نام پژوهشگر: منصور پهلوان

بررسی ابعاد مسأله ی استفاده از روایات در المیزان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی تهران 1389
  عباس زارعی حاجی آبادی   منصور پهلوان

چکیده بررسی ابعاد مسأله ی استفاده از روایات در المیزان علامه طباطبایی(ره) از برجسته ترین مفّسران روشمند حوزه ی تفسیر در عصر ماست که تفسیر«المیزان» را براساس روش تفسیر قرآن به قرآن به رشته ی تحریر در آورده است. گر چه روش اصلی این تفسیر، قرآن به قرآن است امّا بخش روایی این تفسیر یک دایره المعارف بزرگی است که ایشان در تفسیر مزبورخود آورده اند. این تحقیق به سند کاوی و کتابخانه ای و با تکیه بر منابع اصلی در چهار فصل به بررسی و توصیف و تحلیل نحوه ی استفاده از روایات و ویژگی های روش تفسیری«المیزان» و مبانی نظری علامه(ره) پرداخته است. این بررسی نشان می دهد که علامه(ره) در بخش روایی«المیزان» روایات زیادی از منابع شیعه و سنّی آورده است که حدود یک ششم از آن را در بر دارد و این مسأله نشان می دهد که ایشان برای روایات معصومین(علیهم السلام) جایگاه خاصِّی قایل بودند و از این روایات در تفسیر خود بهره مند شده اند.وی بیشتر به متن روایات به جای تأکید بر زنجیره ی سند تکیه دارد و برای قبول احادیث ضعیف السند آن ها را بر قرآن عرضه نموده و در صورت موافق بودن با قرآن آن ها را پذیرفته است. علامه(ره) برای حلّّ اختلافات روایات تفسیری کوشیده است آن ها را از نوع مصادیق و یا استفاده دو گانه از آیه به شمارآورد. ایشان برخی از روایات را جهت تبیین و برخی جهت تقیید و برخی دیگر برای تخصیص آیات آورده است. وی معتقد است بسیاری از روایات جری و تطبیق آیات هستند و در زمره ی روایات غیر تفسیری قرار می گیرند.در عین حالی که ظواهر آیات قرآنی را بیشتر از مدلول نصوص روایات حجّت می داند، با الهام از روایات صحیح معصومین( علیهم السلام) برای رسیدن به غایت آیه تفسیر را براساس روایات نوشته و در بحث روایی، روایات را موید بیانات خود آورده اند.