شاهنامه از نظر تنوّع حوزه ی تصویر یکی از شاهکارهای خیال شاعرانه ی سرایندگان زبان پارسی است؛ مجموعه ی بی شماری از زیباترین تصویرها در شاهنامه وجود دارد که به علت پراکندگی در سراسر کتاب تجلّی جداگانه ای نمی یابد.پایان نامه ی حاضر با عنوان (نقد و تحلیل تصاویر شعری بخش تاریخی شاهنامه و مقایسه آماری آن با بخش اساطیری و پهلوانی) به نقد و تحلیل صور خیال بخش تاریخی شاهنامه می پردازد. این پژوهش شامل یک مقدّمه و پنج فصل است. فصل اوّل در بر گیرنده ی کلیّات و تعاریف مختصر در مورد عنصر خیال و تصویر و ارزش آن در شعر است و پس از آن در فصل های مستقل و جداگانه ابتدا توضیحاتی مختصر و دقیق برای هر یک از صور خیال که شامل تشبیه، استعاره و کنایه می شود، آمده و سپس با ذکر شواهد و مصادیق مربوط به آن از دوره ی تاریخی شاهنامه بر اساس صورت الفباییِ محوری ترین واژه در تصویر، نکته های لازم بیان شده است. در فصل پایانی ضمن بیان موضوعات تحلیلی در زمینه ی مورد بحث، سعی شده است با نگرشی آماری، صور خیال بخش تاریخی شاهنامه با بخش اساطیری و پهلوانی آن مقایسه و نتایج علمی و تحقیقی آن بیان شود.

«چکیده پایان نامه» نام خانوادگی دانشجو: جنانی نام: اقدس عنوان پایان نامه: شکل شناسی همای و همایون خواجوی کرمانی استاد راهنما: دکتر منوچهر تشکری درجه تحصیلی: کارشناسی ارشد رشته: زبان و ادبیات فارسی گرایش: محل تحصیل (دانشگاه): دانشگاه شهیدچمران اهواز دانشکده: ادبیّات وعلوم انسانی تاریخ فارغ التحصیلی: تیرماه1390 تعداد صفحه: 311 کلید واژه ها: شکل شناسی هر اثر ادبی، یعنی خواجوی کرمانی، همای و همایون، شکل شناسیی تقسیم اثر به اجزای تشکیل دهنده ی آن. این روش می تواند با معرّفی دقیق اثر، راهی فراروی ادب دوستان قرار دهد تا بدین وسیله آنان را در شناخت فرهنگ ملّی و گذشته ی ادبی خویش یاری نماید. همای وهمایون یکی از منظومه های عاشقانه ی زبان فارسی است که به شرح ماجرای عاشقانه ی همای، پسر پادشاه شام با همایون، دختر فغفورچین می پردازد. برای شکل شناسی این اثر و نشان دادن نقش اجزا و عناصر داستانی و اهمیّت آن در آفرینش منظومه مذکور، سعی براین بوده که تمامی عناصر داستانی از قبیل گفتارها، کردارها، پندارها و .... شناخته و معرّفی شوند. در همین راستا،در این تحقیق،ابتدا فشرده داستان همای و همایون آورده شده است و شخصیّت های داستان نیز، بر اساس میزان اهمیّت نقششان در داستان، طبقه بندی شده اند. آن گاه، سایر عناصر سازنده ی داستان، از قبیل گفتارها، کرداردها ، پندارها، زمان و مکان، شگردهای بیانی، عوامل ماورایی و باورهای عامیانه به ترتیب در فصل های مجَزا مورد بررسی قرار گرفته اند. در پایان نیز، ساقی نامه ی خواجو با معرّفی درون مایه های غنی آن، آورده شده است.

مضامین اخلاقی و اجتماعی از مباحث اصلی در ادبیّات فارسی است. در شاهنامه که اثری حماسی است، سخن از انسان هایی آرمانی به میان می آید که آراسته به صفات نیکوی انسانی هستند و پای بندی به اخلاق، بارزترین ویژگی زندگی آنان است. فردوسی که صاحب گفتاری پاک و آراسته به راستی و درستی است، خود، به فضایل اخلاقی پای بند است و در داستان های شاهنامه به بیان این ارزش ها در زندگی آدمی می پردازد. بوستان سعدی نیز که اثری غنایی و آرمان شهر اوست، پر از خوبی ها و اندیشه های انسان دوستانه است. سعدی در آثار خود مضامین اخلاقی را برجسته می کند و با زبانی صمیمی، آن ها را برای خوانندگانش به تصویر می کشد. سعدی در بیان این گونه مسائل از فردوسی تأثیر بسیار گرفته است و ردّ پای اندیشه های فردوسی در آثار او به فراوانی دیده می شود. هدف از انجام این پژوهش، مطابقت دیدگاه این دو شاعر اندیشمند زبان فارسی در زمینه ی مضامین اخلاقی و اجتماعی است که علاوه بر پرداختن به این بحث اصلی، تأثیرپذیری های سعدی از فردوسی در حوزه های زبانی و واژگانی، وزن و قافیه و فکر و اندیشه نیز نشان داده شده است.

متون ادبی و به طور ویژه حماسه ها به عنوان محملی برای قدرت ، در عین سلطه ی ایدئولوژی حاکم بر آن، فضایی برای طرح تناقض ها و تنش ها فراهم می کند. آن چه در این پژوهش بدان پرداخته می شود خوانش روان کاوانه ی داستان فرود بر مبنای آرای لکان برای نیل به ضمیر ناخودآگاه آن است. به طوری که با کاربرد مفاهیم لکانی در این داستان و با تمرکز بر ابهامات و تناقضات موجود در آن ، چگونگی رابطه ی متن با ایدئولوژی حاکم بر جامعه نشان داده می-شود. هم چنین این خوانش ، راهی برای نشان دادن بافت قوی نمایشی داستان مذکور به عنوان دومین رویکرد این پایان نامه فراهم می کند که جلوه ی خاص پیوند این دو موضوع به ظاهر مجزا را در دو عنصر شخصیت محوری و شخصیت مخالف می توان دید.

دانشی به نام نقد روان کاوی وجود دارد که گاهی به بررسی و تحلیل روحیه ی نویسندگان، شاعران و گاهی به تحلیل شخصیت-های داستانی می پردازد. غلامحسین ساعدی نویسنده ی برجسته و صاحب نام دهه ی 50 - 40 آثار شاخصی با زمینه های روان شناسی نگاشته است که نگارنده در طی این پژوهش تلاش کرده با این فرض که آثار وی متأثّر از جنبه های روان شناسی می-باشند، به نقد و بررسی آن ها بپردازد. از آن جهت که داستان ها و نمایش نامه ها بازتابی از روان نویسنده هستنند، نمایش نامه ها و داستان های ساعدی نیز بر اساس معیارهای نقد روان کاوی و نظریات روان شناسی مورد واکاوی و تحلیل قرار گرفته اند.این پژوهش که در دو بخش تنظیم شده، در بخش اوّل نخست به شیوه های نقد روان کاوی و نظریات روان شناسان و چگونگی تأثیر مفهوم های روان شناسی بر نوشته های ساعدی پرداخته شده است و در بخش دوم، آثار ساعدی با توجه به روش ها و شیوه های نقد روان کاوی تحلیل و بررسی شده اند. وی با توجه به نابسامانی های روانی رواج یافته در جامعه ی خود از تئاتر درمانی در نمایش نامه هایش بهره برده و در داستان هایش نیز به ترسیم روان نژندی ها و آسیب های روانی پرداخته است و در این زمینه بین نویسندگان هم عصر و پیش از خود و حتی پس از خود نیز شاخص است.

چکیده نام خانوادگی: آدینه نام: راضیه عنوان پایان نامه:بازتاب نیایش و نجواهای عاشقانه در مثنوی با تکیه بر جنبه های بلاغی آن استاد راهنما: دکتر پروین گلی زاده استاد مشاور: دکتر محمد رضا صالحی مازندرانی درجه تحصیلی: کارشناسی ارشد رشته: زبان و ادبیات فارسی گرایش: محل تحصیل(دانشگاه): شهید چمران اهواز گروه : زبان و ادبیات فارسی دانشکده: ادبیات و علوم انسانی تاریخ فارغ التحصیلی: 29/7/91 27ش3ش2291387 تعداد صفحه: 135 کلیدواژه ها: نیایش ، دعا ، نجوا ، مولانا ، مثنوی ، بلاغت چکیده دعاونیایش ، فریادروح مهجور ودور مانده ی انسان است ؛ درآن زمان که همه چیز رادر برابرعظمت اوهیچ پندارد. نیایش، زیباترین پیوند خالق ومخلوق است.این ارتباط وپیوندعرفانی،از ابتدای خلقت دربین بشروخدا وجود داشته و درادبیات فارسی نمود خاصی پیدا کرده است. شاعران و نویسندگان، از این نیاز به حق مبرا نبوده ودر آثار آنان می توان اشعاری با موضوع ستایش خداوند و نیایش با اومشاهده کرد. مولانا، به عنوان شاعری عارف تجلی گاه این رابطه و پیوند است.وی،در مثنوی به بیان نیازها و نیایش آفریده ها در برابر آفریدگارمی پردازد وتوانسته به خوبی اعتقادات عرفانی و مذهبی خویش را در قالب مثنوی ارائه دهد. دراین پایان نامه، سعی شده درآغازتعاریف مصطلح و عقایدمولانا از نیایش و دعا، هم چنین کیفیت و چگونگی ابراز و اظهار این نیازها و نیایش-ها منعکس شود، مباحثی از قبیل: دیدگاه مولانا درباره ی ضرورت دعا،مولانا و قضاوقدر،آداب دعا، زمان و مکان-دعا،حکایات نیایشی، مناجات کائنات و نیایش ملائک، آدم و شیطان، هم چنین مناجات های مولانا با زبان خود- خارج ازحکایت-. در آخرفصلی درباره ی انعکاس نکات بلاغی دراین مناجات-ونیایش ها،طرح شده است؛ البته باید توجه داشت که اشعارمولانا جوششی است و بررسی نکات بلاغی،تنها مهرتأییدی برهنرنمائی-اودرتصویر سازی می باشد.

بررسی صورخیال در تحلیل دقیق آثار ادبی سهم به سزایی دارد. پیشاهنگان شعر پارسی، چون رودکی، کسایی، دقیقی و سخن سرایان هم عصر ایشان، نقش بنیادینی در آفرینش تصاویر شعر پارسی دارند؛ از این رو تحلیل و توصیف این جنبه ی مهم از آثار آنان، امری بسیار بایسته و مفید به نظر می رسد. دوره ی آغازین شعر فارسی تا قرن چهارم، به لحاظ آن که شعر فارسی در عنفوان جوانی است، دارای مضامین بکر و خلاق است؛ بدین جهت شایسته ی بررسی و تحقیق، برای کشف عناصربیانی است. این پژوهش در قالب فرهنگنامه ی شعری، ضمن گردآوری و تحلیل صورخیال این سرایندگان، امکان تبیین و بهره گیری های شاعران دیگر را، از آفرینش های تصویری آنان، برای محققان فراهم آورده است. در نهایت با بررسی عناصر بیانی شاعران این دوره، مرز میان ابتکار و تقلید، روشن؛ و زمینه ی داوری درباره ی شعر شاعران متأخر فراهم می شود.

تخته¬نرد از قدیمی¬ترین بازی¬های جهان است؛ در پس ظاهر ساده¬ی این بازی باستانی مفاهیم عمیق فلسفی نهفته¬ است و اگرچه جلوه¬ی آن در دوران معاصر و دربرابر بازی¬های رایانه¬ای جدید رنگ باخته، امّا در زندگی ایرانیان قدیم از ارزش و جایگاه والایی برخوردار بوده است تا جایی که در گستر? ادب پارسی با دیوان کمتر شاعری برخورد می¬کنیم که در آن از توصیف نرد و لوازم آن بهره نگرفته باشد. تخصصی بودن بسیاری از اصطلاحات این بازی، باعث شده تا شارحان در معنا کردن ابیات و و درک مفاهیم مورد نظر شاعر به بیراهه بروند. در این پژوهش ابتدا پیشین? نرد از لحاظ تاریخی و اساطیری مورد بررسی قرار می¬گیرد، سپس شیو? بازی به شکل مفصل بیان شده و بعد از آن ساختار و اصطلاحات این بازی تحلیل می¬شوند، سپس انواع دیگر این بازی با تصویر شرح داده ¬می¬شود. در فصل دوم که خود به هفت بخش تقسیم می¬شود بازتاب تصویری نرد در قرون مختلف و در متون نظم مورد تحلیل دقیق قرار می¬گیرد. در بخش هفتم به بررسی تصویر نرد و اصطلاحات آن در متون نثر پرداخته¬شده است. در هر بخش بعد از ذکر کلّیات و مقدمه¬ایی از شرایط سیاسی، اجتماعی و ادبی هر دوره، تصویر نرد و اصطلاحات آن را در شعر شاعران و نویسندگان با شواهد متعدد مورد تحلیل قرار گرفته است. شرح حالی کوتاه از زندگی شاعر یا نویسنده پیش از شواهد ارائه شده است تا دورنمای فکری شاعر و نگاه آن به نرد مشخص شود.

فروغی بسطامی از شاعران مشهور و توانای عصر قاجار و قرن سیزده هجری ¬است. وی مدتی از عمر خود را به مدح شاهان قاجاری، به¬ویژه ناصرالدین¬شاه پرداخت. در فن غزل¬سرایی از استادان مطرح این دوره¬ است و در این شیوه دنباله¬رو نام¬آوران غزل فارسی«سعدی و حافظ» است. عشق، عرفان و مدح مضامین اصلی غزل-های فروغی هستند. اشعارش ساده، روان، طبیعی و به¬دور از ابهام و پیچیدگی و سرشار از تصاویر شعری و زیبایی¬های بدیعی است همه¬ی این عوامل دست به دست هم داده تا زبان غزلیات فروغی ساده و روان و به¬ دور از پیچیدگی و ابهام و نزدیک به زبان غزل¬سرایان بزرگ ایران باشد.و این پایان نامه با عنوان«بررسی و تحلیل جلوه¬های تصویری و زیباشناختی در غزلیات فروغی بسطامی» با نگاهی تحلیلی زیبایی¬های شعری و تصویری غزلیات این شاعر توانا و صاحب¬ذوق را مورد بررسی قرار داده است. این پژوهش در پنج فصل تنظیم شده¬ است: فصل اوّل آن شامل«کلیات» است. فصل دوم با عنوان«سبک بازگشت ادبی و زندگی، افکار و آثار فروغی بسطامی» تنظیم شده ¬است. در فصل سوم به بررسی«جلوه¬های تصویری و هنری غزلیات فروغی» اختصاص دارد. در فصل چهارم به بررسی«زیبایی¬های شعری در غزلیات فروغی» اشاره می¬شود. در فصل آخر به بررسی«موسیقی بیرونی و کناری» پرداخته می¬شود. نگارنده در این پژوهش تحلیل¬های خود را با جداول آماری متعدد همراه ساخته است.

تمثیل به عنوان یکی از شیوه¬های بیانی، از دیرباز، مورد توجه سخنوران بوده است. این شیوه با پوشش حداکثری ظرفیت¬های تصویرسازی، به گوینده این امکان را می¬دهد تا از رهگذر آن به نوعی سهولت بیانی و به تبع آن، ماندگاری مضاعف مقصود مورد نظر خویش در ذهن مخاطب، دست یابد. پایان نامه حاضر به بررسی "تمثیل و کارکردهای آن در دیوان ابن یمین فریومدی" می¬پردازد. بررسی این شیوه خاص، با توجه به عنایت شاعر نسبت به کاربرد آن از بین دیگر فنون بیانی، به منظور دست¬یابی به نتایجی تازه در باب تمثیل و کارکردهای آن در قوالب مختلف شعری، ضروری به نظر می¬رسید. پژوهش حاضر در پنج فصل تنظیم شده است: فصل اول به بررسی زندگی¬نامه شاعر می¬پردازد. فصل دوم به تعریف تمثیل، بررسی پیشینه و انواع آن، آراء صاحب نظران در این باب و سپس تعیین محدوده آن در دو شاخه علم بدیع و بیان، اختصاص یافته است. فصل سوم درآمدی است بر سه مقوله ساختار، محتوا و کارکرد تمثیل در دیوان شاعر؛ فصل چهارم نیز شامل شواهد و مصادیق به کارگیری این شیوه است در دیوان ابن یمین؛ نگارنده در این فصل با به دست دادن تعداد قابل توجهی از تمثیلات شاعر در سر تا سر دیوان که در چهار قالب عمده قصیده، قطعه، غزل و رباعی پرورده شده¬اند، مجموعه کاملی از کاربرد این شیوه در دیوان ابن یمین را گرد آورده است. فصل پنجم، شامل نمودارهای آماری است که حاصل این پژوهش است. این نمودارها به بررسی آماری ساختار، محتوا و کارکرد تمثیل در دیوان ابن یمین می¬پردازند.

گرشاسب نامه اسدی طوسی بعد از شاهنامه یکی از مهم ترین آثار منظوم حماسی در ادبیات فارسی است. این اثر در کنار ارزش حماسی خود از جغرافیای داستانی و اساطیری گسترده ای برخوردار است. تنوع موضوعات در این اثر ادبی، بسیار چشمگیر است و به همین سبب برای آشنایی با موضوعات وسیع و متنوع این اثر، در اختیار داشتن فرهنگی موضوعی ضرورت دارد و متن این پایان نامه محصول بررسی و طبقه بندی همین موضوعات متنوع در گرشاسب نامه ی اسدی طوسی است. در این پژوهش موضوعات براساس حروف الفبا منظم شده اند و در هر مورد، مدخل مستقلی مورد توجه قرار گرفته است و توضیحات لازم بسامد کاربرد آن مدخل و تنوع مفهومی آن براساس طبقه بندی مشخص ارائه شده است. هم چنین توضیحات برای مراجعه سریع و استفاده های لازم، در نهایت اختصار ارائه گردیده و به گونه ای است که بتواند پاسخگوی مراجعات مختلف برای پژوهش های گوناگون باشد. این فرهنگ موضوعی هم چنین می تواند زمینه ای مستند برای مقایسه ی گرشاسب نامه با شاهنامه و متون حماسی دیگر باشد.

چکیده ندارد.