نام پژوهشگر: فیضل عامری

بررسی حقوق مالکیت فکری به عنوان یکی از موانع غیرتعرفه ای الحاق به سازمان جهانی تجارت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی 1388
  بهاره عسگری   فیضل عامری

سازمان جهانی تجارت امروزه به عنوان بزرگترین سازمان تنظیم کننده مقررات تجاری در روابط بین المللی بر اصولی چون تجارت آزاد تکیه می کند. مطابق این اصل کشورهای عضو مکلفند علاوه بر ایجاد ساختار حقوقی و اقتصادی مناسب برای تحقق آزادسازی تجاری، از اعمال اقداماتی که اصل مزبور را خدشه دار می سازد، پرهیز کنند. (موانع غیرتعرفه ای مانند یارانه های دولتی و... می تواند از جمله این اقدامات باشد.) حق مالکیت فکری آنگونه گه ادعا شده است، نقش مثبتی در پیشرفت و توسعه صنعتی کشورها دارد و به دارنده خود حق انحصاری در بهره مندی از این مالکیت را اعطا می کند. بر اساس این حق انحصاری، مالک یا دارنده آن می تواند از جریان آزاد کالا و خدمات جلوگیری کند. با عنایت به این مطلب سوال اصلی آن است که آیا این حق را می توان به عنوان یکی از موانع غیرتعرفه ای عنوان کرد؟ در این صورت آیا بایستی بنا به شرایط و مقررات سازمان جهانی تجارت چنین حقی را به دلیل ویژگی مذکور حذف نمود؟ واقعیت این است که بر اساس اصول سازمان جهانی تجارت حق مالکیت فکری در زمره آن دسته از حقوق اساسی است که این سازمان شناسایی نموده و حمایت از آن را به عنوان یکی از شرایط الحاق به خود محسوب می نماید. با عنایت به مطالب فوق چه توجیه فلسفی، حقوقی و اقتصادی برای حق مالکیت فکری عنوان شده است و در این زمینه چه راهکارهایی به منظور به منظور رفع تناقض بین ویژگی مانعیت در تجارت آزاد (نقش منفی) و نیز نقش مثبت آن در تشویق و ترویج توسعه صنعتی پیشنهاد شده است؟ در این تحقیق با نگاهی به موانع غیرتعرفه ای الحاق به سازمان جهانی تجارت به طور خاص به بررسی حق مالکیت فکری در این رابطه پرداخته خواهد شد و در پایان نیز راهکارهای لازم جهت تعدیل حق مزبور و با لحاظ این امر که اصولاً الحاق به سازمان جهانی تجارت مستلزم پذیرش موافقت نامه جنبه های مرتبط با تجارت حقوق مالکیت فکری (تریپس) می باشد، ارایه خواهد شد.