این تحقیق با هدف شناسایی ، بررسی تراکم و پراکنش مراحل لاروی گونه ها و جنسهای مختلف خرچنگهای گرد در ماههای مختلف در سواحل استان خوزستان در دوره یک ساله از اردیبهشت 86 تا فروردین 87 انجام گردید. نمونه برداری مورب بوسیله تورپلانکتون گیری بونگو با چشمه های 300 میکرومتر از 14 ایستگاه به صورت ماهانه انجام شد. در طی دوره مطالعاتی مجموعاً 13 خانواده مختلف از لارو خرچنگهای گرد تشخیص داده شد . بررسی این خانواده ها منجر به شناسایی مراحل لاروی 6 گونه از خانواده leucosiidae ، 14 گونه از خانواده ocypodidae ،4 گونه از خانواده portunidae ، 4 گونه از خانواده xanthidae، 2 گونه ازخانواده pilumnidae، 2 گونه از خانواده grapsidae، 3 گونه از خانواده majidae و 1 گونه از هر یک از خانواده های dromidae، dorippidae، calappidae، pinnotheridae و parthenopidae گردید. در این بررسی خصوصیات ریخت شناسی گونه ها برای اولین بار در خلیج فارس ارائه شده است. تحقیقات نشان می دهد، بیشترین درصد فراوانی نسبی مربوط به خانوادهocypodidae به میزان 9/79% می باشد. در ماههای گرم سال لارو گونه macrophthalmus depressus در فروردین ماه و لارو گونه ilyoplax frater در تیر ماه دارای بیشترین تراکم به ترتیب به میزان 1264 و 457 لارو در متر مکعب بوده است. اما در ماههای سرد لارو گونه sp1 camptandrium در آبان ماه و لارو گونه pilumnus vespertilio در دی ماه دارای بیشترین فراوانی به ترتیب به میزان 76 و 18 لارو در متر مکعب محاسبه شده است. در این تحقیق مشخص گردید که زوآی یک دارای بیشترین در صد فراوانی مراحل مختلف لاروهای خرچنگهای گرد به میزان 1/62% می باشد. با استفاده از تحلیل مولفه اصلی(pca) تفکیک ماههای نمونه برداری از نظر فراوانی کل مورد ارزیابی قرار گرفت. این نتایج نشان می دهد که ماه فروردین دارای جدا شدگی مشخصی نسبت به سایر ماهها بوده است که آن هم به دلیل اختلاف فاحش در فراوانی کل لارو خرچنگها بویژه خانواده ocypodidae و خانواده pilumnidae در فروردین ماه نسبت به سایر ماهها بوده است. همچنین در طی این بررسی مرحله لاروی گونه pinnotheres pholadis گزارش شده که تا کنون گزارشی از حضور بالغین آن در خلیج فارس یافت نشده است. خصوصیات ریخت شناسی مراحل لاروی گونه hexapus sexpes نیز احتمالاً برای اولین بار در منطقه معرفی گردید. تاثیر فاکتورهای مختلف محیطی بر ترکیب جمعیتی لاروهای خرچنگ گرد با استفاده از تحلیل مولفه اصلی(pca) و آزمون اسپیرمن مورد ارزیابی قرار گرفت . نتایج نشان داد که بین شوری و فراوانی کل خرچنگها ، فراوانی لارو خانواده ocypodidae همبستگی منفی معنی دار و همچنین بین دما و فراوانی لارو خانواده های portunidae، dorippidae، hexapodidae، majidae، dromidae همبستگی مثبت معنی دار وجود دارد. نتایج تنوع گونه ای لاروهای خرچنگ گرد نشان می دهد که بیشترین میزان شاخص تنوع شانون در خردادماه به میزان 35/2 می باشد. با استفاده از معیار در صد تشابه بری کورتیس نیز مشخص شد که 3 گروه اصلی در سطح 60% تشابه بین ایستگاهی در منطقه سواحل استان خوزستان تشکیل شده است. در نهایت کلید شناسایی لارو خرچنگ گرد که مختص آبهای خوزستان می باشد، برای اولین بار در خلیج فارس ارائه گردید.