تلمیح یکی از عناصری است که تقریباً در همه ی متون ادبی یافت و باعث ایجاد شکاف های فرهنگی می شود. در این تحقیق به عنوان شکلی از بینامتنیت در ترجمه مورد توجه قرار می گیرد. تلاش شده است تا راهکارهای مترجمان برای ترجمه چهار نوع اسامی خاص و عبارات کلیدی تلمیحی (مذهبی، سیاسی، تاریخی و اسطوره ای) موجود در رمانِ چهره مرد هنرمند در جوانی به فارسی بررسی شود. این تحقیق مقایسه ای بر اساس راهکارهای ترجمه تلمیح که لپیهال پیشنهاد داده است انجام می شود تا مشخص گردد آیا این نسخه های ترجمه شده بر این راهکارهای ارائه شده منطبق است یا خیر و فراوانی و کارآیی هر کدام به دست آید. این سه نسخه توسط مترجمین منوچهر بدیعی (1380)، پرویز داریوش (1370) و اصغر جویا (1382) ارائه شده اند. از آنجا که این تحقیق توصیفی است متن اصلی رمانِ چهره مرد هنرمند در جوانی با سه ترجمه فارسی آن به صورت مقایسه ای مورد تحلیل قرار گرفته است که مراحل آن به ترتیب زیر می باشد: 1 – مطالعه متن اصلی و جدا کردن عناصر تلمیحی مورد مطالعه؛ 2 – مطالعه سه نسخه ترجمه شده به فارسی و مشخص کردن معادل های فارسی تلمیحات؛ 3 – اِعمال کردن راهکارهای ترجمه تلمیحات که لپیهال (1997) در این زمینه ارائه کرده است؛ 4 – در جدول آوردنِ راهکارهای مورد استفاده و فراوانی آنها برای هر نوع تلمیح و در هر کدام از این نسخه ها؛ 5 – تحلیل داده ها و نشان دادن آنها در جدول. بر اساس نتایج به دست آمده، در ترجمه تلمیحات مربوط به اسامی خاص متداولترین راهکارِ به کار رفته (1a) – حفظ کردن اسامی – بود و در مورد عبارات کلیدی بیشترین فراوانی مربوط به راهکار (b) (ترجمه تحت اللفظی) می-باشد. با توجه به انواع مختلف تلمیح تفاوت قابل ملاحظه ای در ترجمه آنها مشاهده نشد. ترجمه بدیعی به جهت استفاده از توضیحات و ارائه نکات فراوان موفق ترین ترجمه به شمار می آید که توانسته است تلمیحات را به متن مقصد انتقال دهد.

یکی از پدیده های مهم اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیست آمریکا پدیده ی مصرف کلان بود که همراه با گسترش شهرها، صنعت، سیستم حمل و نقل، و ارتباطات فرهنگ طبقه ی متوسط را در جامعه گسترش می داد. فرهنگ مصرف گرایی همچون پدیده های اجتماعی دیگر، بازتاب قابل توجهی در ادبیات زمان خود داشت. در این مقاله سعی برآن است تا با توجه به تئوری مصرف گراییِ ژان بادریا، جامعه ی مصرف گرایی که در رمانهای خواهر کری اثر تئودور دریزر و سرای شادی اثر ادیت وُرتن ارائه شده بررسی شود. بادریا بر این عقیده است که در یک جامعه ی مصرف گرا الگوی رفتاری جدیدی مشاهده می شود و آن مصرف رو به افزایش کالاست. در این جامعه انسانها ارزش خود و یکدیگر را براساس انسانیت نمی سنجند و دائماً براساس آهنگ اشیاء زندگی می کنند. در دو رمان تحت بررسی نیز شخصیت ها سرشار از نیاز به کالاهای ارائه شده در جامعه هستند زیرا این کالاها نشانه ی موفقیت، شادی، و سعادت بشمار می آیند. آنها به این کالاها روی می آورند تا خود را نسبت به همنوعان خود متفاوت جلوه داده و از این طریق هویت خود را تعریف کنند. از این جهت است که در این جامعه شخصیت ها روابط صمیمانه با یکدیگر ندارند و روابط آنها یا مبتنی بر اهداف مادی است یا با رابطه ی آنها با اشیاء جایگزین می شود. زنان مسلماً بیشتر در این جامعه آسیب پذیرند چون نه تنها به استفاده ی بیش از پیش کالاها تشویق می شوند، بلکه خود نیز چون کالا توسط مردان مورد توجه قرار می گیرند. رمان خواهر کری بیشتر به زندگی افراد طبقات متوسط و پایین در این جامعه می پردازد، در حالی که رمان سرای شادی زندگی افراد طبقه ی اشرافی را به تصویر می کشد و بنابراین این دو رمان شمایی کلی از هر طبقه ای را به خواننده ارائه می کنند، جامعه ای که در عین جذابیت، آسیب هایی جدی را برای افراد آن جامعه به همراه دارد.

داستان کوتاه ـ به عنوان یک نوع ادبی ویژه و تأثیرگذار ـ جایگاهی چشمگیر در ادبیات عربی دارد اما مراکز علمی ما و خوانندگان فارسی زبان، آشنایی چندانی با داستان نویسی در جهان عرب ندارند. رساله ی حاضر، کوششی علمی و در عین حال ذوق آزمایانه برای ترجمه و شناساندن نمونه هایی از داستان کوتاه عربی به مخاطبان فارسی زبان است. مجموعه ی داستانی«الظل الکبیر» اثر نویسنده ی فلسطینی سمیره عزام (1927- 1967) شامل دوازده داستان کوتاه با درونمایه هایی چون زن و مسائل و مشکلات او در جامعه و خانواده، فقر، دعوت به کار و شوق بازگشت به وطن است. زبان نویسنده از دو ویژگی سادگی و ایجاز برخوردار است و گونه ای از ادبیات سهل و ممتنع را پیش روی می نهد که از یک سو موجب جذابیت متن می شود و از سوی دیگر بر دشواری ترجمه می افزاید. در ترجمه ی این داستان ها، مترجم با توجه به تحلیل محتوای متن سعی کرده با برقراری رابطه ی عاطفی با متن و همداستانی با نویسنده به سبک او نزدیک شود. از آن جا که طبیعت کار ترجمه به هنر نویسنده ی متن مبدأ آسیب می-رساند، به منظور جبران، سعی شده با تکیه بر ظرفیت های زبان فارسی از روش جایگزینی استفاده شود. نتایج این ترجمه ی آمیخته با پژوهش نشان می دهد که تفاوت های اساسی در ساختار دو زبان فارسی و عربی و سبک نویسنده که مشتمل بر جملات پی در پی و به هم پیوسته است از دشواری های اساسی ترجمه ی آثار عزام است. همچنین با توجه به عرف داستان نویسی فارسی در اغلب داستان های این نویسنده، بهتر است گفتگوها به نثر محاوره ای ترجمه شود.