نام پژوهشگر: حسین فکرآزاد
عباسعلی یزدانی حسین فکرآزاد
این پژوهش با هدف بررسی رابطه مشارکت اجتماعی با سلامت عمومی در سالمندان انجام شد. در تحقیقاتی که تاکنون در جوامع مختلف و بین گروه های گوناگون از جمله میان سالمندان صورت گرفته اند الگوی ثابتی در رابطه بین متغیرهای مشارکت اجتماعی و سلامت پیدا نشده است. در داخل کشور نیز مطالعه ای که به اهمیت مشارکت در سلامت افراد نظر داشته باشد بسیار به ندرت یافت می شود. پژوهش حاضر از نوع همبستگی است. جامعه این پژوهش را افراد بالای 60سال منطقه 5 تهران تشکیل می دادند که از آن میان80 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، عبارت بودند از یک چک لیست مشخصات جمعیت شناختی، پرشسنامه محقق-ساخته مشارکت اجتماعی و مقیاس 28 سئوالی سلامت عمومی (ghq-28). برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده ازآزمونهای آماری کولموگروف ـ اسمیرنف، همبستگی پیرسون و اسپیرمن، یو-مان-ویتنی و رگرسیون خطی ساده استفاده شد. یافته ها نشان داد که مشارکت اجتماعی در تقریباً همه ابعاد در میان افراد سالمند مورد بررسی پایین است. بین مشارکت اجتماعی و سلامت عمومی و ابعاد آن (یعنی عملکرد جسمانی، اضطراب و بیخوابی، عملکرد اجتماعی و افسردگی) رابطه معناداری وجود ندارد (05/0p<). در بین اطلاعات دموگرافیک، درآمد، وضعیت تأهل با متغیر مشارکت اجتماعی رابطه ای مثبت داشتند و عامل سن با مشارکت اجتماعی رابطه ای منفی نشان داد (05/0p>). همچنین در این تحقیق، ابعاد مختلف مشارکت اجتماعی که به صورت مشارکت سیاسی، مشارکت مدنی، مشارکت مذهبی و مشارکت در فعالیت های تفریحی و آموزشی تعریف شده بودند به عنوان تحلیل های فرعی بررسی شدند ولی بین هیچ یک از این ابعاد و سلامت عمومی و ابعاد چهارگانه آن رابطه ای به لحاظ آماری معنادار برقرار نبود (05/0p>). فقدان رابطه بین مشارکت اجتماعی و سلامت شاید بتوان به اثر عوامل حاشیه ای مانند وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی دوران پژوهش نسبت داد بتوان به این نسبت داد. انجام پژوهش مشابه در شرایط و موقعیت زمانی و مکانی دیگر شاید بتواند به امکان تعمیم پذیری نتایج این مطالعه کمک بیشتری نماید.
الهام محمدی حسین فکرآزاد
در طی دو دهه گذشته احیای علاقه مندی به اهمیت و تاثیر شبکه های اجتماعی افراد بر سلامت و عملکرد روزانه به وجود آمده است و مجموعه قابل ملاحظه ای از شواهد تجربی از داده های روانشناختی، جامعه شناختی، پزشکی و اپیدمولوژیکی در رابطه با اهمیت شبکه های حمایت اجتماعی برای سلامت خوب در طول زندگی جمع آوری شده است . شبکه اجتماعی براساس نظر ولمن (1981)، مجموعه ای از افراد است که توسط مجموعه ای از روابط به هم مرتبط هستند؛ این روابط می تواند شامل ارتباطات شخصی، خانوادگی و محله ای باشد که فرد دارای آنهاست. اسراییل و راندرز خصوصیات شبکه را ویژگی های ساختاری، تعاملی و کارکردی مطرح نموده اند. خصوصیات ساختاری به ساختار شبکه مانند اندازه، تراکم، همگونی و تجانس اعضای شبکه توجه دارد. خصوصیات تعاملی به فراوانی تماس ها، شدت صمیمیت، پیچیدگی انواع روابط و تداوم تماس ها می پردازد و خصوصیات کارکردی شبکه انواع حمایت را در برمی گیرد.در بررسی شبکه دو رویکرد وجود دارد: شبکه کل و شبکه شخصی. در این تحقیق از رویکرد شبکه شخصی و پرسشنامه شبکه اجتماعی محقق ساخته و sf-12 جهت جمع آوری اطلاعات مربوط به شبکه اجتماعی و سلامت در سالمندان استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که میان ویژگی های اندازه شبکه، فراوانی تماس، قوت پیوند(صمیمیت) با هردو بعد جسمی و روانی سلامت(sf-12) رابطه مثبت معناداری وجود دارد. میان حمایت اجتماعی با بعد جسمی سلامت رابطه ای وجود نداشت لیکن با بعد روانی سلامت رابطه معناداری وجود داشت. تحلیل رگرسیون نشان داد که از میان ویژگی های شبکه، ویژگی های اندازه شبکه، قوت پیوند و حمایت ابزاری قادر به تبیین 27 درصد از واریانس سلامت بوده ند.
فرشته ابراهیمی مجید کاشانی
موضوع و هدف این پایان نامه بررسی جامعه شناختی میزان تمایل به استقلال طلبی در بین دختران دانشجو مقطع کارشناسی با توجه به عوامل فردی، خانوادگی و محیطی. جهت فرموله کردن موضوع و تدوین فرضیه بنیانی ، میانی، خرد تحقیق از مطالعات نظری در حوزه جامعه شناسی و روانشناسی از جمله نظریه خود آینه سان کولی، نظریه نقش پذیری مید، قضایای بنیادی هومنز، نظریه بی هنجاری مرتون و نظریه اریکسون و برخی از نظریه های فیمینیستی بهره گیری شده است، این تحقیق دارای یک فرضیه اصلی 4 فرضیه میانی و ده ها فرضیه خرد با سه متغیر مستقل فردی و شخصیتی، خانوادگی، محیطی و اجتماعی همچنین یک متغیر وابسته در سه سطح ذهنی – عینی و کلی می باشد. با توجه به هدف و فرضیات تحقیق روش اصلی تحقیق پیمایشی همراه با تکنیک پرسشنامه و حاوی 33 سوال باز و بسته، 18 سوال گرایشی که با شیوه طیف سازی لیکرت ساخته شده پس از انجام پیش آزمون و تعیین اعتبار و روایی تدوین و جهت جمع آوری اطلاعات از جامعه آماری دختران دانشجو شهر تهران از طریق شیوه نمونه گیری خوشه ای یک درجه ای از کل جامعه آماری تعداد 300 نفر از کاربران به عنوان نمونه تکمیل و در قالب 19 جداول یک بعدی و 42 جداول دو بعدی و آزمونهای آماری خی دو، ضریب همبستگی اسپیرمن ، دی سامرز وی کرامرز با استفاده از نرم افزار spss پردازش و نتایج استخراج شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که تمایل به استقلال طلبی در هر سه زمینه (تا حدودی) بوده است ضمن آنکه بین عوامل فردی و شخصیتی با استقلال ذهنی، کلی، عینی رابطه معنادار بیشتری وجود داشته است.
شیرزاد مرادی قشلاقی حسین فکرآزاد
چکیده: هدف: مطالعه حاضر با هدف، بررسی رابطه مشارکت اجتماعی و کیفیت زندگی سالمندان عضو کانون های سالمندی (جهاندیدگان) شهرداری تهران انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه به روش مقطعی انجام شد، تعداد نمونه این تحقیق شامل 200 نفر از سالمندان 60 سال به بالای عضو کانون های سالمندی شهرداری تهران درسه منطقه 1،12و 20 است که به روش نمونه گیری مضاعف انتخاب گردیدند و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی لیپاد، پرسشنامه محقق ساخته مشارکت اجتماعی و چک لیست اطلاعات دموگرافیک و روش مصاحبه تکمیلی کسب گردید. داده ها نیز با استفاده از نرم افزار spss-16 و با استفاده از آزمون های t و fو tuky، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در این پژوهش برای مقایسه میانگین نمره کیفیت زندگی(sig= 0.127) و مشارکت اجتماعی(sig= 0.472) مردان و زنان سالمند از آزمون تی مستقل استفاده شد که تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده نشد. جهت بررسی رابطه مشارکت اجتماعی و کیفیت زندگی سالمندان از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد که رابطه معناداری بین این دو متغیر و ابعاد آن ها یافته شد(sig= 0.00) نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از معنادار بودن رابطه بین مشارکت اجتماعی و ابعاد آن با کیفیت زندگی سالمندان می باشد و مشارکت غیرنهادی پیش بینی کننده قویتری جهت بررسی تغییرات واریانس کیفیت زندگی می باشد که این دلالت بر غلبه مشارکت غیرنهادی در میان سالمندان دارد. کلمات کلیدی: مشارکت اجتماعی، کیفیت زندگی، سالمندان، کانون سالمندی
منصور فتحی حسین فکرآزاد
در این پژوهش، عوامل زمینه ساز و تسهیل کننده (فردی، خانوادگی و اجتماعی) بی وفایی زناشویی شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته است. از روش گراندد تئوری یا نظریه مبنایی که یک شیوه پژوهش کیفی است، بهره گرفته شده است. بر اساس روش نمونه گیری در دسترس و نیز معیار اشباع نظری، 40 نفر از مردان و 36 نفر از زنان بی وفا در روابط زناشویی در این مطالعه شرکت نمودند. جهت گرد آوری اطلاعات از تکنیک مصاحبه عمیق استفاده شد. بعد از استخراج مفاهیم از مصاحبه های انجام گرفته، 12 مقوله عمده به عنوان عوامل زمینه ساز و تسهیل کننده بی وفایی زناشویی زنان به دست آمد. این مقولات در سه حوزه فردی، روابط زناشویی- خانوادگی و اجتماعی قرار دارند که شامل؛ ضعف اعتقادات و باورهای مذهبی، تنوع طلبی و هیجان خواهی، پایین بودن اعتماد به نفس، تجارب رابطه با جنس مخالف در قبل از ازدواج، نارضایتی جنسی و مشکلات عاطفی و رفتاری در روابط زناشویی، داشتن محیط متشنج در دوران کودکی و خانواده خاستگاه، مشکلات ازدواج، دشواری طلاق و پیامدهای آن، تاثیر دوستان و شبکه های اجتماعی، ماهواره و فیلم های مستهجن و نقش تسهیل گری تلفن همراه (در ایجاد تعامل با جنس مخالف) است. همچنین 15 مقوله عمده نیز به عنوان عوامل زمینه ساز و تسهیل کننده بی وفایی مردان به دست آمد که شامل ضعف اعتقادات، تحریف و سوء استفاده از مذهب، تنوع طلبی و هیجان خواهی، نگرش مثبت به روابط خارج از ازدواج، تجارب رابطه با جنس مخالف در قبل از ازدواج، پایین بودن اعتماد به نفس، نوع شغل، نارضایتی جنسی و مشکلات عاطفی و رفتاری در روابط زناشویی، مشکلات ازدواج، سوء استفاده از امکان تعدد زوجات و ازدواج موقت برای مردان، نگرش های سهل گیرانه و مجاز جامعه نسبت به بی وفایی مردان، دشواری طلاق، تاثیر دوستان و اعضای خانواده درگیر در روابط خارج از ازدواج، ماهواره و فیلم های مستهجن و نقش تسهیل گری تلفن همراه است. ارتباط مقولات با یکدیگر در مدل پارادیمی نشان داده شده است. کلید واژه ها: بی وفایی، بی وفایی زناشویی، روابط خارج از ازدواج، روش کیفی، گراندد تئوری
سمانه جعفرزاده مجید کاشانی
علم جمعیت شناسی در عصر حاضر و دستاودرهای آن، یک ضرورت اجتناب ناپذیر در زندگی شهری و برنامه ریزی ابعاد مختلف زندگی شهری است.یکی از عوامل موثر بر کاهش جمعیت و مرگ و میر به ویژه در کشورهای در حال گذار، استفاده از وسایل نقلیه و لاجرم افزایش تصادفات و مرگ و میرهای جاده ای و شهری است. سازمان بهداشت جهانی علل تصادف های جاده ای را 100 عامل شناخته و پیش بینی کرده است مصدومیت ها و جراحات ناشی از تصادفات بین سال های 2000 تا 2020 در حدود 65 درصد افزایش یابد. لازمه زندگی شهری، جمعیت شناسی است که یکی از موارد جمعیت شناسی نیز، مرگ و میر ناشی از تصادفات است که این مساله به خوبی در برنامه توسعه پنجم لحاظ شده است. طبق ماده 163 قانون برنامه پنجساله توسعه جمهوری اسلامی ایران، سالانه بایستی 10 درصد میزان تلفات ناشی از تصادفات رانندگی در جاده های کشور کاهش یابد. این در حالی است که طبق پژوهش حاضر، میزان تلفات ناشی از حوادث رانندگی درون شهری سیر صعودی داشته و از 800 نفر در سال 1380 به 1400 نفر در سال 1386 رسیده است که برای سال 1400 نیز تخمین زده شده این میزان تلفات به 4 هزار نفر برسد.با توجه به افزایش تعداد تصادفات وسایل نقلیه درون شهری در سال های اخیر در ایران، هدف اصلی پژوهش بررسی جمعیت شناختی تصادفات منجر به جرح در شهر تهران طی دهه 80 بوده است.ابعاد جمعیت شناختی تصادفات شامل چند بعد می شود که از آن جمله؛ جمعیت رانندگان، تعداد خودرو و وسایل نقلیه، معابر و بزرگراهها، علائم راهنمایی و رانندگی و ... می باشد که در این خصوص بایستی به 4 موضوع توجه کرد؛ 1- نسبت تصادفات به وسایل نقلیه2- نسبت تصادفات به کل جمعیت3- نسبت مجموع تصادفات به تصادفات منجر به جرح و 4- خالص ترین شاخص، یعنی درصد مرگ و میر ناشی از تصادفات. روش جمع آوری داده ها با استفاده از تکنیک های جمعیت شناسی و محاسبات متعدد چندین سطح از پالایش جمعیتی صورت گرفته و جداول مربوطه استخراج شده است. همچنین بیش از 2 هزار سند مورد بررسی قرار گرفته در طول 10 سال، به شکل پانلی مطالعه شده اند. شیوه جمع آوری اطلاعات؛ تمام شماری و بازبینی کلیه اسناد و آمارها بوده که از طریق خلاصه بندی و شاخص ها ایجاد شده است.یافته ها نشان می دهد که تصادفات درون شهری تهران در ابعاد مختلف فوتی، جرحی و خسارتی بیش از 40 درصد از تصادفات درون شهری کل کشور را دارا است و با افزایش تردد وسایل نقلیه در شهر و سفرهای روزانه درون شهری احتمال اینکه تعداد تصادفات در ده سال آینده در این شهر به وقع بپیوندد، 2 برابر کنونی خواهد بود. در این میان چنانچه با روند فعلی تصادفات مواجه باشیم، با توجه به میزان رشد تصادفات منجر به فوت، از رقم 900 تصادف در سال 88 به 2 هزار تصادف در سال 1400 خواهیم رسید در حالی که تعداد تصادفات منجر به جرح از 23 هزار تصادف در سال 88 به بیش از 100 هزار تصادف در طی دهه 90 می رسد. کلید واژه: جمعیت، شاخص جمعیتی، تصادفات درون شهری، تصادفات منجر به جرح، نسبت تصادفات
مریم احمدزاده مجید کاشانی
علم جمعیت شناسی در عصر حاضر و دستاودرهای آن، یک ضرورت اجتناب ناپذیر در زندگی شهری و برنامه ریزی ابعاد مختلف زندگی شهری است. یکی از عوامل موثر در برنامه ریزی توجه به رشد و کاهش جمعیت دانش آموزی به ویژه در کشورهای در حال گذار می باشد. در این پژوهش با استفاده از اطلاعات استخراج شده از منابع گوناگون سعی بر آن بوده که به تغییرات، رشد و افت جمعیتی به وجود آمده در جمعیت دانش آموزی شهر تهران در یک دوره 10 ساله و با توجه به شاخص هایی مانند تراکم دانش آموزان در کلاس، نسبت کارکنان آموزشی، هرم تحصیلی به تفکیک نوع آموزشگاه و تعداد کلاس ها و سایر ابعاد جمعیتی آن پرداخته شود بدیهی است نتایج و یافته های این تحقیق بالقوه می تواند در برنامه ریزی های آموزشی سیاست گذاری های جمعیتی مورد استفاده قرار گیرد. در پژوهش حاضر روش جمع آوری داده ها با استفاده از تکنیک های کمی جمعیت شناسی و انواع محاسبات آماری انجام شده و جداول مربوطه استخراج گردیده است. همچنین اسناد و مدارک به کار برده شده در این زمینه طی 10 سال تحصیلی مورد نظر، مطالعه و اطلاعات لازم مورد استفاده قرار گرفته است. طبق پژوهش حاضر در سال تحصیلی 81-1380 از کل جمعیت 65 میلیون نفری کشور، 17271601دانش آموز بوده است که از این تعداد 1511371 دانش آموز در شهر تهران به تحصیل اشتغال داشته اند و در سال 90-1389 از کل جمعیت 13040274 نفری دانش آموز در کشور، 1086508 دانش آموز در شهر تهران بوده اند. از تعداد 1511371 جمعیت دانش آموزان در سال شروع مطالعه تعداد 1326328 دانش آموز در مدارس دولتی و 185043 دانش آموز در مدارس غیرانتفاعی بوده اند. این میزان در سال تحصیلی 90-1389 به 916835 دانش آموز در مدارس دولتی و 169673 دانش آموز در مدارس غیرانتفاعی رسیده است. یافته ها نشان می دهد که جمعیت دانش آموزی به طور چشم گیری در حال کاهش می باشد و در همه مقاطع با نرخ رشد منفی همراه بوده است. با توجه به رشد منفی به وجود آمده پیش بینی می شود در سال 1400، جمعیت دانش آموزان به 423818 دانش آموزان در مقطع ابتدایی، 195267 در مقطع راهنمایی و 188606 در مقطع متوسطه برسد. همچنین این تغییرات در تعداد کلاس ها نیز دیده می شود و با توجه به روند رو به کاهش دانش آموز از تعداد کلاس نیز کاسته شده است و از 53379 کلاس در سال شروع مطالعه به 42481 کلاس در سال پایانی مطالعه رسیده است. در تعداد آموزشگاه نیز با تغییراتی مواجه بوده ایم بطوریکه در آموزشگاه های دولتی از تعداد 4647 در سال تحصیلی 81-80 به 3871 در سال 91-90 رسیده است. درصورتیکه با رشد 0.0194 در آموزشگاه های غیرانتفاعی از 1772 به 2147 آموزشگاه رسیده است. در تعداد کارکنان آموزش و پرورش نیز با رشد منفی همراه بوده ایم و از 95905 نفر در سال تحصیلی 81-80 به 59450 نفر در سال تحصیلی پایانی رسیده است. قابل ذکر می باشد طی 10 سال تحصیلی مورد مطالعه ساختمان های در اختیار آموزش و پرورش از مجموع 2471 ساختمان به 2229 ساختمان در سال پایانی مطالعه رسیده است. کلمات کلیدی : جمعیت دانش آموزان، هرم تحصیلی، کلاس، آموزشگاه، کارکنان آموزشی.
زهره توکلی مجید کاشانی
چکیده هدف کلی این تحقیق عبارت است از مطالعه جمعیت شناختی هرم تحصیلی و تغییرات شاخصهای آموزش عالی در سه دهه پس از انقلاب اسلامی به منظور تبیین روند آن و مهمترین ویژگی های جمعیتی هر دوره. شایان ذکر است که سال مبداء 1365 در نظر گرفته شده چرا که در جریان انقلاب فرهنگی از سال 1359 تا 1362 با تعطیلی دانشگاهها اطلاعات چندان دقیقی از این سالها در اختیار نبود. با توجه به هدف کلی این پژوهش، روش تحقیق مبنی بر تحلیل اسناد ، آمار و اطلاعات مربوط به آموزش عالی در 3 دهه گذشته بوده است که استخراج و محاسبات خاص جمعیت شناسی استفاده شده است. جامعه هدف کل کارکنان و دانشجویان دانشگاههای کشور در مقاطع مختلف کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری بوده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که نسبت و نرخ رشد دانشجویان دارای فراز و فرود جمعیتی بوده است،بگونه ای که هرم تحصیلی دانشجویان به شدت تحت تاثیر حوادث اجتماعی و سیاسی و اقتصادی دچار نوسانات نسبتا شدیدی بوده است. نتایج بررسی های آماری نشان داده است: که در سال 1365 مجموع دانشجویان دانشگاهها تعداد 182.732 نفر بوده که تعداد 149.208 نفر در دانشگاه دولتی و تعداد 33.524 نفر در دانشگاههای غیر دولتی مشغول به تحصیل بوده اند . در سال 1375 این تعداد به 968.775 نفر (با نرخ رشد 2/18درصد)رسیده که از این میان تعداد 641.901 نفر (با نرخ رشد 7/15 درصد) در دانشگاههای دولتی و 326.874 نفر (نرخ رشد 6/25 درصد)در دانشگاههای غیر دولتی تحصیل نموده اند و در سال 1385 به تعداد 2.117.471 نفر(نرخ رشد 1/8 درصد) رسیده است که تعداد 975.361 نفر (نرخ رشد 3/4 درصد)در دانشگاههای دولتی و تعداد 1.142.110 نفر(با نرخ رشد 3/13 درصد ) در دانشگاههای غیر دولتی مشغول به تحصیل بوده اند . تعداد اعضای هیأت علمی نیز از تعداد 7306 نفر در سال 65 به تعداد 14558 نفر(با نرخ رشد 1/7 درصد) در سال 75 و در سال 85 نیز به تعداد 24271 نفر(با نرخ رشد 2/5 درصد) در دانشگاههای دولتی رسید. در دانشگاهها غیردولتی نیز تعداد اعضای هیأت علمی نیز از 1607 در سال 65 به تعداد 8385 نفر(با نرخ رشد 9/17 درصد) در سال 75 و در سال 85 نیز به تعداد 20792 نفر(با نرخ رشد 5/9 درصد) رسیده است که حاکی از رشد بیشتر دانشجویان در دانشگاههای غیر دولتی می باشد .
فرشته براتی حسین فکرآزاد
هدف: شبکه های اجتماعی مجازی به خصوص فیسبوک با توجه به گسترش خود دارای پیامدهای مختلفی هستند. سوء مصرف مواد نیز یکی از مهمترین نگرانی های اجتماعی محسوب می شود. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین شدت استفاده از فیسبوک و نگرش به مواد مخدر است. روش بررسی: در این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی، 407 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی به روش نمونه گیری طبقه ای از دانشگاه های نیشابور انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه شدت استفاده از فیسبوک الیسون، اشتین فیلد و لامبه (2007) و پرسشنامه نگرش به مواد مخدر رفیعی و همکاران (1391) بود. در تحلیل داده ها از آزمون های آماری کولموگروف-اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره گام به گام استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که همبستگی معنادار، مستقیم و مثبتی بین شدت استفاده از فیسبوک و تعلق عاطفی به فیسبوک با نگرش مثبت به مواد مخدر وجود دارد. اما ارتباط معناداری بین تعداد دوستان در فیسبوک و مدت زمان سپری شده در فیسبوک با نگرش مثبت به مواد مخدر به دست نیامد. نتایج رگرسیون نیز نشان داد که شدت استفاده از فیسبوک، 2/4 درصد واریانس نگرش مثبت به مواد مخدر را پیش بینی می کند. نتیجه گیری: افزایش آگاهی و اطلاع رسانی به دانشجویان درباره شبکه های اجتماعی مجازی و پیامدهای استفاده زیاد از آن ها می تواند در کاهش اثرات منفی استفاده از این شبکه ها موثر باشد.
فردین علی پور گراوند حمیدرضا خانکه
چکیده مقدمه: شواهد فزاینده حاکی از آن است که برخی از مردم برای بازگشت به زندگی اجتماعی پس از وقوع حوادث و بلایا با چالشهایی مواجه می باشند. با این حال، درک کافی پیرامون فرآیند بازگشت مردم به زندگی اجتماعی پس از حوادث و بلایا وجود ندارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی فرآیند توانبخشی اجتماعی و درک چگونگی بازگشت مردم به زندگی اجتماعی پس از حوادث و بلایا صورت گرفته است. روش: این مطالعه بر مبنای روش شناسی نظریه زمینه زاد در سالهای 1391 تا 1393 انجام شده است. 27 نفر از مردم زلزله زده و 11 نفر از افراد دارای تخصص از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه، مشاهده، و بحث گروهی متمرکز تا رسیدن به اشباع ادامه یافت. تحلیل داده ها بر طبق رویکرد اشتراوس و کوربین 2008 صورت گرفت. یافته ها:تحلیل داده ها نشان داد که سرگردانی و بلاتکلیفی اجتماعی انتزاعی ترین مفهومی بود که از داده ها استخراج و به عنوان متغیر مرکزی، سایر طبقات را به یکدیگر متصل می نمود. در طی فرآیند تحلیل داده ها، 8 طبقه اصلی دیگر در قالب عوامل زمینه ساز، کنش/ واکنش، پیامد و بستر پارادایم استخراج شد که عبارتند از کم بنیگی اجتماع، فقدان توانبخشی همه جانبه، هدررفت مجدد دارائیها، غفلت از سرمایه اجتماعی محلی، مشکلات روانی- اجتماعی، عوامل ساختاری، بازتعریف ناگزیر هویت، و ناتوانی در بازسازی حیات اجتماعی. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که مسیر بازگشت مردم به زندگی اجتماعی پس از وقوع حوادث و بلایا از کم بنیگی اجتماع شروع و با طی مسیری از چالشهای مختلف از جمله سرگردانی و بلاتکلیفی اجتماعی شرایط برای بازسازی حیات اجتماعی فراهم نشده است. برنامه ای همه جانبه برای تقویت فرآیند توانبخشی اجتماعی پس از وقوع حوادث و بلایا با حضور مددکاران اجتماعی، می تواند شرایط را برای جامعه ای با آسیب پذیری کمتر و تاب آوری بیشتر فراهم کند. کلید واژه ها: توانبخشی اجتماعی، سرگردانی اجتماعی، حوادث و بلایا، زلزله، نظریه زمینه زاد.
سیدمحمدحسین جوادی حسین فکرآزاد
هدف از پژوهش حاضر، بررسی سهم هر یک از عوامل روانی، اجتماعی، جمعیت شناختی و محیطی - رفتاری موثر بر رفتار و تصادفات رانندگی در پسران جوان کلان شهر تهران به منظور طراحی مدل روانی- اجتماعی در راستای کاهش تصادفات و اثرات ناشی از آن می باشد. روش: برای رسیدن به هدف های پژوهش از یک رویکرد ترکیبی استفاده شد. داده های کیفی با روش تحلیل محتوای کیفی عرفی و قراردادی و با استفاده از پرسشنامه نیمه ساختاریافته از جوانان مشارکت کننده جمع آوری شد ومورد تحلیل قرارگرفت. پژوهش کمی با روش همبستگی انجام شد، نمونه ای مشتمل بر 253 نفر از پسران 18 تا 24 سال شهر تهران که به علت تصادف به مراکز بیمه، بیمارستان ها، کانون اصلاح تربیت و زندان مراجعه کرده بودند، به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب گردید یافته ها: نتایج پژوهش حاکی از آن است که از میان متغیرهای روان شناختی تنها عامل پرخاشگری توانست تصادفات را در جوانان پیش بینی کند. از میان عوامل اجتماعی موثر بر تصادفات، ادراک قوانین پلیس، سبک رانندگی و عوامل سال رانندگی، مصرف مواد و الکل، گواهی نامه و سابقه زندان و جرم قادر به پیش بینی تصادفات بودند که در مجموع عوامل روانی اجتماعی موثر بر تصادفات عامل ادراک قوانین پلیس و سال رانندگی با ضریب بتای 18/0 و 30/0 قوی ترین پیش بین تصادفات به شمار می آیند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد توجه به متغیرهای اجتماعی وروان شناختی موثر بر رفتار و تصادفات رانندگی می تواند پیش بین مناسبی برای تقلیل رفتارهای خطر آفرین رانندگی جوانان ودرنتیجه کاهش میزان تصادفات رانندگی ایشان باشد.
امیر چرخیان حسین فکرآزاد
هدف این پژوهش بررسی رابطه حمایت اجتماعی و کیفیت زندگی در افراد مبتلا به hiv مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی شهر تهران بود. پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی، توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه این پژوهش تمامی مردان و زنان مبتلا به hiv مراجعه کننده به بیمارستان امام خمینی شهر تهران بود که به صورت تصادفی ساده، نمونه ای به حجم 120 نفر (40 زن و 80 مرد) انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از چک لیست، پرسشنامه کیفیت زندگی sf-36 و حمایت اجتماعی ss-a استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از آزمون های آماری کلوموگروف -اسمیرنوف ، پیرسون و اسپیرمن، t مستقل، u مان ویتنی، کای اسکوئر و آزمون مقایسه دو ضریب همبستگی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها: رابطه معنادار مثبتی بین حمایت اجتماعی و کیفیت زندگی کلی در زنان و مردان مبتلا به hiv دیده شد. در گروه مردان حمایت اجتماعی با هر دو بعد جسمانی و روانی کیفیت زندگی رابطه مثبت معنادار داشت، در صورتی که در زنان حمایت اجتماعی تنها با بعد روانی کیفیت زندگی رابطه مثبت معنادار داشت. در بیماران مبتلا به hiv، همانند سایر بیماری های مزمن، حمایت اجتماعی با کیفیت زندگی رابطه مثبت معنادار دارد.
حسین مددی حسین فکرآزاد
ازدواج عامل پیدایی خانواده است و خانواده از دیدگاهی یک نشان یا نهاد اجتماعی شمرده می شود. و برآیند یا انعکاس از کل جامعه است و از دیدگاه دیگر معیار شناخت و سنجش آسیبهای اجتماعی است و از سوی دیگر، آنگاه که طلاق رو به فزونی می رود، کشمکشهای درونی خانواده، اوج می یابد و فرزندان در سنین نوجوانی به ورطه آلامی چون اعتیاد، بزهکاری ، ... گرفتار می آیند. نظر به اینکه در شهرهای صنعتی آسیبهای اجتماعی شایعتر می باشند و شهرستان اراک نیز از جمله شهرهای صنعتی و مهاجرپذیر می باشد و حاشیه نشینی در آن در سالهای اخیر رشد سریعتر پیدا کرده و نرخ طلاق در آن رو به ازدیاد است . عمده ترین دلایل تقاضای طلاق در این تحقیق: 1 - عدم تفاهم . 2 - عدم علاقه. 3 - اعتماد زوج . 4 - بیکاری. 5 - ازدواج اجباری بوده است .