نام پژوهشگر: سیدعلیرضا حسینی بهشتی
علی اکبر قجری سیدعلیرضا حسینی بهشتی
چکیده جامعه ایران،یک جامعه چندفرهنگی-قومی است؛جامعه ای است که گروههای انسانی ساکن درآن درچارچوب نظامهای ارزشی وشیوه های زیست اجتماعی گوناگون وسنتها وآداب ورسوم خاص قومی رشدنموده ودرپرتوآن درکی متفاوت ازمفهوم زندگی سعادتبارپیداکرده اند. شکست راهبرد همانند سازی فرهنگی،اثبات ناکارآمدی سیاست تمرکزگرایی دولتی،رشدهویت خواهی نوین قومی متأثرازتحولات عصرجهانی شدن واذعان اندیشمندان کشوربه طردناپذیر بودن هویتهای فرهنگی-قومی،درکنارعامل اساسی دیگریعنی خواست تاریخی وسیاسی صریح جماعتهای فرهنگی– قومی جامعه ایران مبنی برلزوم به رسمیت شناختن هویتهای متفاوت فرهنگی-قومی آنان وضرورت پاسخگویی معقول ومنطقی حاکمیت به مطالبات خاص برآمده از این تفاوتها،نشان می دهد که اتخاذ سیاستی نوین برای مدیریت سیاسی جامعه چندفرهنگی- قومی ایران امری ضروری است.سیاستی که بر پایه آن اولاً یکپارچگی ارضی و همبستگی ملی به شیوه ای درون جوش وساختاری تأمین گردد.ثانیاً به موجب آن به توان به مطالبات خاص جماعتهای فرهنگی– قومی درکنارتوجه به حقوق عام شهروندی آنان پاسخ داد. قوم ترکمن نیزیکی ازجماعتهای فرهنگی-قومی ایران است که حداقل درچهارشاخص عمده زبان،مذهب،تباروفرهنگ قومی بااکثریت ایرانیان فارس زبان شیعه مذهب تفاوت داشته وبواسطه زیست اجتماعی درچارچوب نظام ارزشی خاص حاصل ازاین وجوه افتراق،ازدرکی متفاوت نسبت به مفهوم زندگی سعادت بار برخوردارشده است.البته این امرهرگز به معنای آن نیست که مردمان این قوم،خودراتافته جدابافته ای ازمردم ایران به حساب آورند.چراکه قوم ترکمن نیزدرپرتوبرخورداری ازسرنوشت تاریخی مشترک باسایرمردم ایران،زیست اجتماعی درپرتوآموزه های دین اسلام و...،ازهم پیوندی باسایرهموطنان ایرانی خودبرخورداربوده وبخشی اساسی ازهویت جمعی خویش را ازاین طریق تعریف می نماید. پایان نامه حاضردرصدد یافتن راهی برای چگونگی پاسخگویی به مطالبات قوم ترکمن درچارچوب وحدت ملی بوده و برآن است که ازطریق بازتعریف نقش،جایگاه وکارکردهای دولت ملی درقالب دولتی مردم سالار،متعارف ومعقول وتعالی جو وبرقراری نوعی نظام خود گردانی فرهنگی فارغ ازسرزمین،می توان ضمن حفظ یکپارچگی کشوروتحکیم وحدت ملی،زمینه پاسخگویی به خواسته های عام شهروندی ومطالبات خاص فرهنگی این قوم رادرکنارسایرجماعتهای فرهنگی–قومی کشور فراهم نمود. واژگان کلیدی:ایران،قوم ترکمن،وحدت ملی،خودگردانی فرهنگی