نام پژوهشگر: بهرام ملکی زنجانی

مطالعه سیتوژنتیکی و آنالیز تصویری برخی از گونه های جنس اگروپیرون
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1388
  نحله قناعتیان   بهرام ملکی زنجانی

آنالیز کاریوتیپی 12 جمعیت متعلق به 4 گونه از جنس اگروپیرون مشخص کرد که تعداد کروموزوم های پایه در ژنوتیپ های مورد بررسی برابر با 7= xمی باشد، اما از نظر سطح پلوئیدی در بین جمعیت ها تنوع زیادی مشاهده شد، بطوریکه سطوح دیپلوئیدی، تتراپلوئیدی، هگزاپلوئیدی و دکاپلوئیدی مشاهده گردید. ویژگی های کروموزومی از جمله طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه، نسبت بازوها، درصد طول نسبی کروموزوم و شاخص سانترومری برای هر ژنوتیپ مورد مطالعه قرار گرفت. فرمول کاریوتیپی در جمعیت ها متاسانتریک و ساب متاسانتریک بود. بر اساس جدول دو طرفه استبینز، جمعیت های مورد مطالعه در کلاس a1 وa2 قرار گرفتند. بر این اساس ژنوتیپ های موجود در کلاس a2 در مقایسه با ژنوتیپ های موجود در کلاس a1 از تکامل بیشتری برخوردارند. برای تعیین تقارن کاریوتیپی و بررسی وضعیت تکاملی ژنوتیپ ها و گونه های مورد مطالعه پارامترهایی نظیر: a1، a2، drl، %tf و vrc محاسبه گردید. بر پایه شاخص %tf ژنوتیپ 13916 نامتقارن تر و ژنوتیپ 8683 متقارن ترین در بین ژنوتیپ های مورد مطالعه شناخته شد. تجزیه واریانس داده های حاصل از کلیه صفات مورد مطالعه در قالب طرح crd نشان دهنده اختلاف معنی داری بین ژنوتیپ ها در سطح 1% است و برای مقایسه میانگین از آزمون دانکن استفاده گردید. تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که سه مولفه اول در مجموع بیش از 96 درصد از واریانس موجود بین ژنوتیپ ها را توجیه می نماید. بر اساس دندروگرام حاصل از تجزیه کلاستر به روش ward بر مبنای کلیه صفات کاریوتیپی، ژنوتیپ ها در سه کلاس مختلف قرار گرفتند.

جداسازی و شناسایی بیوشیمیایی و مولکولی باکتریهای پروبیوتیک از محصولات لبنی سنتی مناطق هریس و سراب
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1388
  حاجیه لطفی   محمدامین حجازی

پروبیوتیک ها مکمل غذایی از میکروارگانیسم های زنده ای هستند که وقتی در مقادیر مناسب در دستگاه گوارشی وجود داشته باشند، تاثیرات سودمندی بر میزبان برجای می گذارند. از میان باکتریها، باکتریهای اسید لاکتیک، متدوالترین نوع باکتریهایی هستند که به عنوان پروبیوتیک معرفی شده اند. این باکتری ها در محصولات لبنی وجود داشته و در طول مراحل تخمیر، اسید لاکتیک تولید می کنند. همچنین این باکتریها دارای فعالیت پروتئولیتیکی بوده و نقش مهمی در تولید ترکیبات معطر داخل محصولات لبنی و سوبستراهای آنتی بیوتیکی دارند و به همین دلیل محصولات لبنی سنتی از بو وعطر خوبی برخوردار می باشند. با توجه به گسترش فزاینده محصولات لبنی صنعتی بجای محصولات سنتی امکان از دست دادن بسیاری از باکتری های پروبیوتیک وجود دارد بنابراین ضروری است این باکتریها را از منابع سنتی جداسازی و شناسایی نموده و در تولید محصولات لبنی استفاده نمود. شهرستان هریس و سراب یکی از مناطقی می باشند که هنوز بسیاری از محصولات لبنی بصورت سنتی در این شهرستان ها تولید می شوند و محصولات لبنی این مناطق ممکن است دارای باکتری های پروبیوتیک فراوانی باشند بنابراین هدف از این پروژه، جداسازی و شناسایی باکتریهای پروبیوتیک از فلور موجود در ماست و پنیر سنتی مناطق هریس و سراب می باشد. برای رسیدن به این هدف، باکتری های اسید لاکتیک توسط روشهای فنوتیپی( مورفولوژی سلولی، رنگ آمیزی گرم، تست های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی) جداسازی شدند و پتانسیل پروبیوتیکی آنها ( مقاومت به اسید معده ، نمک های صفراوی و ...) مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس برای شناسایی دقیق تر با جفت آغازگر های اختصاصی، ژن 16s rrna باکتری های لاکتوباسیلوس و انتروکوکسی تکثیر داده شده و با استفاده از آنزیم های برشی و مقایسات بیوانفورماتیک تاحدودی تنوع گونه ای باکتری های جداسازی شده مشخص شد. برای شناسایی دقیق تر، قطعات تکثیر یافته در طی واکنش زنجیره ای پلی مراز با استفاده از وکتور ptz57r/t کلون شده و برای توالی یابی ارسال شدند. توالی های بدست آمده با داده های ثبت شده در ncbi مقایسه شده وگونه های جداسازی شده دارای پتانسیل پروبیوتیکی بطور دقیق تر مشخص شدند. همچنین استفاده از تکنیک rapd تنوع داخل گونه های مشخص شده بررسی شد. در پایان تحقیق، 15 سویه لاکتوباسیلوس و 16 سویه انتروکوکوس بعنوان فلور میکروبی طبیعی دارای پتانسیل پروبیوتیکی در محصولات لبنی مناطق هریس و سراب گزارش شدند که کیفیت محصولات لبنی این مناطق را تامین می نمایند و می توان از این سویه ها در محصولات لبنی تولید شده در صنعت استفاده نمود.

کپسوله کردن جنین های سوماتیکی کلزا (brassica napus l.) با استفاده از سدیم آلجینیت (sodium alginate)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1388
  محمد زینالی   بهرام ملکی زنجانی

طبق بررسی های انجام شده، تا به حال هیچ تحقیقی بر روی تکنیک کپسوله کردن در گیاه کلزا صورت نگرفته است و این بررسی، اوّلین گزارش کپسوله کردن جنین های سوماتیکی در گیاه کلزا می باشد. برای اجرای این آزمایش نیاز به بدست آوردن مقادیر زیادی کالوس و جنین بود. جنین سوماتیکی جنین است که از یک سلول سوماتیکی غیر از تخم بارور و طی پروسه جنین زایی سوماتیکی بوجود می آید. در این آزمایش، اثر غلظت های مختلف 6-بنزیل آمینو پورین (bap)، α- نفتالین استیک اسید (naa) و 2و4- دی کلرو فنوکسی استیک اسید(2,4-d)، ژنوتیپ ( طلایه و rgs003) و انواع ریزنمونه (محور زیر لپه، لپه و ریشه) بر روی کالوس زایی و جنین زایی در کلزا (brassica napus l.) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در بین ژنوتیپ های بکار برده شده، ژنوتیپ طلایه بیشترین میزان باززایی (با میانگین 5/42 جنین تولید شده) را نسبت به رقم rgs003 داشت. همچنین محیط موراشیک و اسکوگ (ms) تغییر یافته دارای 2% ساکارز، 6 میلی گرم در لیتر کلرید سدیم (nacl)، 3 میلی گرم در لیتر bap، 2 میلی گرم در لیتر naa و 2 میلی گرم در لیتر از 2,4-d بهترین محیط جنین زایی در ژنوتیپ طلایه و محیط ms تغییر یافته دارای 2% ساکارز، 6 میلی گرم در لیتر کلرید سدیم (nacl)، 3 میلی گرم در لیتر bap، 3 میلی گرم در لیتر naa و 1 میلی گرم در لیتر از 2,4-d بهترین محیط جنین زایی در ژنوتیپ rgs003 مشخص گردید. علاوه بر این، مشخص گردید که ریز نمونه محور زیر لپه مناسب تر از لپه و ریشه برای جنین زایی سوماتیکی در کلزا می باشد. در مرحله بعدی، جنین های سوماتیکی کلزا در 4% سدیم آلجینیت برای بررسی واکنش آن ها به دوره های مختلف ذخیره سرمایی کپسوله گردید. جنین های سوماتیکی کپسوله شده (eses) در زمان های مختلف ( 10، 20، 30 و40 روزه) در دمای 4 درجه سانتی گراد ذخیره شدند. بیشترین فراوانی باززایی 55/5% بود که از جنین های کپسوله ذخیره شده به مدت 10 روز بدست آمد. ذخیره سرمایی طولانی مدت (40 روز) می تواند میزان باززایی گیاهچه ها را کاهش دهد. می توان چنین عنوان کرد که گیاهچه های کپسوله شده می تواند برای مدت زمان محدودی در شرایط درون شیشه ای باززا گردد.

بررسی تنوع ژنتیکی و میزان تولید و عملکرد و اجزای عملکرد در ارقام علف باغ و فستوکای پابلند
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  سید محسن نیازخانی   بهرام ملکی زنجانی

علف باغ (dactylis glomerata) و فسکیوی پا بلند (festuca arundinaceae shreb) دوگرامینه مهم مرتعی چند ساله برای برداشت علوفه خشک و ایجاد و احیای چراگاهها میباشند. به منظور بررســی و شناسایی و انتخــاب ارقام و اکوتیپهــای علوفــه پر محصول و سازگار به منطقـه ، 36 ژنوتیــپ از علـف باغ (dactylis glomerata ) و36 ژنوتیــپ از فسکیــوی پـا بلــند (festuca arundinaceae) در طرح لاتیس مربع در سه تکرار به مدت یک سال در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان مورد مطالعه قرار گرفتند. در این مطالعه صفات عملکرد علوفه تر، عملکرد علوفه خشک، تاریخ ظهور خوشه، تاریخ گرده افشانی، تاریخ رسیدگی بذر، ارتفاع بوته، طول خوشه، وزن هزار دانه بر روی هر کدام از گیاهان فوق الذکر، مورد مطالعه و یادداشت برداری و اندازه گیری قرار گرفتند. داده مربوط به هر صفت در هر محصول بطور جداگانه مورد تجزیه واریانس قرار گرفته و میانگین هر کدام از محصولات با همدیگر مقایسه شدند. نتایج محاسبات آماری نشان میدهد، در علف باغ صفات تاریخ ظهور خوشه، تاریخ گرده افشانی، ارتفاع بوته، طول خوشه و وزن هزار دانه اختلاف معنی داری نسبت بهم دارند. در این گیاه بین ارقام در دو صفت عملکرد علوفه تر و عملکرد علوفه خشک اختلاف معنی داری مشاهده نشد.. در گیاه فسکیوی پا بلند(festuca arundinaceae) غیر از صفات ارتفاع بوته در کلیه صفات ارقام با هم اختلاف معنی داری داشتند. نتایج نشان دادند بین ارقام مورد آزمایش علف باغ (dactylis glomerata ) ، ژنوتیپ 1961 با منشاء ایالات متحده ،دارای بیشترین عملکرد و ژنوتیپ 628 با منشاء بیجار دارای کمترین عملکرد تر می باشد. در گیاه فستوکا نیز ژنوتیپهای 71-600 با منشاء بروجن و 1061 با منشاء بلژیک دارای بیشترین عملکرد و ژنوتیپ 70- 6000 با منشاء بروجن ، دارای کمترین تولید علوفه تر می باشند. همچنیـن مطالعات مشخص نمودنـد در صفــت عملکـرد علوفـه خشک در علــف بـــاغ (dactylis glomerata ) به ترتیب ژنوتیپ های 2310 با منشاء زنجان و ژنوتیپ 411 با منشاء اردبیل به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد را داشتند. در گیاه فسکیوی پا بلند نیز ژنوتیپ 78 با منشاء کالیفرنیا دارای بیشترین عملکرد علوفه خشک و ژنوتیپهای 71-600 بروجن viii با منشاء روسیه و سبلان با منشاء اردبیل دارای کمترین عملکرد علوفه خشک در بین ارقام بودند . نتایج همبستگی فنوتیپی و رگرسیون نزولی نشان داد ، در گیاه علف باغ در بین صفات مورد مطالعه صفات ارتفاع بوته و وزن هزار دانه از جمله صفاتی بودند که بیشترین تاثیر را در افزایش عملکرد علوفه تر و علوفه خشک داشتند. و نیز برای افزایش تولید علوفه خشک بیشترین تأثیر را صفت عملکرد علوفه تر دارد. بنابراین برای بهبود عملکرد علوفه خشک توصیه میشود در اصلاح گیاه برای افزایش صفات فوق تلاش نمود. نتایج تجزیه علیت نشان میدهد در علف باغ (dactylis glomerata ) در صفت عملکرد علوفه خشک دو صفت عملکرد علوفه تر و وزن هزار دانه دارای بیشترین تأثیر مستقیم و مثبت و صفت ارتفاع ساقه دارای تاثیر مستقیم و کمتری نسبت به دو صفت می باشند. با توجه به اثر مستقیم و مثبت و بالای دو صفت عملکرد علوفه تر و وزن هزار دانه توصیه می شود انتخاب از طریق این دو صفت انجام گیرد. در گیاه فسکیوی پا بلند (festuca arundinaceae ) دو صفت عملکرد علوفه تر و طول خوشه دارای بیشرین اثر مثبت و مستقیم و ارتفاع ساقه نیز دارای اثر مثبت و مستقیم ولی نسبتاً کمتری نسبت به دو صفت قبلی در افزایش عملکرد علوفه خشک می باشد. در این گیاه نیز میتوان با انتخاب بر اساس دو صفت عملکرد علوفه تر و طول خوشه نسبت به افزایش عملکرد علوفه خشک اقدام نمود. در تجزیه کلاستر به روش ward ، 36 ژنوتیپ علف باغ (dactylis glomerata) در سه گروه متفاوت قرار گرفتند. تجزیه واریانس گروهها در علف باغ نشان داد ، کلاستر ها در سه صفت عملکرد علوفه خشک ، عملکرد علوفه تر و ارتفاع ساقه ، دارای اختلاف معنی داری نسبت به هم هستند. کلاستر 1 دارای عملکرد علوفه خشک بالا و عملکرد علوفه تر و ارتفاع بوته متوسط و نسبتاً دیر رس تر می باشند. ژنوتیپهای کلاستر 2 عملکرد علوفه تر و خشک و ارتفاع بوته بالاتری داشته گروه 2 نیز از عملکرد تر و خشک و ارتفاع کمتری نسبت به دو گروه دیگر برخوردار بودند.

شناسائی باکتری های هالوفیل سواحل دریاچه ارومیه با روش های بیوشیمیائی و واکنش زنجیره ای پلی مراز
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  سالار حسن زاده دیزنابی   بهرام ملکی زنجانی

باکتری های شورپسند گروهی از میکروارگانیسم ها هستند که به زندگی در محیط هایی با شوری بالا سازش یافته اند. با توجه به اهمیت و کاربرد زیادی که این گروه از باکتری ها در زمینه های بیوتکنولوژی وصنعتی دارند در صدد بررسی این گروه از باکتری ها در دریاچه ارومیه برآمدیم. جهت نیل به این هدف 4 نمونه آبی از نقاط مختلف اسکله دریاچه ارومیه از عمق 5/1-1 متری برداشته شد و در ظروف استریل به آزمایشگاه منتقل گردید. نمونه های آبی روی دو محیط marine agar و mgm و در غلظت های مختلف نمک کشت داده شد. از طریق pcr و آغازگرهای عمومی، ژن 16s rrna تکثیر و توالی یابی شد. آزمایشات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی روی ایزوله ها صورت گرفت. مطالعات فیلوژنتیکی حاصله از آنالیز16s rrna ، باکتری های ایزوله شده را در سه جنس marinobacter، pseudomonas و bacillusقرار داد. مقایسه ی بلاست داده های حاصل از توالی یابی با بانک اطلاعات جهانی نشان داد که ایزوله ی sh26 با مشابهترین باکتری، marinobacter koreensis dd-m3t، 43 تفاوت بارز نوکلئوتیدی با همولوژی 061/97 % داشت. علاوه بر تفاوت در ژن s rrna16، چند تفاوت بیوشیمیایی بین این دو باکتری مشاهده گردید و از اینرو می تواند به عنوان گونه جدید مطرح شود.

بررسی سیتوژنتیک ژنوتیپ های برخی از گونه های جنس های bromus وlolium
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1389
  سیده مریم یوسف موسوی   بهرام ملکی زنجانی

گراس ها تک لپه ای هایی هستند که بیش از 50 قبیله، 650 جنس و 10000 گونه را شامل می شوندکه جنس های ربروموس و لولیوم از مهم ترین آن ها به شمار می روند. این ذخیره ژنتیکی غنی، پتانسیل بالایی برای اصلاح گران جهت استفاده در برنامه های به نژادی را فراهم کرده است. لازمه استفاده از این ماده ژنتیکی خام شناخت کامل و دقیق آن است. تحقیق حاضر با هدف مطالعه سیتوژنتیکی ژنوتیپ های جنس های bromus وlolium صورت گرفته است. در این تحقیق که بر روی 6 ژنوتیپ از جنس bromus و 4 ژنوتیپ از جنس lolium صورت گرفت. پس از طی مراحل پیش تیمار، تثبیت، هیدرولیز و رنگ آمیزی کروموزوم ها، تصاویر کروموزوم های هر ژنوتیپ تهیه شده و نهایتاً کاریوتیپ ها تهیه شدند. تعداد کروموزوم های پایه در کلیه جمعیت های مورد بررسی هفت (7x=) بود. سطح پلوئیدی ژنوتیپ های جنس bromus از 14x=2n=2 تا 70x=2n=2 متغیر بود؛ اما تمامی ژنوتیپ های جنس lolium دیپلوئید 14x=2n=2 بودند. صفات کروموزومی شامل طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند و کوتاه کروموزوم و نسبت بازوها تعیین شد. برای تعیین تقارن کاریوتیپی و بررسی وضعیت تکاملی ژنوتیپ های مورد مطالعه پارامترهایی نظیر: شاخص نامتقارن بودن بین کروموزومی (1a) ، شاخص نامتقارن بودن درون کروموزومی (2a)، اختلاف دامنه طول نسبی (drl) و در صد شکل کلی کاریوتیپ (%tf) محاسبه گردید. در میان ژنوتیپ های مطالعه شده جنس بروموس بالاترین درصد شکل کلی کاریوتیپ(87/43) به ژنوتیپ4 (متعلق به گونه b.tectorum) و پایین ترین درصد شکل کلی کاریوتیپ (79/39) به ژنوتیپ6 (متعلق به گونه b.tomentolus) متعلق بود و در مورد جنس لولیوم نیز بالاترین و پایین ترین درصد شکل کلی کاریوتیپ به ترتیب در ژنوتیپ 9 (87/42) و ژنوتیپ 10 (10/36) مشاهده شد. تمامی ژنوتیپ ها براساس پارامترهای تقارن کاریوتیپی: 1a و 2a طبقه بندی شدند که نتایج حاصل از این دیاگرام بر نتایج بدست آمده ازطریق تجزیه کلاستر منطبق بود.

طراحی وساخت سازه ژنی حاوی توالی هایkdel، signal sequence ، 3arc , 5utr جهت افزایش بیان گزارشگر gus بذری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1389
  سید محمد حسینی ده ابادی   بهرام ملکی زنجانی

تولید پروتئینهای نوترکیب در بذر گیاهان به دلایل متعددی از جمله هزینه پائین تولید، پایداری بیشتر پروتئین، تخلیص راحت تر، ایمنی بیشتر به عنوان یک جایگزین مناسب مورد توجه قرار گرفته است. یکی از مهمترین فاکتورها جهت مقرون به صرفه شدن این تکنولوژی، بالا بردن بیان پروتئین نوترکیب است. ازراهکارهای افزایش تظاهر و تجمع پروتئین نوترکیب ، طراحی و تهیه سازه مناسب است به نحوی که همزمان با بیان پروتئین در بافت مناسب گیاه با استفاده از توالی های تعبیه شده در سازه افزایش بیان را نیز به همراه داشته باشد. در این تحقیق جهت تهیه سازه اختصاصی بذر از وکتور بیانی pbi121 که در آن پروموتر اختصاصی بذر napin جایگزین پروموتر عمومی camv35s شده بود، استفاده گردید. توالی های signal sequence (ss) و kdel جهت هدایت و نگهداری پروتئین به شبکه آندوپلاسمی، توالی mar به عنوان توالی که از خاموشی ژن منتقل شده ممانعت می کند،در سازه فوق تعبیه شد. برای این منظور ابتدا با طراحی آغازگرهای اختصاصی و واکنش pcr توالی ss در بالادست ژن gus و توالیهای mar و kdel در پائین دست آن قرار گرفتند. قطعه حاصله در وکتور کلونینگ ta همسانه سازی و سپس با روش pcr colony، هضم آنزیمی و توالی یابی تائید شد. در مرحله بعد با ساب کلونینگ این قطعه در وکتور گیاهی pbi121 سازه نهایی تهیه شد.

تجزیه و تحلیل منابع est (expressed sequence tags) گندم، برنج، پنبه و فستوکا تحت تنش خشکی به منظور بررسی بیان ژن و ژنومیکس کارکردی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  پیوند حیدری   بهرام ملکی زنجانی

این تحقیق با هدف تشخیص ژنهای خاصی که مکانیسم تنش خشکی را در کنترل خود دارند صورت گرفته است. بدین منظور، تجزیه و تحلیل اطلاعات est کتابخانه گیاهان گندم، برنج، پنبه و فستوکای تحت تنش خشکی انجام شد. و در نهایت مقایسه ای بین ژن های درگیر در تنش خشکی و گروههای کارکردی کتابخانه ها انجام شد. بیان بالایی از یک ژن ناشناخته در کتابخانه برنج تحت تنش خشکی مشاهده شد. به دلیل عملکرد و ساختار ناشناخته این پروتئین، پیش بینی ساختار سوم و عملکرد پروتئین ناشناخته در گیاه برنج با سایت های اینترنتی string و phyre انجام شد. در این تحقیق نقش پروتئین ناشناخته، atp سنتتاز به عنوان یک مکانیسم درگیر در مقاومت به تنش خشکی گزارش می شود. و نیز با توجه به نتایج به دست آمده از این تحقیق گزارش می کنیم که ژنهای لیپید ترنسفراز، گلوتاتیون اس ترنسفراز، دهیدرین، متالوتیونین، فسفاتازها، lea از جمله ژنهای مهم درگیر در تنش خشکی در چهار کتابخانه برنج، گندم، پنبه و فستوکا محسوب می شوند. بیان این ژنها در چهار گیاه تحت تنش خشکی بررسی شد و اهمیت این ژنها در مکانیسم مقاومت به تنش خشکی هر چهار گیاه مشخص گردید. در نهایت اختلافات معنی دار گروههای کارکردی چهار کتابخانه تحت تنش خشکی درگروه های کارکردی فتوسنتز، opp، انتقال الکترون، دیواره سلولی، متابولیسم اسید آمینه، هورمون ها ، اکسایش –کاهش، misc ، rna ، متابولیسم cho ، تنش ، متابولیسم نوکلئوتید ، متابولیسم ثانویه ، پروتئین و علامت دهی مورد بررسی قرار گرفت.

تهیه سازه حاوی توالیهای omega و sar جهت افزایش بیان ژن گزارشگر gus در بذر
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1390
  مهسا مکانیک   بهرام ملکی زنجانی

از مهمترین فاکتورهای محدود کننده تولید پروتئنیهای نوترکیب در گیاهان، پائین بودن سطح بیان ژنهای وارد شده است. انتخاب بافت مناسب گیاه جهت بیان و نیز بهبود تظاهر قطعه ژنی از جمله راههای افزایش بیان ژن منتقل شده به گیاه می باشد. در این پژوهش با طراحی و تهیه سازه اختصاصی بذر به همراه قطعات افزاینده بیان ژن (omeg و sar) سعی شده است تا ضمن بیان اختصاصی ژن مدنظر در بذر گیاه، افزایش بیان قطعه ژنی را نیز شاهد باشیم. توالی omega مورد استفاده به عنوان یک تنظیم کننده ترجمه عمل می کند و کارایی ترجمه را بالا می برد و توالی sar با مکانیزم های مختلف می تواند از خاموشی ژن منتقل شده ممانعت بعمل آورد. در این تحقیق از قطعه ای به نام ps206-1 به عنوان sar استفاده گردید. در ابتدا با طراحی آغازگرهای اختصاصی وانجام واکنش pcr قطعه omega به ابتدای ژن gus متصل شد. قطعه ی sar (ps206-1) نیز از ژنوم گیاه توتون جداسازی گردید. سپس دو قطعه با استفاده از روش soeing pcr به هم متصل شدند به نحوی که توالی omega در بالادست ژن gus و توالی sar در پائین دست آن قرار گرفت. قطعه ی ترکیبی حاصله با سایز مورد انتظار، در ناقل ta همسانه سازی شد و صحت انجام کار با استفاده از روش های کلنی pcr، هضم آنزیمی و توالی یابی مورد تایید قرار گرفت. در مرحله بعد ساب کلونینگ در وکتور گیاهی pbi121 که در آن پیشبر camv35s با پیشبر اختصاصی بذر جایگزین شده بود، انجام شد.

مطالعه تنوع اللی زیر واحد های گلوتنین با وزن مولکولی بالا( hmw- glutenin) در ارقام گندم ایرانی با استفاده از مارکرهای مولکولی est
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1390
  حسین غنایی   بهرام ملکی زنجانی

بهبود ارقام گندم به خصوص از نظر کیفیت نانوایی لازمه بررسی تنوع ارقام گندم می باشد .کیفیت گندم نیز متکی به بیان پروتئین های گلوتنین با وزن مولکولی بالا می باشد.در این مطالعه به منظور بررسی تنوع اللی ارقام گندم نانوایی(t. aestivum l.) ایرانی 65 رقم گندم با استفاده از شش نشانگر مبتنی بر est مورد بررسی قرار گرفت و همه نشانگرهای مورد بررسی چند شکلی نشان دادند. در مجموع 33 الل در جمعیت کل بدست آمد که بیشترین آن مربوط به جایگاه با ca679329با 8 الل بود. بیشترین میزان pic و کمترین میزان pi مربوط به جایگاه های tc85294 ، ca679329 و bq607256 بدست آمد که نشان می دهد جایگاه های مذکور بیشترین شانس شناسایی ارقام را دارند .تجزیه خوشه ای و تجزیه به محورهای اصلی(pcoa) نیز تا حد زیادی نشان داد که نشانگرهای مورد استفاده قابلیت مناسبی برای تفکیک ارقام داخلی و خارجی دارند و نتایج هر دو روش موئد همدیگر بود. تجزیه واریانس مولکولی جزء واریانس بین جمعبت ها را 18 درصد و جزء واریانس درن جمعیتی را 82 درصد نشان داد بطوری که جزء واریانس درون جمعیتی معنی دار نشان نداد.

تشخیص ارقام گندم ایرانی بر اساس انگشت نگاریdnaبا استفاده از مارکرهای مولکولی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1390
  بهنوش بهرامی باباعلی   بهرام ملکی زنجانی

گندم مهمترین محصول غله و رژیم غذایی ثابت، برای بیش از یک سوم جمعیت جهان می باشد و سهم عمده ای را در تامین پروتئین و کالری مورد نیاز دارد.. برای تشخیص و شناسایی ارقام از تکنیکی بنام انگشت نگاری dna استفاده می شود. که شامل استفاده از الگوی قطعات dna که با استفاده از روش pcr تولید می شوند و برای ایجاد یک الگوی منحصر به فرد از قطعات dna در یک فرد به کار برده می شود. به این منظور از 37 آغازگر rapd و 42 رقم گندم نان استفاده شد که بعد از آزمایشات اولیه 20 آغازگر انتخاب شدند. دراین پژوهش از 132 باند تولید شده، 88 باند (67/ 66درصد) پلی مورفیسم نشان دادند، که از 2 تا 7 باند پلی مورف برای هر پرایمر متغیر بود و به طور متوسط سهم هر پرایمر 4/4 باند پلی مورف بود. آغازگرrapd57 بیشترین تعداد باند را تولید نمود و آغازگرهای (tibmbb-13 rapd52 tibmba-07 ,tibmbb-09) با تولید هشت باند واضح در رتبه بعدی قرار گرفتند، همچنین آغازگرهای rapd28, rapd58 هر کدام با هفت باند پلی مورف بیشترین میزان پلی مورفیسم را تولید نمودند. rapd68 توانست ارقام امید و آزادی را از بین ارقام مورد مطالعه تشخیص دهد، همچنین آغازگرopb08 توانست ارقام چناب، سپاهان و سالیاسونز را تفکیک کندآغازگرهاtibmbd-17, tibmbb-09 توانستند باعث تشخیص رقم اترک از سایر ارقام شوند. نتایج حاصل از تجزیه کلاستر به روش upgma با استفاده از نرم افزار ntysis نشان داد که در خط برش79/0 ژنوتیپ های مورد مطالعه در هفت گروه قرار گرفتند. ارقام سیستان و گاسپارو دارای بیشترین شباهت بودند و ارقام ویری ناک، اترک، آزادی در گروه های جدا از هم قرار گرفتند. تجزیه واریانس مولکولی(amova) نشان می-دهد که یک درصد از واریانس مربوط به واریانس بین جمعیت ها و 99 درصد از واریانس به درون جمعیت ها مربوط می شود.

بیان ژن گلایفوسیت اکسیدو ردوکتاز در میزبان پروکاریوتی (e. coli) و بررسی تجزیه گلایفوسیت در آن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1391
  سعیده آقایی   امیر موسوی

گلایفوسیت[n-(phosphonomethyl) glycine] علف کشی غیر انتخابی است که بیشتر از 30 سال در مدیریت علف های هرز مورد استفاده قرار گرفته است. گلایفوسیت از فعالیت آنزیم epsps (5-enolpyruvylshikimate-3-phosphate synthase) که آنزیمی کلیدی در بیوسنتز اسیدهای آمینه حلقوی است ممانعت می کند. توالی بهینه شده ژن تجزیه کننده گلایفوسیت به نام گلایفوسیت اکسید ردوکتاز به صورت مصنوعی ساخته شده است و در تحقیق حاضر برای مطالعه فعالیت آنزیمی این ژن در حامل بیانی pet28a همسانه سازی گردید. در این تحقیق ابتدا پرایمرهای اختصاصی طراحی و با استفاده از تکنیک pcr قطعه مد نظر تکثیر شده و پس از استخراج قطعه از ژل محصول واکنش اتصال به باکتری e.coli سویه dh5? انتقال داده شد و پس از استخراج پلاسمید از باکتری های تراریخت، حضور قطعه مورد نظر در پلاسمیدها به وسیله هضم آنزیمی تأیید شد و پلاسمیدهای نوترکیب توالی یابی شدند. سپس بیان ژن مذکور در میزبان پروکاریوتی باکتری bl21 e. coli بهینه شد و با روش sds page مورد تایید قرار گرفت. نتایج نشان داد که بهترین شرایط برای بیان ژن مد نظر در سیستم pet، در حضورiptg یک میلی مولار، 6/0=od600، دمای 37 درجه سانتیگراد و 4 ساعت پس از انجام عمل القا، می باشد. به منظور بررسی فعالیت زیستی، باکتری های نوترکیب دارای synth-gox در محیط حداقل فاقد فسفات حاوی غلظت های مختلف گلایفوست کشت داده شدند. نتایج این تست نشان داد که باکتری طبیعی تا غلظت 5/0 میلی مولار گلایفوسیت توان زنده ماندن در محیط حداقل را دارد در صورتی که باکتری های حاوی ژن synth-goxتا غلظت 1 میلی مولار توان زیستن در این محیط را نشان دادند.

ارزیابی تنوع ژنتیکی دورگه های بین گونه ای prunus با استفاده از نشانگر مولکولی ریزماهواره
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1391
  مطهره خاکزاد   مهرشاد زین العابدینی

جنس prunus متعلق به خانواده rosaceae شامل گونه های مهم اقتصادی متعددی است که در نیمکره شمالی زمین از جمله ایران توزیع شده است. گونه های این جنس به علت اهمیت اقتصادی، تنوع ژنتیکی، مورفولوژیکی و اکولوژیکی مورد مطالعات مولکولی و باغبانی قرار گرفته است. امروزه در میوه کاری نوین و صنعتی، استفاده از دورگه های بین گونه ای برای دست یابی به پایه های پیوندی سودمند، مورد توجه می باشد. اخیراً با توسعه نشانگرهای مولکولی مختلف، امکان تشخیص و گزینش پایه های درختان میوه میسر شده است. هدف از این مطالعه ارزیابی تنوع، ساختار و روابط ژنتیکی ژنوتیپ ها و تهیه شناسنامه مولکولی برای پایه های امید بخش جنس prunus با استفاده از نشانگرهای aflp و ssr می باشد. بر این اساس 89 ژنوتیپ از جنس prunus شامل دورگه های آلو × بادام، گوجه × بادام، هلو × بادام، گوجه × زردآلو، آلو × زردآلو، برخی از ژنوتیپ های بادام، زردآلو، هلو، آلو و گوجه، گیلاس و نیز ژنوتیپ هایی با منشأ نامشخص، با استفاده از 25 نشانگر ssr و 5 ترکیب آغازگر aflp مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از نرم افزارهای gcluto v. 1.0، splitstree 4، structure 2.3 و r 2.14.1 اغلب دورگه های (هلو × بادام) از دورگه های دارای یک والد آلو یا گوجه تفکیک گردیدند و ژنوتیپ های والدینی مطابق با تاکسونومی جنس prunusدر خوشه های مجزا گروه بندی شدند. دورگه های هلو × بادام بیشترین فاصله ژنتیکی را از دورگه های دارای یک والد آلو یا گوجه نشان دادند. وجود تنوع ژنتیکی و چند شکلی بالای نشانگر ssr امکان تهیه کلید های شناسایی اختصاصی برای پایه ها را فراهم کرد. همچنین در این تحقیق استفاده از ترکیب آغازگرهای نشان دار و آشکارسازی نوارها با کمک دستگاه licor در مقایسه با روش قدیمی نتایج کارآمدتری را نشان داد. بنابراین مطالعه حاضر می تواند در شناسایی پایه های دورگه ی امیدبخش بر اساس والدین و حفظ مالکیت معنوی آن ها مورد استفاده قرار گیرد.

تولید کالوس و باززایی در گیاه شیرین بیان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1391
  مریم حسینی   بهرام ملکی زنجانی

شیرین بیان با نام علمی (glycyrrhiza glabra l.)از گیاهان دارویی علفی چند ساله و از خانواده ی لگومینوزه است. علی رغم نیاز روزافزون برای تکثیر انبوه، اطلاعات کمی در مورد روش های ازدیاد آن وجود دارد. عواملی چون خواب بذر از مهم ترین محدودیت های استفاده از بذر بوده و همچنین تکثیر از طریق بخش های رویشی(ریشه و ریزوم) بسیار کند می باشد. از این رو کشت بافت روشی موثر و مناسب برای تکثیر این گیاه می باشد. این تحقیق به منظور یافتن روشی مناسب برای ریزازدیادی، تولید کالوس و باززایی از کالوس های تولید شده در گیاه شیرین بیان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. که در آن تأثیر هورمونba با سه سطح (0، 5/0 و 1 میلی گرم بر لیتر)، هورمون naa با سه سطح (0، 1/0 و 5/0 میلی گرم بر لیتر) و ریزنمونه های (ریشه، هیپوکوتیل، کوتیلدون، ساقه و برگ) در دو ژنوتیپ گیاهی اِژیه و ورزنه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ اژیه در مقایسه با جمعیت ورزنه برای ریزازدیادی در شرایط in vitro مناسب می باشد و در تمامی شرایط ریزنمونه ی ساقه، ریزنمونه ی مناسبی جهت ریزازدیادی این گیاه می باشد. در این آزمایش افزودن هورمون ba به محیط کشت msبا غلظت های 5/0 و 1 میلی گرم بر لیتر باعث افزایش تعداد شاخه های جانبی شد. اما بین ارتفاع گیاه در غلظت های مختلف هورمون naa (0، 1/0 و 5/0) تفاوت معنی داری مشاهده نشد. همچنین در محیط کشتms حاوی هورمون naa با غلظت های (0 و 1/0 میلی گرم بر لیتر) بیشترین میزان ریشه زایی مشاهده شد. برای ارزیابی باززایی غیرمستقیم این ژنوتیپ ها، ترکیبات مختلف هورمون های ba و naa و نیز ba و 2,4-dدر آزمایش های جداگانه مورد مطالعه قرار گرفتند. نشان داد که ریزنمونه های هیپوکوتیل و ساقه بیشترین درصد تولید کالوس داشتند که در محیط ms حاوی 2 میلی گرم بر لیتر هورمون ba و 5/0 میلی گرم بر لیتر هورمون naa یا 2,4-dبه دست آمد. بیشترین باززایی غیرمستقیم نیز مربوط به ریزنمونه ساقه بود که در محیط ms حاوی 2 میلی گرم بر لیتر هورمون ba و 5/0 میلی گرم بر لیتر هورمون naa یا 2,4-dبه دست آمد. در نهایت گیاهان باززا شده برای ایجاد شاخه های جانبی به محیط کشت ms دارای 5/0 یا 1 میلی گرم هورمون baمنتقل شدند. گیاهان باززا شده برای ریشه زایی به محیط ms دارای 1/0 میلی گرم بر لیتر هورمون naa منتقل شدند.

بررسی روشهای باززایی مستقیم وغیر مستقیم در گیاه "به"
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1391
  هانیه حاتمیان   مریم جعفر خانی کرمانی

هدف تحقیق حاضر بررسی روش های باززایی مستقیم و غیر مستقیم در گیاه "به" برای استفاده در برنامه های به نژادی آتی است. ریز نمونه های برگ کامل، بالای برگ، پائین برگ و دمبرگ از قسمت-های بالایی گیاهچه های رشد یافته در شرایط درون شیشه جدا گردید وتاثیر غلظت های متفاوت (صفر، 5/2، 5، 10، 20، 40 میکرومولار) تیدیازورن (tdz) و (صفر، 1و 2 میکرومولار) نفتالن استیک اسید (naa) در محیط کشت nitsch and nitsch -1969))nn و (ms(murashing and skoog-1962 همراه با 3 و 4 درصد ساکارز بررسی گردید. پس از تیمار 4 هفته ای در تاریکی میزان کالوس تولید شده و میزان باززایی به ازای هر ریز نمونه گزارش شد. بر اساس نتایج حاصله، شاخه زایی با وجود کالوس همبستگی داشت و بالاترین میزان باززایی(13/3) در محیط ms حاوی 30 گرم ساکارز در غلظت تنظیم کننده های رشد 1 میکرومولار naa و 5 میکرومولار tdz مشاهده شد. همچنین در مقایسه 2 محیط کشت پایه محیط کشت ms بطور معنی داری میانگین تعداد شاخه نابجای (58/1) بیشتری تولید کرد. روند تولید شاخه نابجا در محیط کشتnn با افزایش غلظت tdz افزایش می یابد در حالیکه بیشترین میزان باززایی در محیط کشت ms با 5 میکرومولارtdz مشاهده شد. مقایسه 4 نوع ریز نمونه متفاوت نشان داد، بیشترین باززایی در ریز نمونه برگ کامل (23/0) وپس از آن در ریز نمونه پائین برگ (15/0) حاصل شد که آن می تواند به علت تفاوت در سطح تنظیم کننده های درونی گیاه باشد. مقایسه میزان باززایی در ریز نمونه های دارای تیمار تاریکی و فاقد آن نشان داد تاریکی بطور معنی دار باززایی در گیاه "به" را تحریک می کند. ضمن آنکه مقایسه غلظت های متفاوت ساکارز بر میزان باززایی تفاوت معنی دار نشان نداد.

ارزیابی برخی صفات کمی و کیفی علوفه در کشت مخلوط ذرت علوفه ای و شبدر برسیم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1391
  میسم کریمی   خلیل جمشیدی

به منظور بررسی عملکرد کمی و کیفی علوفه در کشت مخلوط ذرت و شبدر ، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان در قالب طرح اسپلیت بلوک با دو عامل و 12 تیمار و در سه تکرار انجام شد. عامل اول (نسبت اختلاط) شامل: 1: تک کشتی ذرت (%100)، 2: کشت مخلوط افزایشی با نسبت اختلاط %100 ذرت + %20 شبدر، 3: %100 ذرت + %40 شبدر، 4: %100 ذرت + %60 شبدر، 5: %100 ذرت + %80 شبدر، 6: تک کشتی شبدر (%100). و عامل دوم (تراکم بوته) شامل دو سطح: 1: تراکم مطلوب (شبدر بر اساس 20 کیلوگرم در هکتار و ذرت 150000 بوته در هکتار)، 2: تراکم بالای مطلوب (شبدر بر اساس 30 کیلوگرم در هکتار و ذرت 200000 بوته در هکتار). بیشترین میزان عملکرد علوفه از تیمار افزایشی 60 درصد با تراکم بالا در مرحله دوم از برداشت، به میزان 26600 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. همچنین از لحاظ صفات کیفی علوفه تیمار افزایشی 60 درصد با تراکم بالا در مرحله دوم از برداشت، دارای برتری نسبت به دیگر تیمارها بود. اغلب تیمارهای مخلوط دارای ler بیشتر از یک بودند به طوری که بالاترین میزان نسبت برابری زمین30/1=ler از افزایشی 80 درصد با تراکم بالا به دست آمد، که نشان دهنده برتری کشت مخلوط نسبت به تک کشتی بود.

بررسی تولید کاروتنوئیدها از باکتری های نمک دوست جداشده از شمالغرب ایران و شناسایی مولکولی ژن های مربوطه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1392
  داود نذیری   محمد سعید حجازی

کاروتنوئیدها به دلیل گستردگی زیاد، عملکرد های گوناگون و خواص جالب توجه آنها، مورد توجه در بسیاری از زمینه های مختلف علمی می باشند. کاروتنوئید ها رنگدانه های زیستی تترا ترپنوئید ی هستند که بصورت طبیعی در کلروپلاست و کروموپلاست های گیاهان و بعضی دیگر از میکروارگانیسم ها مثل جلبک ها بعضی از گونه های قارچی وباکتری ها تولید می شوند. میکروارگانیسم های افراطی نمک دوست در محیط های با غلظت نمک بالا اغلب تولید رنگدانه می کنند. بسیاری از آنها حاوی غلظت بالایی از کاروتنوئید هستند. کاروتنوئیدها به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی آنها در علوم پزشکی، کشاورزی، مواد آرایشی و داروسازی استفاده می شوند. کاروتنوئید ها نه فقط فعالیت آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی بلکه در بهبود سلامتی چشم، افزایش قدرت پاسخ ایمنی بدن و جلوگیری از بروز بیماری های قلبی- عروقی نیز نقش بسزایی دارند. هدف از این مطالعه شناسایی میکروارگانیسم های تولید کننده کاروتنوئید از دریاچه ارومیه و نیز شناسایی نوع کاروتنوئید و تعیین کمی کاروتنوئیدهای تولیدی توسط آنها می باشد. بر این اساس آرکی-باکتری های جدا شده از دریاچه ارومیه پس از کشت در شرایط بهینه (محیط کشتmgm, marine)، به منظور تعیین اولیه وجود کاروتنوئید در عصاره، ابتدا عصاره آنها با استفاده از محلول استون و متانول به ترتیب با نسبت 7 به 3 استخراج شد و با استفاده از کروماتوگرافی لایه نازک و دستگاه اسپکتوفتومتری میزان جذب uv-vis آنها اندازه گیری شد. ابتدا گونه میکروارگانیسم تولید کننده کاروتنوئید از بقیه جدا، و سپس برای تعیین کمییت و کیفیت کاروتنوئیدهای موجود در عصاره آن با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع - اسپکتروسکوپی جرمی (lc-ms) مورد بررسی قرار گرفت. در طول موج 450 نانومتر میزان جذب کاروتنوئیدها مشخص گردید و سه کاروتنوئید باکتریوروبرین، لیکوپن و بتاکاروتن مهمترین کاروتنوئیدهای موجود در عصاره باکتری مشخص شد و نیز با استفاده از کروماتوگرافی دستگاه (hplc) هر سه کاروتنوئید جداسازی و جذب آنها با استفاده از uv-visبا آشکارساز دیودی مشخص شد. برای شناسایی گونه و سویه باکتری مورد نظر، محتوای dna باکتری استخراج گردید و پس از pcr با استفاده از پرایمرهای مخصوص آرکی باکتری، و انجام الکتروفورز، توالی bp 1500 تکثیر شده، توالی یابی شد. با استفاده از برنامه های آنلاین موجود در سایت ncbi و bioinformatic از جمله align و blast، توالی ژن 16s rrna سویه tbz 126 استخراج و مطابقت 100 درصدی با توالی ژن 16s rrna آرکی باکتر halorubrum chaoviator halo-g ? نشان داد. بر این اساس، سویه ی tbz126 را می توان به عنوان یک منبع جدید تولید کاروتنوئید به صورت تجاری معرفی کرد.

ارزیابی تحمل به شوری برخی از ارقام چغندرقند تحت شرایط کشت درون شیشه ای با استفاده از توالی های dna
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1391
  رحیم شامه   بهرام ملکی زنجانی

چغندرقند (beta vulgaris l.) گیاهی است که به شوری آب و خاک مقاوم بوده ولی در مرحله جوانه زنی گیاهی گلیکوفیت و در سایر مراحل رشد گیاهی هالوفیت به شمار می رود. به منظور بررسی تحمل به تنش شوری پنج رقم (7233-p.29 × ms2 ، رسول، ic1، 8001- p.3 و 8001-p.7 × ms2 ) چغندرقند در چهار سطح تنش (0، 50، 150 و 250 میلی مولار) با نمک کلرید سدیم آزمایشات مختلفی در مراحل جوانه زنی و کشت بافت اجرا گردید. در آزمون جوانه زنی در تنش شوری با اندازه گیری صفاتی از قبیل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و طول ساقه مشخص شد که با افزایش سطح تنش همه پارامترهای اندازه گیری شده کاهش می یابد و رقم 8001-p.7 × ms2 مقاومترین و دو رقم رسول و ic1 حساس ترین ارقام به شوری هستند. تکنیک کشت بافت نیز با روش های مختلفی انجام گردید. ابتدا آزمون کالزایی و باززایی ارقام در شرایط بدون تنش انجام گردید، اندازه گیری میزان کالزایی و حجم کالوس نشان داد که ارقام رسول و 8001-p.7 × ms2، ریزنمونه هیپوکوتیل روی محیط کشت پایه ms حاوی ترکیب هورمونی2,4-d + 0.75 mgl-1 kin 0.5 mgl-1 بهترین ارقام، ریزنمونه و ترکیب هورمونی جهت تولید کالوس فراوان با حجم زیاد و با کیفیت بودند. تنها اندام زایی مشاهده شده در آزمون باززایی ریشه زایی بود، بیشترین درصد ریشه زایی با ریزنمونه هیپوکوتیل در محیط کشت پایه ms حاوی ترکیبات هورمونی 0.5 mgl-1 naa + 2.5 mgl-1 tdz بدست آمد. آزمون کالزایی در شوری با اندازه گیری پارامترهای میزان کالزایی و حجم کالوس نشان داد ریزنمونه های دمبرگ و هیپوکوتیل ارقام 8001-p.7 × ms2 و 8001- p.3 ، ریزنمونه ها و رقم های مقاومتری جهت تولید کالوس در تنش شوری هستند. ریزازدیادی در شوری با کشت جوانه انتهایی ساقه روی محیط کشت پایه ms حاوی ترکیب هورمونیnaa + 1 mgl-1 bap 0.3 mgl-1 و چهار سطح شوری با اندازه گیری پارامترهای تعداد ریزنمونه تکثیری، ارتفاع ریزنمونه تکثیر یافته، وزن تر و وزن خشک اندام هوایی نشان داد که ارقام 8001- p.3، 8001-p.7 × ms2 وms2 × 7233-p.29 مقاومت بیشتری به تنش شوری دارند. آزمون اندازه گیری عناصر معدنی سدیم (na+)، پتاسیم (k+)، نسبت پتاسیم به سدیم (k+/na+)، منیزیم (mg2+) و کلسیم (ca2+) بافت کالوس ها در شوری نشان داد که با افزایش سطح شوری میزان سدیم بافت کالوس ها افزایش ولی میزان عناصر پتاسیم، نسبت پتاسیم به سدیم، منیزیم و کلسیم کاهش می یابد و در این آزمون رقم دیپلویید و پلی ژرم 8001-p.7 × ms2 مقاومترین و رقم تریپلویید و مونوژرم رسول حساس ترین رقم ها برای تحمل تنش شوری می باشند. بررسی ملکولی مقاومت به شوری ارقام نیز با دو آزمون شناسایی توالی ژن های مقاوم به شوری و استفاده از نشانگر rapd انجام گردید. در آزمون اول توالی چهار ژن مقاوم به شوری bv nhx1، v-type h-atpase، bv eif1 و bv cka2 از dna استخراج شده از نمونه های برگ و کالوس رشد یافته در شرایط بدون تنش شناسایی شدند. تکثیر توالی ژن های مذکور با آغازگرهای اختصاصی توسط تکنیک pcr نشان داد که هر پنج رقم مورد بررسی توالی چهار ژن مذکور را در dna برگ و کالوس خود دارند و تفاوتی بین ارقام از این لحاظ وجود ندارد. در آزمون دوم با استفاده از دو آغازگر تصادفیrapd در dna استخراج شده از نمونه های کالوس مشخص گردید که بین ارقام پلی مورفیسم وجود دارد و با ارتباط بین توالی قطعات تصادفی تکثیر شده مشخص شد که یکی از آغازگرها می تواند در گزینش ارقام متحمل به شوری موثر باشد.

مطالعه پتانسیل گیاه پالایی برخی از گیاهان دارویی تحت شرایط کشت درون شیشه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1392
  هاجر محمدصادقی   محمدرضا نقوی

بذر¬ها به مدت 50 روز بر روی محیط ms با سه غلظت متفاوت (5، 50 و 250) میلی گرم در کیلوگرم از سه فلز سرب، نیکل و کادمیوم کشت شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در چهار تکرار با دو فاکتور نوع فلز و غلظت عناصر انجام شد. بعد از برداشت این گیاهان، میزان رشد و غلظت عناصر سنگین در ریشه و اندام هوایی مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش فلز نیکل و کادمیوم میزان رشد رویشی کاهش یافت ولی فلز سرب اثر متفاوتی نشان داد و با افزایش غلظت، رشد نیز افزایش یافت که احتمالاً به دلیل ترکیب نیترات آن بوده است. بیشترین جذب فلز سرب در ریشه و اندام هوایی گیاه قدومه در غلظت 250 میلی گرم در کیلوگرم به ترتیب 29000 و 3100 میلی گرم در کیلوگرم بود. بالاترین تجمع کادمیوم در ریشه و اندام هوایی گیاه تلخ بیان در غلظت 250 میلی گرم در کیلوگرم به ترتیب 75/1628 و 1240 میلی گرم در کیلوگرم بدست آمد. همچنین بیشترین تجمع نیکل در غلظت 50 میلی گرم در کیلوگرم ریشه گیاه قدومه و در غلظت 250 میلی گرم در کیلوگرم اندام هوایی گیاه تلخ بیان به ترتیب 9000 و 2049 میلی گرم در کیلوگرم بدست آمد. با تاکید بر این نکته که این پژوهش اولین گزارش از ارزیابی پتانسل گیاه پالایی گیاهان مذکور در شرایط درون شیشه ای است نتایج این تحقیق نشان می¬دهد گیاهان می¬توانند برای استخراج فلزات سنگین در خارج از شرایط آزمایشگاهی مناسب بوده و تجمع¬گر سرب، نیکل و کادمیوم معرفی شوند.

تجزیه ارتباط میان برخی ژن ها با زمان خوشه دهی در یک جمعیت bil حاصل از تلاقی دو رقم برنج
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1393
  اسماعیل شریف زاده   اسدالله احمدی خواه

گذار به مرحله گلدهی یکی از مهم ترین وقایع در چرخه زندگی گیاهان است. برای کسب موفقیت تولیدمثل، گیاه به شرایط محیطی مطلوب برای آغاز خوشه¬دهی خود نیاز دارد. علاوه بر این، در گونه¬های زراعی، گذار به گلدهی می¬تواند کیفیت و کمیت محصول زراعی را تعیین کند. در این تحقیق چندشکلی و ارتباط ژن¬های زودرسی با زمان خوشه¬دهی در یک جمعیت تلاقی برگشتی پیشرفته برنج (bil) در دو شرایط آب و هوایی گرگان و زنجان مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت میانگین والدین تلاقی با میانگین جمعیت bc1f5 بسیار معنی¬دار بود. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که علاوه بر اثر مکان و ژنوتیپ، اثر متقابل ژنوتیپ در مکان نیز بسیار معنی¬دار گردید. تکثیر والدین تلاقی با آغازگرهای اختصاصی طراحی شده برای شش ژن مورد مطالعه (hd1، hd3a، hd5، hd6، ehd1 و ehd3)، نشان داد که والدین تنها از نظر ژن¬های hd1، hd6 و ehd1 دارای پلی¬مورفیسم بودند. نتایج تجزیه ارتباط نشان داد که ژن hd1 در شرایط گرگان و زنجان به ترتیب 7/10 درصد و 1/21 درصد از تغییرات زمان خوشه¬دهی در جمعیت مورد مطالعه را توجیه کرد. ژن hd6 در جمعیت مورد مطالعه در شرایط آب و هوایی گرگان 5/5 درصد از تغییرات زمان خوشه¬دهی را توجیه کرد درحالی که اثر این ژن در شرایط آب و هوایی زنجان معنی¬دار نشد. ژن ehd1 در شرایط آب و هوایی گرگان و زنجان به ترتیب 68/10 و 05/3 درصد از تغییرات زمان خوشه¬دهی را توجیه کرد. بر اساس نتایج این تحقیق، می¬توان نتیجه¬گیری نمود که دو ژن hd1 و ehd1 در بالادست فلوریژن hd3a از ژن¬های موثر بر زمان خوشه¬دهی می¬باشند.

بررسی اثر تنظیم کننده های رشد گیاهی بر تولید کالوس و باززایی آویشن
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1392
  فرشته خداکرمی   بهرام ملکی زنجانی

آویشن گیاه دارویی بوته ای چندساله و متعلق به تیره نعناع و راسته لامیالز است. به منظور بهینه سازی ریزازدیادی و همچنین یافتن روشی مناسب جهت کالزایی و باززایی در گیاه آویشن آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه کشت بافت دانشگاه زنجان انجام گردید. بررسی اثر تنظیم کننده های رشد گیاهی بر ریزازدیادی در گیاه آویشن با استفاده از دو ژنوتیپthymus) daenensis clack و thymus vulgaris l.) نشان داد که بیشترین ارتفاع شاخه مربوط به سطوح هورمونی 75/0 و 25/1 میلی گرم در لیتر هورمون baاست. بیشترین تعداد شاخه مربوط به آویشن باغی بود و در محیط های ms پایه و ms غنی شده با 25/1 میلی گرم در لیتر از هورمون naaبه دست آمد. بیشترین طول ریشه مربوط به سطح هورمونی 25/0 میلی گرم در لیتر هورمون naa مربوط به آویشن دنایی و صفر میلی گرم در لیتر هورمون naa مربوط به آویشن باغی است. در آزمایشی که برای بررسی اثر تنظیم کننده-های رشد گیاهی بر روی باززایی در دو ژنوتیپ آویشن صورت گرفت، نتایج نشان داد که بیشترین باززایی در محیط ms پایه دارای سطوح هورمونی 3 و 4 میلی گرم در لیتر هورمون ba به دست می آید.

مطالعه تنوع اللی پروتئین های ذخیره ای گلیادین ارقام گندم ایرانی براساس مارکرهای مولکولی est
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1391
  سمیه مرادی   بهرام ملکی زنجانی

چکیده : پروتئین ذخیره ای گندم با نقش در خاصیت الاستیسیته خمیر نان در کیفیت پخت نان بسیار موثر بوده و از چهار زیرواحد ?، ?، ? و? تشکیل شده است. ژن های کد کننده گلیادین برروی بازوی کوتاه کروموزوم های همیولوگ یک و شش گندم هگزاپلوئید قرار دارد. در این تحقیق تنوع اللی گلیادین در 68 رقم ایرانی با استفاده از نه نشانگر میکروساتلایت مبتنی بر est مورد بررسی قرار گرفت. تمامی آغازگرها پلی مورف بوده و در مجموع در کل ارقام 34 الل به دست آمد که بیشترین تعداد الل مربوط به آغازگر tc65966 با 12 الل و بیشترین فراوانی اللی برای الل d از آغازگر tc65966 به دست آمد. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای ارقام را به پنج گروه تقسیم کرد. بیشترین محتوای اطلاعات چندشکلی مربوط به آغازگرcv064957 از زیرواحد گاما گلیادین و برای گروه چهارم که شامل ارقام بومی ایرانی بود، به دست آمد. در مجموع میزان پلی مورفیسم مطلوبی با ??/?? درصد به دست آمد. بیشترین میزان شاخص نشانگر مربوط آغازگر tc65966 با مقدار94/2 بود. ارقام گندم بومی ایرانی با بیشترین میزان هتروزیگوسیتی دارای بیشترین فاصله ژنتیکی با سایر گروه ها بود . در تجزیه واریانس مولکولی واریانس داخل گروه ها معنی دار شد. نتایج حاصل از الکتروفورز پروتئین ها ارقام گندم را به سه گروه تقسیم کرد که از نظر گروه سوم با گروه پنجم ارقام ایرانی تفکیک مشابهی به دست آمد. دقت بالای نشانگرهای ریزماهواره ای مبتنی بر est توانست در این تحقیق ارقام را به خوبی تفکیک کند. با توجه به نتایج می توان به پتانسیل بالای تنوع در ارقام ایرانی از نظر پروتئین-های گلیادین پی برد و به عنوان منبع تنوع ژنی در برنامه های اصلاحی جهت اصلاح کیفیت نانوایی این ارقام را مورد استفاده قرار داد. واژگان کلیدی: پلی مورفیسم، گلیادین، گندم ایرانی ، نشانگر est-ssr.

تجزیه توالی ژن گلیادین در برخی گندم های نان ایران
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1392
  سعید وفایی یگانه   بهرام ملکی زنجانی

یکی از صفات مهم در اصلاح کیفی گندم ارزش نانوایی آن است.تقریبا در تمام برنامههای مدرن اصلاحی ،کیفیت از اولویت بالایی بر خوردار است. یکی از مهمترین عواملی که در کیفت نان گندم تاثیر به سزایی دارد پروتئین های ذخیرهای دانه گندم گلوتنین و گلیادین است.گلیادینها پروتیئنهای مونومریکی هستند که در حدود 30 تا40 درصد از کل پروتئین های ذخیره ای دانه گندم را به خود اختصاص میدهند وباعث خاصیت کشسانی والاستیسیته خمیر آرد گندم میشوند. هدف از انجام این تحقیق مطالعه تفاوت توالیهای ژن گلیادین دربرخی از گندمهای نانوایی ایران است که این تفاوت توالیها با کیفیت نانوائی گندم ارتباط دارند. در این تحقیق 30 رقم گندم نان ایرانی با استفاده از نه نشانگر مورد بررسی قرارگرفت که تمامی آغازگرها پلی مورف بوده اما دو آغازگر tc85303 و be427655 بالاترین پلی مورفیسم را برای ارقام گندم نان ایرانی(مرودشت، شاه پسند، سرداری، کویر، سپاهان، مارون، بولانی، سبلان، بیات، طبسی و عدل) نشان دادند. در مرحله بعد باندهای مورد نظر به وسیله کیت خالص سازی از روی ژل آگارز جداسازی شده و محصولات pcrپس از الکتروفورز مجدد برای انجام توالی یابی فرستاده شد، توالیهای بدست آمده با توالیهای موجود درپایگاه اطلاعاتی ncbi و از طریق نرم افزارهایblast،clc،mega4 مقایسه شدند. نتایج حاصل ازبلاست توالی نوکلئوتیدی توسط قطعه تکثیر شده پرایمر be427655 برای ارقام(مرودشت، شاه پسند، سرداری، کویر، سپاهان) نشان داد که رقم کویر بالاترین شباهت و رقم شاهپسند کمترین شباهت را با توالیهای ثبت شده در پایگاه اطلاعاتی ncbi را داشت. همچنین نتایج بلاست توالی نوکلئوتیدی توسط قطعه تکثیر شده پرایمر tc85303برای ارقام(مارون، بولانی، سبلان، بیات، طبسی، عدل) با توالیهای ثبت شده در پایگاه اطلاعاتی ncbi نشان داد که رقم مارون و رقم سبلان به ترتیب بیشترین وکمترین شباهت را دارا میباشند. مقایسه توالی اسیدآمینه ای ارقام گندم نان ایرانی با توالیهای اسیدآمینهای ثبت شده در پایگاه اطلاعاتی ncbi نشان داد ارقامی که قطعه مورد نظر توسط پرایمر be427655تکثیر شده بالاترین شباهت رارقم مرودشت وکمترین شباهت را رقم سپاهان و همچنین ارقامی که قطعه مورد نظر در آنها توسط پرایمر tc85303 تکثیر شده بود بیشترین وکمترین شباهت به ترتیب ارقام طبسی و عدل نشان دادند.ماتریس شباهتها و نمودار درخت فیلوژنتیکی برای توالی نوکلئوتیدی و اسیدآمینهای تایید کننده نتایج حاصل از این کار بود. با توجه به نتایج میتوان به پتانسیل بالای تنوع در ارقام ایرانی از پروتیئنهای گلیادین پی برد و به عنوان منبع تنوع ژنی در برنامههای اصلاحی جهت اصلاح کیفیت نانوایی این ارقام را مورد استفاده قرار داد.

جداسازی پروموتر بتافازئولین از لوبیا (phaseolus vulgaris) و انتقال آن به وکتور بیانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1393
  ادریس چوپانی   خدیجه باقری

پروموتر بتافازئولین یکی از پروموترهای اختصاصی بذر لوبیا است که بیان حدود 50 درصد پروتئن های بذر لوبیا را کنترل می کند. استفاده از این پروموتر برای بهینه کردن تولید پروتئین های بذری در لوبیا و یا بذر گیاهان دیگر همچنین تولید پروتئین های نوترکیب مفید خواهد بود. هدف از این تحقیق جداسازی پروموتر اختصاصی بذر فازئولین از لوبیا و استفاده از آن در تهیه ی سازه های ژنی می باشد. ابتدا مطالعات بیوانفورماتیکی شامل مطالعه توالی کامل ژن بتافازئولین، طراحی پرایمرهای اختصاصی و انتخاب سایت های آنزیمی صورت گرفت. با استفاده از تکنیک pcr قطعه ی مورد نظر استخراج و سپس از ژل استخراج گردید و در مرحله ی بعد واکنش اتصال در ناقل ptz57r/t و ترانسفورماسیون به باکتری e.coli سویه xl-blue انجام شد و در مرحله ی آخر در پلاسمید بیانی pbi121 ساب کلون و جایگزین پروموتر قبلی شد.

بررسی تنوع ژنتیکی در بین اکوتیپ های یونجه ایرانی با استفاده از نشانگرهای مولکولی srap
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1386
  مهدی حسنلو   بهرام ملکی زنجانی

چکیده ندارد.

شناسایی ژن های مقاومت به زنگ قهوه ای در ارقام گندم های ایرانی با استفاده از مارکرهای مولکولی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1386
  آیت اله شفیعی   بهرام ملکی زنجانی

چکیده ندارد.

انتقال ژن cryiii به گیاه سیب زمینی با استفاده از آگروباکتریوم تومی فاسینس برای مقاومت به سوسک کلرادو
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی 1387
  جلال الدین هیوه چی   بهرام ملکی زنجانی

چکیده ندارد.