این پایان نامه با موضوع بدبینی درآثار ایلیا ابوماضی بر اساس رویکرد نیهیلیستی با روش مطالعه ی کتاب خانه ای و با استفاده از منابع اصیل از جمله دیوان ابوماضی در صدد بیان نمودهای نیهیلیستی در اندیشه های ابوماضی است. نیهیلیسم یا نیست انگاری همواره یکی از دغدغه های فکری انسان بوده است.نیست انگاری تاریخی از فجایع بشر،مصیبت ها، ناکامی ها، شکست های انسان در برابر حیات در طول تاریخ است.نیهیلیسم وضعیت روان شناختی و معرفت شناختی انسان را نشان می دهد که در آن معنای زندگی و هستی از دست می رود و شرایطی اضطراب-آفرین و یأس آور بر انسان حاکم می شود.یکی از جنبه های نیهیلیسم تفکر در مسایل هستی است که اندیشه-بسیاری از شاعران و فیلسوفان را به خود مشغول کرده است. یکی از آنان ایلیا ابوماضی از شاعران عربی مهجر می-باشدکه در ارتباط با تفکرات وی بحث هایی در کتب و مقالات به عمل آمده است که به جنبه های ادبی و شعری آن توجه کرده اند.اما آنچه در این نوشتار مورد نظر است نیهیلیست بودن ابوماضی است ونیز اینکه چه عواملی او را به سمت نیهیلیسم سوق داده است و مولفه های نیهیلیستی او در اشعارش کدامند.آنچه که از بررسی آثار وی به-دست آمده نشان می دهد عواملی چون اوضاع نابسامان سیاسی ، اقتصادی و اجتماعی و فقر و استبداد امپراطوری عثمانی و آشنایی با دو فلسفه ی بدبینی شرقی و نیهیلیسم غربی و ارتباط با شاعرانی چون جبران و نعیمه سبب شده که به سمت نیست انگاری سوق پیدا کند و در دیوان خود مرگ، وجود، جبر، و تناسخ و... را از دیدگاه نیهیلیسم مورد توجه قرار دهد.

چکیده: این پایان نامه با موضوع جلوه ی بینامتنیت دینی در اشعار احمد شوقی با روش مطالعه ی کتابخانه ای با استفاده از منابع اصیل از جمله دیوان احمد شوقی در صدد بیان جلوه ی بینامتنیت دینی در اشعار احمد شوقی است. بینامتنیت و ارجاعات میان متنی از مباحث مهمی است که مورد توجه نظریه پردازان معاصر است. متون از دیر باز با یکدیگر تعامل داشته و تحت تاثیر آثار پیش از خود یا هم زمان با خود بوده اند. از این رو هیچ اثری را نمی توان یافت که مستقل از این تاثیر پذیری و روابط بینامتنی باشد. از جمله متونی که در این زمینه قابل بررسی است. اشعار احمد شوقی است که تحت تاثیر فراوان قرآن سروده شده است. پژوهش اندکی در این زمینه صورت گرفته است و کمتر به جلوه های دینی این اشعار پرداخته شده است. از این رو پژوهش حاضر کوششی جهت بررسی اشعار احمد شوقی و تحلیل روابط و مشابهت های آن با آیات قرآنی ، بر اساس نظریه ی تناص می باشد. همچنین این پایان نامه سعی بر روشن سازی تعابیر و برداشت های قرآنی در شعر احمد شوقی را دارد. شاعر در اشعار خود با شیوه ی خاص و با به کار گیری منابع قرآنی و دینی به بینامتنیت دینی روی آورده است. استناد وی در بینامتنیت به آگاهی شاعر و دامنه ی اطلاعات فرهنگی وی از قرآن و دین اسلام بر می گردد. این رساله، بینامتنیت دینی شاعر از قرآن به صورت لفظی و معنوی را مورد بررسی قرار می دهد و از سوی دیگر به بینامتنیت حدیث شریف از لحاظ لفظ و معنی می پردازد و تناص موضوعی و کلمات دینی وی را بیان می نماید. واژه های کلیدی: احمد شوقی، اشعار، دین، تناص، قرآن.

امام علی (ع)،امام اول شیعیان و خطیب برتر زمان خود و همه زمان هاست که در دامان پیامبر رشد یافت و در های علوم بسیاری بر وی گشوده شد و در سایه معارف بسیار و باتوجه به اقتضای زمانه،سخنان گهربار بر زبان حضرت جاری گشت و توسط سید رضی به صورت مجموعه ای مدون جمع آوری شد و عنوان نهج البلاغه را گرفت. نهج البلاغه ازجمله کتب معتبر شیعی است که پس از قرآن، درجه و مرتبه والایی را دارا می باشد وبه لحاظ اهمیت وارزش بسیار ،پیوسته مورد توجه بوده است. این پایان نامه نیز، باتوجه به جایگاه نهج البلاغه،باموضوع (بررسی ادبی خطبه الغراء)برآن است که به بررسی چند مبحث ادبی در خطبه مذکور بپردازد. با توجه به گستردگی ادبیات ، سعی شده است تا کلمات خطبه، ابتدا از فرهنگهای مختلف و مرتبط استخراج و سپس ترجمه ای دقیق ازخطبه،ارائه گردد و سپس به تعریف بینامتنیت و نمودهای لفظی و معنایی آن با قرآن پرداخته شود ونیز میزان تاثیرپذیری نهج البلاغه از قرآن مورد بررسی قرار گیرد.همچنین خطبه از لحاظ بلاغی بررسی شود وصنایع لفظی(با محوریت سجع وجناس) ومعنوی آن استخراج گردد.وبه بررسی نمونه های ایماژ یا تصویر و کارکرد زیبایی شناسی خطبه وساختار آن پرداخته شود. ودر آخر نتیجه پژوهش چنین ارائه می گردد: که خطبه از لحاظ لغت و معنا در مرتبه والایی قرار دارد و اغراق نیست اگر چنین بگوییم که اکثر قریب به اتفاق الفاظ این خطبه،با مشابهت لفظی و معنایی وبینامتنیت با قرآن به کاررفته است و خطبه از جهت صنایع لفظی و معنوی در جایگاه در خورتوجهی قرار دارد؛و دو صنعت لفظی سجع و جناس،در آن بسیار کاربرد داشته و این دو صنعت نیز نقش موثری در بررسی ساختاری آن دارد ونیز از نظر صنایع معنوی نیز بسیار غنی می باشد و صنایع معنوی به کار رفته در خطبه نیز ،در بررسی ایماژ و تصویر نقش مستقیم و بالایی دارد ودر نهایت نیز در زمینه زیبایی شناسی،وباتوجه به اصول و مفاهیم آن ،چنین ابراز می شود که زیبایی خطبه نیز نظر هر خواننده ای را به خود جلب می کند،زیرا این زیبایی هم شامل زیبایی لفظ و هم معنا می شود.

چکیده: این پایان نامه به بررسی روابط بینامتنی قرآنی دردیوان سامی بارودی می پردازد. این پژوهش با بررسی نظریات نقدی گوناگون، دیوان بارودی و مطالعه ی منابع قرآنی انجام شده است. بینامتنیت یک پدیده ی نقدی قدیم و ادبی جدید می باشد که به مفهوم به کارگیری متون سایرین درخلال اثرادبی است. طبق نظریه ی بینامتنیت، هیچ اثرادبی مستقل و بدون تأثیرپذیری از آثار دیگران نیست و تداخل متون در همه ی آثار به چشم می خورد. بارودی، شاعر برجسته ی معاصر، علاوه برطبع توانای شاعری، در قرآن هم دستی پرتوان داشت و همین باعث شد تا کاربرد الفاظ، مفاهیم و داستان های قرآنی در شعر او تجلّی پیدا کند. در این پژوهش، این کاربرد در قا لب بینامتنیت لفظی، معنوی و موضوعی مورد بررسی قرارگرفته است. کاربرد فراوان کلمات، آیات و مفاهیم قرآنی در انواع مختلف شعر این شاعر، بینامتنیت قرآنی را به عنوان یک ویژگی عمده برای شعراو قرار داده است و بیانگر فکرعربی- اسلامی اوست. و نیز نشان دهنده ی این است که چگونه این شاعرتوانسته احساسات خود و مسائل جامعه ی معاصر را با این کتاب آسمانی همسو کند و تحت تأثیر الفاظ و مفاهیم والای آن قرار بگیرد.

چکـیده طنز و شوخ طبعی مقوله ای است که از دیرباز در رگ های ادبیّات هر کشوری، جاری و ساری است. واضح است که هرگاه تاریخ چهره ی تاریک و عبوس خود را به مردم می نمایاند، ظلم و ستم و فقر و فساد و تعصّبات کور، جامعه را رو به زوال و قهقرا می کشاند و هیچ زبان گویایی برای انتقاد مستقیم باقی نمی ماند این طنزپرداز است که چون یک مُصلح اجتماعی پابه عرصه ی نبرد علیه ظلم و تباهی می نهد و شمشیر بُرّنده ی طنز را برمی کشد و نقاب ریا را از چهره ی متقلّبان تاریخ کنار می زند. طنز یکی از شیوه های موثر و کار آمد است که با استفاده از فنون رایج ادبی نظیر تشبیه، کنایه و رمز، اغراق، ایهام، مقایسه ی امور ناسازگار، وارونه نمایی، تحامق، نقیضه نویسی، و... تصویری هنری از اجتماع نقیضین می سازد که گاهی با دستمایه ی طعنه و تمسخر خنده ای تأمل بر انگیز ایجاد می کند و هدف آن اصلاح معایب است. پژوهشگر در این پژوهش تلاش دارد ضمن بررسی مباحث نظری طنز با تاکید بر شگردها و جلوه های هنری و بلاغی طنزپردازی، در آثار یکی از مطرح ترین چهره های ادبیات داستانی جهان عرب بپردازد. شخصیتی چون « نجیب محفوظ » که آوازه اش تمامی مرزها را در نوردیده، و مدال گران بهای نوبل را برای نخستین بار در تاریخ عرب و اسلام، به لطف قلم رسایش در نویسندگی و آثار پرمایه اش، به گردن آویخت. همچنین پژوهشگر تلاش کرد تا درحدتوان تصویری ازجایگاه اودرطنز ارائه کند و به مهمترین درون مایه ها (موضوعات) طنز وی بپردازد. در این پایان نامه، در کنار جلوه های هنری مانند: کنایه، ضرب المثل، تضاد، تشبیه، استعاره، تشخیص و ...، شگردهایی چون: تحقیر/کوچک نمایی، تشبیه طنزآمیز، اصطلاحات محاوره ایی، دشنام و نفرین، در دو رمان « میرامار» و « صباح الورد» استخراج گردید. نتیجه ای که از این پژوهش حاصل گردید حاکی از آن است که طنز نجیب محفوظ در اکثر موارد با آگاهی نوشته شده و زبان طنز وی، گویای زبانی عامیانه و در عین حال سرشار از عناصر زیبایی است. کلیـد واژه: طنـز، نجیب محفوظ، جلوه ی بلاغی، میرامار، صباح الورد، نقد.

شخصیت فرد، فاکتوری است که همواره بر زندگی فرد تأثیر می گذارد، و حتی به طور ناخودآگاه رفتار و مناسبات فرد تحت تأثیر شخصیت وی می باشد. شخصیت در طول عمر انسان ثابت و پایدار است ولی قابل اصلاح می باشد. عوامل گوناگونی بر روی شخصیت فرد تأثیر می گذارد که عبارتند از: شغل، تربیت، مسکن، بیماری ها و ... . از گذشته تاکنون روانشناسان بسیاری به تحلیل و شناخت انسان پرداخته اند. از جمله این روانشناسان، روانشناسان نظریه صفات می باشند که تأکید بر صفات افراد دارند. از پیشگامان این نظریه، آیزنگ و بقراط می باشند. نظریه تیپ های شخصیت آیزنگ و بقراط به صفراوی، دموی، بلغمی، سوداوی و نظریه ابعاد شخصیت آیزنگ به برون گرا یا درون گرا، روان رنجورخویی یا ثبات هیجانی، روان پریش خویی یا کنترل تکانه تقسیم می شود. از آن جایی که در داستان ها و تمامی آثار شخصیت انسان ظهور و بروز می کند. بنابراین این پژوهش بر آن است شخصیت را از دیدگاه آیزنگ و بقراط در رمان های فتاه غسان و عذراء قریش بررسی نماید که از بهترین رمان های جرجی زیدان است تا به این سوال پاسخ دهد تا چه اندازه شخصیت های موجود در دو رمان با نظریه آیزنگ و بقراط قابل انطباق است؟ برآیند این پژوهش نشان می دهد که در رمان فتاه غسان بیشتر شخصیت ها دموی، برون گرا، ثبات هیجانی و کنترل تکانه و در رمان عذراء قریش بیشتر شخصیت ها صفراوی، برون گرا، روان رنجورخویی و کنترل تکانه می باشند.

چکیده زبان، سیستم نظام مندی است، از علائم قراردادی که مهم ترین کارکرد آن، ایجاد ارتباط، انتقال آراء، افکار و فرهنگ است؛ بنابراین دارای معنا است و همین معنا به زبان فائده می بخشد که برای کشف آن معنا نیاز به روش خاصی است و این روش باید با نوع متن و نوع معنای نهفته شده در آن متناسب باشد. در این میان، معناشناسی بهترین ابزار برای کشف معناست که در این پژوهش به آن پرداخته می شود. پژوهش مذکورکه در سوره ابراهیم و یوسف (ع)، صورت گرفته است، در پی آن است که انواع دلالت ها (صوت، صرف، نحو و واژگان) را با تأکید بر برخی نظرات فرمالیسم و ساخت گرایی بررسی کند و به تحلیل کارکرد هر یک از این دلالت ها در کشف معنا بپردازد. از آنجا که قرآن دارای والاترین متن ادبی است؛ انتخاب کلمات و واژه های به کار رفته در آیات آن کاملاً حسابشده است و گزینش آن به گونه ای است که بافت و معنای منسجمی را به وجود می آورد. در واقع آهنگ قرآن، مخارج حروف و حرکات آن بی-ربط به معانی آن نیست. در هر جمله و ترکیبی از آیات قرآن، نظم خاصی حاکم است که نهایت لطافت و شیوایی قرآن را می رساند. یافته های این پژوهش نشان می دهد که تأثیر دلالت ها اعم از صوت، جایگاه صامت ها و مصوّت ها، صرف و نحو به عنوان ساخت کلمه و جمله و واژگان که در بر گیرنده معنای اصلی، نسبی، ترادف، تضاد و شمول معنایی است با توجه به بافت آیات، جهت افاده معنا و مقصود کلام الهی مهم می باشد. بنابراین نقش بافت و سیاق، برای تعیین معنا انکارناپذیراست

در داستان نویسی مدرن بسیاری از شیوه های سنتی روایت از میان رفته و معمولاً صناعت داستان بیش از محتوای آن در کانون توجه قرار گرفته است. بررسی و تحلیل شخصیت و شیوه های شخصیت پردازی از دیدگاه های متفاوت از بحث های جدید نقد ادبی در جهان است که امروزه به عنوان شاخه ای مستقل و مهم در مباحث داستان نویسی به آن پرداخته می شود. عنصر شخصیت و شیوه ی شخصیت پردازی داستان نیز از نکات قابل توجه داستان نویسی امروز است. در این رساله دو رمان «بال های شکسته» و «خلیل کافر» اثر جبران خلیل جبران انتخاب و کاربرد و کارکرد عنصر یاد شده در آن ها بررسی و تحلیل می شود. در این رمان ها جبران خلیل جبران شخصیت ها را به صورت مستقیم به خواننده معرفی می کند. وجوه شخصیت ها در رمان بال های شکسته به صورت درونی می باشد و در رمان خلیل کافر به صورت بیرونی. شخصیت ها در رمان بال های شکسته به صورت توصیفی نمایش داده شده اند و در رمان خلیل کافر به صورت نمایش نامه ای. در رمان بال های شکسته شخصیت ها اکثراً ایستا می باشند و در رمان خلیل کافر پویا. زاویه دید در رمان بال های شکسته به صورت اول شخص و در رمان خلیل کافر به صورت دانای کل می باشد.

چکیده: داستان اساس همه ی انواع ادبیات داستانی و مصداقی کلی تر برای قصه، داستان کوتاه، داستان بلند و رمان است. داستان یک معنای عام دارد و یک معنای خاص. در معنای عامش تقریباً معادل ادبیات است اما در معنای خاص آن مترادف و هم معنای ادبیاتِ داستانی است؛ زیرا در عرف نقد ادبی امروز به قصه، داستان کوتاه و رمان، ادبیات داستانی می گویند. هر داستان از اجزا و عناصر سازنده ای تشکیل شده که عبارتند از: موضوع، مضمون، پیرنگ، لحن، فضا، زاویه ی دید، صحنه، شخصیت و گفت و گو. این جستار بر آن است تا عنصر پیرنگ، شخصیت و شیوه ی جریان سیال ذهن را در رمان ذاکره الجسد اثر أحلام مستغانمی، نویسنده ی مشهور الجزائری مورد ارزیابی قرار دهد؛ چرا که این رمان از پیرنگی منسجم و قوی برخوردار است و مهم ترین عنصر منتقل کننده ی آن، بهترین تجلی گاه احساسات و اعتقادات نویسنده و محوری تری عنصر در داستان شخصیت می باشد و این که گفت و گو و از جمله تک گویی درونی که از شیوه های روایت در فرایند جریان سیال ذهن است نیز به پرداخت شخصیت کمک می کند و پیش برنده ی داستان می باشد. واژه های کلیدی: پیرنگ، شخصیت، جریان سیال ذهن، أحلام مستغانمی و ذاکره الجسد.

به کارگیری شخصیت های باستانی یکی از بارزترین ویژگی های ادبیات در دوره معاصر شده است. باستان گرایی یکی از منابع نوآوری و فعالیت فکری به شمار می آید که در اندیشه ها و مفاهیم تجلی می یابد. از آن جا که ادبای معاصر اهمیت آن را دریافتند به باستان گرایی روی آوردند و آن را در آثارشان به کار گرفتند. زکریا تامر نویسنده ی نوآور و برجسته ی سوری از نویسندگانی است که دل در گرو میراث نیاکان خود دارد. بر این اساس او در آثار خود به باستان گرایی پرداخته است. گرایش به باستان گرایی سبب شده تا خواننده، شاهد هنجارگریزی زمانی در آثار وی باشد. او به شخصیت های کهن اعم از شخصیت های ادبی ، دینی و تاریخی پرداخته است. شخصیت های باستانی نشانه هایی هستند که ادبای معاصر عرب از زبان آنان غم ها و شادی هایشان را بیان می کنند. زکریا تامر با به کارگیری باستان گرایی به بیان محرومیت و فقری که جامعه عربی از آن رنج می برد پرداخته است که هویت تاریخی را منعکس می کند و جلوه ای از تمدن تاریخی وادبی دینی ملت هاست. کلید واژه : زکریا تامر، باستان گرایی، داستان کوتاه، شخصیت های ادبی.

چکیده باستان گرایی مجموعه ای از عادات و آداب است که از نسلی به نسل دیگرمنتقل می شود. باستا ن گرایی در شعر معاصر عرب وجود دارد و از بارزترین ویژگی های این عصر است. شاعران معاصر عرب توانستند با بهره گیری از این میراث، مفاهیمی چون انقلاب، خشونت، درد، تبعید و غربت را بیان کنند اموری که بیان مستقیم آن ها گاهی سخت می باشد. بیاتی از نخستین پیشگامان شعر امروز عرب است. او خالق اسطوره های بسیاری در شعر معاصر عرب است، امری که باعث شده باستان گرایی در اشعارش جلوه گر شود. وی از جمله شاعران معاصری است که با استفاده هنرمندانه از باستان گرایی، مسائل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی را به خوبی بیان می کند. بیاتی با فراخوانی شخصیت های باستانی آن بخش از میراث را برگزیده که با نیازهای اجتماعی روز و با حالت روحی اش هم خوانی بیشتری دارد و از این طریق از نرم عادی زبان بیرون می آید و با احیای شخصیت های باستانی در تشخص بخشیدنِ زبان شعری اش بهره می گیرد. وی باستان گرایی را به شکل دینی، تاریخی، ادبی ، صوفی و اسطوره ای به کار برده است. تا از این رهگذر بتواند اهداف خود را بیان داشته و تجربه های شعری اش را به تصویر بکشد. در باستان گرایی دینی، بیاتی به میراث مقدس دینی چون قرآن و شخصیت های مقدس چون مسیح(ع)، امام حسین(ع)، حضرت موسی(ع) و حضرت سلیمان(ع) می پردازد. در باستان گرایی تاریخی، وی به شخصیت های تاریخی چون اسکندر مقدونی، هولاکو، صلاح الدین أیوبی و دیگران اشاره دارد و گاه به اماکن تاریخی چون نیشابور، إرم ذات العماد و بابل و... می پردازد. در باستان گرایی ادبی بیشترین توجه او به شعرای قدیم چون متنبی و ابوالعلا معری است و در بخش باستان گرایی صوفی وی به حلاج و جلال الدین رومی و در باستان گرایی اسطوره ای بیشتر اساطیر یونانی جون اوزیروس، اورفیوس و برومیثیوس می پردازد.

چکیده در داستان نویسی مدرن بسیاری از شیوه های سنتی روایت از میان رفته و معمولا صناعت داستان بیش از محتوای آن در کانون توجه قرار گرفته است. بررسی و تحلیل شخصیت و شیوه های شخصیت پردازی از بحث های جدید نقد ادبی در جهان است که امروزه به عنوان شاخه ای مستقل و مهم در مباحث داستان نویسی به آن پرداخته می شود. عنصر شخصیت و شیوه ی شخصیت پردازی داستان از نکات قابل توجه داستان نویسی امروز است. در این رساله رمان((میرامار)) اثر نجیب محفوظ انتخاب و کاربرد و کارکرد عنصر یاد شده در آن ها بررسی و تحلیل می شود. در این رمان نجیب محفوظ شخصیت های اصلی را بصورت غیرمستقیم و با حالت درونی و شخصیت های فرعی را بصورت مستقیم و با حالت بیرونی به خواننده معرفی می کند. شخصیت ها در این رمان به دو صورت توصیفی و نمایش نامه ای ایفای نقش می کنند. اکثر اشخاص در این رمان پویا هستند. واژه های کلیدی: نجیب محفوظ، شخصیت پردازی، رمان میرامار

یکی از چالش های مهم که آموزش وپرورش با آن روبه رو می باشد، بی علاقگی دانش آموزان به آموختن زبان عربی است. یکی از عوامل مهم در به وجود آمدن این بی علاقگی را می توان در عدم جذابیت کتب عربی دانست؛ چرا که اگر کتابی جذاب نباشد، کشش لازم جهت خواندن آن در دانش آموزان به وجود نمی آید. بررسی میزان جذابیت کتب درسی و تلاش در راستای جذاب کردن این کتب، این نهاد را در مسیر توفیق هر چه بیش تر آموزشی توانا می گرداند. این تحقیق می کوشد تا با بررسی کتب درسی عربی دوره ی راهنمایی با توجه به معیارهای ایجاد انگیزش و تناسب با مهارت های چهارگانه ی زبانی به صورت دقیق و درس به درس و به دست آوردن اطلاعات از دانش آموزان و دبیران عربی در مورد میزان علاقه دانش آموزان به چگونگی تألیف کتب درسی عربی و موقعیت کنونی کتب درسی عربی، میزان جذابیت این کتب را تبیین نماید. از یافته-های پژوهش حاضر این است که کتب عربی دوره ی راهنمایی تقریباً متناسب با دو ویژگی انگیزش و مهارت های چهارگانه ی دانش-آموزان تألیف شده اند. هم چنین در اکثر موارد کتاب های درسی عربی متناسب با علاقه مندی های دانش آموزان تألیف شده اند. با این-حال هنوز بین خواست دانش آموزان در مورد 7 ویژگی (متون متنوع، متن هایی با موضوعات علمی، متون ادبی به خصوص شعر معاصر، روال آسان به سخت قواعد، مطالبی متناسب با مهارت صحبت کردن و مکالمه، مطالب متناسب با سبک یادگیری تمرین عملی، مطالبی متناسب با سبک نگاه کردن) با موقعیت کنونی کتب درسی عربی فاصله وجود دارد.

نوروز بزرگترین جشن ملی ایرانیان است که این جشن با شکوه در نزد همه ی ایرانیان جایگاه بسیار ارجمندی دارد. نوروز پر آوازه ترینِ جشن های ایرانی در تاریخ، و تأثیر گذار ترین آن ها در ملت های دیگر- اعم از عرب و ترک -بوده است. اعراب از دیرباز با جشن های ایرانی نوروز و مهرگان آشنایی داشته اند. جشن نوروز همواره در اشعار شاعران سرزمین های عربی نمود داشته است که از جمله ی این شاعران، مهیار دیلمی می باشد؛ این پژوهش بر آن است تا ضمن معرفی این شاعر، به تحلیل نوروز در اشعارش بپردازد، چراکه نوروز در اشکال گوناگونی در شعر این شاعر گرانقدر متجلّی شد. سنت های نوروزی همانند: رسم هدیه و آتش افروزی به صورت نمادین در اشعار این شاعر ظاهر شدند، همچنین دگرگونی طبیعت و آب و هوا، شادابی زمین، فصل زیبای بهار با باران فراوان آن است که در هر قصیده ای به آن اشاره می کند. شاعر با یادآوری و تکرار این جشن بزرگ در اشعار خود به ایرانی بودن خود افتخار می کند و قصیده هایی را به مناسبت تبریک و تهنیت نوروز به ممدوح خود تقدیم می کند و در خلال آن به وصف ممدوح و مقام و منزلت وی می پردازد.

خودشکوفایی، فرآیند شکوفا ساختن استعدادهای پنهانی است. گرایش به شکوفا نمودن استعدادهای نهفته، در تمام قوم¬ها و قبیله¬های بشری وجود داشته است. روشنفکران و اندیشمندان مکاتب مختلف همواره با تأمل در افراد رشد یافته و موفق، مولفه¬هایی را برای شناساندن این¬گونه افراد ذکر نموده¬اند. ابراهام مزلو از روانشناسان انسان¬گرای قرن بیستم نیز ویژگیهایی ارائه کرده که بیشتر افراد خودشکوفا از جمله هنرمندان و عارفان، دارای آن ویژگیها می¬باشند. شاعران و عرفای عربی نیز از این امر مستثنی نیستند، یکی از این عارفان نامدار ابن فارض مصری است. وی به دلیل پشت سر گذاردن تجربه¬های عرفانی، رسیدن به حقیقت و دست¬یابی به علم حضوری، با نظریه مزلو قابل تطبیق می¬باشد از این رو، این پژوهش در پی آن است تا روشن نماید مولفه¬های خودشکوفایی در دیوان ابن¬فارض کدامند و تا چه اندازه خودشکوفایی را در اشعارش بروز داده است؟ نتایج این پژوهش نشان می¬دهد که ابن ¬فارض مصادیق خودشکوفایی، از جمله؛ عشق، طلب و کوشش، صبر و استقامت، زدودن حجاب¬های خیالی، درک واقعیت، تجربه¬های عرفانی، ارتباط عمیق بین¬فردی و خلاقیت را که برازنده¬ی افراد خودشکوفاست، در زندگی خود به نمایش گذاشته است.

ترجمه یکی از راه¬های انتقال میراث بشری بین ملت¬ها¬ست چرا که افراد به واسطه¬ی آن قادرند بر موانع زبان¬شناسی و فرهنگی فائق آیند. شناخت ره¬آوردهای فکری و هنری ملت¬ها و فهم میراث ادبی که در قالب نظم و نثر به یادگار مانده تا حد زیادی در گرو ترجمه¬ی متونشان است. از این¬رو برای آشنایی با آثار ادبی ملت¬های عرب¬زبان و انتقال آن به ادبیات ایران باید دست به کار ترجمه¬ی این متون زد. ترجمه متون عربی امری مهم و درخور توجه است زیرا این زبان، زبان متون اسلام و تمدن اسلامی است. در این بین شناخت ترجمه¬ی شعر عرب از اهمیت والایی برخوردار است. اشعار معلقات و صعالیک از جمله اشعار جاهلی هستند که همواره توجه مترجمان را به جلب نموده است. اما به دلیل سختی و مشکلاتی که در ترجمه¬ی این اشعار وجود داشته تعداد معدودی از مترجمان به ترجمه¬ی این اشعار پراخته¬اند. یکی از عواملی که سبب دشواری ترجمه این اشعار گردیده وجود حذفیات و فواصل است. حذف و فاصله بین ارکان جمله باعث می¬شود مخاطب غیر¬عرب برای دریافت ترجمه دچار مشکل شود از این¬رو توجه به کلمه¬ی محذوف یا فاصله میان ارکان جمله باعث تسهیل درک شعر می¬گردد. این پژوهش برآن است تا بر اساس فرآیند نحوی به حذف و فاصله پرداخته و مشکلات و پیچیدگی¬های موجود در اشعار معلقات و صعالیک را بررسی و عوامل این پیچیدگی¬ها را مشخص نماید.

شاعران از گذشته تا کنون، به عنوان زبان جامعه محسوب می¬شوند که در خلال اشعار خویش به بیان اوضاع جامعه می¬پردازند. شاعران معاصر نیز با توجه به موقعیت سیاسی و اجتماعی عصری که در آن به سر می¬برند، زبانی خاص را برای بیان مطالب خود برمی¬گزینند که یکی از آن¬ها آرکائیسم است. آرکائیسم که از آن با نام هنجارگریزی زمانی نیز یاد می¬شود، عبارت است از این¬که شاعر عناصر زبان گذشته را از بافت تاریخی خود جدا کند و به درون بافت¬های دوره¬های بعد منتقل سازد، تا مقصود خویش را با ابهام درآمیزد. أمل دنقل، یکی از شاعران معاصر مصری است که سراسر زندگی¬اش را در بحران¬های سیاسی و جنگ سپری کرد؛ لذا برای بیان مقصود خود و گریز از حربه¬های دشمنان به هنر آرکائیسم پناه برد. این پژوهش سعی دارد با استفاده از تحلیل محتوا، آرکائیسم واژگانی را در اندیشه¬ی دنقل در حوزه¬های تاریخی، دینی، اسطوره¬ای، قومی و ادبی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار دهد تا از حقایق خفته در ورای این واژگان پرده بردارد و درک و فهم آن را برای مخاطبان آسان¬تر گرداند.

قرآن کریم، کلام جاویدان آسمانی است، که از هر سو به آن بنگریم، جلوه ای بدیع از پرتو حسنش بر ما آشکار می گردد. اعجاز این کتاب هستی بخش، به اندازه ای است که منشأ پیدایش دانش های فراوانی گشته است. یکی از جلوه های زیبا و جذاب از قرآن کریم، علم سبک شناسی است. سبک شناسی از بهترین علومی است که با دانش های دیگری چون: بلاغت و ادبیات، نحو و تصویرآفرینی به کشف سبک و اسلوب می پردازد. در حقیقت سبک شناسی، روابط زبانی موجود در متن ادبی را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد. به دلیل دامنه ی وسیع علم سبک شناسی، این پژوهش بر آن است که سوره ی یس را در سه سطح ادبی، نحوی و تصویرپردازی با تأکید بر برخی آراء و نظرات توصیفی، نقش گرا و ساخت گرا بررسی کند. سطح ادبی، نحوی و تصویرپردازی با نظم و هنر ویژه ای در آیات این سوره جلوه گر شده است. در سطح ادبی متن آیات این سوره، از حیث ادبی به کمک ابزارهایی بلاغی چون تشبیه، استعاره، کنایه و... مورد تحلیل سبکی واقع شده است. در این سطح علم بلاغت با درگیر کردن عواطف و احساسات انسان، زیبایی خارق العاده ای به این سوره بخشیده است. در سطح نحوی، دقت در نحوه ی هم نشینی کلمات و ترکیب های آن ها، تقدیم و تأخیر، حذف، تکرار، ندا، استفهام از ویژگی های نحوی برجسته در این سوره است. سطح تصویرپردازی با استفاده از فنون بلاغی (تشبیه، استعاره، تمثیل) و فنونی چون تقابل، استفهام، تجسیم و نیز تصویرپردازی حقیقی به انتقال معانی و مفاهیم آیات و همچنین به تصویر کشیدن موضوعات و وقایع مختلف می پردازد، که مویّد این نکته است که تصویر با استمداد از ظرایف و فنون ادبی و هنری سبب انسجام و تناسب کلام و معانی می شود. این سه سطح در سبک آیات این سوره به اندازه ای تأثیرگذار است که با توجّه به اسرار نهفته در آیات قرآن، تبیین و فهم سبک آیات بدون آگاهی از این سطوح و قواعد امکان پذیر نیست.

جبران خلیل جبران شاعر و نویسنده نامدار عرب است که گرایش رئالیسم سوسیالیستی در آثارش دیده می شود، گرایشی که (پس از مسئله ی فلسطین) به منظور انعکاس پیامدهای ناگوار تحولات سیاسی و اجتماعی در ادبیات عرب بوجود آمد. ادبیات رئالیسم سوسیالیستی، ادبیاتی است که می خواهد مسائل و مشکلاتی را که بر سر راه انسان ها وجود دارد از بین ببرد و جبران رئالیست در واقع نگران جامعه و مردم جامعه ی خود است و با هدف اصلاح واقعیات ناپسند جامعه به نقد آن ها می پردازد. وی در آثارش به مسائل و مشکلاتی چون فقر، رنج، بی عدالتی، ظلم و مقاومت تا رسیدن به آزادی می پردازد. هدف این پژوهش با توجه به اهمیت داشتن فراوان جامعه ی بشری به بررسی مکتب رئالیسم و جریان رئالیسم سوسیالیستی در آثار داستانی جبران خلیل جبران با شیوه تحلیل محتوا می پردازد و آثارش را که نمونه ی آشکار مکتب رئالیسم و جریان رئالیسم سوسیالیستی است مورد کاووش قرار می دهد.

هر اثر ادبی مکالمه ای است با آثار ادبی دیگر. اصطلاح مکالمه گرایی ابتدا با نظریه ی منطق گفتگویی اندیشمند بزرگ روس ، میخائیل باختین مطرح می شود. وی علاوه بر تاکید بر روابط یک گفتار یا اثر با گفتار یا اثری دیگر ، به تمایز بزرگ متن های متمایل به تک صدایی و متن های متمایل به چندصدایی پرداخته است. باختین رمان را دارای خاصیت گفتگویی و شعر را فاقد خصلت مکالمه ای می داند . در نظر وی تک آوایی بر چنین امری حکمفرماست . اما از آنجا که باختین در نظریه هایش علم انسانی را چیزی جز ارتباط نمی داند و معتقد است که منطق مکالمه در تمامی اشکال سخن نهفته است .

قهرمان پروری یکی از شگردهای شاعران شعر مقاومت در دوران معاصر است. آنان با الگو قراردادن اسطوره ها و شخصیت های انقلابی اهداف مختلفی را دنبال می کنند که از جمله آن زنده نگه داشتن روح پایداری، حماسه سازی از جریان های مقاومت، دادن حال و هوای حماسی به شعر امروزی است. پرداختن به قهرمان در ادبیات پایداری جدای از اینکه باعث تداوم راه مقاومت می گردد، کارکرد فرهنگی نیز دارد و مفاهیمی چون ایثار، بزرگ منشی، بلند همتی و دیگر مباحث اخلاقی توام با کارکرد قهرمانی را به دنبال دارد. از همین رو، در نوشتار پیش رو سعی شده که با ارایه یک خوانش توصیفی-تحلیلی، به ترسیم سیمای این بزرگ مبارزان و ویژگی های دنیای اسطوره در شعر محمد الفیتوری پرداخته شود. شعر فیتوری میدان تاخت مبارزان و قهرمانان بی شماری است که از جمله آن، قهرمان های آفریقایی سیاه پوست، اسطوره های عرب و قهرمانان جهانی برجسته ترند. این قهرمانان در بیشتر سروده های وی به شکل منجی آخر الزمانی، منجی فدا شده و قربانیان مظلوم به تصویر کشیده می شوند. در خصوص نمونه اول می توان به شخصیت جمال عبدالناصر اشاره کرد که به شکل یک منجی آخر الزمانی به تصویر کشیده می شود و می آید تا دنیا را سرشار از عدل کند و مصداق نمونه دوم، لومومبا سیاستمدار کنگویی است که مرگ او باعث رستاخیز ملت آفریقا شده است. در مورد سوم نیز می توان به شخصیت های معیتیقه چوپان و طربای کشاورز اشاره کرد که مظلومانه قربانی نیروهای استعمارگر شده اند.

نهج البلاغه به جهت برخورداری از واژگان غنی ، تناسب لفظ و معنا و اسلوب های گوناگون بلاغی نمونه ی برجسته بلاغت در ادبیات عربی است .در این پژوهش سعی شده است نامه 31 نهج البلاغه به عنوان نمونه ای از این مجموعه ی نفیس براساس قواعد بلاغت در 2 محور بیان و بخشی از بدیع مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد .در این پایان نامه مشخص می شود که استعاره بیشترین بخش این نامه را به خود اختصاص داده است . آن حضرت از انواع شیوه های بیانی و بدیعی اعم از استعاره ، اقتباس، تشبیه ، جناس، سجع ، کنایه و... برای بیان حقایق بلند و حکمت های ژرف و معارف ناب در قالبی خیال انگیز بهره جسته است .

بینامتنی یک نظریه ادبی مدرن است که به روابط میان متون ادبی می پردازد. این نظریه در دهه ی شصت قرن بیستم توسط ژولیا کریستوا مطرح شد که تاثیر عمیقی بر ادبیات نهاد و مورد توجه نقادان قرار گرفت . براساس این نظریه ، متون ادبی نمی توانند بی تاثیر از متون پیش از خود باشند و آثار متون دیگر در آنها به چشم می خورد.