نام پژوهشگر: فریده حقبین
رقیه امینی یدالله پرمون
در این پایان نامه دگرگونی های واجی در نظام واژه سازی شاخه ای از زبان های ترکی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. برای این منظور رویکرد مطالعات تطبیقی و زبان شناسی تاریخی اتخاذ شده است، در این راستا سه دوره زبان ترکی مشتمل بر دوره باستان، دوره میانه و دوره نوین بر اساس منابع زبان شناسی، آثار دستوری، واژه نامه ها و فهرست واژگان آثار ادبی مهم مطالعه شده است. دوره قاراخانی به تبعیت از مارسل اردال در کنار دوره باستان ملاحظه شده است چرا که این دوره به لحاظ واژه سازی و نظام واجی تفاوت های قابل ملاحظه ای با دوره باستان ندارد. در دوره میانه منابع خوارزمی، قبچاقی و چاغاتایی در حیطه شمول مطالعه بوده است. از بین 12 شاخه زبان های نوین ترکی بر اساس تقسیم بندی تکین و اولمز (2003)، شاخه اوغوزی برای مطالعه انتخاب شده است و از میان زبان ها و گویش های اوغوزی فقط بر روی سه زبان ترکی آذربایجانی، ترکی ترکیه و ترکمنی متمرکز شده است. الگوی اصلی نگارنده در انجام پژوهش و تنظیم خروجی آن، روشی است که از سوی مارسل اردال در تدوین نظام واژه سازی ترکی باستان (اردال، 1991) اتخاذ شده است. در این روش، مبنای طبقه بندی و تخصیص واژه به هر پسوند اشتقاقی نقش پسوند است و شکل پسوند به عنوان توالی معینی از واج ها در درجه دوم اهمیت قرار می گیرد. اتخاذ روش نقش گرا به بحث اشتقاق موجب شده است که نتایج مطالعه از سهو و لغزش هایی که در صورت اتخاذ روش همزمانی و ساختارگرا رخ می دهد تا حد زیادی به دور باشد. در این مطالعه اهم تغییرات واجی رخ داده در پسوندهای ترکی در تحول از ترکی باستان به میانه و اوغوزی نوین به تصویر کشیده شده است. این مطالعه که از نخستین مطالعات تاریخی مقوله اشتقاق در شاخه اوغوزی می باشد ضمن ارائه تصویری جامع از نظام واژه سازی زبان ترکی در فضای تاریخی آن، نتایج ارزشمندی را برای واژه سازی نوین دربردارد. در پایان نامه سعی شده است ضمن پرهیز از افتادن در دام ریشه شناسی واژگان که مقوله ای نزدیک ولی مستقل از واژه سازی می باشد ریشه پسوندهای موجود در ترکی اوغوزی نوین نشان داده شود.
نگار شریعت پناهی فریده حقبین
پایاننامه حاضر به بررسی تغییرات نحوی در ترجمه از انگلیسی به فارسی در چارچوب نظریه ایکس-تیره میپردازد. هدف این پژوهش بررسی نوع و میزان تغییرات نحوی است که در فرافکنهای بیشینه، میانه و هسته هر یک از گروههای ip، cp، vp، dp و np در فرآیند ترجمه رخ میدهد. جامعهآماری این پایاننامه متشکل از 150 جمله انگلیسی و ترجمه فارسی آنهاست که از طریق نمونهگیری اتفاقی از 5 کتاب داستانی و 5 کتاب غیرداستانی انتخاب شدهاند. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مترجمان تاحد ممکن با وفاداری به ساختار اصلی به ترجمه میپردازند. این مسئله در کتابهای غیر داستانی پررنگتر است و کمترین میزان تغییر در این دسته از کتابها مشاهده شده است. از سوی دیگر در ساختارهای گروهی، بیشترین تغییر در dp و کمترین تغییر در vp مشاهده شده است. از نظر فراوانی تغییر در هریک از فرافکنها نیز هسته بیشترین میزان تغییر و فرافکن بیشینه کمترین تغییر را شامل شدهاند. با توجه به این یافتهها به نظر میرسد که مترجمان به دلیل توجه به انتقال معنا، تغییری در ساختار گزارهای و سطوحی که به انتقال معنا میپردازند ایجاد نمیکنند و به همین دلیل گرههای واژگانی ( vp و np ) کمترین و گرههای نقشی ( cp ، ip و dp ) بیشترین میزان تغییر را شامل میشوند. به طور کلی سلسله مراتب تغییر در مقولات مختلف به صورت vp<cp<np<ip<dp است.