر طرح و طراحی را شامل میشود. نوع این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و روش انجام تحقیق، تحلیلی توصیفی می باشد. در این تحقیق از دو تکنیک تحقیق کمی و کیفی جهت جمع آوری اطلاعات بهره گرفته شده که روش گردآوری اطلاعات به صورت میدانی، کتابخانه ای و غیره و همچنین در بررسی عوامل اقلیمی، تعاریف و مفاهیم و روش ها و موارد پیشین جمع آوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای می باشد.کنترل بر ساخت و سازهای جدید در بافت های تاریخی، کمک به ورود منابع دیگر سرمایه ای و مشارکت بخش های خصوصی و دولتی در کنار هم برای پیشبرد و حفظ ارزش های هویتی در این گونه طرح ها از دستاورد های این پژوهش می باشد.

چکیده معماری خاک تا دوره معاصر روندی تکاملی داشته است ولی در این دوره به دلیل شرایط خاص ازتکامل بازمانده است و چنانچه روند تکاملی خود را طی می کرد امروز ما شاهد خلاقیت های بیشتری در این زمینه بودیم. حال می توان این انفصال زمانی را که وقفه ای در روند تکامل خاک ایجاد کرده با تلاش بیشتر جبران نمود، اگرچه به نظر آرزویی دور باشد. معماری خاک با توجه به ویژگی های منحصر به فردش می تواند دوباره احیاء شود. خاک دردسترس ترین مصالح معماری جهان است که تاکنون مورد استفاده بوده و این استفاده با توجه به بستر آن محل خلاقیت معماران بوده است. با توجه به مشکلات زیست محیطی استفاده از مواد و مصالح نوین و تخریب و آلودگی منابع، باید معماری خاک بازخوانی شود. در این راستا در این پژوهش ، شیوه های گذشته و جدید معماری با خاک و رویکرد معماران و محققین صاحبنظر بررسی شد. سپس این شیوه ها و رویکردها از لحاظ فنی مقایسه شده و دسته بندی گردید. تلاش برای از بین بردن پیش داوری ها نسبت به معماری خاک، از اهداف بسیاری از مراکز تحقیقی و اشخاص علاقمند بوده که با برگزاری کنفرانس و نمایشگاهها سعی کردند که توجه دیگران را به این مقوله جلب کنند. احیاء شیوه های گذشته به همراه ارائه ایده هایی نو در شیوه های ساخت از اقدامات دوره اخیر برای رویکرد مجدد به معماری خاک بوده که در این رساله مورد بررسی قرار گرفته است. هدف این پژوهش، شناخت معماری خاک برای به کارگیری آن در معماری معاصر است بنابراین با نگاهی به دلایل کنار گذاشتن خاک از معماری، مزایا و کاستی های آن را بررسی کرده و با مرور عواملی که در رویکرد مجدد به خاک موثر هستند، شرایط را برای به کارگیری مجدد خاک مورد ارزیابی قرار دادیم.

یکی از مهم ترین بناهای تاریخ معماری نیایشگاه ها هستند. دین اسلام نیز مانند سایر ادیان دارای نیایشگاه خاص خود یا مسجد است و از این روی تمام آن اهمیت تاریخی را به ارث می برد.اما امروز مسأله مسجد مسأله ای اساسی تر و پیچیده تر است. چرا که پیوستگی معماری سنتی از بین رفته و معماری جدید ایران درگیر سوالاتی از جنس هویت است. معماری مسجد در این شرایط جدید به همان اندازه که دارای تاریخی روشن و سیری مکتوب است، به همان اندازه نیز دارای حال و آینده ای مبهم و بی شکل است.این وضعیت هنگامی که در کنار کارکردهای حیاتی مسجد در جامعه، ضرورت و نیاز به مسجد کارا و با هویت، نقش شاخص گونه مسجد در عرصه های مختلف شهری قرار می گیرد، بیشتر و بیشتر وجوب پرداختن به موضوعی این چنین را اثبات می کند. مسجد(حاج اسماعیل) حوری در یکی از قدیمی ترین محلات تهران واقع است که مهم ترین ویژگی این محل حفظ بافت اجتماعی سنتی آن است. مسجد در این محله کماکان دارای نقش و قدرت کارکردی خود است. گسترش و توسعه این مسجد (که محراب آن نیز به استاد حسین لرزاده نسبت داده می شود) همان طور که می تواند باعث افزایش فعالیت و کارکردهای آن شود به همان نسبت نیز می تواند باعث از بین رفتن یکی دیگر از شاخص های این محلات باشد. در واقع گسترش این مسجد به لحاظ شرایط مکانی و زمانی خاص می تواند یکی از نقاط عطفی باشد که راهکار معماری ویژه خود را می طلبد . این اهداف انتظار می رود: ارائه طرح معماری مسجد با توجه به ارزش های اصیل معماری مسجد در بستر زمانی امروز ، حفظ اصالت و هویت مسجد و تقویت عرصه بروز و انتقال آن در مسجد جدید ،ایجاد حس تعلق ، مشارکت و تعامل در استفاده کنندگان از بنا و ساکنین محدوده اطراف که شامل پرسش های زیر می شود: مسجد طراز دینی کجاست؟ چگونه می توان ارزش های معماری مسجد را بدون تکرار صرف اشکال در بنای جدید ایجاد نمود؟ چگونه می توان به مسجدی فعال و در عین حال منطبق با تعاریف صحیح مسجد دست یافت؟ روش ها ، مصالح و تکنیک جدید به چه نحوی و تا چه حدودی در مسجد جدید به کار گرفته شوند؟چگونه باید ارتباط صحیح مردم و مسجد را شناخت و آن را تقویت نمود؟

درعصر حاضر تأکید نظام های آموزشی بر انتقال دانش نیست و نقش مدرسه با گذشته تفاوت بسیارکرده است. امروزه دانش آموزان بیشتر از آن که به روش آموزش مستقیم نیازمند باشند، به فرصت های یادگیری مستقیم محتاجند و در واقع الگوی یادگیرنده محوری امروزه جوهره نظام های آموزشی جهان را شکل می بخشد . به سخن دیگر، روش یادگیری جدید درگیر تعاملات پی در پی انسان ها با یکدیگر و با منابع محیطی است. از این رو تعریف نیازها و چگونگی سازماندهی بستری که چنین نحوه یادگیری در آن قابلیت ظهور داشته باشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در ایران نیز تغییرات و نگره های برآمده از تحولات عصر کنونی نیازها و انتظارات جدیدی را از آموزش و پرورش شکل می دهد. با توجه به نارسایی های موجود در نظام آموزشی، آموزش و پرورش کشور درحال برنامه ریزی و حرکت در مسیر تحول بنیادی می باشد. این روزها بحث تحول و نوسازی در آموزش وپرورش در نظام تعلیم و تربیت کشور یک بحث اصلی است و کارشناسان آموزش و پرورش معتقدند نظام آموزشی باید خود را منعطف کند تا تفاوت ها را بپذیرد. تغییر نیازها، تغییر اولویت های آموزشی، تغییر سیستم های آموزشی، بهره گیری از تکنولوژی روز و سلایق متفاوت آموزشی معلمین از جمله عواملی هستند که حفظ کیفیت فضاهای آموزشی را در زمان بهره برداری از آن یادآوری می کنند. عدم تطابق فضاهای آموزشی کشور با تئوری های آموزشی جدید و عدم امکان اجرای این تئوری ها در فضاهای آموزشی سنتی این پرسش را در ذهن تداعی می کند که یک فضای آموزشی چگونه می تواند در جهت تامین نیازهای مدام در حال تغییر برنامه های آموزشی آینده طراحی شود؟ و برای پاسخگویی به نیازهای نظام منعطف آموزشی چه فضاهایی در محیط آموزشی ابتدایی می تواند کمک کننده باشد؟ با توجه به تغییرات ساختاری نظام آموزش و پرورش کشور، فضاهای آموزشی نیاز به عامل انعطاف پذیری برای انطباق با الگوهای جدید آموزش و فعالیت های متفاوت آموزشی دارد. در این راستا در پژوهش حاضر به منظور پاسخگویی به تحولات گسترده روش های آموزشی، ضرورت بهره گیری از عامل انعطاف پذیری در محیط های یادگیری مورد تاکید قرار گرفته و در این رابطه برخی از راهکارهای انعطاف پذیر نمودن یک محیط یادگیری و چگونگی انطباق محیط آموزشی با نظام آموزشی امروزی در جهت ارتقاء کیفی آن ارائه می گردد. در این مسیر پس از گردآوری اطلاعات از مطالعات منابع کتابخانه ای و نمونه های مشابه، تعدادی از مدارس ابتدایی با توجه به الگوی زمان-مکان انتخاب شده و در جهت تحلیل و نیازسنجی به مطالعات میدانی و مصاحبه و عکسبرداری و مشاهدات مستقیم ، جمع آوری مدارک وضعیت موجود و بررسی و تحلیل آن ها پرداخته شده است. با استفاده از این نیازهای به دست آمده و ادغام آن با نتایج استخراج شده از مطالعات پیشین می توان به الگویی در جهت انعطاف پذیر نمودن یک محیط یادگیری دست یافت. در واقع این پژوهش در جهت دستیابی به اصول طراحی یک فضای یادگیری منعطف در راستای پاسخگویی به نیازهای در حال تغییر سیستم های آموزشی صورت می گیرد.

موضوع این پایان نامه از یک طرف با زندگی خصوصی انسان و پیچیدگی¬های رفتاری او و از سوی دیگر با مسائل مهم اجتماعی مرتبط است. هدف طراحی یک خوابگاه مناسب برای دانشجویان دختر است به نحوی که قلمروها رعایت، فضای شخصی لحاظ و خلوت گزینی نزدیک به مطلوب حاصل شود. با توجه به اینکه خوابگاه های دانشجویی تاثیر زیادی در رشد فردی و شغلی دانشجویان ایفا می¬کند و همچنین تجربه ی زندگی خوابگاهی باعث شد تا این مساله انگیزه¬ای برای انتخاب این موضوع باشد. برای رسیدن به این شناخت تحقیقات در این پروژه بر اساس پژوهش های کتابخانه¬ای، پژوهش¬های میدانی با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه جهت شناسایی مشکلات، انتظارات، و تمایلات ساکنین صورت گرفت. به منظور رسیدن به نظرات ساکنین، 100نفر از دانشجویان دختر ساکن در خوابگاه به صورت تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه بین آنها توزیع شد. نتایج حاصل از نظر سنجی نشان دهنده تمایلات و احتیاجات ساکنین به داشتن فضایی شخصی خارج از محدوده اتاق¬ها برای رسیدن به سطح مطلوبی از خلوت می¬باشد. رعایت سلسله مراتب فضایی و جدایی صحیح عرصه¬های عمومی و خصوصی از یکدیگر در ایجاد خلوت مطلوب موثر می¬باشد، همچنین استفاده ساکنین از محوطه خوابگاه برای دستیابی به خلوت مطلوب از نتایج حاصل از این تحقیقات بود.

گذشت زمان و تغییر در شیوه زندگی ایرانیان، تبادل فرهنگی با دیگر کشورها و توجه به الزامات اقتصادی نحوه ساخت مسکن را تغییر داده است. شرایط کنونی جامعه و مواجهه اقشار گسترده ای از مردم با مسئله کمبود مسکن و گرانی باعث شده که افراد کم درآمد و زوج های جوان در پی خانه هایی با مساحت اندک باشند و صاحبخانه شدن برای آنها نعمتی است که پذیرای هر گونه مسکنی می باشند بدون این که به کیفیت و پاسخگویی آن به نیازهای انسانی توجهی داشته باشند

چکیده ندارد.

این رساله در سه فصل تنظیم گردیده است فصل اول با عنوان مقدمه شامل اهمیت مسئله کویر،نحوه انتخاب موضوع و معرفی موضوع می باشد.فصل دوم با عنوان مطالعه وتحقیق پایه شامل:نگاهی به سیاستهای کلی،گونه شناسی و الگویابی، مکان یابی وسازمان دهی و بررسی وضع موجود می باشد.فصل سوم با عنوان طراحی معماری مطالبی پیرامون برنامه ریزی فضایی و ساخت را ارائه می نماید .

این رساله در دوفصل تنظیم گردیده است که عناوین فصول و برخی مطالب مورد ب و بررسی در آن عبارت است از:فصل اول: مطالعات شامل: مختصری در مورد بازسازی بازسازی پس از جنگ ، بازسازی درایران، معیارهای کلی برای بازسازی ابنیه تاریخ صدمه دیده از جنگ ، فضای کالبدی شهرهای قدیمی ایران، ارزشهای نهفته در بافت قدیم، اهم مسائل موجود دربافت قدیم، محلات مسکونی، روابط اجتماعی حاکم بر محله ها، مشخصات کاربردی عناصر متشکله محلات مسکونی، مرکز محله و تاسیسات و تجهیزات آن و کارکردهای اجتماعی می باشد.فصل دوم تحت عنوان طراحی شامل: آشنایی با زنجان، محله نصرالله خان و توضیحات مربوط به طرح است .