نام پژوهشگر: عزت خادمی اشکذری

انتظار ظهور و نقش آن در تعلیم و تربیت اسلامی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1388
  اکرم بخش آبادی   عزت خادمی اشکذری

اعتقاد به وجود و ظهور امام مهدی (عج) همچون سایر اجزای اعتقادات دینی آثار تربیتی معینی به دنبال دارد. ضرورت اعتقاد به مهدویت بر اساس متون روایتی ما، برای افراد مجموعه ای دانشی فراهم می نماید؛ اما هنگامی که این مجموعه دانشی به همراه خود تحولات هیجانی، عاطفی و عملی معینی را ایجاد می کند که ضمن آن افراد می کوشند خود را برای یاوری امام مهدی (عج) آماده سازند،چهره تربیتی مهدویت آشکار می گردد. هدف پژوهش حاضر تبیین اثرات تربیتی مهدویت، در ابعاد مختلف زندگی است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی با بررسی منابع و گردآوری داده ها، به نقش انتظار در ادیان مختلف و بالاخص اسلام پرداخته شده و تاثیرات روانشناختی، جامعه شناسی و تربیتی انتظار در عرصه های مختلف زندگی مورد بررسی قرار گرفته است. ویژگی های نسل منتظر تشریح شده است. امید به آینده، آمادگی برای ظهور، مقاومت در برابر فساد محیط، کاهش ناهنجارهای اجتماعی، صبر و شکیبایی، تصحیح رابطه انسان با خداوند خویش و جامعه از جمله آثار تربیتی انتظار می باشد. بر این اساس پیشنهاد می شود رشد فرهنگ مهدویت به عنوان اهداف تعلیم و تربیت، رسمی و غیر رسمی در برنامه ریزی لحاظ شود.

بررسی راههای بهبود فرهنگ زیست محیطی کودکان دبستانی با تاکید بر آموزه های اسلام
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1389
  جمیله وفایی زنوز   عزت خادمی اشکذری

یکی از نگرانیهای عمومی در سراسر جهان بحران زیست محیطی است.آنچه موجبات بروز مشکلات زیست محیطی را فراهم نموده تغییر شکل رابطه( انسان با طبیعت)به (انسان علیه طبیعت )و پیدایش زمینه سلطه جویی و بهره برداری بیش ازاندازه و تخریب گرایانه انسان از منابع طبیعی می باشد.گرچه اقدامات محدودی در سطح بین المللی و ملی در جهت مقابله با بحران زیست محیطی صورت پذیرفته ولی این اقدامات موفقیت مورد انتظار را در بر نداشته است و به نظر می رسد توجه ویژه به فرهنگ زیست محیطی آحاد جامعه بالاخص تلاش در جهت ارتقاءفرهنگ زیست محیطی کودکان دبستانی به لحاظ برخورداری از ویژگیهای خاصی چون گذراندن دوره دوم تربیت (دوره اطاعت و فرمانبرداری )،نقش پذیری وتاثیر پذیری بسیار زیاد از معلم ،داشتن حافظه قوی ، تثبیت یادگیریها،شکل گیری رفتار و شخصیت،و... از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد لذا هدف از انجام این پژوهش ضمن نمایاندن جایگاه ارزشمند محیط زیست در اسلام که در آیات قرآن کریم، احادیث و روایات معصومین(ع)متجلی است،معرفی راهکارهایی بر اساس آموزه های اسلام می باشد که منجر به ارتقاءفرهنگ زیست محیطی کودکان دبستانی و نهادینه شدن آن گردد.روش پژوهش،روش توصیفی-تحلیلی است که روشی رایج در مطالعات و تحقیقات مربوط به حوزه فلسفه تعلیم و تربیت می باشد. نتایج پژوهش، بیانگر آن است که جوامع اسلامی می توانند با تاسی به دستورالعمل های ارزشمند اسلام و با ایجاد همکاری و هماهنگی بین نهاد های رسمی و غیر رسمی آموزشی در خصوص حل بحران زیست محیطی پیشرو بوده و برای سایر کشورها و جوامع الگو باشند. در این میان ،کشور ایران به لحاظ فرهنگ غنی ایرانی-اسلامی از قابلیت سرآمد شدن برای سایر کشورهای جهان برخوردار است.

تبیین مبانی و اصول تربیتی قصص قرآن کریم
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1389
  جمیله غفاریان عیدگاهی مقدم   عزت خادمی اشکذری

چکیده هدف از این تحقیق تبیین مبانی و اصول تربیتی قصص قرآن کریم براساس اصول ومبانی تربیتی دراسلام بیان شده است. روش تحقیق دراین پژوهش توصیفی و تحلیلی است . وجامعه پژوهش مجموعه قصص قرآن درنظرگرفته شده است . نتایج به دست آمده نشان می دهد که؛ داستان های قرآن بر یک مبنای واحد که همان انسان شناسی است استوار می باشد.بیشترین تأکید در داستان های قرآن بر چهار اصل (توحید، محبت، تفکر و آزادی و مرگ اندیشی) می باشد. در ارتباط با علل تکرار داستان ها و تمثیلات قرآن می توان به موارد متعددی اشاره کرد. از آن جمله تکمیل تصویرها (پیام ها)؛ نشانه وحی کتاب الهی؛ اصالت دادن به محتوا؛ عبرت آموزی؛ آرامش دل پیامبر اکرم(ص) و مومنان؛ اهمیت روش حفظ و تکرار و تفاوت فردی. و در ارتباط با علل استفاده خداوند از قصص در قرآن چنین می توان استدلال کرد: 1- علل استفاده از داستان ها در قرآن: بهره گیری تربیتی؛ تاریخ نگاری؛ دلداری به پیامبر و مومنان؛ آشنایی با سنت های حاکم بر تاریخ؛ بلاغ؛ بیان اعجاز غیبی قرآن؛ بیان نتایج اعتقادی و اخلاقی؛ ابلاغ پیام و حجت؛ انذار(هشدار) و عبرت گیری. 2- علل استفاده از تمثیلات در قرآن: نیل به معرفت؛ درک همگانی؛ اهداف تربیتی؛ تذکر و یادآوری؛ تفکر و اندیشیدن؛ درک برای عالمان؛ حسی نمودن مسائل عقلی؛ ایجاز؛ کاستن از تلخی پند؛ ایجاد تنوع و خاموش کردن افراد لجوج. از جمله نتایج این پژوهش می توان به نکات زیر اشاره کرد. 1- با توجه به اهمیت شیوه خاص بیان قرآن و بهره گیری از انواع تمثیل در قصص قرآن می توان در مقوله روشهای تدریس با توجه به محتوای درسی ،در دروسی که نیاز به تغییر نگرش ، حسی بودن مسائل عقلی ، انتقال معانی بسیار در قالب الفاظ مختصرو ...استفاده نمود.2- با توجه به اصل تدریجی بودن تربیت و رعایت نزول آیات بر همین اساس وسایر اصولی که در این پژوهش به آنها اشاره شده است می توان با الگو برداری از شیوه بیان قصص به ارتقاءسطح مطلوبیت و تسهیل و کارایی امر آموزش برای کودکان و نوجوانان بهره برد.3- با توجه به بحث آموزش فلسفه به کودکان و نوجوانان و تاثیر فراوان قصه در آموزش فلسفه می توان قصص قرآن را به عنوان غنی ترین منابع در این زمینه بکار گرفت واژگان کلیدی: مبانی تربیت، اصول تربیت، مفهوم تربیت، قصص قرآن کریم، مبانی تربیتی قرآن

شناخت انسان از دیدگاه اسلام و فلسفه پراگماتیسم و مقایسه اهداف آموزشی مبتنی بر هر یک از آنها در تعلیم و تربیت
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی 1388
  نرگس دهقانیان   عزت خادمی اشکذری

چکیده: پژوهش حاضر از یک سو با توجه به رابطهء فلسفه با تعلیم و تربیت به بررسی ارتباط انسان شناسی و هدفهای آموزشی در تعلیم و تربیت می پردازد، از سوی دیگر با در نظر داشتن نظام فلسفی حاکم بر تعلیم و تربیت کشور، هدفهای آموزشی در نظام تربیتی اسلام و پراگماتیسم را مورد بررسی و تحلیل مقایسه ای قرار می دهد. این پژوهش که از نوع کتابخانه ای می باشد تحت عنوان " شناخت انسان ا زدیدگاه پراگماتیسم و مقایسهء اهداف آموزشی هر یک ا زآنها در تعلیم و تربیت" با هدف "بررسی تطبیقی انسان شناسی در مکتب اسلام و پراگماتیسم و تأثیر آن بر اهداف آموزشی به انجام رسیده است. پس از بررسی های انجام شده و تحلیل اطلاعات با روش توصیفی-تحلیلی این نتیجه حاصل شد که تعلیم و تربیت اسلامی در زمینه های مورد پژوهش از مبانی و زیرساختهای بسیار قوی بهره مند است و سنگینی و برتری اندیشه های اسلامی کاملا" واضح و آشکار است. لیکن همین مبانی قوی، در برداشتهای صاحب نظران تعلیم و تربیت اسلامی در بسیاری مواقع در حد نظری باقی مانده اند و برای مسایلی که انسان در زندگی روزمره به طورکلی و به ویژه درتعلیم تربیت با آن دست به گریبان است تدابیر عملی کمتر اندیشیده شده است. از طرفی در پراگماتیسم ضعف مبانی و زیرساختها آشکار است اما در بعد کاربردی قوت بیشتری دارد. و می توان گفت در این مکتب عالم نظر و تئوری از قوه به فعل درآمده است. به طور کلی در پراگماتیسم، انسان و تواناییهای او، مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. و همچنین نوع خاص فرایند تفکر (روش حل مسأله) در این دیدگاه دقیقا" منطبق با نوع نگاهشان به انسان است که در تعلیم و تربیت غرب بسیار موثر عمل کرده است. در حالی که این نوع نگاه به انسان و مسأله تفکر و عقلانیت، در برداشتهای صاحب نظران تعلیم و تربیت اسلامی کمتر دیده می شود. از آنجا که هر نظری تا آنجا می تواند مفید باشد که در حوزهء عمل به کار آید و هر نظری اگر در مرحلهء تئوریک متوقف شود مفید فایده نخواهد بود و عمل و نظر لازم و ملزوم یکدیگرند، به نظر می رسد در تعلیم و تربیت اسلامی به کارگیری روش حل مسأله هم به عنوان هدف هم به عنوان روش می تواند موفقیت های چشمگیری به همراه داشته باشد.