مرکبات از جمله محصولات مهم استان مازندران می باشند که در سطح قابل توجهی کشت می شوند. این محصولات بسیار مهم مانند بسیاری از محصولات دیگر دارای آفات متعددی از جمله بالشتک مرکباتpulvinaria aurantii ckll. (hom., coccidae) می باشد که باعث کاهش کمیت و کیفیت آن می شود. به منظور بررسی تأثیر روش های مختلف کنترل این آفت آزمایشاتی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و چهار تکرار در موسسه تحقیقات مرکبات ایران (رامسر) اجرا گردید. تیمارها شامل سمپاشی با حشره کش کلرپیریفوس، هرس به تنهایی، کنترل بیولوژیک با رهاسازی کفشدوزک شکارگر muls. (col., coccinellidae) cryptolaemus montruzieriو تیمارهای تلفیقی استفاده از سم کلرپیریفوس- هرس- رهاسازی کفشدوزک کریپتولموس، استفاده از سم کلرپیریفوس- هرس، هرس- رهاسازی کفشدوزک کریپتولموس، استفاده از سم کلرپیریفوس- رهاسازی کفشدوزک کریپتولموس و در آخر، تیمار شاهد بودند. آماربرداری از جمعیت آفت قبل و بعد از اجرای تیمارها انجام گرفت. نتایج نشان داد که تیمار تلفیقی رهاسازی کفشدوزک- سمپاشی- هرس و همچنین تیمار تلفیقی سمپاشی- رهاسازی کفشدوزک در مقایسه با بقیه تیمارها در کاهش جمعیت آفت موثرتر بودند.

بالتوری سبز chrysoperla carnea شکارگر حریص تخم های حشرات و سایر بندپایان نرم بدن است. این شکارگر به طور انبوه پرورش داده می شود و علیه حشرات آفت در کنترل بیولوژیک استفاده می گردد. این پژوهش به منظور بررسی تاثیر رژیم های غذایی مختلف بر ویژگی های زیستی حشرات کامل بالتوری سبز و یافتن غذایی بهتر و ارزان تر برای پرورش انبوه حشرات کامل انجام شد. در مرداد ماه 1388، تعداد دو عدد حشره ی کامل ماده ی بالتوری سبز که قبلا جفتگیری کرده بودند، از مزارع سویای اطراف شهرستان گرگان جمع آوری و به اینسکتاریوم منتقل شدند. به منظور خالص-سازی شکارگر و همگن کردن آن از نظر فیزیولوژیک، شکارگرهای جمع آوری شده از مزارع به مدت 7 نسل متوالی در آزمایشگاه پرورش یافتند. آزمایش ها تحت شرایط نوری 14 ساعت روشنایی و 10 ساعت تاریکی، دمای 2±25 درجه ی سانتی گراد و رطوبت نسبی5±60 درصد انجام شد. ویژگی های زیستی حشرات کامل نسل هفتم تحت تاثیر شش رژیم غذایی مختلف شامل مخلوط 1:1:1 غلظت-های 30 درصد گلوکز، فروکتوز و ساکارز، مخلوط 1:1:1 غلظت های 30 درصد گلوکز، فروکتوز و ساکارز به اضافه ی عصاره ی تخم بید غلات، مخلوط 1:1:1 غلظت های 30 درصد گلوکز، فروکتوز و ساکارز به اضافه ی عصاره ی تخم شب پره ی مدیترانه ای آرد، مخلوط 1:1:1 عسل، مخمر و آب مقطر، مخلوط 1:1:1 عسل، مخمر و عصاره ی تخم بید غلات و مخلوط 1:1:1 عسل، مخمر و عصاره ی تخم شب پره ی مدیترانه ای آرد مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و در هر تکرار 5 مشاهده انجام شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار آماری sas تجزیه شدند. نتایج نشان دادند که رژیم غذایی عسل، مخمر و عصاره ی تخم شب پره ی مدیترانه ای آرد (1:1:1)، از رژیم های غذایی دیگر بهتر بود. میانگین طول عمر حشرات کامل ماده (73/37 روز)، طول دوره ی تخمریزی (57/27 روز)، میزان باروری (0/795 تخم) و درصد تفریخ تخم ها (98/84 درصد) در این رژیم غذایی از سایر رژیم های غذایی مورد استفاده، در سطح احتمال یک درصد بیش تر بود. همچنین، در حشرات تغذیه شده از این رژیم غذایی، طول دوره ی پیش از تخمریزی (66/6 روز) به طور معنی داری نسبت به سایر حشرات مورد آزمایش کوتاه تر بود. واژه های کلیدی: chrysoperla carnea، حشرات کامل، رژیم غذایی، فراسنجه های زیستی، عصاره ی تخم.

یکی از اهداف اصلی کشاورزی پایدار، حفاظت از دشمنان طبیعی ساکن در بوم سامانه های کشاورزی می باشد و استفاده از سموم شیمیایی کم خطر از جمله ابزارهای مهم برای رسیدن به این هدف بزرگ به شمار می رود. به دلیل اهمیت عوامل بیولوژیک در کنترل شپشک های آردآلود، در سال های اخیر کفشدوزک (coleoptera: coccinellidae)cryptolaemus montrouzieri mulsant به عنوان یک شکارگر کارامد جهت پرورش و رهاسازی در باغات مرکبات شمال کشور مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق با هدف بررسی تاثیر دزهای مختلف آفت کش های کلرپایریفوس+ روغن، آبامکتین و کلرپایریفوس+ آبامکتین + روغن روی فراسنجه‏های مختلف نشوونمایی و تولیدمثلی کفشدوزک c. montrouzieri در شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. هر کدام از آفت کش های ذکر شده در سه دز 25، 50 و 100 درصد دز توصیه شده در باغ‏های مرکبات مورد استفاده قرار گرفتند. به عبارت دیگر، کلرپایریفوس با دزهای 500، 1000 و 2000 پی.پی.ام و آبامکتین در سه دز 50، 100 و 200 پی.پی.ام تهیه گردیدند. میزان روغن استفاده شده نیز یک درصد بود. دزهای تهیه شده‏ی آفت کش ها به سه روش تماس موضعی (در مورد تخم‏ها فرو بردن آن‏ها در محلول آفت‏کش)، تماس با باقیمانده های سموم و تغذیه از طعمه‏های سم پاشی شده در اختیار تخم ها، لاروهای سن چهارم و کفشدوزک‏های ماده قرار گرفتند و فراسنجه‏هایی مانند درصد تفریخ تخم ها، طول دوره های لاروی و شفیرگی، درصد زنده مانی لاروها و حشرات کامل، میانگین تخم‏گذاری روزانه‏ی کفشدوزک‏های ماده و وزن لاروهای سن چهارم و شفیره ها اندازه گیری شدند. نتایج نشان دادند که در اثر فرو بردن تخم ها در درون محلول کلرپایریفوس+ آبامکتین 50 و 100درصد، میانگین درصد تفریخ آن‏ها به شدت کاهش یافت. همچنین، فروبردن تخم‏ها در درون محلول کلرپایریفوس یا کلرپایریفوس+آبامکتین 50 و 100 درصد، درصد زنده مانی لاروهای سن اول را نیز به شکل چشمگیری کاهش داد. در این روش، تیمارهای کلرپایریفوس 100 درصد و کلرپایریفوس+ آبامکتین 100 درصد، بیش ترین میانگین طول دوره ی لاروی را بر جای گذاشتند و تیمار کلرپایریفوس+ آبامکتین 100 درصد کم ترین وزن شفیره را با میانگین 84/9 میلی گرم به خود اختصاص داد که اختلاف آن با تیمارهای کلرپایریفوس+ آبامکتین 25 و 50 درصد غیرمعنی دار بود. در اثر تماس موضعی لاروهای سن چهارم کفشدوزک با کلرپایریفوس 100 درصد و کلرپایریفوس+ آبامکتین 100 درصد یا تغذیه‏ی آن‏ها از طعمه‏های سم‏پاشی شده با این دزها، درصد زنده مانی آن ها تا 50 درصد کاهش یافت. همچنین، در اثر تماس موضعی لاروهای سن چهارم با کلرپایریفوس+ آبامکتین 100 درصد، دوره ی شفیرگی آن‏ها تا هفت روز ادامه یافت که اختلاف آن با شاهد در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. در میان تمام تیمارها و روش‏های در معرض قرارگیری، بیش ترین میانگین وزن شفیره ها (48/12 میلی‏گرم) در تیمار شاهد و کم ترین میانگین آن (76/10 میلی‏گرم) در لاروهای سن چهارم تغذیه شده با طعمه‏های سم‏پاشی شده با کلرپایریفوس+ آبامکتین 100 درصد مشاهده شد. در روزهای اول و دوم تماس موضعی کفشدوزک‏های ماده با کلرپایریفوس و کلرپایریفوس+ آبامکتین 100 درصد، درصد زنده مانی آن‏ها به طور نسبی کاهش یافت، ولی تماس موضعی کفشدوزک‏های ماده با آبامکتین بر درصد زنده مانی آن‏ها تاثیر سویی نداشت. در نهایت، در اثر تغذیه ی کفشدوزک‏های ماده از شپشک‏های آردآلود سم‏پاشی شده با کلرپایریفوس 50 و 100 درصد و کلرپایریفوس+ آبامکتین 100 درصد، میانگین تخم گذاری روزانه و درصد تفریخ تخم های آن ها کاهش قابل ملاحظه ای یافت. به طور کلی، کاربرد دزهای توصیه شده‏ی آفت‏کش کلرپایریفوس یا مخلوط آن با آبامکتِین بر فراسنجه‏های زیستی و تولیدمثلی کفشدوزک کریپتولموس اثرات منفی قابل ملاحظه‏ای بر جای گذاشت و بنابراین، توصیه می‏شود که با انتخاب دز یا زمان کاربرد مناسب، استفاده از این آفت‏کش‏ها در باغ‏های مرکبات با فعالیت کفشدوزک کریپتولموس سازگار گردد.

مهار زیستی آفات در برنامه های مدیریتی جایگاه خاصی پیدا کرده است. شب پره ی مدیترانه ای آردanagasta kuehniella که به عنوان یکی از مهمترین میزبان های واسط در پرورش و تکثیر انبوه برخی از دشمنان طبیعی آفات (براکون و تریکوگراما) به طور گسترده مورد استفاده واقع می شود دارای اهمیت خاصی است. در پروژه حاضر اثر چند ترکیب قندی روی برخی از شاخص های زیستی حشرات کامل در شرایط آزمایشگاهی (رطوبت نسبی 5±70 درصد، دمای 2±25 درجه ی سانتی گراد و دوره ی نوری d8 : l16) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 20 تکرار انجام گرفت. ویژگی های زیستی حشرات کامل تحت تاثیر هشت رژیم غذایی شامل: گلوکز، فروکتوز، ساکارز، گلوکز- فروکتوز، گلوکز- ساکارز، فروکتوز- ساکارز، گلوکز- فروکتوز- ساکارز و آب مقطر مورد بررسی قرار گرفتند. داده های به دست آمده با نرم افزار sas تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که رژیم غذایی ساکارز 30 درصد از سایر رژیم های غذایی بهتر بود. میانگین طول عمر حشرات کامل ماده با تغذیه از این ترکیب 45/14 روز و حشرات نر 17 روز برآورد شد. میانگین تخم ها 75/503 عدد و دوره ی تخمریزی 45/11 روز محاسبه شد که در سطح احتمال یک درصد نسبت به سایر تیمارها بیش تر بود. طول دوره ی پیش از تخمریزی در این تیمار 2/1 روز بود که با سایر تیمارها اختلاف معنی داری نداشت. بیش ترین میانگین درصد تفریخ تخم ها (4/96 درصد) در تغذیه از تیمار فروکتوز- ساکارز به دست آمد. که با تیمارهای گلوکز، ساکارز و شاهد در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار داشت، ولی با سایر تیمارها تفاوت معنی دار نداشت. تعداد تخم های باقی مانده در تخمدان حشرات ماده (5/0 عدد/ماده) در تیمارهای شاهد و گلوکز- فروکتوز- ساکارز بیش تر از سایر تیمارها به دست آمد. بیش ترین طول دوره ی پس از تخمریزی در تغذیه از فروکتوز- ساکارز، 95/1 روز محاسبه شد. به طور کلی رژیم های تک قندی نسبت به دوقندی اثر بهتری روی برخی از شاخص های زیستی داشتند. اثر رژیم های تک قندی نسبت به سه قندی و هم چنین دوقندی نسبت به سه قندی نیز روی برخی از شاخص ها موثرتر بودند.

بید سیب زمینی، phthorimaea operculella, zeller (lepidoptera: gelechiidae)، یک آفت درجه ی اول سیب زمینی در هر دو شرایط مزرعه و انبار در اکثر کشورهای گرمسیر و نیمه گرمسیر دنیا از جمله ایران است. با محدودیت روش های مبارزه در انبار نسبت به مزرعه، همچنین به دلیل مقاوم شدن بید سیب زمینی به تعدادی از حشره کش های، استفاده از گیاهان به عنوان ترکیبات دورکننده در جلوگیری از فعالیت آفت در انبارها حائز اهمیت است. در این تحقیق، اثرات حشره کشی، دورکنندگی و بازدارندگی تخم ریزی اسانس ها، پودر ها و اندام های خشک گیاهان: آویشن شیرازی، zattaria multiflora، مورد، myrtus communis و گلپر، heracleum persicum تحت شرایط آزمایشگاهی بررسی شدند. اثر پنج غلظت از اسانس های این گیاهان روی لارو های سن اول بید سیب زمینی به روش طرح کاملا تصادفی و با پنج تکرار مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد که مرگ و میر لاروها ی سن اول بوسیله اسانس های هر سه گیاه در مقایسه با شاهد تفاوت معنی داری دارند. نتایج مقایسه های گروهی بین سه گیاه نشان داد که میانگین های دو گروه دارای اختلاف معنی دار در سطح 1% هستند و گیاه آویشن شیرازی موثرترین گیاه بود. همچنین، در شش سری آزمایش جداگانه اثر دورکنندگی اسانس ها، پودر های خشک و اندام های خشک سه گیاه مورد آزمایش در حضور و عدم حضور برگ های سیب زمینی به عنوان اصلی ترین میزبان گیاهی، با کمک یک دستگاه بویایی سنج چهار بازویی مورد بررسی قرار گرفتند. هر آزمایش 10 بار تکرار شد و نتایج به کمک آزمون کای اسکوئر(?2 ) مقایسه گردیدند. در آزمایش های دیگری، اثرات اسانس ها و پودر های سه گیاه در شرایط حضور و عدم حضور گیاه میزبان روی بازدارندگی تخم ریزی بید سیب زمینی به روش طرح کاملا تصادفی مطالعه شد. نتایج نشان داد اثر دورکنندگی اسانس های همه گیاهان دارای تفاوت معنی دار هستند و گیاه آویشن شیرازی دارای بالاترین اثر دورکننده است. همچنین اثر دورکنندگی پودر ها ی همه گیاهان در حضور میزبان معنی دار بودند و گیاه گلپر بالاترین دورکنندگی را نشان داد. هرچند در غیاب میزبان، اثر دورکنندگی پودرها معنی دار نبودند. اندام های خشک گیاهان در حضور و عدم حضور میزبان، تاثیر دورکنندگی معنی داری روی حشرات ماده بید سیب زمینی نشان ندادند. اثر اسانس ها و پودر های گیاهان روی تخم ریزی این آفت در حضور و عدم حضور میزبان دارای تفاوت معنی دار بودند و گیاه آویشن شیرازی نسبت به دیگر گیاهان محدود کننده ترین برای فعالیت حشره بود. در مجموع، نتایج نشان داد که اسانس ها و پودر های هر سه گیاه می توانند با توانایی دورکنندگی بالایی در برنامه های مدیریت کنترل بید سیب زمینی استفاده شوند.

و (pa) پایا ،(sa) در این پژوهش، اثر حشرهکشی دو نوع خاک دیاتومه (با نام های تجاری سایان sa + ) به تنهایی و نیز به صورت مخلوط ((se) یک نوع کائولن فراوری شده (با نام تجاری سپیدان sitophilus ، روی گندم، جو و برنج علیه شپشه ی برنج (sa + pa + se و pa + se ،sa + se ،pa 0 و 2 گرم بر کیلوگرم از هر محصول، در شرایط آزمایشگاهی (دما ی 26 درجه ی / در دو دز 2 ،oryzae سانتی گراد، رطوبت نسبی 65 درصد و تاریکی مداوم) ارزیابی گردید. میانگین مرگ و میر حشرات کامل پس از 7 و 14 روز محاسبه شد. برای ارزیابی تولید نتاج، پس از 14 روز، حشرات مرده و زنده از نمونه ها حذف و نمونه ها به مدت 45 روز دیگر در ژرمیناتور و شرایط آزمایشگاهی فوق قرار داده شدند و پس از آن، تعداد حشرات کامل ظاهر شده شمارش گردید. میزان مرگ و میر حشرات کامل روی هر محصول به نوع سم، دز مصرفی و زمان درمعرض گذاری بستگی داشت. نتایج بررسی ها روی 99 درصد) در دز 2 گرم بر کیلوگرم از / گندم نشان دادند که بیش ترین میانگین مرگ و میر در گندم ( 9 2 -pa 7 فرد در هر ظرف) نیز در تیمار / 14 روز و کم ترین میانگین تولید نتاج ( 25 -sa + pa تیمار گرم بر کیلوگرم مشاهده شد. نتایج بررسی ها روی برنج نشان دادند که بیش ترین میانگین مرگ و میر 14 روز مشاهده شد. کم ترین -pa 98 درصد) در دز 2 گرم بر کیلوگرم از تیمار / در برنج ( 44 sa + pa + ، 2 گرم بر کیلوگرم -pa میانگین های تولید نتاج (یک فرد در هر ظرف) نیز در تیمار های 0/2 گرم بر کیلوگرم -sa + pa 2 گرم بر کیلوگرم و نیز تیمار -sa + pa 2 گرم بر کیلوگرم و -se مشاهده گردیدند. نتایج بررسی ها روی جو نشان دادند که بیش ترین میانگین مرگ و میر در جو 9 فرد / 14 روز و کم ترین میانگین تولید نتاج ( 5 -pa 85/31 درصد) در دز 2 گرم بر کیلوگرم از تیمار ) 2 گرم بر کیلوگرم دیده شد. نتایج بررسی حاضر نشان - sa + pa + se در هر ظرف) نیز در تیمار دادند که با افزایش دز مصرفی و طول زمان درمعرض گذاری، میزان مرگ و میر شپشه ی برنج افزایش و میزان تولید نتاج آن کاهش یافت. این سه فرمولاسیون بیش ترین اثر را در گندم و برنج و کم ترین اثر را در جو داشتند. کم ترین میانگین های تولید نتاج شپشه ی برنج نیز به ترتیب در برنج، گندم و جو مشاهده شدند.

سوسک برگ خوار غلات(oulema melanopus)یکی از آفا تی است که در سال هایاخیر جمعیت آن در مزارع غلات استان گلستان در حال افزایش بوده است. بر این اساس، تاثیر سم مالاتیون(57درصد) به میزان یک لیتر در هکتار و عصاره های آبی میوه یرسیده ی زیتون تلخ ، میوه ی نارس اکالیپتوس وبرگ و ساقه آقطیبه نسبت 1 به 3 با آب،روی مرگ و میر این آفت و هم چنین واکنش آفت به ارقام مختلف گندم (مروارید، گنبد، کوهدشت و لاین 17)، در قالب طرح کرت هایدوبار خرد شده تصادفی با سه تکرار تحت کشت آبی و دیم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی شهرستان گنبد کاووس بررسی گردیدداده-ها با نرم افزار sas تجزیه و تحلیل گردیدند. نتایج نشان دادند که در کشت آبی، مالاتیون و عصاره ی آبی برگ و ساقه آقطی به ترتیب با میانگین 08/45 و 54/40درصد مرگ و میر،بیشترین تاثیر را در کاهش جمعیت آفت از خود نشان دادند، در حالی که عصاره های آبی میوه رسیده ی زیتون تلخ و میوه ی اکالیپتوس به ترتیب با میانگین های89/24 و82/27 درصد در ردیف بعدی قرار گرفتند. این دو گروه تیمارها در مقایسه باهم اختلاف معنی داری در سطح احتمال 5 درصد در کاهش جمعیت آفت از خود نشان دادند. در کشت دیم هم مالاتیون با میانگین 48/55 درصد بیش ترین تاثیر را داشت و عصاره ی آبی میوه ینارس اکالیپتوس با 63/39کم ترین درصد تاثیر را علیه آفت نشان داد و اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده نگردید.نتایج هم چنین نشان دادند که درهر یک از کشت آبی و دیم بین ارقام مختلف گندم هیچ گونه اختلاف معنی داری از نظر تراکم جمعیت آفت مشاهده نشد

چکیده زنبور پارازیتویید habrabracon hebetor یکی از عوامل مهم مهار زیستی آفات در برنامه های مدیریتی است. در تحقیق حاضر اثر چند نسل متوالی پرورش روی برخی از فراسنجه های زیستی زنبور براکون در اینسکتاریوم در شرایط دمایی 2±28 درجه ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره ی نوری (l: d) 8 : 16 ساعت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 25 تکرار انجام گرفت. فراسنجه هایی از قبیل، طول عمر زنبورهای کامل نر و ماده، نرخ فلج شدن لاروهای میزبان، میانگین پارازیتیسم روزانه ی زنبورهای ماده، میانگین زادآوری روزانه به ازای هر فرد ماده، میانگین باروری تخم ها، طول دوره ی تخم گذاری، نسبت جنسی نتاج ، درصد تلفات مراحل نارس و طول عمر مراحل نارس، مورد بررسی قرار گرفتند. داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار spss نرمال و به وسیله ی نرم افزار sas تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان دادند که نسل های متوالی پرورش روی فراسنجه های زیستی زنبور تأثیر دارند. میانگین طول عمر حشرات کامل ماده در طول نسل های پرورشی، 86/17 روز و نسل نهم با میانگین 88/21 روز بیشترین طول عمر را داشت که با نسل های اول، دوم و ششم در سطح احتمال پنج درصد اختلاف معنی داری داشت، در حالی که میانگین طول عمر حشرات نر 43/14 روز برآورد شد. میانگین فلج شدن لاروها 89/7 عدد لارو در روز بود. میانگین پارازیتیسم 05/3 عدد، لارو در روز محاسبه شد که نسل پنجم با میانگین 98/3 عدد لارو در روز بیشترین مقدار را داشت که با نسل های ششم، هشتم و دهم در سطح احتمال پنج درصد اختلاف معنی داری را نشان داد. میانگین زاداوری 74/11 عدد تخم به ازای هر فرد ماده در روز محاسبه شد. نسل پنجم با بیشترین میانگین (24/14 عدد) با نسل های هشتم و دهم در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار داشت. میانگین درصد تفریخ تخم ها 49/79 درصد و طول دوره ی تخمریزی، 37/14 روز محاسبه شد. میانگین نسبت جنسی نتاج در نسل های متوالی 50/58 درصد محاسبه گردید که نسل هفتم با میانگین 68/66 درصد بیشترین میزان را داشت که فقط با نسل های دوم و نهم در سطح احتمال پنج درصد اختلاف معنی داری داشت. میانگین درصد تلفات مراحل نارس تخم 01/22، لارو 53/1، شفیره 02/6 درصد محاسبه گردید. میانگین درصد خروج شفیره ها 95/93 درصد و میانگین طول عمر مراحل نارس 85/10 روز محاسبه شد. در نهایت نتایج نشان داد که پرورش انبوه در نسل های متوالی روی فراسنجه های زیستی زنبور براکون تأثیر داشت و نسل پنجم نسبت به سایر نسل ها بالاترین کیفیت را داشت.

در حال حاضر یکی از مباحث مهم علم گیاه پزشکی، مبحث مدیریت آفات می باشد و در این راستا، بی شک مهار زیستی و به کارگیری عوامل زنده ی طبیعی در برنامه های مدیریت آفات در اولویت قرار دارد. اخیرا از شب پره ی مدیترانه ای آرد،anagastakuehniella، به عنوان یک میزبان جایگزین در پرورش و تکثیر آزمایشگاهی دشمنان طبیعی آفات در سطح وسیع استفاده می شود. میزان نشو و نما و قدرت باروری این شب‏پره در اثر تغذیه‏ی حشرات کامل از یازده رژیم غذایی شامل: مالتوز %20،گلوکز %20،فروکتوز %20، ساکارز %20، مالتوز + گلوکز+فروکتوز+ساکارز %20، مالتوز %50، گلوکز %50، فروکتوز %50، ساکارز %50، مالتوز + گلوکز+فروکتوز+ساکارز%50و آب مقطر (شاهد)مورد بررسی قرار گرفت. بررسی‏ها تحت شرایط آزمایشگاهی دمای 2± 25 درجه‏ی سانتی‏گراد، رطوبت نسبی 10± 60 درصد و دوره‏ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شدند. هر تیمار در دوازده تکرار مورد بررسی قرار گرفت. داده‏های به دست آمده با استفاده از نرم‏افزار آماری mstats-c تجزیه شدند. در این تحقیق، تعدادی از فاکتورهای زیستی مربوط به حشرات کامل بررسی گردیدند. بیشترین میانگین‏های طول عمر حشرات کامل نر و ماده، طول دوره‏ی تخم‏ریزی، طول دوره‏ی پس از تخم‏ریزی و نیز کم‏ترین میانگین تعداد تخم باقی‏مانده در تخمدان در تیمار ساکارز 50 درصد مشاهده شدند. بیشترین میانگین درصد تفریخ تخم‏ها (باروری) در تیمار ساکارز 20 درصد مشاهده گردید. بیش‏ترین میانگین تعداد تخم گذاشته شده (زادآوری) و وزن تخم‏ها به تیمار گلوکز 50 درصد و سپس به تیمار ساکارز 50 درصد تعلق داشتند. کم‏ترین میانگین طول دوره‏ی پیش از تخم‏ریزی در تیمار فروکتوز 20 درصد مشاهده گردید. جمع‏بندی نتایج نشان داد که رژیم‏غذایی ساکارز 50 درصد از سایر رژیم‏های غذایی مورد آزمایش برای تغذیه‏ی حشرات کامل شب‏پره‏ی مدیترانه‏ای آرد موثرتر بود.

زنبور trichogramma brassicae bezdenko به عنوان گونه‏ی فراوان در استان‏های شمالی ایران، همه‏ساله در اینسکتاریوم‏های دولتی و خصوصی استان گلستان پرورش می‏یابد و به منظور کنترل کرم غوزه‏ی پنبه (helicoverpa armigera hubner) در سطح مزارع پنبه، گوجه‏فرنگی و سویا رهاسازی می‏گردد. عدم دسترسی به تعداد کافی از این زنبور در زمان‎های رهاسازی و دشواری نگه داری از کلنی جهت استمرار فرایند پرورش، از مهم‎ترین مشکلات موجود در پرورش انبوه این زنبور به شمار می‏روند. ذخیره‎سازی در شرایط یخچال یکی از راه‏های پیشنهاد شده برای حل این مشکلات می‏باشد که هم‏ اکنون در اینسکتاریوم‏های استان گلستان مورد استفاده قرار می‏گیرد. از سوی دیگر، این احتمال وجود دارد که نگه داری در شرایط یخچال طول عمر و قدرت پارازیتیسم این زنبور را تحت تاثیر قرار دهد. به همین دلیل، در این تحقیق، تاثیر مدت زمان‏های مختلف نگه داری تخم‏های پارازیته شده‏ی بیدغلات در یخچال (دمای پنج درجه‏ی سلسیوس) بر طول عمر و قدرت پارازیتیسم این زنبور مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. براساس نتایج این تحقیق می‏توان مناسب‏ترین مدت زمان را برای نگه داری در یخچال به پرورش‏دهندگان این زنبور پیشنهاد نمود.

بررسی خواص حشره کشی اسانس پوست پرتقال(l.) citrus sinensis و گریپ فروت (macfarlane) citrus paradisi روی حشرات کامل شپشه قرمز آرد (herbst) tribolium castaneum (col.,tenebrionidae)

کنه های بالا خانواده ی eriophoyidea از آفات مهمی هستند که در باغات شهرستان تربت حیدریه مورد توجه می باشد و با ایجاد گال، نمد، زنگ زدگی و جاروی جادوگر و گاهی با انتقال ویروس باعث خسارت به میزبان و کاهش عملکرد محصول می شوند. با توجه به اطلاعات اندکی که از این کنه ها در شهرستان تربت حیدریه وجود دارد، شناسایی افراد این بالاخانواده روی درختان مثمر و غیر مثمر انجام شد. در نتیجه ی این بررسی، طی سال های 1392 و 1393 در مجموع 850 اسلاید میکروسکوپی از کنه ها تهیه شد که در مجموع 18 گونه متعلق به 9 جنس و 3 خانواده از روی 18 میزبان گیاهی جمع آوری و شناسایی گردید، از این میان، پنج گونه برای استان خراسان رضوی جدید بودند که با علامت ستاره مشخص گردیده اند، کلیه ی گونه های زیر برای فون شهرستان تربت حیدریه جدید می باشند. family: eriophyidae colomerus vitis pagenstecher, 1857, eriophyes pyri pagenstecher, 1857, eriophyes emarginatae keifer, 1939, eriophyes savagei keifer, 1939, eriophyes parapopuli * keifer, 1940, aceria mori keifer, 1939, aceria tristriatus nalepa, 1890, aceria erineus nalepa, 1891, aceria eleagnicola farkas, 1963, aceria fraxinivora nalepa, 1909, aceria granati* canestrini & massalongo, 1894, aceria ficus. * cotte, 1920, shevtchenkella recki bagdasarian, 1972, platyphytoptus sabiniana keifer, 1938, calepitrimerus baileyi keifer, 1938. family: diptilomiopidae diptacus prunorum* keifer, 1939, rhyncaphytoptus ficifoliae* keifer, 1939 family: phytoptidae pini keifer, 1938. trisetacus